Bài giảng Giáo dục công dân 9 - Bài 12: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân

KÍNH CHÀO THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH 
Giáo viên: Phạm Thị Thu Thảo 
GDCD 
9 
Trò chơi: Đến trung tâm tư vấn pháp luật 
H: Chị gái tôi năm nay 16 tuổi, đã yêu và muốn lấy chồng. Xin luật sư cho tôi hỏi: việc kết hôn của chị gái tôi có được pháp luật thừa nhận không? 
H: Xin luật sư cho hỏi yêu nhau tự nguyện không cần đăng kí kết hôn có đúng pháp luật về hôn nhân không? 
H: Ông nội tôi bảo: trong gia đình, người bố có quyền quyết định tất cả, theo Luật sư ông nội tôi nói vậy có đúng không? 
QUYỀN VÀ NGHĨA VỤ CỦA CÔNG DÂN TRONG HÔN NHÂN 
Bài 12 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
1. Chuyện của T 
T mới học hết lớp 10 thì có anh K hỏi cưới T. Bố mẹ T thấy nhà anh K giàu nên vội vàng nhận lời và đám cưới nhanh chóng được tổ chức. Bố mẹ T hi vọng T được hạnh phúc nhưng sự thật lại không như vậy. K là một thanh niên lười biếng, ham chơi, không thích lao động, lại rượu chè. T phải làm lụng vất vả, lại buồn phiền vì chồng nên gầy yếu xanh xao. Ngay sau khi T sinh đứa con đầu lòng thì K đã thường xuyên bỏ nhà đi chơi, không quan tâm gì đến vợ con. 
2. Nỗi khổ của M 
M là một cô gái đảm đang, hay làm. Một chàng trai cùng thôn tên là H, làm nghề thợ mộc ngỏ lời yêu M. Những khi đi chơi với nhau, H hay đòi hỏi M “chiều” mình. Vì nể người yêu, sơ H giận và cho rằng mình không thật lòng yêu H, M đã có quan hệ tình dục với H. Sau đó, M có thai. H luôn luôn dao động trước những lời đồn đại, dèm pha của dân làng và trốn tránh trách nhiệm của mình. Cha mẹ, anh chị H kiên quyết phản đối và không chấp nhận M. M sinh một bé gái và vất vả đến kiệt sức để nuôi con trong sự hắt hủi của cha mẹ, sự chê cười của xóm giềng, bạn bè. 
H: Nêu những sai lầm, hậu quả và nguyên nhân của T và K, M và H trong hai câu truyện trên? 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Sai lầm 
1 . Chuyện của T 
- T học hết lớp 10 đã kết hôn. Bố mẹ T ham giàu ép T lấy chồng mà không có tình yêu. 
- K lười biếng ham chơi, 
Hậu quả 
Nguyên nhân 
 T làm lụng vất vả, buồn phiền nên gầy yếu. 
 K bỏ nhà đi chơi không quan tâm đến vợ con. 
- M vì nể, sợ người yêu giận, M “quan hệ” với H và có thai. 
- H trốn tránh trách nhiệm. 
- Gia đình H phản đối không chấp nhận M. 
- M sinh con gái và vất vả kiệt sức để nuôi con, cha mẹ M hắt hủi, xóm giềng cười chê. 
2. Nỗi khổ của M 
- M dễ dãi khi yêu, H thì vô trách nhiệm.. 
 Kết hôn khi chưa đủ tuổi. 
- Hôn nhân không có tình yêu, mà vì tiền, bị ép buộc. 
H: Em có suy nghĩ gì về tình yêu và hôn nhân trong hai trường hợp trên? 
TH1: Hôn nhân ép buộc, không có tình yêu, kết hôn khi chưa đủ tuổi 
của PL qui định. 
TH2: Đây là tình yêu nông cạn, cẩu thả, không chân chính, thiếu sự 
 tôn trọng lẫn nhau. 
H: Bài học rút ra cho bản thân em qua hai câu truyện trên? 
Không nên yêu sớm, không nên kết hôn sớm. 
Phải có tình yêu chân chính mới đi đến hôn nhân. 
Kết hôn phải thực hiện đúng những qui định của pháp luật. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
* Bài học kinh nghiệm: 
Là học sinh không nên yêu sớm, không nên kết hôn sớm. 
Phải có tình yêu chân chính mới đi đến hôn nhân. 
Kết hôn phải thực hiện đúng những qui định của pháp luật 
H: Hôn nhân là gì? Thế nào là hôn nhân trái pháp luật? 
H: Em quan niệm thế nào là tình yêu chân chính? 
H: Vì sao nói tình yêu chân chính là cơ sở của hôn nhân và gia đinh hạnh phúc? 
H: Trong đời sống gia đình, trách nhiệm của vợ chồng phải như thế nào? 
II.NỘI DUNG BÀI HỌC 
1. Khái niệm về hôn nhân 	 
H: Hôn nhân là gì? Thế nào là hôn nhân trái pháp luật? 
Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, được Nhà nước thừa nhận nhằm chung sống lâu dài, xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc. 
HN trái pháp luật: 
Là HN không dựa trên tình yêu chân chính, HN vì tiền, vì dục vọng, bi ép buộc.. 
HN không đúng độ tuổi theo qui đinh pháp luật 
Vi phạp luật hôn nhân và gia đình. 
H: Em quan niệm thế nào là tình yêu chân chính? 
Tình yêu chân chính là sự quyến luyến của hai người khác giới, xuất phát từ sợ đồng cảm sâu sắc giữa hai người, là chân thành, tinh cây và tôn trọng lẫn nhau.. 
H: Vì sao nói tình yêu chân chính là cơ sở của hôn nhân và gia đình hạnh phúc? 
Nếu kết hôn không dựa trên tình yêu chân chính thì không bền vững được, gia đình không hạnh phúc. Tình yêu chân chính xuất phát từ sự đồng cảm sâu sắc giữa hai người, là sự chân thành, tin cậy và tôn trọng nhau đó chính là cơ sở của HN và gia đình hạn phúc bởi vì có tình yêu chân chính con người sẽ có sức mạnh vượt qua mọi khó khăn thử thách trong cuộc sống. 
H: Trong đời sống gia đình, trách nhiệm của vợ chồng phải như thế nào? 
Vợ chồng phải có thái độ tôn trọng, bình đẳng, yêu thương, thủy chung, chăm sóc nhau. Có trách nhiệm cùng lao động để đảm bảo cuộc sống của gia đình, có trách nhiệm cùng nhau chăm sóc, nuôi dạy con cái trưởng thành.. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
II. NỘI DUNG BÀI HỌC 
1. Khái niệm hôn nhân 
Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng , tự nguyện, được Nhà nước thừa nhận nhằm chung sống lâu dài, xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc. 
 Tình yêu chân chính là cơ sở quan trọng của hôn nhân. 
2. Những quy định của pháp luật 
a. Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam. 
Trong xã hội phong kiến 
Trong xã hội ngày nay 
 Hôn nhân sắp đặt, cưỡng ép, không tự nguyện. 
 Vợ chồng không bình đẳng. 
- Người đàn ông có quyền đa thê. 
- Hôn nhân tự nguyện. 
- Tiến bộ, vợ chồng bình đẳng. 
- Một vợ một chồng được pháp luật bảo vệ. 
 H: So sánh hôn nhân trong xã hội Việt Nam thời phong kiến với hôn nhân trong xã hội ngày nay? 
Hôn nhân thời phong kiến 
Hôn nhân thời nay 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
II. NỘI DUNG BÀI HỌC 
1 . Khái niệm hôn nhân 
2 . Những quy định của pháp luật 
a. Những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam. 
 Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng. 
 Tình huống: Hà 18 tuổi, gia đình chị Hà thấy nhà anh Tân giàu nên ép con cưới. Khi chị Hà sinh cháu Tú thì ở nhà nuôi con. Anh Tân do công việc nên đã quen và đem lòng yêu chị Nga, họ lén lút quan hệ với nhau. Anh Tân không quan tâm đến vợ con và còn đánh đập chị Hà. 
H: Em có nhận xét gì về cuộc hôn nhân này? Anh Tân có những hành vi nào vi phạm pháp luật? Chị Hà có thể có những cách xử sự thế nào? 
 Hôn nhân không tự nguyện. Anh Tân có quan hệ lén lút với người phụ nữ khác, về đánh đập vợ, không quan tâm đến vợ con. 
- Thẳng thắn nói chuyện với chồng để chồng thay đổi. Nếu không được thì sẽ li hôn. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
II. NỘI DUNG BÀI HỌC 
1. Khái niệm hôn nhân 
2. Những quy định của pháp luật 
a. Những nguyên tắc cơ bản cảu chế độ hôn nhân ở Việt Nam. 
 Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng. 
- Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, tôn giáo, giữa người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
II. NỘI DUNG BÀI HỌC 
1. Khái niệm hôn nhân 
2. Những quy định của pháp luật 
a. Những nguyên tắc cơ bản của chết độ hôn nhân ở Việt Nam. 
 Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ chồng bình đẳng. 
- Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, tôn giáo, giữa người theo tôn giáo với người không theo tôn giáo, giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ. 
- Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình. 
Luật hôn nhân và gia đình 
Điều 5: Bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình 
2. Cấm các hành vi sau đây: 
Kết hôn giả tạo, ly hôn giả tạo; 
Tảo hôn, cưỡng ép hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn; 
Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có vợ, có chồng; 
Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong pham vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rễ, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng. 
Điều 8: Điều kiện kết hôn 
Nam, nữ kết hôn với nhau phải tuân theo các điều kiện sau đây: 
Nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên; 
Việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định; 
Không bị mất năng lực hành vi dân sự; 
Việc kết hôn thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định tại các điểm a, b, c và d khoản 2 Điều 5 của Luật của Luật này. 
2. Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới. 
Tình huống: Em sẽ làm gì nếu có một bạn khác giới bày tỏ tình cảm với em? 
Tác hại với học sinh khi yêu sớm 
Ảnh hưởng đến học tập 
Lãng phí nhiều thời gian, mất đi sự tự do, dễ bị stress, căng thẳng. 
Mất đi nhiều mối quan hệ. 
Không bền, suy nghĩ không chín chắn, dễ bị cám dỗ, nạo phá thai, bị tung ảnh nóng, tự tử 
H: Ơ ̉ địa phương em có hiện tượng vi phạm các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân ở Việt Nam không? Em sẽ làm gì để giảm bớt các vi phạm đó? 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
- Học kỹ bài theo mục 1, 2a nội dung bài học (41) 
Tìm hiểu tiếp: Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân Việt Nam và trách nhiệm của công dân trong hôn nhân. 
- Tìm hiểu về nơi mình ở có trường hợp vi phạm nạn tảo hôn không? Hậu quả của việc kết hôn sớm? 
Trò chơi: Đến trung tâm tư vấn pháp luật 
Chị họ tôi - Hoa vừa tốt nghiệp đại học, cô yêu và muốn cưới một chàng trai người Pháp. Nhưng bố mẹ cô kiên quyết phản đối với lý do pháp luật Việt Nam không cho kết hôn với người nước ngoài. 
H: Xin luật sư cho biết, bố mẹ Hoa đúng hay sai? Vì sao? 
Trò chơi: Đến trung tâm tư vấn pháp luật 
 H: Anh An bị nhiễm HIV, trong khi chị P là người khỏe mạnh. Cả hai đều đã trưởng thành, có việc làm ổn định, hai anh chị rất yêu nhau. Chị P biết rõ bệnh tình của người yêu mình và tự nguyện kết hôn với anh A. Pháp luật có cho phép anh A và chị P kết hôn với nhau hay không? Vì sao? 
Trò chơi: Đến trung tâm tư vấn pháp luật 
H: Gần nhà tôi có trường hợp, vợ chồng sống với nhau, nhưng người chồng ngoại tình. Mối quan hệ ngoài luồng đó có được coi là hôn nhân không? 
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ 
THẦY CÔVÀ CÁC EM HỌC SINH 
Bài học kết thúc