Giáo án Đại số Khối 9 - Chương 2: Hàm số bậc nhất

Trường:
Tổ:
Giáo viên:
CHƯƠNG II. HÀM SỐ BẬC NHẤT
§1. NHẮC LẠI VÀ BỔ SUNG KHÁI NIỆM VỀ HÀM SỐ
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: Hiểu được các khái niệm về “hàm số“, “biến số”; hàm số có thể cho bằng bảng, bằng công thức. Khi y là hàm số của x, thì có thể viết y = f(x); y = g(x), Giá trị của hàm số y = f(x) tại x0, x1, được kí hiệu là f(x0), f(x1), Đồ thị của hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp điểm tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ.
 + Bước đầu nắm được khái niệm hàm số đồng biến trên R, nghịch biến trên R. HS tính thành thạo các giá trị của hàm số khi cho trước biến số; biết biểu diễn các cặp số (x; y) trên mặt phẳng toạ độ; biết vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax.
2.Về năng lực:	
- Năng lực chung: NL sử dụng ngôn ngữ toán học.. NL tư duy: NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ	
- Năng lực chuyên biệt: NL cho ví dụ về hàm số, đồ thị của hàm số, kí hiệu hàm số, xác định được hàm số đồng biến, nghịch biến.
3. Về phẩm chất: chăm chỉ, trách nhiệm
II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 
2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán 6
III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Hs nắm qua sơ lượt nội dung chương II từ đó hình thành ý thức học tập tìm tòi kiến thức mới.
- Nội dung:
- Sản phẩm: Thái độ học tập của học sinh.
-Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, nhóm.
GV giới thiệu: Lớp 7 chúng ta đã được làm quen với khái niệm hàm số, một số khái niệm hàm số, khái niệm mặt phẳng toạ độ; đồ thị hàm số y = ax. Ở lớp 9, ngoài ôn tập lại các kiến thức trên ta còn bổ sung thêm một số khái niệm: hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến; đường thẳng song song và xét kĩ một hàm số cụ thể y= ax + b (). Tiết học này ta sẽ nhắc lại và bổ sung các khái niệm hàm số
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 
HOẠT ĐỘNG 1. Tìm hiểu khái niệm hàm số.
- Mục tiêu: Hiểu được các khái niệm về “hàm số“, “biến số”; hàm số có thể cho bằng bảng, bằng công thức. Khi y là hàm số của x, thì có thể viết y = f(x); y = g(x), Giá trị của hàm số y = f(x) tại x0, x1, được kí hiệu là f(x0), f(x1), Đồ thị của hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp điểm tương ứng (x; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ.
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Nội dung: sgk
- Sản phẩm: Nêu được khái niêm hàm số. Tính được giá trị của hàm số 
 NỘI DUNG
SẢN PHẨM 
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs ôn lại các khái niệm về hàm số bằng cách trả lời các câu hỏi? 
- Khi nào đại lượng y được gọi là hàm số của đại lượng thay đổi x? 
- Hàm số có thể được cho bằng những cách nào? 
GV: Yêu cầu HS nghiên cứu ví dụ 1a; 1b/sgk.tr42
Ví dụ la: Em hãy giải thích vì sao y là hàm số của x? Ví dụ 1b: Em hãy giải thích vì sao công thức y = 2x là một hàm số?
GV: Các công thức khác ở b) tương tự
Gv nhận xét, chốt lại kiến thức đưa ra khái niệm hàm số và cho Hs xét một số ví dụ về một vài hàm số cụ thể
GV: Trong bảng sau ghi các giá trị tương ứng của x và y. Bảng này có xác định y là hàm số của x không? Vì sao?
x
3
4
3
5
8
y
6
8
4
8
16
GV: Qua ví dụ trên ta thấy hàm số có thể được cho bằng bảng nhưng ngược lại không phải bảng nào ghi các giá trị tương ứng của x và y cũng cho ta một hàm số y của x.
Nếu hàm số được cho bằng công thức y = f(x), ta hiểu rằng biến số x chỉ lấy những giá trị mà tại đó f(x) xác định
Ví dụ 1b, biểu thức 2x xác định với mọi giá trị của x, nên hàm số y = 2x, biến số x có thể lấy các giá trị tuỳ ý. 
GV: Hướng dẫn HS xét các công thức còn lại
GV: Ở hàm số y = 2x + 3, biến số x có thể lấy các giá trị tuỳ ý, vì sao?Ở hàm số , biến số x có thể lấy giá trị nào? Vì sao?
GV: Giới thiệu cách viết hàm số
GV: Khi x thay đổi mà y luôn nhận 1 giá trị thì y có là hàm số không?
GV yêu cầu HS làm ?1
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
1. Khái niệm hàm số.
* Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho mỗi giá trị của x ta luôn xác định được một giá trị tương ứng của y thì y được gọi là hàm số của x và x được gọi là biến số
* Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc bằng công thức 
Ví dụ:(sgk.tr42)
* Khi y là hàm số của x ta có thể viết: y = f(x); y =g(x) 
* Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trị không đổi thì hàm số y được gọi là hàm hằng.
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv tổ chức cho Hs làm ?2 từ đó rút ra khái niệm về đồ thị của hàm số.
GV: Yêu cầu HS làm ?2. Kẻ sẵn 2 hệ tọa độ Oxy lên bảng (bảng có sẵn lưới ô vuông) 
GV: Yêu cầu HS dưới lớp làm bài ?2 vào vở
GV và HS cùng kiểm tra bài của bạn trên bảng.
Gv chốt lại vấn đề.
GV: Thế nào là đồ thị của hàm số y = f(x)?
GV: Đánh giá, chốt lại
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
1
A
B
C
D
E
F
0
2
5
y
1
2
3
4
5
6
x
3
4
6
-1
-1
2. Đồ thị của hàm số.
? 2 a)
y
x
1
2
-1
-2
1
-1
-2
2
A
b) Với x = 1 thì y = 2 ta có A(1;2)
*Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trị tương ứng (x ; f(x)) trên mặt phẳng toạ độ được gọi là đồ thị của hàm số y = f(x)
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv tổ chức cho Hs hoạt động nhóm làm ?3 tính các giá trị của hàm số từ đó xây dựng khái niệm về tính đồng biến, nghịch biến của hàm số.
GV Cho HS làm ?3 theo 3 nhóm trong thời gian 3 phút
GV: Biểu thức 2x + 1 xác định với những giá trị nào của x?
GV: Hãy nhận xét: khi x tăng dần các giá trị tương ứng của y = 2x + 1 thế nào?
GV: Xét hàm số y = -2x + 1 tương tự
GV: Đưa khái niệm (sgk.tr44) lên bảng
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
3. Hàm số đồng biến, nghịch biến. 
Môt cách tổng quát:
Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi x thuộc R. Với mọi x1, x2 bất kì thuộc R
*Nếu x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y = f(x) đồng biến trên R 
*Nếu x1 f(x2) thì hàm số y = f(x) nghịch biến trên R 
C. LUYỆN TẬP
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ 
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Nội dung: sgk
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
NỘI DUNG
SẢN PHẨM 
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv tổ chức cho Hs làm bài tập 1a sgk
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
a) Ta có:
D. VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ 
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Nội dung: sgk	
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
NỘI DUNG
SẢN PHẨM 
GV giao nhiệm vụ học tập.
+ Nắm vững khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến, nghịch biến.
+ BTVN: 1; 2; 3/sgk.tr44
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: 
Câu 1: Nêu khái niệm hàm số? Thế nào là hàm hằng? (M1); 
Câu 2: Nêu cách tính giá trị của hàm số? (M2) 
Câu 3: Bài tập 1.2.3 sgk (M3)
 -Bài làm của học sinh
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức:
- Củng cố các khái niệm: “hàm số”, “biến số”, hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến trên R.
- Tiếp tục rèn luyện kĩ năng tính giá trị của hàm số, kĩ năng vẽ đồ thị hàm số, kĩ năng “đọc” đồ thị.
2. Về năng lực:
- Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm.
- Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 
3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ
II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 
2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán
III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Hs được tái hiện các kiến thức cơ bản ở tiết trước.
- Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,..,
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT.
- Sản phẩm: Hs nêu được khái niệm hàm số bậc nhất, tính chất của hàm số bậc nhất
Giao nhiệm vụ học tập
Thực hiện nhiệm vụ học tập
-: Nêu khái niệm về hàm số. 
Cho hàm số y = f(x) = x + 3. Tính f(0), f(2), f()	
- Phát biểu tổng quát về hàm số đồng biến, nghịch biến? Hàm số y = 2x là hàm số đồng biến hay nghịch biến. Giải thích?
* Khái niệm hàm số (sgk) 	
f(0) = 3, f(2) = 4, f() = 
* Hàm số đồng biến, nghịch biến (sgk)
 Hàm số y = 2x là hàm số đồng biến vì với mọi x1; x2 R; x1 < x2 ta có 2x1 < 2x2
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 
C. LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể.
- Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,..,
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, nhóm.
- Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT.
- Sản phẩm: Hs giải được các bài toán liên quan đến đồ thị hàm số y = ax + b
NỘI DUNG
SẢN PHẨM
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs hoạt động nhóm trong 3p điền vào bảng phụ câu a. Từ kết quả đó đưa ra nhận xét cho câu b.
H: Khi x tăng lên thì y thế nào? Kết luận gì về hàm số này?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 2/sgk.tr45:
a) Bảng phụ
b) Khi x lần lượt nhận các giá trị tăng lên giá trị tương ứng của hàm số lại giảm đi. Vậy hàm số đã cho nghịch biến trên R
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv hướng dẫn và nhắc lại cho Hs cách vẽ đồ thị hàm số y = ax (đã học ở lớp 7) để làm bài tập.
H: Khi giá trị của biến số x tăng lên thì giá trị tương ứng của hàm số y = 2x thế nào? Từ đó kết luận gì về hàm số y = 2x
Hỏi: Nhận xét hàm số y = -2x?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 3/sgk.tr45:
a) * y = 2x
Với x = 1 
thì y = 2 ta có A(1; 2)
 * y = -2x
Với x = 1 thì 
y = -2 ta có 
B(1; -2)
b) Khi giá trị của biến x tăng lên thì giá trị tương ứng của hàm số y = 2x cũng tăng lên, nên hàm số y = 2x là đồng biến trên R
- Khi giá trị của biến x tăng lên thì giá trị tương ứng của hàm số y = -2 x lại giảm đi, do đó hàm số y = 2x nghịch biến trên R
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs hoạt động nhóm làm câu a trên phiếu học tập, từ đó hướng dẫn Hs rút ra nhận xét câu b
H : Có thể rút ra được cách tính giá trị của hàm số y= 0,5x + 2 dựa vào kết quả giá trị y của hàm số y = 2x với cùng giá trị biến số x
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 6/sgk.tr45:
 a) Bảng phụ
b) Khi biến x lấy cùng một giá trị thì giá trị tương ứng của hàm số y = 0,5x + 2 luôn lớn hơn giá trị tương ứng của hàm số y=0,5 x là 2 đơn vị
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho 1 Hs khá, giỏi đứng dậy tại chỗ trả lời bài tập
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 7/sgk.tr46:
Với x1, x2 bất kỳ thuộc R và x1 < x2, ta có:
f(x1) – f(x2) = 3x1 – 3x2=3(x1 – x2) < 0
hay f(x1) < f(x2) 
Suy ra, hàm số y = 3x đồng biến trên R
D. VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ 
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Nội dung: sgk
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
NỘI DUNG
SẢN PHẨM 
GV giao nhiệm vụ học tập.
+ Nắm vững khái niệm hàm số, đồ thị hàm số, hàm số đồng biến, nghịch biến.
+ Xem lại các bài tập đã giải
+ BTVN: 4; 5 /sgk.tr47 . Chuẩn bị bài: Hàm số bậc nhất
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: 
Câu 1: Nêu định nghĩa hàm số, đồ thị hàm số? (M1)
Câu 2: Cách tính giá trị của hàm số khi biết giá trị của biến số x? Cách vẽ đồ thị hàm số? (M2)
Câu 3: Cách chứng minh hàm số đồng biến, hàm số nghịch biến? (M3)
 -Bài làm của học sinh
§2§3. HÀM SỐ BẬC NHẤT – ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ BẬC NHẤT
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức:
 Hiểu các khái niệm và các tính chất của hàm số bậc nhất.
: Tìm được giá trị của a (hoặc b) khi viết 2 giá trị tương ứng x và y, và hệ số của a (hoặc b). Chỉ ra được tính đồng biến hay nghịch biến của hàm số bậc nhất y = ax+b dựa vào hệ số a.
2. Về năng lực:
- Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm.
- Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 
3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ
II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 
2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán
III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 A. KHỞI ĐỘNG
HOẠT ĐỘNG 1. Tình huống xuất phát (mở đầu)
- Mục tiêu: Xây dựng khái niệm hàm số bậc nhất thông qua bài toán mở đầu?
- Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,..,
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, cặp đôi
- Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT.
- Sản phẩm: Hs nêu được dạng của hàm số bậc nhất.
NỘI DUNG
SẢN PHẨM
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv hướng dẫn Hs từng bước giải bài toán thực tế trong sgk để xây dựng khái niệm về hàm số bậc nhất.
GV: Yêu cầu HS làm ?1 điền vào chỗ trống( ) cho đúng
GV: Yêu cầu HS làm ?2
H: Em hãy giải thích tại sao đại lượng s là hàm số của t?
HS: Đại lượng s phụ thuộc vào t, ứng với mỗi giá trị của t, chỉ có một giá trị tương ứng của s. Do đó s là hàm số của t.
GV: Lưu ý HS trong công thức s = 50t + 8. Nếu thay s bởi chữ y, t bởi chữ x ta có công thức hàm số quen thuộc: y = 50x + 8. Nếu thay 50 bởi chữ a và 8 bởi chữ b thì ta có y = ax + b (là hàm số bậc nhất
H: Vậy hàm số bậc nhất là gì?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
1.Khái niệm hàm số bậc nhất
Bài toán : (sgk.tr46)
?1
- Sau một giờ ô tô đi được: 50km
- Sau t giờ ô tô đi được: 50t (km)
- Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: s = 50t + 8 (km)
?2
T
1
2
3
4
s 
58
108
158
208
Hs nêu dự đoán
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Mục Tiêu
- Hiểu các khái niệm và các tính chất của hàm số bậc nhất.
: Tìm được giá trị của a (hoặc b) khi viết 2 giá trị tương ứng x và y, và hệ số của a (hoặc b). Chỉ ra được tính đồng biến hay nghịch biến của hàm số bậc nhất y = ax+b dựa vào hệ số a.
Nội dung: hàm số bậc nhất,tính chất và cách vẽ
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân,nhóm nhỏ.
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv hướng dẫn Hs tìm hiểu ví dụ sgk để tìm hiểu tính chất của h.số bậc nhất.
GV: Xét hàm số: y = f(x) = -3x + 1. H: Hàm số y = f(x) = -3x + 1 xác định với những giá trị nào của x? Vì sao?
H: Hãy chứng minh hàm số y = -3x + 1 nghịch biến trên R?
GV: Yêu cầu HS làm 
GV: Theo chứng minh trên hàm số y = -3x + 1 nghịch biến trên R. Hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R. Hãy nhận xét về hệ số a? 
Từ ví dụ, Gv tổng quát tính chất của hàm số bậc nhất.
H: Vậy tổng quát, hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến khi nào? nghịch biến khi nào?
H: Để kết luận hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến, nghịch biến ta chỉ cần xét hệ số a > 0 hay a < 0.
GV: Qua bài tập * các hàm bậc nhất nào đồng biến? nghịch biến? Vì sao?
GV: Cho HS làm ?4	
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
2. Tính chất
VD: (sgk.tr47)
?3
Lấy x1, x2 sao cho x1 < x2
f(x1) = 3x1 + 1
f(x2) = 3x2 + 1 ta có
Vì x1 < x2 suy ra f(x1) < f(x2) thì hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R. 
Tổng quát:
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị x thuộc R và có tính chất sau:
a) Đồng biến trên R, khi a > 0.
b) Nghịch biến trên R, khi a < 0
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs lên bảng làm ?1. Từ đó hướng dẫn Hs nhận xét về sự tương quan của các điểm A, B, C với A’, B’, C’ thông qua hệ thống câu hỏi:
+ Có nhận xét gì về tung độ tương ứng với cùng một hoành độ của các điểm A’, B’, C’ với các điểm A, B, C trên mặt phẳng toạ độ?
+ Các tứ giác AA’B’B và BB’C’C là hình gì ?
+ Nhận xét các đoạn thẳng A’B’ với AB và B’C’ với BC ? 
+ Nếu A, B, C thẳng hàng thì A’, B’, C’ như thế nào?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Gv đặt vấn đề: Lớp 7 ta đã biết dạng đồ thị của hàm số y = ax (a) và biết cách vẽ đồ thị này. Dựa vào đồ thị hàm số y = ax ta có thể xác định được dạng đồ thị của hàm số y = ax + b hay không? và vẽ đồ thị hàm này thế nào?
3. Đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ 0).
? 1 
* Nếu A, B, C thuộc (d) thì A’, B’, C’ thuộc (d’) với (d’) // (d)
Hs nêu dự đoán
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv tổ chức cho Hs hoạt động nhóm làm bài tập ?2. Gv treo bảng phụ về đồ thị hai hàm số trên để hướng dẫn Hs đưa ra khái niệm đồ thị hàm số trên thông qua các câu hỏi sau.
H: Với cùng giá trị của biến x, hãy nhận xét các giá trị tương ứng của hai hàm số y = 2x và y = 2x + 3 ?
H: Đồ thị của hàm số y = 2x là đường như thế nào ?
H: Dựa vào nhận xét ở ?2 hãy nhận định về đồ thị của hàm số y = 2x + 3?
GV: Treo bảng phụ hình 7/sgk và chốt lại : Dựa vào cơ sở đã nói ở trên “Nếu A, B, C (d) thì A’, B’, C’ (d’) với (d’) // (d)”, ta suy ra : Đồ thị của hàm số y = 2x là đường thẳng nên đồ thị của hàm số y = 2x + 3 cũng là đường thẳng và đường thẳng này song song với đường thẳng y = 2x.
GV: Treo bảng phụ phần tổng quát và giới thiệu đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ 0)
GV giới thiệu chú ý như SGK
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức	
?1 
?2
x
- 3 
- 2
- 1
0
1
2
3
y = 2x
- 6
- 4
- 2
0
2
4
6
y = 2x + 3
- 3
- 1
1
3
5
7
9
* Tổng quát : 
Đồ thị hàm số y = ax+b (a) là một đường thẳng:
- Cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b 
- Song song với đường thẳng y = ax, nếu b trùng với đường thẳng y = ax, nếu b = 0
* Chú ý : (sgk.tr50)
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs tổng kết cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b dựa vào các kết quả đã làm ở mục 1.
H: Khi b = 0 thì hàm số có dạng y = ax với () 
H: Muốn vẽ đồ thị của hàm số này ta làm thế nào?
H: Khi , làm thế nào để vẽ được đồ thị hàm số y = ax + b?
H: Làm thế nào để xác định được hai điểm này?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức	
+ Khi a > 0 hàm số y = ax + b đồng biến trên R, từ trái sang phải đường thẳng y = ax + b đi lên (nghĩa là khi x tăng lên thì y tăng lên)
+ Khi a < 0 hàm số y = ax + b nghịch biến trên R, từ trái sang phải đường thẳng y = ax + b đi xuống (nghĩa là khi x tăng lên thì y giảm đi)
 Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a ≠ 0) .
* Cách vẽ: (sgk.tr51)
Bước 1: xác định điểm nằm trên trục tung.
 Cho x = 0 thì y = b ta được điểm A(0 ; b) xác định điểm thuộc trục hoành
Cho y = 0 thì x = ta được điểm B 
Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua hai điểm A, B trên mặt phẳng tọa độ, ta được đồ thị hàm số cần tìm.
C. LUYỆN TẬP 
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể.
- Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,..,
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT.
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
NỘI DUNG
SẢN PHẨM
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv gọi Hs lên bảng làm bài tập
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 8/sgk
* y = 1 – 5x có a = -5; b = 1. Hàm số nghịch biến trên R
* y = - 0,5x có a = - 0,5; b = 0. Hàm số nghịch biến trên R
* y = ( x – 1 ) + có a = ; b = - Hàm số đồng biến trên R
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv yêu cầu làm bài tập 12/sgk.tr48
Hỏi: Khi x = 1; y = 2,5 thì hàm số được viết lại như thế nào? Từ đó suy ra a = ?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 12/sgk.tr 48:
Ta thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số
y = ax + 3
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv chia lớp thành 3 nhóm. Cho HS hoạt động nhóm từ 4 đến 5 phút rồi gọi đại diện nhóm trình bày bài làm của nhóm mình
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức	
Bài tập 13/sgk.tr 48:
b) Hàm số là hàm số bậc nhất khi: 
D. VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Hs nắm được dạng toán có chứa tham số
- Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,..,
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT.
- Sản phẩm: Hs xác định được điều kiện của tham số để hàm số đồng biến, nghịch biến.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG
+ Học bài cũ.
+ BTVN: 10/sgk.tr 48
+ Chuẩn bị tiết sau luyện tập
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: 
Câu 1: Vậy hàm số bậc nhất là gì?
Câu 2: Vậy tổng quát, hàm số bậc nhất y = ax + b đồng biến khi nào? nghịch biến khi nào?
Câu 3: Bài tập 8 sgk (M3)
Bài làm của học sinh
+ Xem lại các bài tập đã giải
+ Chuẩn bị bài : Đồ thị của hàm số y = ax + b 
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: 
Câu 1: Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất? (M1)
Câu 2: Yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức (M2) 
Cách tìm hệ số a khi biết giá trị của x và y? Cách tìm tham số m trong hệ số a? Cách xác định tính nghịch biến dựa vào hệ số a? Cách tính g.trị của y khi biết giá trị của x, cách tính giá trị của x khi biết giá trị của y của hàm số y = ax +b?
Câu 3: Bài tập 8. 9. 13 sgk (M3)
Bài làm của học sinh
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức:
- Củng cố định nghĩa hàm số bậc nhất và tính chất của hàm số bậc nhất.
 - Tiếp tục rèn kĩ năng nhận dạng hàm số bậc nhất, kĩ năng áp dụng tính chất của hàm số bậc nhất về xét hàm số đồng biến hay nghịch biến trên R.
2. Định hướng phát triển năng lực:
- Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm.
- Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 
3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ
II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 
2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán
III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 
A. KHỞI ĐỘNG
- Mục tiêu: Hs được củng cố các kiến thức liên quan đến hàm số bậc nhất và tính chất của hàm số bậc nhất.
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Nội dung: SGK
- Sản phẩm: Hs nêu được khái niệm hàm số bậc nhất và tính chất của hàm số bậc nhất.
Nội dung
Đáp án
Phát biểu định nghĩa, tính chất của hàm số bậc nhất? 
Làm bài tập 9/sgk.tr48
+ Định nghĩa, tính chất của hàm số bậc nhất: (sgk.tr47) (4đ)
+ Bài tập 9/sgk.tr48:
a) Hàm số đồng biến khi m > 2 (3đ)
b) Hàm số nghịch biến khi m < 2 (3đ)
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 
C. LUYỆN TẬP 	
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể.
- Nội dung: Các kiến thức hàm số
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, nhóm.
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv yêu cầu làm bài tập 12/sgk.tr48
Hỏi: Khi x = 1; y = 2,5 thì hàm số được viết lại như thế nào? Từ đó suy ra a = ?
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 12/sgk.tr 48:
Ta thay x = 1; y = 2,5 vào hàm số
y = ax + 3
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv chia lớp thành 3 nhóm. Cho HS hoạt động nhóm từ 4 đến 5 phút rồi gọi đại diện nhóm trình bày bài làm của nhóm mình
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức	
Bài tập 13/sgk.tr 48:
b) Hàm số là hàm số bậc nhất khi: 
GV giao nhiệm vụ học tập.
: Gv cho HS làm bài tập 11/sgk.tr48. Gọi 2HS lên bảng, mỗi em biểu diễn 4 điểm, dưới lớp HS làm vào vở
Gv Hướng dẫn Hs nhận xét thông qua các câu hỏi sau đây:
- Những điểm có tung độ bằng 0 nằm trên đường nào?
- Những điểm có hoành độ bằng 0 nằm trên đường nào?
- Những điểm có tung độ bằng hoành độ nằm trên đường nào?
- Những điểm có tung độ và hoành độ đối nhau nằm trên đường nào
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức	
Bài tập 11/sgk.tr 48:
D. VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Hs nắm được dạng toán có chứa tham số
- Phương pháp và kĩ thuật dạy học: Đàm thoại gợi mở, thuyết trình,..,
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Phương tiện và thiết bị dạy học: Thước, bảng phụ, MTBT.
- Sản phẩm: Hs xác định được điều kiện của tham số để hàm số đồng biến, nghịch biến.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG
+ + Xem lại các bài tập đã giải
+ Chuẩn bị bài : Đồ thị của hàm số y = ax + b 
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: 
Câu 1: Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất? (M1)
Câu 2: Yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức (M2) 
Cách tìm hệ số a khi biết giá trị của x và y? Cách tìm tham số m trong hệ số a? Cách xác định tính nghịch biến dựa vào hệ số a? Cách tính g.trị của y khi biết giá trị của x, cách tính giá trị của x khi biết giá trị của y của hàm số y = ax +b?
Câu 3: Bài tập 8. 9. 13 sgk (M3)
Bài làm của học sinh
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức:
- Nắm vững kiến thức đồ thị hàm số y = ax + b (a ≠0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
-Kĩ năng: HS vẽ thành thạo đồ thị y = ax + b bằng cách xác định hai điểm thuộc đồ thị (thường là hai giao điểm của đồ thị với hai trục toạ độ).
 2. Về năng lực:
- Năng lực chung: NL tư duy, tự học, giải quyết vấn đề, sáng tạo, tính toán, hợp tác. NL sử dụng ngôn ngữ toán học, khả năng suy diễn, lập luận toán học, làm việc nhóm.
- Năng lực chuyên biệt: : NL sử dụng kí hiệu, NL sử dụng các công cụ: công cụ vẽ. 
3. Về phẩm chất: - Tự lập, tự tin , tự chủ
II . THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên: Sgk, Sgv, các dạng toán 
2. Chuẩn bị của học sinh: Xem trước bài; Chuẩn bị các dụng cụ học tập; SGK, SBT Toán
III TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. KHỞI ĐỘNG
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC: 
C. LUYỆN TẬP – VẬN DỤNG
(1) Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ thể.
-Nội dung: các kiến thức hàm số bậc nhất và vẽ được hàm số.
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân, nhóm.
- Sản phẩm: Học sinh giải được các bài toán về đồ thị hàm số.
NỘI DUNG
SẢN PHẨM
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv chuẩn bị hai bảng phụ có vẽ sẵn hệ trục toạ độ có ô lưới yêu cầu 4 Hs lần lượt lên vẽ đồ thị các hàm số y = 2x ; y = 2x + 5; và trên cùng mặt phẳng toạ độ.
 Sau đó yêu cầu HS đứng tại chỗ trả lời câu b
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 15/sgk.tr51:
b) Tứ giác ABCD là hình bình hành vì có hai cặp cạnh đối song song là hình bình hành
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv gọi Hs nhắc lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b với từ đó gọi các Hs lên bảng lần lượt làm các câu a, b, c 
Gv: Vẽ đường thẳng đi qua B(0 ; 2) song song với Ox và yêu cầu HS lên bảng xác định toạ độ C
GV: Hãy tính diện tích ?
(HS có thể có cách tính khác:
Ví dụ: SABC = SAHC - SAHB)
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 16/sgk.tr51: 
 b) A(-2 ; -2)
c) + Toạ độ điểm C(2 ; 2)
 - Xét : Đáy BC = 2cm. Chiều cao tương ứng AH = 4cm SABC = 
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs thảo luận nhóm làm bài tập 18a/sgk.tr52. Gọi Hs đứng tại chỗ trả lời
GV: Gọi HS lên bảng trình bà
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài tập 18/sgk.tr52:
a) Thay x = 4; y = 11 vào y = 3x + b b = -1
Hàm số cần tìm là y = 3x – 1
Vẽ đồ thị : (HS tự hoàn chỉnh)
GV giao nhiệm vụ học tập.
Gv cho Hs thảo luận nhóm làm bài tập Gọi Hs đứng tại chỗ trả lời
GV: Gọi HS lên bảng trình bày
Theo dõi, hướng dẫn, giúp đỡ HS thực hiện nhiệm vụ 
Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vu của HS
GV chốt lại kiến thức
Bài 16/sbt.tr59
Khi x = -3 thì y = 0
Ta có: y = (a - 1)x + a a = 1,5
Với a = 1,5 thì đồ thị hàm số trên cắt trục hoành tại điểm có hoành độ bằng -3
D. VẬN DỤNG
- Mục tiêu: Hs áp dụng được các kiến thức vừa học để giải một số bài tập cụ 
- Hình thức tổ chức dạy học: Cá nhân
- Nội dung: sgk	
- Sản phẩm: Kết quả hoạt động của học sinh
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS
NỘI DUNG
+ Ôn lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b ()
+ Xem trước bài “Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau”
CÂU HỎI/ BÀI TẬP KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC HS: 
Câu 1: Nêu định nghĩa hàm số bậc nhất? (M1)
Câu 2: Yêu cầu HS nhắc lại các kiến thức (M2) 
Cách tìm hệ số a khi biết giá trị của x và y? Cách tìm tham số m trong hệ số a? Cách xác định tính nghịch biến dựa vào hệ số a? Cách tính g.trị của y khi biết giá trị của x, cách tính giá trị của x khi biết giá trị của y của hàm số y = ax +b?
Câu 3: Bài tập 8. 9. 13 sgk (M3)
Bài làm của học sinh
§4. ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU
(thực hiện trong 1 tiết)
I. MỤC TIÊU: 
1. Kiến thức: 
HS biết được điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b (a0) và y = a’x + b’ (a’0) cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau.
HS biết vận dụng lý thuyết vào việc giải các bài toán tìm giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau.
2. Năng lực
a) Năng lực chung
- Năng lực tự chủ và tự học: học sinh đọc tài liệu, tự chiếm lĩnh kiến thức.
- Năng lực giao tiếp và hợp tác: giao tiếp và hợp tác với giáo viên, với các bạn trong quá trình hoạt động nhóm.
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: giải quyết các câu hỏi, bài tập.
b) Năng lực chuyên biệt
- Năng lực tính toán: tìm điều kiện để hai đường thẳng cắt nhau, song song với nhau, trùng nhau.
- Năng lực ngôn ngữ toán học: sử dụng chính xác các thuật ngữ toán học.
- Năng lực sử dụng công cụ vẽ
3. Phẩm chất
- Chăm chỉ: tự học, tích cực làm bài tập.
- Trách nhiệm: có trách nhiệm trong các hoạt động nhóm, trách nhiệm với bản thân.
II. CHUẨN