Giáo án Đại số Lớp 9 - Tuần 14 - Năm học 2016-2017

Tuần: 14	 Ngày soạn: 13/ 11/ 2016
Tiết: 27	 Ngày dạy: 15/ 11/ 2016
§5. HỆ SỐ GÓC CỦA ĐƯỜNG THẲNG y = ax + b (a0)
I. MỤC TIÊU
	1. Kiến thức: HS hiểu khái niệm góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox, khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b và hiểu được rằng hệ số góc của đường thẳng liện quan mật thiết với góc tạo bởi đường thẳng đó và trục Ox.
2. Kĩ năng: HS biết tính góc hợp bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox trong trường hợp hệ số a > 0 thuộc đồ thị theo công thức a = tan. Trường hợp a < 0 có thể tính góc một cách gián tiếp
3. Thái độ: Tính cẩn thận trong xác định điểm và vẽ đồ thị , xác định hệ số góc của đường thẳng.	
II. CHUẨN BỊ
	1. Giáo viên: Thước thẳng, giáo án, SGK.
2. Học sinh: Thước thẳng, chuẩn bị bài mới 
III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, gợi nhớ, liên hệ.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp: (2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút)
H: Vẽ trên cùng một mặt phẳng toạ độ đồ thị hai hàm số: y = 0,5x + 2 
 và y = 0,5x – 1
Có nhận xét gì về hai đường thẳng này? 
3. Bài mới: (35 phút)
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm hệ số góc của đường thẳng y= ax + b (a0)
(25 phút)
GV: Khi vẽ đường thẳng 
 y = ax + b (a 0 ) trên mặt phẳng toạ độ Oxy, gọi giao điểm của đường thẳng này với trục Ox là A thì đường thẳng tạo với trục Ox bốn góc phân biệt có đỉnh chung là A.
 Vậy góc tạo bởi đường thẳng 
y = ax + b (a 0 ) và trục Ox là góc nào ? Và góc đó có phụ thuộc vào các hệ số của hàm số không ?
GV: Đưa hình vẽ 10a ( bảng phụ ) rồi nêu khái niệm về góc tạo bởi đường thẳng
 y = ax + b và trục Ox như SGK
GV: Khi a > 0 thì góc có độ lớn như thế nào ?
HS: Trả lời 
GV: Đưa tiếp hình 10b) và yêu cầu HS xác định góc và nêu nhận xét về độ lớn của góc khi a < 0
GV: Sử dụng hình vẽ trong phần kiểm tra bài cũ
GV: Có nhận xét gì về các góc này ?
+HS: Trả lời 
GV: Nêu phần suy ra của SGK
 a = a’ 
và đưa hình 11a) và 11b) (bảng phụ)
GV: Xác định các hệ số a của các hàm số, xđ các góc rồi so sánh mối quan hệ giữa các hệ số a với các góc .
GV chốt lại : khi a > 0 thì nhọn, a tăng thì cũng tăng 
GV: Đưa tiếp hình 11b) và đặt câu hỏi tương tự hình 11a)
GV: cho HS đọc phần nhận xét / 55 SGK rồi rút ra kết luận : vì có sự liên quan giữa hệ số a với góc tạo bởi đường thẳng
 y = ax + b và trục Ox nên người ta gọi a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b
GV: Nêu chú ý tr 57 SGK
1. Khái niệm hệ số góc của đường thẳng 
 y = ax + b (a 0).
a) Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox 
Góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b và trục Ox là góc tạo bởi tia Ax và tia AT 
A: là giao điểm của đường thẳng với trục Ox
T: là điểm thuộc đường thẳng và có tung độ dương.
 * a > 0 * a < 0
 T O A x A O x 
b) Hệ số góc: Các đường thẳng có cùng hệ số a thì tạo với tia Ox các góc bằng nhau
?
 Ta có 
Ta có: 
Nhận xét: ( SGK ) 
 y = ax + b 
 Hệ số góc Tung độ gốc
Hoạt động 2: Ví dụ (10 phút)
GV: Gọi HS đọc ví dụ 1 SGK. 
GV: Yêu cầu HS xác định toạ đô giao điểm của đường thẳng y = 3x + 2 với hai trục toạ độ .Gọi một HS vẽ đồ thị
GV: Trong tam giác vuông OAB có thể tính được tỉ số lượng giác nào của góc ?
GV: tg = 3; 3 chính là hệ số góc của đường thẳng y = 3x +2
GV: Yêu cầu HS dùng máy tính để tính góc 
HS thực hiện
2. Ví dụ
Ví dụ 1: ( SGK )
a) Vẽ đồ thị: Đồ thị hàm số y = 3x +2 là đường thẳng cắt trục tung tại điểm (0 ; 2 ) và cắt trục hoành tại điểm (-2/3; 0)
b)
Trong tam giác vuông OAB có : 
4. Hướng dẫn về nhà: (3 phút) 
- Học kĩ hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a 0), ý nghĩa của hệ số góc khi vẽ đồ thị của đường thẳng y = ax + b (a 0).
 	- Bài tập về nhà 27, 28, 29, 30 SGK; Tiết sau luyện tập.
V. RÚT KINH NGHIỆM
	1. ........................................................................................................................
	2. ........................................................................................................................
	3. ........................................................................................................................
Tuần: 14	 Ngày soạn: 13/ 11/ 2016
Tiết: 28	 Ngày dạy: 15/ 11/ 2016
LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức: HS được củng cố mối liên quan giữa hệ số a với góc (góc tạo bởi đường thẳng y = ax + b với trục Ox).
2. Kĩ năng: HS được rèn luyện kĩ năng xác định hệ số góc a, hàm số y = ax + b, vẽ đồ thị hàm số y = ax + b, tính góc , tính chu vi và diện tích tam giác trên mặt phẳng tọa độ.
3. Thái độ: Tính cẩn thận trong xác định điểm và vẽ đồ thị, xác định hệ số góc của đường thẳng.	
II. CHUẨN BỊ
	1. Giáo viên: Bảng phụ ghi bài tập, thước thẳng, phấn màu. 
 2. Học sinh: Học bài và làm bài tập về nhà
III. PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp, gợi nhớ, liên hệ.
IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định lớp: (2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ: (7 phút)
H: Cho hàm số y =2x -3. Xác định hệ số a của hàm số và tính góc (làm tròn đến phút)
 3. Luyện tập (33 phút)
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
GV: Yêu cầu HS làm bài 28/58 SGK
HS: Thực hiện
HS: lớp nhận xét 
GV: đánh giá cho điểm.
GV: Yêu cầu HS hoạt động nhóm làm 
bài 29/59 SGK.
HS: mỗi nhóm làm một câu trong 7ph
Đại diện các nhóm lên trình bày 
GV: Kiểm tra kết quả các nhóm, sửa sai và chính xác hóa kết quả câu a, b trên bảng của nhóm 1 và 2 
+ Đưa bài giải câu c trên bảng phụ
GV: đưa đề bài 30/59 SGK trên bảng phụ
+ Câu a: HS cả lớp vẽ đồ thị
Lần lượt 2HS đứng tại chỗ xác định các điểm đặc biệt để vẽ đồ thị 
HS: lên bảng vẽ
GV: kiểm tra hình vẽ của một số HS
+ Câu b: Lần lượt 3 HS lên bảng tính các góc của tam giác ABC
+ Câu c:
H. Để tính được chu vi của tam giác ABC ta cần phải tính được yếu tố nào?
H: Gọi chu vi của tam giác là P thì P=?
H. Hãy trình bày cách tính độ dài đoạn AB, AC, BC?
HS cả lớp tính chu vi và diện tích tam giác
Bài 28/58 SGK
a) Vẽ đồ thị h/s: y =-2x +3
Đồ thị h/s y = -2x+3 là đường thẳng cắt trục tung tại: (0; 3), cắt trục hoành tại(1,5; 0) (hình bên)
Bài 29/59 SGK
a) Đồ thị hàm số y = ax+b cắt trục hoành tại điểm có hoành độ 1,5 ; y = 0
Thay vào hàm số y = ax + b ta được
 0 = 2.1,5 + b b = -3
Vậy hàm số cần xác định là: y = 2x -3
b) a = 3 và đồ thị hàm số đi qua điểm A(2;2) nên x =2 thì y =2 
Thay vào h/s y = ax+b ta có:
 2 = 3.2 + b b = -4
Hàm số cần xác định là: y =3x -4 
c) Đồ thị HS song song với đường thẳng
 y = và đi qua B (1; ) nên 
và x=1 thì y=. Thay vào hàm số y = ax +b ta có: 
Vậy hàm số cần xác định là: 
Bài 30/59 SGK
a) Đồ thị hai hàm số:
 và y= -x +2
 Tính chu vi và diện tích
 Gọi chu vi của tam giác là P 
AB = AO +OB =4 +2 =6 
AC =
BC = =
Vậy P = 6 + +
S =
4. Hướng dẫn về nhà: (3 phút) 
- GV hướng dẫn nhanh bài 31 SGK. - Học kĩ kiến thức của chương II. Tiết sau ôn tập chương II.
 	- Làm câu hỏi ôn tập. Làm BT từ bài 32 37 tr 61 SGK.
V. RÚT KINH NGHIỆM 
	1. ........................................................................................................................
	2. ........................................................................................................................
	3. ........................................................................................................................