Giáo án Hình học Lớp 9 - Tiết 20: Đường kính và dây của đường tròn - Nguyễn Văn Tân

Phòng GD-ĐT Mỹ Tú CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Trường THCS Mỹ Tú Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
GIÁO ÁN DẠY LÝ THUYẾT
Môn dạy : Hình học	 	 Lớp dạy: 9a2
Tên bài giảng:	§2. Đường kính và dây của đường tròn
Giáo án số: 1	 Tiết PPCT: 20
Số tiết giảng: 1
Ngày dạy: ./ ./ 
A/ MỤC TIÊU BÀI DẠY:
I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
-HS nắm được đường kính là dây lớn nhất trong các dây của đường tròn , nắm được 2 định lý về đường kính vuông góc với dây , đường kính đi qua trung điểm 1 dây không đi qua tâm.
-HS biết vận dụng các định lý để c/m điều kiện đi qua trung điểm của 1 dây đường kính vuông góc với dây.
II/. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC-KĨ NĂNG 	
-Kiến thức: 
- Khái niệm cung và dây cung, dây cung lớn nhất của đường tròn
- Hiểu được quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây
-Kĩ năng: Biết cách tìm mối liên hệ giữa đường kính và dây cung
III/. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- GV: GA, SGK; Thước, compa.
- HS: Vở chuẩn bị bài, SGK; Thước thẳng, êke, thước đo góc, compa.
B/. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
	1. Ổn định lớp (1’)
Điểm danh lớp:
Nội dung cần phổ biến:
	2. Kiểm tra bài cũ (5’)
Phương pháp kiểm tra: Vấn đáp (Viết)
Số học sinh dự kiến sẽ kiểm tra: (2 HS)
Câu hỏi kiểm tra: 1
1) Thế nào là đường tròn (O) ? Hãy vẽ đường tròn tâm (O) đường kính AB = 8cm ?
d. Đáp án:
Đường tròn tâm O bán kính R là hình gồm các điểm cách O một khoảng bằng R
	3. Giảng bài mới: (30’)
	 a/. GTB: Hôm nay chúng ta học bài : “§2. Đường kính và dây của đường tròn” !
b/. Tiến trình giảng bài mới:
TG
NỘI DUNG 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 1: 1. So sánh độ dài của đường kính và dây
15’
Định lý 1: Trong các dây của một đường tròn, dây lớn nhất là đường kính
Cho HS đọc đề bài toán SGK.
GV Vẽ hình, quan sát và dự đoán đường kính của đường tròn là dây có độ dài lớn nhất phải không ?
Còn AB không là đường kính thì sao ?
Dựa vào bất đẳng thức về cạnh trong một tam giác ta có gì ?
Qua hai trường hợp trên em nào rút ra kết luận gì về độ dài các dây của đường tròn
Đưa ra định lí 1
HS Đọc đề 
HS Trả lời
Trường hợp AB là đường kính:
AB là đường kính, ta có: AB=2R
Trường hợp AB không là đường kính:
Xét AOB ta có:
AB < OA + OB = R + R = 2R
Vậy AB < 2R. 
HS Phát biểu định lí: (SGK)
HS Ghi bài (Vài em đọc lại định lí)
Định lý 1: Trong các dây của một đường tròn, dây lớn nhất là đường kính .
Hoạt động 2: 2. Quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây
15’
Định lí 2: Trong một đường tròn, đường kính vuông góc với một dây thì đi qua trung điểm của dây ấy . 
Định lí 3:
Trong một đường tròn, đường kính đi qua trung điểm của một dây không đi qua tâm thì vuông góc với dây ấy . 
Đưa ra định lí 2
Vẽ đường tròn (O; R) đường kính AB vuông góc với dây CD tại I. So sánh độ dài IC với ID ?
Để so sánh IC và ID ta đi làm những gì?
-Xét trường hợp CD là đường kính ta có gì?
-Xét trường hợp CD không là đường kính ta có gì ?
GV Nhận xét
GV Nhấn mạnh lại định lí 2
Cho HS làm ?1
Hãy đưa ra một ví dụ để chứng tỏ rằng đường kính đi qua trung điểm của một dây có thể không vuông góc với dây ấy
Vậy cần bổ sung thêm điều kiện nào thì đường kính AB đi qua trung điểm của dây CD sẽ vuông góc với CD ? 
 Đưa ra định lí 3
Cho HS Thực hiện ?2
Cho hình 67. Hãy tính độ dài AB, biết 
OA = 13 cm , AM = MB và OM = 5 cm.
GV Nhận xét
HS Phát biểu định lí: (SGK)
Trong một đường tròn, đường kính vuông góc với một dây thì đi qua trung điểm của dây ấy . 
HS Thực hiện 
CD là đường kính 
Ta có : OC = OC
AB đi qua trung điểm O của CD
CD không là đường kính
Gọi I là giao điểm của AB và CD
Xét OCD 
có OC=OD (=R)
OCD cân tại O, mà OI là đường cao nên cũng là trung tuyến. 
IC=ID. 
HS Nhận xét
HS Trả lời
Đường kính AB đi qua trung điểm của dây CD (dây CD là đường kính) nhưng AB không vuông góc với CD
HS Trả lời
Bổ sung thêm điều kiện dây CD không qua tâm
HS Phát biểu định lí: (SGK)
Trong một đường tròn, đường kính đi qua trung điểm của một dây không đi qua tâm thì vuông góc với dây ấy . 
HS Thực hiện
Giải : Vì AM = MB ( gt )
Nên : OM ^ AB (t/c đk và dây )
DOAM vuông ở M .
Áp dụng định lý Pytago ta được:
OA2 = OM2 + AM2
Þ AB = 2AM = 2.12 = 24 (cm)
HS Nhận xét.
4/. Củng cố (8’)
-Yêu cầu HS làm bài tập 10 trang 104 SGK
Bài 10/104 Bài giải
 a) Gọi O là trung điểm của BC
 	Ta có : OE = BC ; OD = BC
 	 OE = OD = OB = OC
Do đó B, E, C, D cùng thuộc đường tròn đường kính BC
 b) DE là dây cung không là đường kính, BC là đường kính 
Nên DE < BC.
5/. Dặn dò (1’)
Học bài
Chuẩn bị bài 3: “Liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến dây”.
Hướng dẫn HS làm bài tập 11 trang 104 SGK
Ngày tháng năm	 Ngày ./ ./ .
	 	 Giáo viên