Bài giảng Lịch sử Lớp 9 - Chủ đề VII: Việt Nam từ năm 1946 đến năm 1991 - Nội dung 2: Việt Nam từ năm 1946 đến năm 1954

NỘI DUNG 2 
VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 
ĐẾN NĂM 1954 
CHỦ ĐỀ VII : 
VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1991 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
1/ Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ. 
 Nêu chứng cứ thực dân Pháp đã bội ước, tiến công ta? 
- Sau khi ký Hiệp định Sơ bộ 6/3 và Tạm ước 14/9/1946 , thực dân Pháp tăng cường hoạt động khiêu khích, tiến công ta ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, ở Hải Phòng và Lạng Sơn, nhất là ở Hà Nội (12/1946). 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
Hải Phòng 
Vĩ tuyến 16 
Vinh 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
1/ Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ. 
- Sau khi ký Hiệp định Sơ bộ 6/3 và Tạm ước 14/9/1946 , thực dân Pháp tăng cường hoạt động khiêu khích, tiến công ta ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, ở Hải Phòng và Lạng Sơn, nhất là ở Hà Nội (12/1946). 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
- Ngày 18/12/1946, quân Pháp gửi tối hậu thư, đòi giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu... 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
1/ Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ. 
- Sau khi ký Hiệp định Sơ bộ 6/3 và Tạm ước 14/9/1946 , thực dân Pháp tăng cường hoạt động khiêu khích, tiến công ta ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, ở Hải Phòng và Lạng Sơn, nhất là ở Hà Nội (12/1946). 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
- Ngày 18/12/1946, quân Pháp gửi tối hậu thư, đòi giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu... 
 Trước hành động khiêu khích, phá hoại của Pháp, Đảng ta có những quyết định gì? 
- Ngày 18 và 19/12/1946, Ban thường vụ Trung ương Đảng họp, quyết định phát động toàn quốc kháng chiến. 
- Tối 19/12/1946, Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi t oàn quốc kháng chiến . 
Ngôi nhà ở làng Vạn Phúc – Hà Đông - nơi Trung ương Đảng ra chỉ thị Toàn quốc kháng chiến . 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
1/ Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ. 
- Sau khi ký Hiệp định Sơ bộ 6/3 và Tạm ước 14/9/1946 , thực dân Pháp tăng cường hoạt động khiêu khích, tiến công ta ở Nam Bộ và Nam Trung Bộ, ở Hải Phòng và Lạng Sơn, nhất là ở Hà Nội (12/1946). 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
- Ngày 18/12/1946, quân Pháp gửi tối hậu thư, đòi giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu... 
- Ngày 18 và 19/12/1946, Ban thường vụ Trung ương Đảng họp, quyết định phát động toàn quốc kháng chiến. 
- Tối 19/12/1946, Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi t oàn quốc kháng chiến . 
- Hưởng ứng Lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân cả nước đứng lên kháng chiến. 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
1/ Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp xâm lược bùng nổ. 
Hãy cho biết đường lối kháng chiến chống Pháp của Nhân dân ta? 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
2/ Đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân ta. 
 Đây là cuộc chiến tranh nhân dân : toàn dân, toàn diện, trường kỳ, tự lực cánh sinh , tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế. 
Em hiểu: Kháng chiến toàn dân là gì ? 
+ Kháng chiến toàn dân : tất cả mọi người dân tham gia kháng chiến. 
Em hiểu: Kháng chiến toàn diện là gì ? 
+ Kháng chiến toàn d iệ n : chiến đấu trên tất cả các mặt trận quân sự, kinh tế, ngoại giao... 
Trường Chinh (1907-1988 ) 
Ông Tạ Quang Chiến - nguyên tổng cục trưởng Tổng cục TDTT, một trong 8 người cận vệ được Bác Hồ đặt tên đã qua đời (12/6/2022) , thọ 98 tuổi . 
Tám người “cận vệ” được Bác Hồ đặt tên: Trường , Kỳ, Kháng , Chiến , Nhất , Định , Thắng , Lợi . 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ PHÍA BẮC VĨ TUYẾN 16. 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
HÀ NỘI 
Cuộc chiến đấu ở các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16 
Cuộc chiến đấu tại các đô thị phía Bắc vĩ tuyến 16 
HÀ NỘI 
Nam Định 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ PHÍA BẮC VĨ TUYẾN 16. 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
- Tại Hà Nội, cuộc chiến đấu diễn ra quyết liệt ở Bắc Bộ phủ, Hàng Bông.... Quân dân Hà Nội đã loại khỏi vòng chiến đấu hàng nghìn tên địch, giam chân địch ở trong thành phố... 
- Đến đêm 17/2/1947, Trung đoàn Thủ đô rút về chiến khu an toàn. 
- Tại các thành phố khác như Nam Định, Huế, Đà Nẵng... quân ta tiến công, diệt nhiều sinh lực địch. 
Pháo đài Láng là nơi nổ súng phát lệnh tổng tấn công vào lúc 20g03 ngày 19/12/1946. Điểm đặc biệt, khẩu pháo này là pháo phòng không 75 mm ta thu hồi từ tay địch. 
Trung đoàn Thủ Đô 
Đục thông tường nhà nọ sang nhà kia, làm thành những con đường bí mật khắp thành phố. 
Chướng ngại vật giao thông hào tạo thế liên hoàn chiến đấu trên đường phố 
Bom ba càng 
Bom ba càng là một loại vũ khí chống tăng cầm tay do Lục quân Đế quốc Nhật Bản phát minh trong Chiến tranh thế giới thứ hai . Năm 1946, nó từng được bộ đội Việt Nam chế tạo và sử dụng trong kháng chiến chống Pháp . 
“ Quyết tử quân ” Nguyễn Văn Thiềng (1927-1946) 
Bức ảnh do Nghệ sỹ Nguyễn Bá Khoản chụp tháng 12/1946. Người trong ảnh là chiến sĩ Nguyễn Văn Thiềng ( Trần Thành), quê ở phố hàng Vôi – Hà Nội. Bức ảnh gốc hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng quân sự Việt Nam. 
Bức ảnh phản ánh một hiện thực lịch sử sinh động về các chiến sĩ trung đoàn Thủ đô “quyết tử” cho “Tổ quốc quyết sinh”. Hành động quyết tử của chiến sĩ Trần Thành mãi mãi là tấm gương sáng về tinh thần yêu nước và lòng dũng cảm sẵn sàng hy sinh để bảo vệ Tổ quốc mà các thế hệ thanh niên cần học tập 
Hầm chiến đấu trên đường phố Hà Nội (12/1946) 
Tượng đài “ Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh ” 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ PHÍA BẮC VĨ TUYẾN 16. 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
- Tại Hà Nội, cuộc chiến đấu diễn ra quyết liệt ở Bắc Bộ phủ, Hàng Bông.... Quân dân Hà Nội đã loại khỏi vòng chiến đấu hàng nghìn tên địch, giam chân địch ở trong thành phố... 
- Đến đêm 17/2/1947, Trung đoàn Thủ đô rút về chiến khu an toàn. 
- Tại các thành phố khác như Nam Định, Huế, Đà Nẵng... quân ta tiến công, diệt nhiều sinh lực địch. 
- Kết quả : Ta đã giam chân địch trong các đô thị, làm giảm bước tiến của chúng, tạo điều kiện cho Đảng, Chính phủ rút về căn cứ Việt Bắc, chuẩn bị cho cuộc chiến đấu lâu dài. 
III. TÍCH CỰC CHO CUỘC CHIẾN ĐẤU LÂU DÀI 
( HS đọc SGK ). 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ PHÍA BẮC VĨ TUYẾN 16. 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
1/ Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
Thực dân Pháp tấn công lên Căn cứ địa Việt Bắc nhằm mục đích gì? 
- Thực dân Pháp tấn công Việt Bắc nhằm phá tan cơ quan đầu não kháng chiến, tiêu diệt bộ đội chủ lực của ta, khóa chặt biên giới Việt – Trung... 
Trình bày diễn biến thực dân Pháp tấn công lên Căn cứ địa Việt Bắc? 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
1/ Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc 
Chính phủ Pháp cử Bô-la-e làm Cao ủ y Pháp ở Đông Dương thay Đắc – giăng - li-ơ thực hiện âm mưu “đánh nhanh thắng nhanh” . 
Cao ủ y ở Đông Dương - Emila Bollaert 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
Việt Bắc 
TRUNG QUỐC 
Căn cứ Việt Bắc gồm 6 tỉnh: Cao Bằng , Bắc Kạn , Hà Giang , Tuyên Quang , Thái Nguyên , Lạng Sơn. 
Chợ Mới 
Khe lau 
Đèo Bông Lau 
Đài Thị 
Nơi quân Pháp nhảy dù 
Mũi tấn công của quân Pháp 
09/10/1947 
07/10/1947 
VIỆT BẮC THU ĐÔNG 1947 
Chiến thuật gọng kìm, 
kẹp chặt Việt Bắc 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
1/ Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
- Thực dân Pháp tấn công Việt Bắc nhằm phá tan cơ quan đầu não kháng chiến, tiêu diệt bộ đội chủ lực của ta, khóa chặt biên giới Việt – Trung... 
- 07/10/1947, Pháp mở cuộc tấn công lên Việt Bắc: 
 + Pháp cho quân nhảy dù chiếm Bắc Kạn, chợ Đồn, chợ Mới; một cánh quân từ Lạng Sơn đánh lên Cao Bằng sau đó vòng xuống Bắc Kạn. 
+ Một cánh quân ngược sông Hồng, sông Lô lên Tuyên Quang, Chiêm Hóa. 
 Các cánh quân tạo thành hai gọng kìm bao vây căn cứ Việt Bắc. 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
1/ Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
2/ Quân ta chiến đấu bảo vệ Căn cứ địa Việt Bắc 
Chợ Mới 
Khe lau 
Đèo Bông Lau 
Đài Thị 
Ta phản công 
Ta bao vây 
Nơi quân Pháp nhảy dù 
Mũi tấn công của quân Pháp 
Quân Pháp rút lui 
24-10-1947 
30-10-1947 
VIỆT BẮC THU ĐÔNG 1947 
10-11-1947 
Nhân dân Phú Thọ cắm chông đối phó với quân Pháp nhảy dù. 
Để chống quân Pháp nhảy dù người dân Phú Thọ đã cắm chông để đối phó với quân Pháp. 
Mồ chôn quân Pháp khi chúng tấn công Việt Bắc 1947. 
Khẩu đội pháo của ta chặn đánh giặc Pháp. 
Tàu chiến của Pháp bị ta bắn cháy trên sông Lô. 
Pháp rút khỏi Việt Bắc ngày 19-12-1947 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
1/ Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
2/ Quân ta chiến đấu bảo vệ Căn cứ địa Việt Bắc 
- Tại Bắc Kạn, ta chủ động phản công bao vây, chia cắt, đánh tập kích quân địch. 
- Ở hướng Đông, ta phục kích, chặn đánh địch trên đường Bản Sao – đ è o Bông Lau. 
- Ở hướng Tây, ta phục kích địch ở Đoan Hùng, Khe Lau.... 
a/ Diễn biến: 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
1/ Thực dân Pháp tiến công căn cứ địa kháng chiến Việt Bắc 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
2/ Quân ta chiến đấu bảo vệ Căn cứ địa Việt Bắc 
- Tại Bắc Kạn, ta chủ động phản công bao vây, chia cắt, đánh tập kích quân địch. 
- Ở hướng Đông, ta phục kích, chặn đánh địch trên đường Bản Sao – đ è o Bông Lau. 
- Ở hướng Tây, ta phục kích địch ở Đoan Hùng, Khe Lau.... 
a/ Diễn biến: 
 Chiến thắng của ta ở Việt Bắc buộc Pháp phải chuyển từ “ đánh nhanh thắng nhanh ” sang đánh lâu dài. 
b / Kết quả : 
 Đại bộ phận quân Pháp phải rút khỏi Việt Bắc, căn cứ Việt Bắc vẫn được bảo toàn, bộ đội chủ lực ta ngày càng trưởng thành. 
c/ Ý nghĩa : 
Thời gian 
 Sự kiện 
7/10/1947 
M ột binh đoàn nhảy dù xuống Bắc Kạn 
7/10/ 1947 
Một binh đoàn lính bộ từ Lạng Sơn đánh lên Cao Bằng, vòng xuống Bắc Kạn; 
9/10/1947 
Một binh đoàn hỗn hợp thủy + bộ ngược sông Hồng lên TX Tuyên Quang, Chiêm Hóa bao vây căn cứ địa Việt Bắc 
 Từ đầu tháng 10 
Tại Bắc Cạn : Quân dân ta chủ động phản công bao vây, chia cắt địch. 
30 – 10 – 1947 
Tại hướng Đông : Ta phục kích, chặn địch trên Đường số 4, Bản Sao - đèo Bông Lau 
Cuối tháng 10, đầu tháng 11 
Tại hướng Tây : quân ta phục kích ở Đoan Hùng, Khe Lau, Sông Lô, Sông Gâm.. 
II. CUỘC CHIẾN ĐẤU Ở CÁC ĐÔ THỊ PHÍA BẮC VĨ TUYẾN 16 
CĐ VII – ND 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1946 ĐẾN NĂM 1954 
III. TÍCH CỰC CHUẨN BỊ CHO CUỘC CHIẾN ĐẤU LÂU DÀI 
IV. CHIẾN DỊCH VIỆT BẮC THU - ĐÔNG NĂM 1947 
I. CUỘC KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC BÙNG NỔ (19/12/1946) 
V. ĐẨY MẠNH KHÁNG CHIẾN TOÀN DÂN, TOÀN DIỆN 
(HS tự học) 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Sự kiện nào trực tiếp đưa đến quyết định của Đảng và Chính phủ phát động Toàn quốc kháng chiến chống Pháp? 
A. Pháp đánh Hải Phòng (11/1946 ); 
B. Pháp đánh chiếm Lạng Sơn ( 11/1946); 
C. Pháp tấn công vào cơ quan Bộ Tài chính ở Hà Nội 	( 12/1946 ); 
D. Ngày18/12/1946 Pháp gửi tối hậu thư buộc ta giải 	tán lực lượng tự vệ chiến đấu, giao quyền kiểm 	soát thủ đô cho chúng. 
D. Ngày18/12/1946 Pháp gửi tối hậu thư buộc ta giải 	tán lực lượng tự vệ chiến đấu, giao quyền kiểm 	soát thủ đô cho chúng. 
CỦNG CỐ 
Câu 2: Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp chính thức bắt đầu từ lúc nào? 
Cuối tháng 11/1946; 	 
Ngày 12/12/1946; 
C. Ngày 18/12/1946; 	 
D . Ngày 19/12/1946 . 
D. Ngày 19/12/1946. 
CỦNG CỐ 
Câu 3: Nội dung cơ bản của đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp của ta là gì? 
A. Toàn dân, toàn diện, tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế; 
B. Táo bạo, chớp thời cơ nhanh chóng, tự lực cánh sinh; 
C. Toàn dân, toàn diện, trường kỳ, tự cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế. 
D. Thần tốc, táo bạo, táo bạo hơn nữa . 
C. Toàn dân, toàn diện, trường kỳ, tự cánh sinh và tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế. 
CỦNG CỐ 
Câu 4: Trong thời kỳ 1945-1954, thắng lợi nào của quân dân Việt Nam đã làm phá sản âm mưu “ đánh nhanh thắng nhanh” của thực dân Pháp? 
A. Cuộc chiến đấu của các đô thị năm 1946; 
B. Chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947; 
C. Chiến dịch Biên giới thu - đông năm 1950; 
D . Chiến dịch Thượng Lào xuân- hè năm 1953. 
B. Chiến dịch Việt Bắc thu - đông năm 1947; 
CỦNG CỐ 
Câu 5: Kết quả lớn nhất của quân và dân ta đạt được trong chiến dịch Việt Bắc là gì? 
A. Loại khỏi vòng chiến đấu 6000 tên địch; 
B. Bảo vệ được căn cứ địa Việt Bắc làm thất bại âm mưu “đánh nhanh thắng nhanh” buộc địch phải chuyển sang đánh lâu dài với ta ; 
C. Là mốc khởi đầu sự thay đổi trong so sánh lực lượng có lợi cho cuộc kháng chiến của ta; 
D. Bộ đội của ta được trưởng thành lên trong chiến đấu. 
B. Bảo vệ được căn cứ địa Việt Bắc làm thất bại âm mưu “đánh nhanh thắng nhanh” buộc địch phải chuyển sang đánh lâu dài với ta; 
 CHUẨN BỊ Ở NHÀ 
* Bài vừa học : 
 Câu 1. Trình bày diễn biến, kết quả, ý nghĩa của chiến dịch Việt B ắc Thu - Đông 1947 trên lược đồ. 
Câu 2 . Cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện của ta được đẩy mạnh như thế nào sau chiến thắng Việt Bắc thu - đông 1947? 
* Bài tiếp theo : Đọc trước bài 26 : Bước phát triển mới của cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp (1950-1953) 
- Trả lời câu hỏi trong bài; 
- Tập trình bày diễn biến Chiến dịch Biên giới thu - đông 1950. 
- Sưu tầm phim tư liệu, tư liệu ... về Chiến dịch Biên giới thu - đông 1950.