Bài giảng môn Lịch sử 9 - Bài 23: Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

 Bài 23 
TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM NĂM 1945 VÀ SỰ THÀNH LẬP NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA 
I/ MỤC TIÊU BÀI HỌC 
 1. Kiến thức : 
- Thời cơ khởi nghĩa và lệnh tổng k/n 
- Cuộc tổng k/n trong toàn quốc (diễn biến, đặc biệt ở HN, Huế, SG) 
- Thành lập nước VNDCCH và ra bản Tuyên ngôn đl 
- Ỹ nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi của cách mạng tháng tám năm 1945 
2. Kỹ năng : 
- Sử dụng tranh ảnh lịch sử, tường thuật diễn biến của cách mạng tháng tám rèn luyện kỹ năng phân tích, đánh giá sự kiện lịch sử. 
3.Thái độ : 
- Giáo dục Hs lòng kính yêu đảng, lãnh tụ Hồ Chí Minh. Niềm tin vào sự thắng lợi của Đảng và niềm tin tự hào Dân Tộc. 
2/ Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh 
Năng lực hợp tác: thông qua hoạt động của HS khi GV yêu cầu HS thảo luận 
Năng lực giải quyết vấn đề 
II/ Chuẩn bị về tài liệu và phương tiện dạy học 
1.Gv : Lược đồ tổng khởi nghĩa tháng tám năm 1945Ảnh cuộc mít tinh ở nhà Hát Lớn Hà Nội 19/5/1945. 
2.Hs: Soạn bài trước ở nhà 
III/ Tổ chức hoạt động của học sinh 
Ổn định lớp: 
Kiểm tra bài cũ: Nguyên nhân và quá trình Nhật đảo chính Pháp? 
1/Hoạt động dẫn dắt vào bài: ( Khởi động): 
 Năm 1945 thời cơ cách mạng đã đến, đảng ta tiến hành tổng khởi nghĩa nhanh chóng giành thắng lợi dẫn đến nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thành công của cách mạng tháng Tám là nội dung bài học. 
2/Hoạt động hình thành kiến thức 
Đại diện Bộ Tổng tư lệnh Hồng quân Liên Xô tron g buổi lễ tiếp nhận đầu hàng không điều kiện của quân đội Đức (tháng 5/ 1945 ở Châu Âu ) 
* 
4 
Tướng Mĩ Douglas Mac Arthur ký nhận đầu hàng vô điều kiện của Nhật. (tháng 8/1945 ở Châu Âu) 
Quân lệnh số 1 của Uỷ ban khởi nghĩa 
 Hỡi quân dân toàn quốc! 
 12 giờ trưa ngày 13 tháng 8 năm 1945 phát xít Nhật đã đầu hàng đồng minh, quân đội Nhật đã bị tan rã tại khắp các mặt trận. Kẻ thù chúng ta đã ngã gục. 
 Giờ tổng khởi nghĩa đã đến! 
 Cơ hội có một cho quân dân Việt Nam vùng dậy giành lấy quyền độc lập của nước nhà! ... 
 Hỡi nhân dân toàn quốc! 
 Chúng ta phải hành động cho nhanh với một tinh thần vô cùng quả cảm, vô cùng thận trọng! 
 Tổ quốc đang đòi hỏi những hi sinh lớn lao của các bạn! 
 Cuộc thắng lợi hoàn toàn nhất định sẽ về ta! 
 Ngày 13 tháng 8 năm 1945, 11giờ đêm 
 UỶ BAN KHỞI NGHĨA 
 ( Văn kiện Đảng 1939-1945 NXB Sự thật Hà Nội-1963) 
Đình Tân Trào, Sơn Dương (Tuyên Quang) nơi diễn ra Đại hội Quốc dân 
Đại hội quốc dân tại đình Tân Trào ngày 16/08/1945 do Bác Hồ chủ trì 
Lễ xuất quân của 34 chiến sĩ Giải phóng quân tại cây đa Tân Trào ngày 16-8-1945 
Th ư Bác Hồ gửi đồng bào cả nước. 
“ Hỡi đồng bào yêu quý! 
 Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc đã đến. Toàn thể đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà giải phóng cho ta 
 Nhiều dân tộc bị áp bức trên thế giới đang ganh nhau tiến bước giành quyền độc lập. Chúng ta không thể chậm trễ. Tiến lên! Tiến lên dưới lá cờ Việt Minh, đồng bào hãy dũng cảm đứng lên” 
 (Trích thư Hồ Chủ Tịch gửi cho đồng bào 8-1945) 
Đại Tướng Võ Nguy ê n Giáp 
Tháng 8- 1945 Phát xít Nhật đầu hàng Đồng minh, quân Nhật ở nước ta hoang mang dao động. 
Ủy ban Khởi nghĩa toàn quốc được thành lập, ra quân lệnh số 1. 
Ngày 14 và 15-8-1945 Đảng ta họp Hội nghị toàn quốc ở Tân Trào quyết định Tổng khởi nghĩa, giành chính quyền trước khi quân Đồng minh vào nước ta. 
Ngày 16-8 Đại hội Quốc dân Tân Trào họp tán thành quyết định Tổng khởi nghĩa, thành lập Ủy ban Giải phóng dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư kêu gọi đồng bào cả nước nổi dậy khởi nghĩa. 
 I. LỆNH TỔNG KHỞI NGHĨA ĐƯỢC BAN BỐ 
-15-8 Việt Minh tổ chức diễn thuyết trong thành phố. 
-16-8 Truyền đơn, biểu ngữ kêu gọi khởi nghĩa xuất hiện khắp nơi. 
-19-8 Khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội. 
II. Diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945 
1.Giành chính quyền ở Hà Nội 
Quần chúng tấn công phủ Khâm sai (Bắc Bộ phủ) 19/8/1945 
Biểu tình cướp chính quyền 19/8/ 1945 tại Phủ khâm sai Bắc Kỳ 
Duyệt đội quân du kích ở các chiến khu về Hà Nội ngày 30/8/1945. 
Nh ạc sĩ Văn Cao 
Tiến quân ca là một bài hát do nhạc sĩ Văn Cao (1923-1995) sáng tác vào năm 1944. Ngay từ khi ra đời, bài hát được coi là bài hát chính thức của Mặt trận Việt Minh. 
HẢI DƯƠNG (18/8) 
QUẢNG NAM (18/8) 
HÀ TỈNH(18/8) 
BẮC GIANG(18/8) 
HUẾ(23/8) 
HÀ NỘI (19/8) 
 Từ 14->18/8: Bốn tỉnh giành 
chính quyền sớm nhất cả nước . 
 - 23/8 Huế giành chính quyền. 
CỐ ĐÔ HUẾ 
VUA BẢO ĐẠI THOÁI VỊ NGÀY 30-8-1945 
II. Diễn biến Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945 
2. Giành chính quyền trong cả nước 
Bảo Đại trao 
 ấn, kiếm 
 Vua Bảo Đại 
Ch iều 30/8/1945 l ễ thoái vị chính thức cử hành trước Ngọ Môn , Bảo Đại đọc chiếu thoái vị, Trần Huy Liệu thay mặt chính phủ lâm thời chấp nhận việc thoái vị của Bảo Đại và chấp nhận ấn kiếm vàng tượng trưng cho sự chấm dứt quyền lực của triều đại phong kiến cuối cùng của Việt Nam. 
Ấn thời Nguyễn 
NGỌ MÔN (HUẾ) 
HẢI DƯƠNG (18/8) 
QUẢNG NAM (18/8) 
HÀ TỈNH(18/8) 
BẮC GIANG(18/8) 
HUẾ(23/8) 
SAI GÒN(25/8) 
HÀ NỘI (19/8) 
 - Từ 14->18/8 : Bốn tỉnh giành chính quyền sớm nhất cả nước. 
 - 23/8 Huế giành chính quyền 
 - 25/8 SG giành chính quyền 
 - 28/8 Tổng khởi nghĩa thành công trong cả nước 
 - 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa 
BÁC HỒ ĐỌC TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP 2-9-1945 
Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Tám 1945 
-Cách mạng tháng Tám là sự kiện vĩ đại trong lịch sử dân tộc, đánh tan Nhật-Pháp, lật đổ chế độ phong kiến, lập ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đưa nước ta trở thành 1 nước độc lập, tự do. 
-Cổ vũ nhân dân các nước thuộc địa và phụ thuộc, góp phần củng cố hòa bình ở khu vực Đông Nam Á và trên toàn thế giới. 
Nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám 1945 
-Dân tộc ta có truyền thống yêu nước sâu sắc, khi có Đảng và Mặt Trận Việt Minh phất cao ngọn cờ cứu nước thì được mọi người ủng hộ. 
-Có khối liên minh công-nông vững chắc, tập hợp được mọi lực lượng yêu nước trong mặt trận dân tộc thống nhất rộng rãi. 
-Điều kiện quốc tế thuận lợi, Liên Xô và các nước Đồng minh đánh bại phát xít Pháp – Nhật.