Bài giảng Lịch sử Lớp 9 - Bài 14: Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất

Phần hai LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ 1919 ĐẾN NAY 
Ch ư ơng IVIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1919-1930 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
I . CH Ư ƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP 
	 Là các chính sách v ơ vét, bóc lột một cách tối đa của thực dân để bù đắp vào sự tổn thất của chúng trong các cuộc chiến tranh xâm lược. 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
I . CH Ư ƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP 
1. Hoàn cảnh 
Căn cứ vào dữ liệu SGK hãy cho biết vì sao Pháp lại tiến hành khai thác ở các thuộc địa? 
- Pháp bị thiệt hại nặng nề trong chiến tranh, vì vậy chúng vừa tăng cường bóc lột nhân dân trong nước, vừa đẩy mạnh khai thác các thuộc địa để bù đắp lại . 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
I . CH Ư ƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP 
1. Hoàn cảnh 
2. Nội dung 
Các em hãy tìm dữ liệu trong SGK và trả lời các câu hỏi sau đây? 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
Các chính sách mà thực dân Pháp đã thi hành trong các lĩnh vực 
Nông nghiệp 
Công nghiệp 
Thương nghiệp 
Giao thông vận tải 
Tài chính 
Rạch giá 
Bạc Liêu 
Phú riềng 
Đắc lắc 
Hòa bình 
Lúa gạo 
Cao su 
Chè,Cà fê 
Ca fê 
Đông triều 
Cao bằng 
 Nông nghiệp 
Hoàng sa 
- Số vốn đầu tư năm 1927 vào Nông nghiệp lên 400 triệu phrăng. 
- Diện tích trồng cao su tăng từ 15 ngàn héc ta năm 1918 lên 120 héc ta năm 1930 
Cạo mủ cao su 
Công nhân cao su làm việc dưới 
sự giám sát của ông chủ người Pháp 
“Cao su đi dễ khó về 
Khi đi trai tráng, khi về bủng beo 
Cao su đi dễ khó về 
Khi đi mất vợ, khi về mất con 
Cao su xanh tốt lạ đời 
Mỗi cây bón một xác người công nhân.” 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
Các chính sách mà thực dân Pháp đã thi hành trong các lĩnh vực 
Nông nghiệp 
Công nghiệp 
Thương nghiệp 
Giao thông vận tải 
Thương nghiệp 
Rạch giá 
Bạc Liêu 
Phú riềng 
Đắc lắc 
Hòa bình 
than 
Đông triều 
Cao bằng 
Thiếc, chì kẽm, vonphơram 
vàng 
 Công nghiệp 
Hoàng sa 
Mỏ than Mạo Khê (Quảng Ninh) thời Pháp thuộc 
Mỏ than Nông Sơn (Quảng Nam ) 
Một công trường khai thác than 
Hà Nội (diêm, rượu, gạch ngói, văn phòng phẩm) 
Hải Phòng (dệt, thủy tinh, xi măng) 
Nam Định (dệt, rượu) 
Sài Gòn( văn phòng phẩm, thuốc lá, gạch ngói, xay sát gạo 
Phú Yên (Đường) 
Mở thêm các cơ sở công nghiệp nhẹ 
Vinh: Nhà máy diêms 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
Các chính sách mà thực dân Pháp đã thi hành trong các lĩnh vực 
Nông nghiệp 
Công nghiệp 
Thương nghiệp 
Giao thông vận tải 
Thương nghiệp 
Phố Hàng Đào năm 1926 
Phố Tràng Tiền năm 1921 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
Các chính sách mà thực dân Pháp đã thi hành trong các lĩnh vực 
Nông nghiệp 
Công nghiệp 
Thương nghiệp 
Giao thông vận tải 
Thương nghiệp 
Cầu Long Biên 
Ga xe lửa Mĩ Tho 
Cầu Hàm Rồng 
Tuyến đường sắt xuyên Việt được xây dựng từ 1902 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
Các chính sách mà thực dân Pháp đã thi hành trong các lĩnh vực 
Nông nghiệp 
Công nghiệp 
Thương nghiệp 
Giao thông vận tải 
Tài chính 
 Tiền giấy Việt Nam thời thuộc Pháp 
Ngân hàng Đông Dương 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
I . CH Ư ƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP 
2. Nội dung 
- Nông nghiệp: Tăng cường đầu tư vốn, chủ yếu vào các đồn điền và cao su. 
 Công nghiệp: 
 + Chú trọng khai thác mỏ (đặc biệt là than), nhiều công ti mới ra đời. 
 + Mở thêm một số cơ sở công nghiệp nhẹ, công nghiệp chế biến. 
- Thương nghiệp: Pháp độc quyền, đánh thuế nặng vào hàng hóa nhập vào Việt Nam. 
- GTVT: phát triển hệ thống đường sắt xuyên Đông Dương. 
- Tài chính: Ngân hàng Đông Dương nắm quyền chỉ huy nền kinh tế 
Nguồn lợi của tư bản Pháp ở Việt Nam trong cuộc khai thác lần thứ́ hai 
Bài 14 
VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI THỨ NHẤT 
I . CH Ư ƠNG TRÌNH KHAI THÁC THUỘC ĐỊA LẦN THỨ HAI CỦA THỰC DÂN PHÁP 
II . XÃ HỘI VIỆT NAM PHÂN HÓA 
1. Giai cấp địa 
chủ phong 
kiến 
XÃ HỘI 
VIỆT NAM 
PHÂN HÓA 
2. Giai cấp tư sản 
3. Tầng lớp tiểu 
tư sản 
thành thị 
4. Giai cấp 
nông dân 
5. Giai cấp 
công nhân 
THẢO LUẬN CẶP ĐÔI 
Nêu đặc điểm, thái độ chính trị và khả năng cách mạng của các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam sau CTTG 
 thứ nhất? 
Giai cấp, tầng lớp 
Đặc điểm/ thái độc chính trị/khả năng cách mạng 
Địa chủ phong kiến 
Nông dân 
T ư sản 
Tiểu t ư sản 
Công nhân 
Giai cấp, tầng lớp 
Đặc điểm/ thái độc chính trị/khả năng cách mạng 
Giai cấp Địa chủ 
 phong kiến 
- Làm tay sai cho thực dân, bóc lột nhân dân. Vẫn có một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước. 
Giai cấp 
Nông dân 
Đời sống tối tăm, cơ cực, là lực lượng hăng hái và đông đảo nhất của cách mạng, nhưng không thể lãnh đạo cách mạng do không có lí luận riêng 
Giai cấp 
Tư sản 
Phân hóa thành 2 bộ phận: 
Tư sản mại bản câu kết với Pháp 
Tư sản dân tộc có tinh thần dân tộc nhưng thái độ không kiên định 
Tầng lớp 
tiểu tư sản 
Số lượng tăng, đời sống bấp bênh, bộ phận trí thức có tinh thần hăng hái cách mạng. 
Giai cấp 
Công nhân 
Số lượng tăng nhanh, Bị ba tầng áp bức bóc lột, quan hệ gắn bó với nông dân; Kế thừa truyền thống yêu nước của dân tộc, có lý luận cách mạng riêng, họ nhanh chóng vươn lên nắm quyền lãnh đạo cách mạng. 
“ ...Trong một miếng đất rộng rào kín bốn bề, có 3.000, 4.000 người mặc quần áo nâu rách rưới: họ chen chúc chật ních đến nỗi nhìn chung chỉ thấy một đống gì rung rinh, có những cánh tay giơ lên gầy như que sậy, khúc khuỷu, khô queo 
	Đàn ông chăng? 
	Đàn bà chăng? 
	Hai mươi tuổi? 
	Hay sáu mươi tuổi? 
 Không phân biệt được! Không còn phân biệt được trai, gái, già trẻ nữa, chỉ thấy một cái tình cảnh khốn khổ tột bậc mà hàng nghìn miệng đen kêu lên như những tiếng kêu của súc vật.” 
 ( Trích Tư liệu Lịch sử 9 ) 
NÔNG DÂN THỜI PHÁP THUỘC 
“Ở các tầng mỏ lúc nhúc công nhân. Những sinh vật mặc quần áo tả tơi. Họ cuốc than hai cánh tay gầy còm . Đằng sau những xe goòng nhỏ, những đứa trẻ chừng 10 tuổi còng lưng đẩy , thân hình bé tí, khô cằn , mặt đầy mệt nhọc như đã kiệt quệ, thân hình than bám đen mò.... Những bọn người rách rưới , cánh tay khẳng khiu gầy gộc làm việc dưới ánh mặt trời mà lương rất thấp . 
 ( Trích Tư liệu Lịch sử 9 ) 
CÔNG NHÂN KHAI THÁC THAN 
Nguyên nhân 
- Chính sách văn hoá nô dịch 
 KhuyÕn khÝch mª tÝn dÞ ®oan, tÖ n¹n x· héi 
 B¸o chÝ tuyªn truyÒn chÝnh s¸ch “ khai hãa” 
Chính sách chính trị, văn hoá, giáo dục 
Chương trình khai thác lần 2 
Xã hội Việt Nam phân hoá 
 Pháp thắng trạn nhưng đất nước bị àn phá nặng nề, kinh tế 
 kiệt quệ =>tiến hành khai thác thuộc địa. 
Nội dung 
 Nông nghiệp : .®ån ®iÒn, khai má 
 C«ng nghiÖp : Më thªm c¬ së c«ng nghiÖp nhÑ 
 Th­¬ng nghiÖp : ®éc quyÒn, ®¸nh thuÕ hµng hãa 
 Giao th«ng vận tải : ®Çu t­ ph¸t triÓn thªm 
 Ng©n hµng : n¾m quyÒn chØ huy nÒn kinh tÕ §«ng D­¬ng 
- QuyÒn hµnh trong tay ng­êi Ph¸p 
- Chia để trị; bộ máy cường hào bị triệt để lợi dụng 
Về chính trị 
Về văn hoá, 
giáo dục 
Giai cấp 
Địa chủ phong kiến, tư sản, tiểu tư sản, nông dân, công nhân 
Mâu thuẫn xã hội 
Nông dân > < địa chủ phong kiến 
Dân tộc > < thực dân Pháp 
29 
Than là nguyên liệu chủ yếu phục vụ cho công nghiệp chính quốc. 
Tất cả đều đúng. 
Nước Pháp rất nghèo về nguyên-nhiên liệu. 
A 
B 
D 
C 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc qu¸. 
B¹n thö lần nữa xem ! 
Chóc mõng b¹n ! 
Việt Nam có trữ lượng than lớn. 
Vì sao trong quá trình khai thác thuộc địa lần thứ hai ở Việt Nam, tư bản Pháp chú trọng việc khai thác mỏ than: 
Địa chủ 
Tư sản. 
Tiểu tư sản. 
A 
C 
B 
D 
Sai rồi ! 
Ồ ! Tiếc quá. 
Bạn thử lần nữa xem ! 
Chóc mõng b¹n ! 
Công nhân. 
Trong các giai cấp, tầng lớp sau, giai cấp, tầng lớp nào có khả năng lãnh đạo cách mạng: 
Thời gian diễn ra cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất của thực dân Pháp ở nước ta và loại cây được Pháp đưa vào trồng thời kì này? 
A 
1884 – 1905 – Cà phê. 
B 
1897 – 1914 – Cao su. 
Cây cầu nào được xây dựng tại Hà Nội trong quá trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất của Pháp? 
Cầu Chương Dương 
Cầu Long Biên 
C 
Cầu Đuống 
A 
Cầu Thanh Trì 
B 
Trong quá trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất giai cấp nào bị tước đoạt ruộng đất? 
Nông dân. 
Địa chủ 
A 
B 
 Trong quá trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất giai cấp nào ra đời đầu tiên? 
 Công nhân 
 Tiểu tư sản 
Tư sản 
A 
B 
C