Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 20: Hàm số bậc nhất - Năm học 2014-2015 - Nguyễn Văn Tân

Phòng GD-ĐT Mỹ Tú	CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Trường THCS Mỹ Tú Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
GIÁO ÁN DẠY LÝ THUYẾT
Môn dạy : Đại số	 	 Lớp dạy: 9a1; 9a2; 9a3
Tên bài giảng: §2. Hàm sô bậc nhất
Giáo án số: 1	Tiết PPCT: 20
Số tiết giảng: 1
Ngày dạy: ./ ./ 
A/ MỤC TIÊU BÀI DẠY:
I/. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT:
-Hiểu khái niệm của hàm số bậc nhất.
-Hiểu các tính chất của hàm số bậc nhất y = ax+ b
II/. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC-KĨ NĂNG 	
a/ Kiến thức: 
-Hiểu khái niệm của hàm số bậc nhất.
-Hiểu các tính chất của hàm số bậc nhất y = ax+ b
b/ Kĩ năng: Chỉ ra được hàm số đồng biến hay nghịch biến của hàm số bậc nhất dựa vào hệ số a.
III/. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- GV: GA, SGK; Máy tính bỏ túi; Thước
- HS: Vở chuẩn bị bài, SGK; Máy tính bỏ túi.
B/. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY
	1. Ổn định lớp (1’)
Điểm danh lớp:
Nội dung cần phổ biến:
	2. Kiểm tra bài cũ (5’)
Phương pháp kiểm tra: Vấn đáp + Viết
Số học sinh dự kiến sẽ kiểm tra: (2 HS)
Câu hỏi kiểm tra: 
1) Hàm số là gì ? hãy cho 1 ví dụ về hàm số cho bởi công thức ?
2) Cho hàm số y = f(x) = 3x + 1. Tính f(-1), f(1), f(-2), f(0), f (2) Hàm số đã cho đồng biến hay nghịch biến ? Vì sao ?
Đáp án câu hỏi :
1) Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi sao cho với mỗi giá trị của , luôn xác định được chỉ mỗi một giá trị tương ứng của thìđược gọi là hàm số của . 
 	 Đại lượng được gọi là biến số.
	VD : y = 2x + 1
 	 2) y = f(-1) = -2 ; y = f(1) = 4 ; y = f(-2) = -5 ; y = f(2) = 7 ; y = f(0) = 1
 3. Giảng bài mới: (27’)
 a/. GTB: Hàm số bậc nhất có dạng như thế nào ? Bài mới !
 b/ Tiến trình giảng bài mới:
TG
NỘI DUNG 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Hoạt động 1: 1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
12’
Sau 1(h) ô tô đi được 50km
Sau t(h) ô tô đi được50tkm
Sau t(h) ô tô cách Hà Nội là 
s = 50.t + 8 (km)
Định nghĩa: 
 Hàm số bậc nhất là hàm số được cho bởi công thức : y = ax + b
 Trong đó a, b là các số cho trước và a 0.
Chú ý : Khi b = 0 hàm số có dạng y = ax.
Bài toán: 
Một xe ôtô chở khách đi từ bến xe phía nam Hà Nội vào Huế với vận tốc trung bình 50 km/h. Hỏi sau t giờ ôtô cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết rằng bến xe phía nam cách trung tâm Hà Nội 8 km.
Bài toán cho biết gì ? Tìm gì ?
GV Vẽ sơ đồ chuyển động như SGK.
Tính quãng đường từ bến xe đến Huế tính theo công thức nào ?
Mà quãng đường từ TTHN đến bến xe bằng bao nhiêu ?
Cho HS làm ?1 
Để tính được ?1 Vận dụng công thức nào ?
GV Nhận xét
Cho HS làm ?2 
Tại sao s là hàm số của t ? 
GV Từ công thức s = 50t + 8 
Thay s bởi y ; t bởi x, thay 50 bởi a ≠ 0 ; 8 bởi b ta có công thức nào?
Giới thiệu hàm số bậc nhất 
Hàm số bậc nhất là gì ?
Các hàm số sau có là hàm số bậc nhất không? Hãy chỉ rõ hệ số a, b của hàm số ?
1) y = 1 – 5x 
2) y = 
3) y = 2x
Giới thiệu chú ý SGK
HS Đọc bài toán 
HS Trả lời
HS: S = v.t
HS: S = 8
HS Theo c/t S = vt
HS Thực hiện điền 50 km ; 50t km ; 50t + 8 km 
HS nhận xét 
HS Thực hiện ?2
T(giờ)
1
2
3
4
S=50t+8(km)
58
108
158
208
HS Giải thích:
s phụ thuộc vào t, một giá trị của t xác định một giá trị của s.
HS y = ax + b
HS Đọc định nghĩa SGK
(Vài HS đọc lại)
HS Trả lời
HS Đọc chú ý.
Hoạt động 2: 2. Tính chất
15’
Tổng quát : 
 Hàm số bậc nhất y= ax+b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau :
 a) Đồng biến trên R, khi a>0.
 b) Nghịch biến trên R, khi a<0.
Để tìm hiểu tính chất của hàm số bậc nhất ta xét ví dụ sau. 
Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = -3x+1
+ Xác định các hệ số a, b của hàm số trên?
+Hàm số xác định với những giá trị nào của biến x ?
Hàm số y = -3x + 1 đồng biến hay nghịch biến ? vì sao ?
Hãy c/m hàm số y = - 3x + 1 là nghịch biến trên R ?
Hướng dẫn HS tìm hiểu c/m như SGK
Hàm số y=-3x+1 xác định với mọi giá trị của x thuộc R và là hàm số nghịch biến trên R. 
Cho HS làm ?3
Với 2 hàm số y = -3x + 1 và y = 3x + 1. Có nhận xét gì về hệ số a của 2 h/số trên ?
Hàm số y = ax + b đồng biến khi nào, nghịch biến khi nào ?
Giới thiệu tính chất hàm số 
Cho HS làm ?4 
Cho ví dụ về hàm số bậc nhất trong các trường hợp sau :
a) Hàm số đồng biến
b) Hàm số nghịch biến
2HS đứng tại chỗ trả lời
GV Nhận xét
HS Nghiên cứu trang 47 SGK 
Ví dụ: Xét hàm số y = f(x) = -3x+1
HS Trả lời
 a = -3; b = 1
Hàm số xác định với mọi giá trị của x thuộc R.
HS Trả lời
HS Xem chứng minh trong SGK
HS Đọc đề 
HS Thực hiện
Với x1, x2 bất kì thuộc R và x1 0 ta có:
f(x1) = 3x1 + 1
f(x2) = 3x2 + 1
f(x2) - f(x1) = (3x2 +1)- (3x1+1) 
 = 3x2 - 3x1
 = 3(x2 - x1) > 0 
 f(x1) < f(x2) 
Vậy hàm số y = 3x + 1 đồng biến trên R
HS: a = -3 < 0 hàm số nghịch biến
 a = 3 > 0 hàm số đồng biến
HS Đọc tổng quát(vài HS đọc lại)
Tổng quát : 
 Hàm số bậc nhất y= ax+b xác định với mọi giá trị của x thuộc R và có tính chất sau :
 a) Đồng biến trên R, khi a>0.
 b) Nghịch biến trên R, khi a<0.
HS Đọc đề bài
HS Trả lời
a) y = 2x + 3, y = 4x ....
b) y = -2x + 5 , y = -3x .....
HS Nhận xét	
4/. Củng cố (11’)
Bài 8/48 Bài giải
HS Hoạt động nhóm (a,c) trong 5 phút
a) y = 1 - 1,5x là hàm số bậc nhất, 
có a = -1,5, b = 1 là h/s nghịch biến trên R.
c) y =
là h/s bậc nhất, có a = , b = 
là h/s đồng biến trên R.
Bài 9/48 	Bài giải
a) Hàm số y = (m - 2)x + 3 đồng biến
khi m - 2 > 0 hay m > 2
b) Hàm số y = (m - 2)x + 3 nghịch biến 
khi m - 2 < 0 hay m < 2
5. Dặn dò (1’)
Học bài
Chuẩn bị bài tiết sau luyện tập.
Hướng dẫn HS làm bài tập 10,11,12,13 trang 48 SGK.
C. RÚT KINH NGHIỆM
	Về nội dung, thời gian và phương pháp
Ngày tháng năm	 Ngày / / ..
	 	 Giáo viên
Nguyễn Văn Tân
PHIẾU HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG 5 PHÚT
 ..o0o ..
Bài 8 trang 48 (a,c)
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất ? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng và xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến, nghịch biến .
a) y = 1 – 5x
c) 
 . .
PHIẾU HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG 5 PHÚT
 ..o0o ..
Bài 8 trang 48 (a,c)
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất ? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng và xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến, nghịch biến .
a) y = 1 – 5x
c) 
 . .
PHIẾU HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG 5 PHÚT
 ..o0o ..
Bài 8 trang 48 (a,c)
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất ? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng và xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến, nghịch biến .
a) y = 1 – 5x
c) 
 . .
PHIẾU HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG 5 PHÚT
 ..o0o ..
Bài 8 trang 48 (a,c)
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất ? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng và xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến, nghịch biến .
a) y = 1 – 5x
c) 
 . .
PHIẾU HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG 5 PHÚT
 ..o0o ..
Bài 8 trang 48 (a,c)
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất ? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng và xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến, nghịch biến .
a) y = 1 – 5x
c) 
 . .
PHIẾU HOẠT ĐỘNG NHÓM TRONG 5 PHÚT
 ..o0o ..
Bài 8 trang 48 (a,c)
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất ? Hãy xác định các hệ số a, b của chúng và xét xem hàm số bậc nhất nào đồng biến, nghịch biến .
a) y = 1 – 5x
c) 
 . .
ĐÁP ÁN
a) y = 1 - 1,5x là h/s bậc nhất, 
có a = -1,5, b = 1 là h/s nghịch biến. 
c) y =
là h/s bậc nhất, có a = , b = 
là h/s đồng biến.