Đề thi môn Hóa học Lớp 9 - Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh - Năm học 2011-2012 - Lê Việt Hùng (có đáp án)

ĐỀ 1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ CHÍNH THỨC
BẮC GIANG
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2011-2012
MÔN THI: HÓA HỌC- LỚP 9 THCS
Ngày thi: 01/4/2012 Thời gian làm bài:150 phút
(Không kể thời gian giao đề)
Câu 1: (4,0 điểm)
	1. Cho hỗn hợp X gồm Mg, Fe2O3 và Al2O3 tác dụng với dung dịch CuSO4 (dư), sau phản ứng thu được dung dịch Y và chất rắn Z. Cho toàn bộ Z tác dụng với dung dịch HCl (dư), sau phản ứng thu được dung dịch A và phần không tan B. Hoà tan B trong dung dịch H2SO4 đặc, nóng (dư) thu được khí C. Hấp thụ khí C vào dung dịch Ba(OH)2 thu được kết tủa D và dung dịch F. Cho dung dịch KOH (dư) vào dung dịch F lại thấy xuất hiện kết tủa D. Cho từ từ dung dịch KOH đến dư vào dung dịch A, được kết tủa G. Hãy viết các phương trình hoá học của các phản ứng xảy ra.
2. Đốt cháy hoàn toàn 13,2 gam hỗn hợp gồm hai hợp chất hữu cơ: A (CnH2nO) và B (CnH2n+2O), thu được 29,7 gam CO2. Tìm công thức phân tử của A, B và viết công thức cấu tạo mạch hở có thể có của chúng. 
Câu 2: (4,0 điểm)
1. Viết phương trình hoá học hoàn thành sơ đồ phản ứng sau:
(7)
Rượu etylicaxit axeticnatri axetatmetanaxetilenetilenPE
 vinyl cloruaPVC
2. Hòa tan hết 17,2 gam hỗn hợp X gồm Fe và một oxit sắt vào 200 gam dung dịch HCl 14,6% thu được dung dịch A và 2,24 lít khí H2 (đktc). Thêm 33,0 gam nước vào dung dịch A được dung dịch B. Nồng độ phần trăm của HCl trong dung dịch B là 2,92%. Mặt khác, cũng hòa tan hết 17,2 gam hỗn hợp X vào dung dịch H2SO4 đặc, nóng thì thu được V lít khí SO2 duy nhất (đktc). 
a) Xác định công thức hóa học của oxit sắt trong hỗn hợp X.
b) Tính khoảng giá trị của V?
Câu 3: (4,0 điểm) 
	1. Hòa tan 2,16 gam hỗn hợp Y gồm Na, Fe và Al vào nước (dư), thu được 0,448 lít khí H2 thoát ra (đktc) và một lượng chất rắn không tan. Tách lượng chất rắn này cho phản ứng hết với 60 ml dung dịch CuSO4 1M thu được 3,2 gam đồng kim loại và dung dịch A. Tách lấy dung dịch A cho phản ứng với một lượng vừa đủ dung dịch NaOH để thu được kết tủa lớn nhất. Lọc kết tủa đem nung ở nhiệt độ cao trong không khí đến khối lượng không đổi thu được chất rắn B.
	a) Xác định % khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp Y.
	b) Tính khối lượng chất rắn B.
	2. Đốt cháy hoàn toàn 44,4 gam hỗn hợp X gồm ba axit: CH3COOH, CnHmCOOH và HOOC-COOH, thu được 21,6 gam H2O và a gam CO2. Mặt khác, cho 44,4 gam hỗn hợp X phản ứng hoàn toàn với NaHCO3 (dư) thu được 16,8 lít khí CO2 (đktc). Tính giá trị của a?
Câu 4: (4,0 điểm)
1. Cho 5,04 lít hỗn hợp khí A (đktc) gồm C2H2 và H2 qua xúc tác Ni đun nóng, sau phản ứng thu được hỗn hợp khí B chỉ gồm 3 hiđrocacbon có tỉ khối so với H2 bằng 14,25.
	a) Xác định khối lượng trung bình của A.
	b) Cho hỗn hợp khí B phản ứng hoàn toàn với dung dịch Br2 (dư). Tính số mol Br2 đã tham gia phản ứng.
	2. Hấp thụ hoàn toàn V lít khí CO2 (đktc) vào 100 ml dung dịch gồm K2CO3 0,2M và KOH 1,4M, sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch X. Cho toàn bộ X tác dụng với dung dịch BaCl2 (dư), thu được 11,82 gam kết tủa. Tính giá trị của V? 
Câu 5: (4,0 điểm)
1. Trong phòng thí nghiệm có các dung dịch đựng trong các lọ riêng biệt bị mất nhãn: KCl, Al(NO3)3, NaOH, MgSO4, ZnCl2, AgNO3. Dùng thêm một thuốc thử, hãy nhận biết các dung dịch trên. Viết các phương trình phản ứng (nếu có).
	2. Hòa tan 2,56 gam kim loại đồng vào 25,20 gam dung dịch HNO3 nồng độ 60% thu được dung dịch A. Thêm 210 ml dung dịch NaOH 1M vào dung dịch A. Sau khi các phản ứng kết thúc, đem cô cạn hỗn hợp thu được chất rắn X. Nung X đến khối lượng không đổi được 17,40 gam chất rắn Y. Tính nồng độ % của các chất trong dung dịch A. Biết: 2NaNO32NaNO2 + O2; 2Cu(NO3)22CuO + 4NO2 + O2.
------------- Hết ----------------
HƯỚNG DẪN CHẤM
BÀI THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2011-2012
HDC ĐỀ CHÍNH THỨC
NGÀY THI 01/4/2012
MÔN THI: HÓA HỌC LỚP 9 THCS
Bản hướng dẫn chấm có 06 .trang 
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
BẮC GIANG
Câu 1
(4 điểm)
(4,0 điểm)
1.1 (3,0 điểm)
X + dd CuSO4 dư dd Y + chất rắn Z:
Mg + CuSO4MgSO4 + Cu
Dung dịch Y gồm MgSO4 và CuSO4 dư.
Chất rắn Z gồm Cu, Fe2O3 và Al2O3.
Cho Z tác dụng với dung dịch HCl dư:
Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 + 3H2O; Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3 H2O 
Cu + 2FeCl3 2FeCl2 + CuCl2 
Do HCl dư nên Al2O3, Fe2O3 tan hết, chất rắn B là Cu dư. 
B + H2SO4 đặc, nóng, dư khí B là SO2 
Cu + 2H2SO4 CuSO4 + SO2+ 2 H2O 
Sục SO2 vào dd Ba(OH)2:
Ba(OH)2 + SO2 BaSO3 + H2O; BaSO3 + SO2 + H2O Ba(HSO3)2 
Kết tủa D là BaSO3, dd F chứa Ba(HSO3)2 
dd F + dd KOH dư:
Ba(HSO3)2 + 2KOH BaSO3 + K2SO3 + 2H2O
dd A + dd KOH dư:
HCl + KOH KCl + H2O; CuCl2 + 2KOH Cu(OH)2+ 2KCl 
FeCl2 + 2KOH Fe(OH)2 + 2KCl; AlCl3 + 3KOH Al(OH)3 + 3KCl 
Al(OH)3 +KOH KAlO2 + 2H2O 
Kết tủa G gồm: Cu(OH)2, Fe(OH)2
Mỗi PTHH đúng cho 0,25đ. (trừ phản ứng HCl với KOH)
1.2
Gọi số mol của A, B lần lượt là x, y mol.
 (14n+16)x + (14n + 18)y = 13,2
 14nx+16x + 14ny + 18y = 13,2 (*)
Bảo toàn nguyên tố cacbon: (**)
Từ (*) và (**) 16x + 18y = 13,2 - 14 x 0,675 = 3,75
	16(x+y) <16x+18y < 18(x+y)
Từ (**) 
n = 3
Vậy công thức phân tử và công thức cấu tạo của:
- A là C3H6O: CH3CH2CH=O; CH3COCH3; CH2=CH-CH2-OH; CH2=CH-O-CH3
- B là C3H8O: CH3-CH2-CH2-OH; CH3CHOHCH3; CH3CH2-O-CH3 
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
Câu 2
(4 điểm)
(4,0 điểm)
2.1
(1) 	C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O
(2) 	CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O
(3) 	CH3COONa + NaOH CH4 + Na2CO3
(4) 	2CH4 C2H2 + 3H2
(5) 	C2H2 + H2 C2H4
(6) 	nC2H4 (-CH2-CH2-)n (PE)
(7) 	C2H2 + HCl CH2=CH-Cl
(8) 	nCH2=CH-Cl(-CH2-CHCl-)n (nhựa PVC) 
2.2
a) Gọi công thức của oxit sắt là FexOy.
Các PTHH khi X vào dung dịch HCl:
	Fe + 2HCl → FeCl2 + H2 	(1)
	FexOy + 2yHCl → FeCl2y/x + yH2O 	(2)
	nHCl ban đầu = = 0,8 (mol)
	→ 
Từ (1): nFe = = 0,1(mol) => mFe = 0,1 . 56 = 5,6(g)
→ → (*)
Từ (1): nHCl = 2= 2.0,1= 0,2 (mol)
mddA = 200 + mddB = 217 + 33 = 250 (g)
nHCl dư = nHCl ở (2) = 0,8 - 0,2 - 0,2 = 0,4(mol)
Từ (2): (**)
Từ (*) và (**) ta có phương trình
	= → 
Vậy công thức Oxit sắt là: Fe3O4
b)Các PTHH khi cho X vào dung dịch H2SO4 đặc nóng:
	2Fe + 6H2SO4 đặc Fe2(SO4)3 + 3SO2 + 6H2O	(3)
	2Fe3O4 + 10H2SO4 đặc 3Fe2(SO4)3 + SO2 + 10H2O	(4)
Có thể: Fe + Fe2(SO4)3 → 3FeSO4	(5)
Nếu H2SO4 dư Û (5) không xẩy ra:
 → max =+ = 0,175(mol) → max = 3,92 (lít) 
Nếu H2SO4 không dư: (5) xảy ra:
min Û nFe ở (5) = ở (3) và (4)
Đặt nFe (5) = x(mol) => nFe (3) = 0,1 - x
 → ở (3) và (4) =+ 
→ có pt: + = x => x = 
nFe (3) = 0,1 - = 
Khi đó min = = 0,05 (mol) 
=> min = 0,05 . 22,4 = 1,12 (lít)
Vậy khoảng giá trị có thể nhận giá trị của V là: 1,12 V3,92
Mỗi PTHH đúng cho 
0,25đ.
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
Câu 3
(4 điểm)
(4,0 điểm)
3.1
- Gọi trong 2,16 gam hỗn hợp có x mol Na, y mol Al. 
 0,06.1= 0,06mol; nCu=3,2:64 = 0,05 mol
0,06 - 0,05 = 0,01mol
PTHH: 2Na + 2H2O 2NaOH + H2 	 	 (1)
 x x 0,5x (mol)
 2Al + 2H2O + 2NaOH 2NaAlO2 + 3H2 	(2)
 x x	x	 1,5x (mol)
 2Al + 3CuSO4 2Al2(SO4)3 + 3Cu 	(3)
 (y-x)	 1,5(y-x)	 (y-x) 1,5(y-x) (mol)
	Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu 	(4)
a) Giả sử không xảy ra phản ứng (3)chất rắn chỉ là Fe 
 Theo (4) nFe= nCu = 0,05 mol mFe= 0,05.56 = 2,8 gam > 2,16 (không phù hợp đề bài)
Vậy có xảy ra phản ứng (3) và vì CuSO4 còn dư nên Al và Fe đã phản ứng hết theo (3) và (4)
 Theo (1) và (2): x = 0,01
 Theo (3): nAl(3) = y - 0,01 mol
 Theo (4): 
 Ta có : mNa + mAl + mFe = 23.0,01 + 27y + 56[0,05-1,5(y - 0,01)] = 2,16 y = 0,03
trong hỗn hợp ban đầu:
	mNa = 23.0,01 = 0,23 gam
	mAl = 27.0,03 = 0,81 gam
	mFe = 2,16 - 0,23 -0,81 = 1,12 gam
Vậy: 
b) Trong dung dịch A có: 
Ta có sơ đồ
 CuSO4 Cu(OH)2CuO mCuO = 0,01.80 = 0,8 gam
 2FeSO42Fe(OH)2 2Fe(OH)3 Fe2O3 
 Al2(SO4)3 2Al(OH)3 Al2O3 
 Vậy mB = 0,8 + 1,6 + 1,02 = 3,24 gam	
3.2
Gọi trong 44,4 gam X có x mol CH3COOH, y mol CnHmCOOH và z mol HOOC-COOH
PTHH
CH3COOH + NaHCO3CH3COONa + CO2 + H2O (1)
 mol: x x
CnHmCOOH + NaHCO3CnHmCOONa + CO2 + H2O (2)
 mol: y y	
HOOC-COOH + 2NaHCO3NaOOC-COONa + 2CO2 + 2H2O (3)
 mol: z 2z
Theo (1), (2) và (3): 
- 
- Bảo toàn nguyên tố oxi: 
- ĐLBT khối lượng: 
Vậy a = 1,5.44= 66 gam
0,5đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
1,0đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
0,25đ
Câu 4
(4 điểm)
(4,0 điểm)
4.1 
a) Hỗn hợp B gồm C2H2; C2H4; C2H6
Gọi công thức chung của B là 
= 14,25 => MB = 14,25 x 2 = 28,5 => 24 + = 28,5 => = 4,5
Giả sử có 1 mol B => mB = 28,5 gam
PTHH:	C2H2 + 1,25H2 C2H4,5 (1)
	 1 1,25 1
ĐLBT khối lượng: mA = mB = 28,5 gam mà nA = 2,25 mol => 
b) Theo bài ra: 
Từ (1) => nB = 0,1 (mol)
PTHH C2H4,5 + Br2 C2H4,5Br1,5 (2)
theo (2): 
4.2
Ta có: 
PTHH
CO2 + 2KOHK2CO3 + H2O	(1)
Có thể có: CO2 + K2CO3 + H2O2KHCO3	(2)
BaCl2 + K2CO3 BaCO3 + 2KCl	(3)
Theo (3): 
Có hai trường hợp xảy ra.
- TH1: không xảy ra phản ứng (2)
Theo (1): 
 V=0,04.22,4=0,896 lit
- TH2: có xảy ra phản ứng (2)
Theo (1): 
Theo (2): 
 V = (0,07 + 0,03).22,4 = 2,24 lit
1,0đ
1,0đ
0,25đ
0,25đ
0,5đ
0,5đ
0,5đ
Câu 5
(4 điểm)
(4,0 điểm)
1. Dùng phenolphtalein nhận biết các dung dịch: KCl, Al(NO3)3, NaOH, MgSO4, ZnCl2, AgNO3. 
* Lần lượt nhỏ vài giọt phenolphtalein vào từng dung dịch mẫu thử.
- Nhận ra dung dịch NaOH do xuất hiện màu hồng.
* Lần lượt cho dung dịch NaOH vào mỗi dung dịch mẫu thử còn lại:
- Dung dịch AgNO3 có kết tủa màu nâu: 
AgNO3 + NaOH AgOH ¯ + NaNO3
hoặc 2 AgNO3 + 2NaOH Ag2O + H2O + 2NaNO3
- Dung dịch MgSO4 có kết tủa trắng:
	MgSO4 + 2NaOH Mg(OH)2 ¯ + Na2SO4 
- Các dung dịch Al(NO3)3, ZnCl2 đều có chung hiện tượng tạo ra kết tủa trắng, tan trong dung dịch NaOH (dư).
 AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 ¯ + 3NaCl 
 Al(OH)3 ¯ + NaOH NaAlO2 + 2H2O 
Zn(NO3)2 + 2NaOH Zn(OH)2 ¯ + 2NaNO3 
Zn(OH)2 ¯ + 2NaOH Na2ZnO2 + 2H2O 
- Dung dịch KCl không có hiện tượng.
- Dùng dung dịch AgNO3 nhận ra dung dịch ZnCl2 do tạo ra kết tủa trắng
	3AgNO3 + ZnCl2 3AgCl ¯ + Zn(NO3)2 
- Còn lại là dung dịch Al(NO3)3.
5.2
nCu = 0,04 mol; nNaOH = 0,21 mol; 
Dung dịch A có Cu(NO3)2, có thể có HNO3.
Ta có: 
PTHH:
NaOH + HNO3 → NaNO3 + H2O
2NaOH + Cu(NO3)2 →Cu(OH)2 + 2NaNO3
0,08 0,04 0,04 0,08 mol
2NaNO3 2NaNO2 + O2
Cu(OH)2 CuO + H2O
Gọi số mol NaNO2 trong chất rắn sau khi nung là x. Theo bảo toàn nguyên tố ta có:
 mol; nNaOH dư = 0,21-x mol mY = 80. 0,04 + 69x + 40(0,21 - x) = 17,4 gam
 x = 0,2 
dư = 0,2– 0,08 = 0,12mol 
phản ứng = 0,24–0,12 = 0,12mol
]==0,06 mol = 1,08g
=> mkhí= mCu + -- = 2,56+7,56-7,52-1,08 = 1,52g
Trong dung dịch A có:
mdd A = 2,56 + 25,2 – mkhí = 26,24 gam.
Vậy trong dung dịch A có:
Nhận biết đúng mỗi chất cho 0,5đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
0,25đ
Điểm toàn bài
(20 điểm)
	ĐỀ 2
UBND TỈNH BẮC NINH
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi có 01 trang)
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH 
NĂM HỌC 2011 – 2012
MÔN THI : HÓA HỌC-LỚP 9 
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 20 tháng 3 năm 2012
===========
Câu I (2 điểm): Một hỗn hợp chứa Fe, FeO, Fe2O3. Nếu hoà tan a gam hỗn hợp trên bằng dung dịch HCl dư thì khối lượng H2 thoát ra bằng 1,00% khối lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Nếu khử a gam hỗn hợp trên bằng H2 dư thì thu được khối lượng nước bằng 21,15% khối lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Xác định phần trăm về khối lượng mỗi chất có trong a gam hỗn hợp trên. 
Câu II (2 điểm): Cho 1 anken A kết hợp với H2 (Ni làm xúc tác) ta được ankan B.
a/ Xác định công thức phân tử của A, B biết rằng để đốt cháy hết B bằng một lượng O2 vừa đủ thì thể tích khí CO2 thu được bằng 1/2 tổng thể tích của B và O2.
b/ Một hỗn hợp X gồm A, B và H2 có thể tích là 22,4 lít. Cho X đi qua Ni nung nóng xúc tác thu được hỗn hợp Y, biết tỉ khối của X so với Y bằng 0,70. Tính thể tích hỗn hợp Y, số mol H2 và A đã phản ứng với nhau.
c/ Biết rằng hỗn hợp Y không làm phai màu nước Br2 và tỷ khối dY/H2= 16. Xác định thành phần trăm thể tích của các khí trong hỗn hợp X. 
Các thể tích khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn.
Câu III (2 điểm): Cho 316,0 gam dung dịch một muối hiđrocacbonat (A) 6,25% vào dung dịch H2SO4 loãng vừa đủ, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 16,5 gam muối sunfat trung hoà. Mặt khác cũng cho lượng dung dịch muối hiđrocacbonat (A) như trên vào dung dịch HNO3 vừa đủ, rồi cô cạn từ từ dung dịch sau phản ứng thì thu được 47,0 gam muối B. Xác định A, B.
Câu IV (2 điểm): Cho các hóa chất CaCO3, NaCl, H2O và các dụng cụ cần thiết để làm thí nghiệm, trình bày phương pháp để điều chế dung dịch gồm 2 muối Na2CO3 và NaHCO3 có tỉ lệ số mol là 1:1.
Câu V (2 điểm): Ba chất khí X, Y, Z đều gồm 2 nguyên tố, phân tử chất Y và Z đều có 3 nguyên tử. Cả 3 chất đều có tỉ khối so với hiđro bằng 22. Y tác dụng được với dung dịch kiềm, X và Z không có phản ứng với dung dịch kiềm. X tác dụng với oxi khi đốt nóng sinh ra Y và một chất khác. Z không cháy trong oxi. 
a/ Lập luận để tìm công thức phân tử các chất X, Y, Z.
b/ Trình bày cách phân biệt ba bình đựng riêng biệt ba khí trên bị mất nhãn.
Câu VI (2 điểm): Viết phương trình phản ứng trong đó 0,75 mol H2SO4 tham gia phản ứng sinh ra
	a/ 8,4 lít SO2 (đktc).	b/ 16,8 lít SO2 (đktc).
	c/ 25,2 lít SO2 (đktc).	d/ 33,6 lít SO2 (đktc).
Câu VII (2 điểm): Dẫn luồng khí CO qua ống sứ có chứa m gam hỗn hợp chất rắn X gồm CuO và Fe2O3 nung nóng, sau một thời gian trong ống sứ còn lại n gam hỗn hợp chất rắn Y. Khí thoát ra được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)2 dư được p gam kết tủa. Viết các phương trình hóa học của phản ứng và thiết lập biểu thức liên hệ giữa n, m, p.
Câu VIII (2 điểm): Hai cốc thủy tinh A, B đựng dung dịch HCl dư đặt trên hai đĩa cân, thấy cân ở trạng thái thăng bằng. Cho 5,00 gam CaCO3 vào cốc A và 4,79 gam M2CO3 (M là kim loại) vào cốc B. Sau khi các muối đã hòa tan hoàn toàn thấy cân trở lại vị trí thăng bằng. Hãy xác định M.
Câu IX (2 điểm): Trình bày các thí nghiệm để xác định thành phần định tính và định lượng của nước.
Câu X (2 điểm): Nêu cách pha chế 500,0 ml dung dịch NaCl 0,9% (nước muối sinh lí) từ muối ăn nguyên chất và nước cất. Nêu tên các dụng cụ thí nghiệm cần thiết và mô phỏng cách tiến hành bằng hình vẽ.
============== Hết ==============
Cho biết số khối của các nguyên tố: H = 1; C = 12; N = 14; O = 16; Na = 23; Mg = 24; Al = 27; Si = 28; 
P = 31; S = 32; Cl = 35,5; K = 39; Ca = 40; Cr = 52; Fe = 56; Ni = 58; Cu = 64; Zn = 65; Ag = 108; Ba = 137
Thí sinh được sử dụng bảng HTTH và máy tính cầm tay thông thường.
UBND TỈNH BẮC NINH
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH 
NĂM HỌC 2011 – 2012
MÔN THI : HÓA HỌC-LỚP 9 
Ngày thi: 20 tháng 3 năm 2012
===========
Câu I (2 điểm): Một hỗn hợp chứa Fe, FeO, Fe2O3. Nếu hoà tan a gam hỗn hợp trên bằng dung dịch HCl dư thì khối lượng H2 thoát ra bằng 1,00% khối lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Nếu khử a gam hỗn hợp trên bằng H2 dư thì thu được khối lượng nước bằng 21,15% lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Xác định phần trăm về khối lượng mỗi chất có trong a gam hỗn hợp trên. 
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
I
Giả sử a = 100 gam. Gọi x, y, z lần lượt là số mol Fe, FeO, Fe2O3 trong a gam
Hoà tan a g hỗn hợp trên bằng dung dịch HCl dư
 Fe + 2 HCl ® FeCl2 + H2
 x 2x x x
 FeO + 2 HCl ® FeCl2 + H2O
 y 2y y y
 Fe2O3+ 6HCl ® 2FeCl3 + 3H2O
 z 6z 2z 3z 
Ta có 2x = 1(*)
Khử a g hỗn hợp trên bằng H2 dư 
 FeO + H2 ® Fe + H2O
 y y y y
 Fe2O3 + 3 H2 ® 2Fe + 3 H2O
 z 3z 2z 3z
Ta có 18y + 54z = 21,15(**)
Lại có 56x + 72y + 160z = 100(***)
Từ (*), (**), (***) có hệ phương trình:
 2x = 1
 18y + 54z = 21,15
 56x + 72y + 160z = 100
Giải hệ PT ta có x = 0,5; y = 0,5; z = 0,225
%Fe = 28%; %FeO = 36%; %Fe2O3 = 36%
0,50
0,50
0,50
0,50
Câu II (2 điểm): Cho 1 anken A kết hợp với H2 (Ni làm xúc tác) ta được ankan B.
a/ Xác định công thức phân tử của A, B biết rằng để đốt cháy hết B bằng một lượng O2 vừa đủ thì thể tích khí CO2 thu được bằng 1/2 tổng thể tích của B và O2.
b/ Một hỗn hợp X gồm A, B và H2 có thể tích là 22,4 lít. Cho X đi qua Ni nung nóng xúc tác thu được hỗn hợp Y, biết tỉ khối của X so với Y bằng 0,70. Tính thể tích hỗn hợp Y, số mol H2 và A đã phản ứng với nhau.
c/ Biết rằng hỗn hợp Y không làm phai màu nước Br2 và tỷ khối dY/H2= 16. Xác định thành phần trăm thể tích của hỗn hợp X. 
Các thể tích khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
II
a
CnH2n + H2 CnH2n+2 
Đốt cháy B(CnH2n+2 )
CnH2n+2 + O2 nCO2 + (n+1) H2O
Nếu lấy 1 mol B, nO2 = , nCO2 = n.
nCO2 = (nB + nO2) n = (1+).
 n = 3 , A là C3H6, B là C3H8 
0,25
0,50
b
Ta sử dụng kết quả
dx/y = = 
dx/y = = . = (do mX = mY)
dx/y = = 0,7 nY = 0,7 mol
 VY = 0,7 . 22,4 = 15,68 lít.
nH2 và nA phản ứng
Ta sử dụng: nX – nY = nH2 pư = nA pư
 nX – nY = 1- 0,7 = 0,3. 
Vậy n H2 pư = nA pư = 0,3 mol
0,50
0,25
c
 C3H6 + H2 C3H8 
 0,3 0,3 0,3
Vì hỗn hợp Y sau phản ứng không làm phai màu nước Br2, chứng tỏ C3H6 đã phản ứng hết. 
Vậy n C3H6 bđ = 0,3 mol = a. (2)
Hỗn hợp Y sau phản ứng gồm:
 C3H8 (b + 0,3) và H2 dư (c – 0,3)
 = = 2.16 = 32 g
 = 32
Thay b + c = 1- 0,3 = 0,7 Þ 44b + 2c = 9,8 
 Hay: 22b + c = 4,9 (3)
 b + c = 0,7 (4)
Từ (3) và (4) à b = 0,2 mol ( C3H8 ), c = 0,5 mol H2
Vậy thành phần % thể tích của hỗn hợp X là: 30% C3H6 ; 20% C3H8 và 50% H2
0,50
Câu III (2 điểm): Cho 316 gam dung dịch một muối hiđrocacbonat (A) 6,25% vào dung dịch H2SO4 loãng vừa đủ, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 16,5 gam muối sunfat trung hoà. Mặt khác cũng cho lượng dung dịch muối hiđrocacbonat (A) như trên vào dung dịch HNO3 vừa đủ, rồi cô cạn từ từ dung dịch sau phản ứng thì thu được 47 gam muối B. Xác định A, B.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
III
Gọi công thức của muối A: R(HCO3)n 
Có: mA = 316.6,25% = 19,75 gam
 2R(HCO3)n + nH2SO4 ® R2(SO4)n + 2nCO2 + 2nH2O 
 19,75gam 16,5gam
=> 16,5.(2R + 2.61n) = 19,75.(2R + 96n)
 suy ra: R= 18n
 Ta có bảng sau:
n
1
2
3
R
18
36
54
KL
NH4
Không thoả mãn
Không thoả mãn
 muối A là: NH4HCO3 
- Theo đề bài: nA = 19,75 : 79 = 0,25 mol
 NH4HCO3 + HNO3 ® NH4NO3 + H2O + CO2 ­ 
 0,25 mol ® 0,25 mol
m(NH4NO3) = 80 × 0,25 = 20 gam®muối B là muối ngậm nước.
- Đặt CTPT của B là: NH4NO3.xH2O
m(H2O) = 47 – 20 = 27 gam ® n(H2O) = 27/18= 1,5 mol
® x = 6
 Công thức của B: NH4NO3.6H2O
0,25
0,25
0,5
0,25
0,25
0,50
Câu IV (2 điểm): Cho các hóa chất CaCO3, NaCl, H2O và các dụng cụ cần thiết để làm thí nghiệm, trình bày phương pháp để điều chế dung dịch gồm 2 muối Na2CO3 và NaHCO3 có tỉ lệ số mol là 1:1.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
IV
Tạo ra và thu lấy khí CO2: Nhiệt phân CaCO3
 CaCO3 CaO + CO2 ↑
Tạo ra dung dịch NaOH: Điện phân dd NaCl bão hòa có màng ngăn 2NaCl + 2H2O 2NaOH + Cl2↑ + H2↑
Viết các phương trình tạo muối
CO2(dư) + NaOH → NaHCO3 (1)
 2a → 2a (mol)
NaHCO3 + NaOH → Na2CO3 + H2O (2)
a ← a → a (mol)
- Trình bày cách tiến hành thí nghiệm: lấy 2 thể tích dung dịch NaOH cho vào cốc A và cốc B sao cho VA = 2VB (dùng cốc chia độ)
Gọi số mol NaOH ở cốc A là 2a mol thì số mol NaOH ở cốc B là a mol
Sục CO2 dư vào cốc A, xảy ra phản ứng (1)
Sau đó đỏ cốc A vào cốc B: xảy ra phương trình (2)
Kết quả thu được dung dịch có số mol NaHCO3 là a mol và số mol Na2CO3 là a mol => tỉ lệ 1:1
0,25
0,25
0,25
0,25
1,00
Câu V (2 điểm): Ba chất khí X,Y, Z đều gồm 2 nguyên tố, phân tử chất Y và Z đều có 3 nguyên tử. Cả 3 chất đều có tỉ khối so với hiđro bằng 22. Y tác dụng được với dung dịch kiềm, X và Z không có phản ứng với dung dịch kiềm. X tác dụng với oxi khi đốt nóng sinh ra Y và một chất khác. Z không cháy trong oxi. 
a/ Lập luận để tìm công thức phân tử các chất X, Y, Z.
b/ Trình bày cách phân biệt ba bình đựng riêng biệt ba khí trên bị mất nhãn.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
V
a
M = 22.2 = 44
Y là hợp chất gồm hai nguyên tố, tác dụng được với kiềm có thể là oxit axit.
Chỉ có trường hợp Y là CO2 thoả mãn vì chất gồm 2 nguyên tố, phân tử gồm 3 nguyên tử và M = 44. ( Các oxit, axit, muối khác không thoả mãn)
X cháy sinh ra 2 sản phẩm trong đó có CO2 vậy X là CXRY, trong đó R là H thoả mãn. X là C3H8 có M = 44.
Z là N2O thoả mãn vì chất gồm 2 nguyên tố, phân tử gồm 3 nguyên tử và M = 44.
0,50
0,25
0,50
b
Cách phân biệt:
Cho qua nước vôi trong dư, khí nào làm dung dịch vẩn đục là CO2, 2 khí còn lại là C3H8 và N2O.
 Ca(OH)2 + CO2 ® CaCO3 + H2O
Đem đốt 2 khí còn lại rồi dẫn sản phẩm cháy vào dung dịch nước vôi trong, sản phẩm cháy nào làm đục nước vôi trong là sản phẩm cháy của C3H8, còn N2O không cháy
 C3H8 + 5O2 ® 3CO2 + 4H2O
 Ca(OH)2 + CO2 ® CaCO3 + H2O
Khí còn lại là N2O
0,25
0,25
0,25
Câu VI (2 điểm): Viết phương trình phản ứng trong đó 0,75 mol H2SO4 tham gia phản ứng sinh ra
	a/ 8,4 lít SO2 (đktc).	b/ 16,8 lít SO2 (đktc).
	c/ 25,2 lít SO2 (đktc).	d/ 33,6 lít SO2 (đktc).
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
VI
a) Þ Cu + 2H2SO4 đặc CuSO4 + SO2­ + 2H2O 
b) Þ Na2SO3 + H2SO4 Na2SO4 + SO2­ + H2O
c) Þ S + 2H2SO4 đặc 3SO2­ + 2H2O
d)Þ 2NaHSO3 + H2SO4 Na2SO4 + 2SO2­ + H2O
Chú ý: Học sinh chọn chất khác và viết phương trình hóa học đúng, cho điểm tối đa tương ứng.
0,50
0,50
0,50
0,50
Câu VII (2 điểm): Dẫn luồng khí CO qua ống sứ có chứa m gam hỗn hợp chất rắn X gồm CuO và Fe2O3 nung nóng, sau một thời gian trong ống sứ còn lại n gam hỗn hợp chất rắn Y. Khí thoát ra được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)2 dư được p gam kết tủa. Viết các phương trình hóa học của phản ứng và thiết lập biểu thức liên hệ giữa n, m, p.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
VII
PTHH: 
(1) 3Fe2O3 + CO 2Fe3O4 + CO2 
(2) Fe2O3 + CO 2FeO + CO2 
(3) Fe2O3 + 3 CO 2Fe + 3 CO2 
(4) CuO + CO Cu + CO2 
(5) Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O 
Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:
 mx + mco = my + mCO2 
 → m – n = mCO2 – mCO
→ m – n = 44.n CO2 – 28.nCO
Mà nCO = nCO2 = nCaCO3 = 
→ m – n = 
→ m = n + 0,16p
1,00
0,50
0,50
Câu VIII (2 điểm): Hai cốc thủy tinh A, B đựng dung dịch HCl dư đặt trên hai đĩa cân, thấy cân ở trạng thái thăng bằng. Cho 5 gam CaCO3 vào cốc A và 4,79 gam M2CO3 (M là kim loại) vào cốc B. Sau khi các muối đã hòa tan hoàn toàn thấy cân trở lại vị trí thăng bằng. Hãy xác định M.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
VIII
CaCO3 + 2HCl → CaCl2 + H2O + CO2 (1)
M2CO3 + 2HCl → 2 MCl + H2O + CO2 (2)
 Từ(1) ta có: Khối lượng cốc A tăng 
 Từ (2) Ta có: Khối lượng cốc B tăng 
 M = 23 vậy M là Na 
0,50
0,50
0,50
0,50
Câu IX (2 điểm): Trình bày các thí nghiệm để xác định thành phần định tính và định lượng của nước.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
IX
 (1) (2) (3) 
Sự phân hủy nước.
Lắp thiết bị phân hủy nước như hình (1). Khi cho dòng điện một chiều đi qua nước (đã có pha thêm một ít dung dịch axit sunfuric để làm tăng độ dẫn điện của nước), trên bề mặt hai điện cực (Pt) xuất hiện bọt khí. Các khí này tích tụ trong hai đầu ống nghiệm thu A và B. Đốt khí trong A, nó cháy kèm theo tiếng nổ nhỏ, đó là H2. Khí trong B làm cho tàn đóm đỏ bùng cháy, đó là khí oxi.
0,75
Sự tổng hợp nước:
Cho nước vào đầy ống thủy tinh hình trụ. Cho vào ống lần lượt 2 thể tích khí hiđro và 2 thể tích khí oxi. Mực nước trong ống ở vạch số 4 (hình (2)). Đốt bằng tia lửa điện hỗn hợp hi đro và oxi sẽ nổ. Mức nước trong ống dâng lên. Khi nhiệt độ trong ống bằng nhiệt độ bên ngoài thì mực nước dừng lại ở vạch chia số 1 (Hình (3)), khí còn lại làm tàn đóm bùng cháy đó là oxi.
Xác định thành phần định lượng của H2O
Từ các dữ kiện thí nghiệm trên ta có phương trình hóa học tạo thành H2O
 2H2 + O2 ® 2H2O
Do tỉ lệ về thể tích bằng tỉ lệ về số mol nên ta có 
nH2:nO2 = 2:1 ® mH2:mO2 = 4:32 = 1:8. Vậy phần trăm khối lượng mỗi nguyên tố trong nước là
%H = ® %O = 100%-%H = 88,9%
0,75
0,50
Câu X (2 điểm): Nêu cách pha chế 500 ml dung dịch NaCl 0,9% (d = 1,009g/cm3) (nước muối sinh lí) từ muối ăn nguyên chất và nước cất. Nêu tên các dụng cụ thí nghiệm cần thiết và mô phỏng cách tiến hành bằng hình vẽ.
CÂU
Ý
NỘI DUNG
ĐIỂM
X
 Khối lượng NaCl cần dùng: 500.1,009.0,9% = 4,54 gam
- (1) Cân lấy 4,54g NaCl rồi cho vào cốc thủy tinh. 
- (2) Cho từ từ nước cất (lượng nhỏ hơn 500 ml) vào và lắc đều
- (3) Dùng đũa thủy tinh khuấy đều cho muối tan hết
- (4) Đổ dung dịch vừa pha vào bình định mức 500 ml.
- (5) Cho tiếp nước cất vừa đến vạch 500ml. 
- (6) Đậy nút nháp kín, lắc kĩ ta được 500 ml dung dịch nước muối sinh lí như yêu cầu.
Các dụng cụ thí nghiệm: cân điện tử, cốc thủy tinh, đũa thủy tinh, bình định mức 500 ml có nút nhám, 
 (4), (5), (6)
Chú ý: Học sinh có thể mô phỏng bằng hình vẽ khác nhưng vẫn đảm bảo các nội dung này.
1,00
1,00
	Chú ý: Học sinh làm cách khác đúng cho điểm tối đa tương ứng.
ĐỀ 2
UBND TỈNH BẮC NINH
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi có 01 trang)
ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH 
NĂM HỌC 2011 – 2012
MÔN THI : HÓA HỌC-LỚP 9 
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 20 tháng 3 năm 2012
===========
Câu I (2 điểm): Một hỗn hợp chứa Fe, FeO, Fe2O3. Nếu hoà tan a gam hỗn hợp trên bằng dung dịch HCl dư thì khối lượng H2 thoát ra bằng 1,00% khối lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Nếu khử a gam hỗn hợp trên bằng H2 dư thì thu được khối lượng nước bằng 21,15% khối lượng hỗn hợp đem thí nghiệm. Xác định phần trăm về khối lượng mỗi chất có trong a gam hỗn hợp trên. 
Câu II (2 điểm): Cho 1 anken A kết hợp với H2 (Ni làm xúc tác) ta được ankan B.
a/ Xác định công thức phân tử của A, B biết rằng để đốt cháy hết B bằng một lượng O2 vừa đủ thì thể tích khí CO2 thu được bằng 1/2 tổng thể tích của B và O2.
b/ Một hỗn hợp X gồm A, B và H2 có thể tích là 22,4 lít. Cho X đi qua Ni nung nóng xúc tác thu được hỗn hợp Y, biết tỉ khối của X so với Y bằng 0,70. Tính thể tích hỗn hợp Y, số mol H2 và A đã phản ứng với nhau.
c/ Biết rằng hỗn hợp Y không làm phai màu nước Br2 và tỷ khối dY/H2= 16. Xác định thành phần trăm thể tích của các khí trong hỗn hợp X. 
Các thể tích khí đều đo ở điều kiện tiêu chuẩn.
Câu III (2 điểm): Cho 316,0 gam dung dịch một muối hiđrocacbonat (A) 6,25% vào dung dịch H2SO4 loãng vừa đủ, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 16,5 gam muối sunfat trung hoà. Mặt khác cũng cho lượng dung dịch muối hiđrocacbonat (A) như trên vào dung dịch HNO3 vừa đủ, rồi cô cạn từ từ dung dịch sau phản ứng thì thu được 47,0 gam muối B. Xác định A, B.
Câu IV (2 điểm): Cho các hóa chất CaCO3, NaCl, H2O và các dụng cụ cần thiết để làm thí nghiệm, trình bày phương pháp để điều chế dung dịch gồm 2 muối Na2CO3 và NaHCO3 có tỉ lệ số mol là 1:1.
Câu V (2 điểm): Ba chất khí X, Y, Z đều gồm 2 nguyên tố, phân tử chất Y và Z đều có 3 nguyên tử. Cả 3 chất đều có tỉ khối so với hiđro bằng 22. Y tác dụng được với dung dịch kiềm, X và Z không có phản ứng với dung dịch kiềm. X tác dụng với oxi khi đốt nóng sinh ra Y và một chất khác. Z không cháy trong oxi. 
a/ Lập luận để tìm công thức phân tử các chất X, Y, Z.
b/ Trình bày cách phân biệt ba bình đựng riêng biệt ba khí trên bị mất nhãn.
Câu VI (2 điểm): Viết phương trình phản ứng trong đó 0,75 mol H2SO4 tham gia phản ứng sinh ra
	a/ 8,4 lít SO2 (đktc).	b/ 16,8 lít SO2 (đktc).
	c/ 25,2 lít SO2 (đktc).	d/ 33,6 lít SO2 (đktc).
Câu VII (2 điểm): Dẫn luồng khí CO qua ống sứ có chứa m gam hỗn hợp chất rắn X gồm CuO và Fe2O3 nung nóng, sau một thời gian trong ống sứ còn lại n gam hỗn hợp chất rắn Y. Khí thoát ra được hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)2 dư được p gam kết tủa. Viết các phương trình hóa học của phản ứng và thiết lập biểu thức liên hệ giữa n, m, p.
Câu VIII (2 điểm): Hai cốc thủy tinh A, B đựng dung dịch HCl dư đặt trên hai đĩa cân, thấy cân ở trạng thái thăng bằng. Cho 5,00 gam CaCO3 vào cốc A và 4,79 gam M2CO3 (M là kim loại) vào cốc B. Sau khi các muối đã hòa tan hoàn toàn thấy cân trở lại vị trí thăng bằng. Hãy xác định M.
Câu IX (2 điểm): Trình bày các thí nghiệm để xác định thành phần định tính và định lượng của nước.
Câu X (2 điểm): Nêu cách pha chế 500,0 ml dung dịch NaCl 0,9% (nước muối sinh lí) từ muối ăn nguyên chất và nước cất. Nêu tên các dụng cụ thí nghiệm cần thiết và mô phỏng cách tiến hành bằng hình vẽ.
---------- HẾT ----------
ĐỀ 5
ĐỀ CHÍNH THỨC
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐĂK NÔNG
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH LỚP 9 THCS NĂM HỌC 2011-2012
Khóa thi ngày: 17/3/2012
Môn thi: HÓA HỌC 
Thời gian: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1. (3.0điểm)
một hỗn hợp gồm Al, Fe, Cu, va Ag. Bằng phương pháp hóa học hãy tách rời hoàn toàn các kim loại ra khỏi hỗn hợp trên.
có 5 lọ mất nhãn đựng dung dịch: NaOH, KCl, MgCl2, CuCl2, AlCl3.Hãy nhận biết từng dung dịch trên mà không dùng thêm hóa chất khác.viết cá phương trình phản ứng xảy ra.
Câu 2 (3.0 điểm)
Hoàn thành các phương trình phản ứng theo dãy chuyển hóa sau:
H2S + O2 → (A)(rắn) +(B)(lỏng)
(A)+ O2 → (C)
MnO2 +HCl	→	(D)+(E)+(B)
(B)+(C)+(D) 	→	(F)+(G)
→(G)+ Ba	→	(H)+(I)
Câu 3(5.0 điểm)
Lấy V1 lít HCl 0.6M trộn V2 lít NaOH 0,4M. Tổng V1+V2= 0,6 lít thu được dung dịch A.biết rằng 0,6 lít dung dung dịch A tác dụng vừa đủ với 0,02 mol Al2O3.
Câu 4 (4.0 điểm):
Chia hỗn hợp kim loại Cu, Al thành 2 phần bằng nhau : 
Phần thứ nhất nung nóng trong không khí tới phản ứng hoàn toàn thu được 18.2 g hỗn hợp 2 Oxit. Hòa tna phần thứ hai vòa dung dịch H2SO4  đặc nóng thấy bay ra 8,96 lit khí SO2 ở Đktc
tính % khối lượng mỗi kim loại trong hỗn hợp.
nếu hòa tan hoàn toàn 14,93 gam kim loại X bằng dung dịch H2SO4  đặc nóng và thu được một lượng SO2 như trên thì X là kim loại gì?
Câu 5(5.0 điểm)
Hòa tan hỗn hợp A thu được từ sự nung bột Al và S bằng dung dịch HCl lấy dư thấy còn lại 0.04 gam chất rắn và có 1,344 lít khí bay ra ở đktc.Cho toàn bộ khí đó đi qua dung dịch Pb(NO3) lấy dư, sau phản ứng thu được 7,17 gam kết tủa màu đen.
Xác định % Al và S trước khi nung
------HẾT------
(Học sinh được sử dụng máy tính bỏ túi và bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học)
Họ và tên thí sinh .....................................................Số báo danh.........................................
ĐỀ 6
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐIỆN BIÊN
ĐỀ CHÍNH THỨC
(Đề thi có 02 trang)
KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI
NĂM HỌC 2011 -2012
Môn: Hóa học – Lớp 9
Thời gian làm bài: 150 phút (không kể thời gian giao đề)
Ngày thi: 18/4/2012
Câu 1. (3 điểm)
1. Viết phương trình hóa học cho dãy chuyển hóa sau (ghi rõ điều kiện phản ứng, nếu có)
 CuCuCl2Cu(OH)2CuOCuSO4Cu(NO3)2Cu
2. A, B, C là 3 chất hữu cơ mạch hở có các tính chất sau: B làm mất mầu dung dịch brom, C tác dụng được với Na, A tác dụng được với Na và NaOH. A, B, C là những chất nào trong số các chất sau: C4H8, C2H4O2,