Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 24+25: Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau. Luyện tập

TUẦN 12
Ngày dạy: 
Ngày soạn: .
Tiết 24+25: ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học sinh nhận biết được khi nào hai đường thẳng song song, hai đường thẳng cắt nhau
2. Kĩ năng: Học sinh vận dụng hai đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau để tìm giá trị của tham số
3. Thái độ: Học sinh thấy được ứng dụng của hàm số trong thực tế cuộc sống. Từ đó có ý thức và say mê môn học hơn
4. Định hướng phát triển năng lực học sinh:
Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực hợp tác, năng lực thẩm mỹ, năng lực tính toán và năng lực thông tin và truyền thông
II.CHUẨN BỊ
Học sinh ôn lại cách vẽ đồ thị
Giáo viên soạn bài 
II. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Hoạt động khởi động
Giáo viên cho học sinh lên bảng vẽ đồ thị của hai hàm số y = 2x và y = 2x – 2
Học sinh dưới lớp vẽ đồ thị hai hàm số trên vào vở - Hoạt động cá nhân
Giáo viên cho học sinh nhận xét bài vẽ của bạn
? Vậy khi nào hai đường thẳng song song, hai đường thẳng cắt nhau
 2. Hoạt động hình thành kiến thức:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: Đường thẳng song song
Tên hoạt động: Hoạt động nhóm
Mục tiêu: Học sinh vẽ được đồ thị hàm số và nhận biết được hai đường thẳng song song khi a = a’, b b’ 
- Giáo việc: Giáo viên yêu cầu học sinh đọc và làm theo yêu cầu của sách hướng dẫn mục 1a, b
- Hướng dẫn hỗ trợ: Giáo viên quan sát hỗ trợ những nhóm nào chưa tích cực và gặp khó khăn khi vẽ đồ thị hàm số
- Phương án đánh giá: 
Giáo viên kiểm tra đồ thị hàm số của từng học sinh vừa vẽ nhận xét sai sót để học sinh sửa lỗi 
-Giáo viên cho học sinh trả lời yêu cầu trong sách hướng dẫn 
Đại diện nhóm khác nhận xét bổ sung
- Giáo viên cho học sinh nhận xét về các hệ số a, b của hai đường thẳng từ đó nhận xét về hai đường thẳng song song
- Giáo viên cho học sinh lấy ví dụ về hai đường thẳng song song
- Nhiệm vụ của học sinh: học sinh đọc và làm theo yêu cầu của sách hướng dẫn ?1a, b
- Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm
- Thiết bị, học liệu được sử dụng:
- Sản phẩm:
- Báo cáo:
?1a, 
 b, Hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 song song với nhau vì hai đường thẳng cùng song song với đường thẳng y = 2x
Tổng quát:
(d): y = ax + b (a 0)
(d’): y = a’x + b’(a’ 0)
d // d’ khi a = a’; b b’
Dự kiến tình huống xảy ra:
Học sinh không giải thích được hai đường thẳng song song
Giải pháp:
Giáo viên cho học sinh nêu đặc điểm của đường thẳng y = ax + b
Từ đó cho học sinh nêu đặc điểm của đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 và tính chất của hai đường thẳng song song
Dự kiến thời gian: 20 phút
Hoạt động 2: Đường thẳng cắt nhau
Tên hoạt động: Hoạt động nhóm
Mục tiêu: Học sinh nhận biết được hai đường thẳng cắt nhau
- Giao việc: Giáo viên yêu cầu học sinh đọc và thực hiện theo yêu cầu của ?2
- Hướng dẫn hỗ trợ: Giáo viên quan sát hỗ trợ những nhóm nào chưa tích cực và gặp khó khăn
- Phương án đánh giá: Giáo viên cho học sinh báo cáo thông tin vừa đọc và trả lời ?2 trong sách hướng dẫn 
Đại diện nhóm khác nhận xét bổ sung
Giáo viên yêu cầu giải thích vì sao hai đường thẳng cắt nhau 
- Giáo viên cho học sinh lấy ví dụ về hai đường thẳng cắt nhau
- Nhiệm vụ của học sinh: học sinh đọc và thực hiện theo yêu cầu của ?2
- Phương thức hoạt động: Hoạt động nhóm
- Thiết bị, học liệu được sử dụng:
- Sản phẩm:
- Báo cáo:
?2
Các cặp đường thẳng cắt nhau:
y = 0,5 x + 2 và y = 1,5x + 2
y = 0,5 x - 1 và y = 1,5x + 2
(d): y = ax + b (a 0)
(d’): y = a’x + b’(a’ 0)
d cắt d’ khi a a’
Dự kiến tình huống xảy ra:
Học sinh không tìm được hai đường thẳng cắt nhau
Giải pháp:
Giáo viên cho học sinh tìm hai đường thẳng song song từ đó suy ra hai đường thẳng cắt nhau	
Dự kiến thời gian: 25 phút
3. Hoạt động luyện tập
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH
Hoạt động 1: Tìm điều kiện của tham số để hai đường thẳng song song, hai đường thẳng cắt nhau
Tên hoạt động: Hoạt động cặp đôi
Mục tiêu: Học sinh dựa vào điều kiện của hai đường thẳng song song, hai đường thẳng cắt nhau để tìm giá trị của tham số
Giao việc: Giáo viên yêu cầu học sinh làm việc cặp đôi bài tập áp dụng trong sgk và bài tập 20; 21; 24 trong sách giáo khoa
Hướng dẫn hỗ trợ: Phát hiện cá nhân học sinh gặp khó khăn để kịp thời hỗ trợ
Phương án đánh giá: 
Phần bài tập áp dụng
Giáo viên yêu cầu học sinh chỉ ra cách tìm giá trị của tham số m
-Khi hai đường thẳng song song cần tìm m thỏa mãn các điều kiện nào
a 0; a’ 0 và a = a’; b b’
-Khi hai đường thẳng cắt nhau cần tìm m thỏa mãn các điều kiện nào
a 0; a’ 0 và a a’
Giáo viên yêu cầu học sinh trả lời nội dung từng bài, học sinh khác nhận xét bổ sung
Giáo viên cho học sinh nhắc lại cách nhận biết hai đường thẳng song song; hai đường thẳng cắt nhau; hai đường thẳng trùng nhau
Nhiệm vụ của học sinh: Học sinh làm việc cặp đôi bài tập áp dụng trong sgk và bài tập 20; 21; 24 trong sách giáo khoa
Phương thức hoạt động: Hoạt động cặp đôi
Thiết bị, học liệu được sử dụng:
Sản phẩm:
Báo cáo:
Bài 20
Bài 21: Các hàm số là hàm số bậc nhất khi m 0; m - 
a)Hai đường thẳng song song với nhau khi 
a = a’; b b’ m = 2m +1 m = -1(TM)
b)Hai đường thẳng cắt nhau khi a a’
 m 2m +1 m -1(TM)
Vậy m 0; m -; m -1 thì hai đường thẳng cắt nhau
Bài 24
Các hàm số là hàm số bậc nhất khi m - 
a)Hai đường thẳng cắt nhau khi a a’
 2 2m +1 m 
 Vậy m -; m và mọi k thì hai đường thẳng cắt nhau
b)Hai đường thẳng song song với nhau khi 
a = a’; b b’2 = 2m +1 m = (TM)
và 3k 2k – 3 k -3
b)Hai đường thẳng trùng nhau khi a= a’;b =b’
 2 =2m +1 m = -1(TM) và 3k = 2k – 3 k = -3
Vậy m = -1và k = -3 thì hai đường thẳng trùng nhau
Dự kiến tình huống xảy ra:
Học sinh không tìm điều kiện để hàm số là hàm số bậc nhất
Giải pháp:	
Giáo viên lấy ví dụ khi m = -hai đường thẳng có cắt nhau không
Cho học sinh viết hàm số khi m = -. Từ đó nhận xét về các hàm số đã cho có là hàm số bậc nhất không
Dự kiến thời gian: 15 phút
Hoạt động 2: Xác định các hệ số a, b của hàm số bậc nhất
Tên hoạt động: Hoạt động cá nhân
Mục tiêu: Học sinh biết cách xác định các hệ số a, b thỏa mãn các điều kiện cho trước
- Giao việc: Yêu cầu cá nhân học sinh làm bài tập 22, 23; 26 sgk – tr 55
- Hướng dẫn hỗ trợ: Phát hiện cá nhân học sinh gặp khó khăn để kịp thời hỗ trợ
- Phương án đánh giá: 
Học sinh báo cáo kết quả 
Học sinh khác nhận xét bổ sung
Giáo viên chốt và biểu dương bài làm và các cá nhân tích cực, chấm điểm các bài làm tốt
Nhiệm vụ của học sinh: Học sinh làm bài tập 22, 23; 26 sgk – tr 55
Phương thức hoạt động: Hoạt động cá nhân
Thiết bị, học liệu được sử dụng:
Sản phẩm:
Báo cáo:
Bài 22
a) Hai đường thẳng song song khi a = -2
b) Khi x = 2 thì y = -7 nên ta có:
7 = 2a + 3 a = 2
Bài 23
a)Đồ thị hàm số đã cho cắt trục tung tại điểm có y = - 3 nên x = 0
Vậy ta có: -3 = 2.0 + b b = -3
b)Đồ thị hàm số đi qua điểm A(1; 5) nên ta có
5 = 2.1 + b b = 3
Bài 26: Cho hàm số y = ax – 4 (1)
a)Đồ thị hàm số (1) cắt đường thẳng y = 2x -1 tại điểm có hoành độ bằng 2 nên x = 2 và y = 3. Vậy ta có 3 = a.2 - 4a = 3,5
b) Đồ thị hàm số (1) cắt đường thẳng y = -3x +2 tại điểm có tung độ bằng 5 nên y = 5 và x = -1. Vậy ta có 5 = a.(-1) + 2a = -3
Dự kiến tình huống xảy ra:
Học sinh tìm được giá trị của x khi đồ thị hàm số đã cho cắt trục tung tại điểm có y = - 3
Giải pháp:	
Cho học sinh quan sát một số đồ thị đã vẽ tìm x khi đồ thị hàm số cắt trục tung 
Dự kiến thời gian: 15 phút
4. Hoạt động tìm tòi mở rộng
IV.NHẬN XÉT: ..
..........................................................................................................................................................................................................................................................................................
 KÝ DUYỆT CỦA BGH