Giáo án Đại số Lớp 9 - Tiết 42: Góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung - Năm học 2019-2020 - Trần Hải Nguyên

 Tuần : 24 tiết 42
Ngày soạn : 6 / 2/2020
Ngày dạy : 
 §4 GÓC TẠO BỞI 
 TIA TIẾP TUYẾN VÀ DÂY CUNG 
I. MỤC TIÊU : 
1/ Kiến thức : Nhận biết được góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung . Phát biểu và chứng minh được 
 định lí về số đo của góc tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung .
2/ Kỹ năng : -Biết phân chia các trường hợp để tiến hành chứng minh định lí . 
 - Phát biểu được định lí đảo và biết cách chứng minh định lí đảo .
 3/ Thái độ : Cận thận , chính xác .
II. PHƯƠNG PHÁP : Đàm thoại gợi mở , nêu và giải quyết vấn đề .
III. CHUẨN BỊ : 
1/ Đối với GV : Bảng phụ , thước đo góc , compa .
2/ Đối với HS : Ôân lại góc nối tiếp , quan hệ cung , dây , tiếp tuyến , thước đo góc , compa .
IV. TIẾN TRÌNH : 
NỘI DUNG 
HOẠT ĐỘNG THẦY
HOẠT ĐỘNG TRÒ 
Hoạt động 1 : KIỂM TRA ( 5 phút )
1. Định nghĩa góc nội tiếp , định lí về số đo góc nội tiếp .
2. Phát biểu các hệ quả về góc nội tiếp đường tròn .
3. Áp dụng : vẽ góc BAC nội tiếp đường tròn (O) .
* Đặt câu hỏi và gọi 1 HS lên thực hiện .
- Nhận xét , cho điểm .
* Đặt vấn đề : nếu ta di chuyển 1 cạnh Ax thành tiếp tuyến Ax ta được góc mới .
- HS trả lời theo câu hỏi phần nội dung , vẽ hình .
Hoạt động 2 : KHÁI NIỆM ( 7 phút )
1. Khái niệm : 
- Góc (hoặc ) là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung .
* Vẽ hình 22 SGK-P.77 và nói rõ các bước vẽ .
- Khẳng định góc (hoặc ) là góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung .
- Quan sát hình và vẽ hình vào tập .
- Lắng nghe , ghi nhớ .
- Đỉnh A nằm trên (O) , cạnh Ax là tiếp tuyến , cạnh kia chứa dây cung AB . 
- Cung nằm bên trong góc là cung bị chắn .
- Góc có đặc điểm gì ? 
- Giới thiệu cung bị chắn là cung nằm bên trong góc .
* Cho HS đọc yêu cầu và làm 
* Nhấn mạnh : các dấu hiệu phải xảy ra đồng thời .
- Đỉnh A nằm trên (O) , cạnh Ax là tiếp tuyến , cạnh AB chứa dây cung 
- Lắng nghe , ghi nhớ .
- Đứng tại chỗ trả lời .
 · Góc nội tiếp . (h.23)
 · Cạnh không chứa dây (h.24)
 · Cạnh không là tiếp tuyến (h.25)
 · Đỉnh không nằm trên (O) (h.26)
Hoạt động 3 : ĐỊNH LÍ ( 15 phút )
Định lí : 
Số đo của góc tạo bởi tiếp tuyến và dây cung bằng nửa số đo của cung bị chắn . 
 Sđ 
a) Tâm O nằm trên cạnh chứa dây cung AB 
* Cho HS làm 
- Hướng dẫn HS vẽ hình theo đúng yêu cầu của từng trường hợp .
- Hãy xác định cung bị chắn và số đo của nó trong mỗi trường hợp . 
- Hỏi : 
 Vì sao ? 
- Lưu ý : số đo góc ở tâm bằng số đo cung bị chắn .
* Tương tự hãy tìm số đo cung bị chắn trong hai trường hợp còn lại .
* Có nhận xét gì về số đo của góc tạo bởi tiếp tuyến với dây cung và số đo cung bị chắn . ® Định lí .
- Vị trí của tâm O so với có thể xãy ra mấy trường hợp ? 
- Chính là trường hợp , yêu cầu HS chứng minh lại . 
- Vẽ hình theo hướng dẫn của GV .
a) chắn cung nhỏ 
 Tam giác OAB cân tại O có 
 nên là tam giác đều 
Sđ 
b) chắn nữa đường tròn 
 Þ Sđ 
c) chắn cung lớn 
 DOAB cân tại O
 Þ Sđ 
 Þ Sđ 
- Phát biểu định lí .
- Ba trường hợp .
 ; Sđ
Vậy Sđ 
b) Tâm O nằm bên ngoài góc 
Chứng minh (xem SGK)
* Hướng dẫn : kẻ đường cao OH 
 Sđ 
 Ý Sđ Sđ
 Ý 
 (cùng phụ )
* Hướng dẫn : kẻ tia đối Ay 
- Theo trường hợp 2 như thế nào so với cung nhỏ ?
- Mà ta suy ra được điều gì ? 
- Yêu cầu HS về nhà trình bày lại chứng minh .
- Lắng nghe , ghi nhớ .
- Xem phần chứng minh SGK .
 Sđ 
 Suy ra 
 Þ Sđ 
Hoạt động 4 : HỆ QUẢ ( 8 phút )
3. Hệ quả : 
 Trong 1 đường tròn góc tạo bởi tia tiếp tuyến với dây cung và góc nội tiếp cùng chắn 1 cung thì bằng nhau .
* Treo bảng phụ hình vẽ và cho HS làm 
- Qua kết quả trên ta rút ra được kết luận gì ? 
* Cho HS làm BT 27 SGK-P.79
- Gọi 1 HS lên bảng trình bày , cả lớp làm việc độc lập . 
- Cho lớp nhận xét . 
- Quan sát hình vẽ bảng phụ và đứng tại chỗ trả lời .
 Sđ
- Nêu hệ quả .
- Đọc đề BT và vẽ hình vào tập .
- HS trình bày 
 (DAPO cân tại O)
 (hệ quả)
- Nhận xét bài làm của bạn .
Hoạt động 5 : CỦNG CỐ ( 5 phút ) 
1. Định nghĩa .
2. Định lí , hệ quả .
3. Định lí đảo (BT 30 SGK-P.79)
 (O) : A Ỵ (O) , dây AB 
 GT Sđ 
 KL Ax là tiếp tuyến tại A 
* Yêu cầu HS phát biểu lại định nghĩa , định lí , hệ quả .
* Dựa vào định lí hãy tìm cách chứng minh tia Ax là tiếp tuyến của đường tròn .
- Yêu cầu HS ghi GT – KL 
* Hướng dẫn : 
Ax là tiếp tuyến tại A
 Ý A Ỵ (O) 
OA ^ Ax
Ý
Ý
Ý
- Cho HS về nhà chứng minh .
- Phát biểu định nghĩa , định lí , hệ quả .
- HS lên ghi GT – KL .
- Lắng nghe , ghi nhớ .
Hoạt động 6 : DẶN DÒ ( 5 phút )
Học thuộc và nắm vững các định nghĩa , định lí và hệ quả của gcó tạo bởi tia tiếp tuyến và dây cung của đường tròn .
Làm các BT 28 , 29 , 31 SGK-P.79 .
Hướng dẫn BT 28 : 
 AQ // Px
 Ý
 Ý
 (O’) (O)
 = 
 (= Sđ ) (= Sđ )
(hệ quả)