Bài giảng Công nghệ Lớp 9 - Bài 8: Kĩ thuật trồng cây nhãn

CAÂY NHAÕN 
CAÂY AÊN QUAÛ 
Phaân loaïi thöïc vaät 
Nhaõn ( Dimocarpus longan Luor) 
 Bộ ( ordo )	 : Sapindales 
 Họ ( familia )	 : Sapindaceae 
 Chi ( genus )	 : Dimocarpus 
 Loaøi ( species )	 : D. longan 
CAÂY 
NHAÕN 
Giá trị dinh dưỡng 
của quả nhãn: 
II. đặc điểm thực vật và 
 yêu cầu ngoại cảnh 
III. Kỹ thuật trồng và 
 chăm sóc: 
IV. Thu hoạch, bảo quản, 
 chế biến: 
Nhaõn ñöôïc duøng ñeå aên töôi 
Nhaõn saáy 
Nhaõn ñoùng hoäp 
Cheø nhaõn loàng haït sen 
Long nhaõn nhuïc duøng laøm thuoác 
Baøi thuoác chöõa trí nhôù keùm, maát nguû 
Vieãn chí 
Ích trí nhaân 
Long nhaõn nhuïc 
Nhaân saâm 
Boà hoaøng 
Cam thaûo 
Nhaõn naáu trong thuoác 
Long nhaõn nhuïc duøng laøm thuoác 
Nhaõn cho boùng maùt, cung caáp maät hoa 
Nhaõn naáu trong thuoác 
 I. Giá trị dinh dưỡng của quả nhãn: 
 - Là loại quả á nhiệt đới có giá trị dinh dưỡng và hiệu quả kinh tế cao. 
- Cùi nhãn có chứa đường, axit hữu cơ, các loại Vitamin C, K và các loại khoáng chất Ca, Fe 
 II. đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh 
1. Đặc điểm thực vật: 
RỄ 
Daïng reã coïc, khoûe, aên saâu, lan roäng. Döïa vaøo chöùc naêng, reã ñöôïc chia laøm 3 loaïi: reã huùt, reã quaù ñoä, reã vaän chuyeån 
HOA 
Hoa maøu vaøng nhaït, moïc thaønh chuøm ôû ñaàu hay keõ laù. Hoa ñöôïc chia thaønh: hoa ñöïc, hoa caùi, hoa löôõng tính, hoa dò hình (Traàn Theá Tuïc, 1999) 
HOA 
Hoa löôõng tính 
Hoa ñöïc 
THÂN 
Nhaõn laø caây thaân goã, soáng laâu naêm. Thaân nhaõn coù voû xuø xì, maøu xaùm, cao trung bình 5 – 10m, thaân coù nhiều caønh laù um tuøm. 
LÁ 
Laù keùp loâng chim, moïc ñoái xöùng hay so le. Laù hình maùc, maët laù xanh ñaäm, löng laù xanh nhaït, cuoáng laù ngaén, gaân laù noåi roõ, laù non coù maøu ñoû hay ñoû naâu tuøy gioáng. 
CÀNH 
Caønh ñöôïc phaùt trieån töø loäc. Caây nhaõn phaân raát nhieàu caønh. Döïa vaøo muøa vuï phaùt sinh, caønh ñöôïc chia thaønh caønh xuaân, caønh heø, caønh thu, caønh ñoâng. 
Caønh nhaõn um tuøm 
QUẢ 
Quaû daïng hình caàu, ñænh quaû troøn, cuoáng quaû hôi loõm. Quaû coù cuøi coù vò ngoït, muøi thôm, haït maøu ñen hay naâu ñen 
 I. Giá trị dinh dưỡng của quả nhãn: 
 - Là loại quả á nhiệt đới có giá trị dinh dưỡng và hiệu quả kinh tế cao. 
- Cùi nhãn có chứa đường, axit hữu cơ, các loại Vitamin C, K và các loại khoáng chất Ca, Fe 
 II. đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh 
1. Đặc điểm thực vật: 
- Có bộ rễ phát triển 
- Hoa xếp thành từng chùm mọc ở đầu ngọn và nách lá. 
- Thân: Là loại thân gỗ, cây to nhiều cành lá phát triển. 
- Quả: Mọc thành từng chùm, mỗi quả có 1 hạt duy nhất 
 I. Giá trị dinh dưỡng của quả nhãn: 
 II. đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh 
1. Đặc điểm thực vật: 
2. Yêu cầu ngoại cảnh: 
- Nhiệt độ thích hợp: 21 – 27 0 C. 
- Lượng mưa trung bình: 1200 mm/năm. 
- Ánh sáng: Không ưa ánh sáng mạnh 
- Đất: Trồng được trên nhiều loại đất 
 III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc: 
1. Một số giống nhãn phổ biến: 
 Moät soá gioáng nhaõn ôû Vieät Nam 
ÔÛ MIEÀN BAÉC 
 Nhaõn loàng 
 Nhaõn Höông Chi 
 Nhaõn ñöôøng pheøn 
 Nhaõn cuøi 
 Nhaõn cuøi ñieác 
 Nhaõn nöôùc 
 Nhaõn thoùc 
ÔÛ MIEÀN NAM 
 Nhaõn tieâu da boø 
 Nhaõn xuoàng côm vaøng 
 Nhaõn tieâu laù baàu 
 Nhaõn long 
 Nhaõn da boø 
NHAÕN NHAÄP NOÄI TÖØ TRUNG QUOÁC 
 Nhaõn Ñaïi OÂ Vieân 
 Nhaõn Thaïch Hieäp 
 Nhaõn Tröõ Löông 
Moät soá gioáng nhaõn ôû mieàn Baéc 
Nhaõn loàng 
Nhaõn loàng vaø nhaõn loàng Höng Yeân 
Nhaõn Höông Chi 
Nhaõn ñöôøng pheøn 
Moät soá gioáng nhaõn ôû mieàn Nam 
Nhaõn tieâu da boø 
Nhaõn xuoàng côm vaøng 
Nhaõn da boø 
Moät soá gioáng nhaõn Trung Quoác 
Nhaõn Ñaïi OÂ Vieân 
 III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc: 
1. Một số giống nhãn phổ biến: 
- Phía bắc: Nhãn lồng, nhãn nước, nhãn đường phèn, nhãn cùi 
- Phía nam: Nhãn long, nhãn tiêu, nhãn da bò 
2. Nhân giống cây: 
- Chiết cành. 
- Ghép 
3. Trồng cây: 
BAØI 8 : KYÕ THUAÄT TROÀNG CAÂY NHAÕN 
3. Trồng cây 
Thời vụ 
Khỏang cách 
Đào hố 
Bón phân lót 
? 
MB : Tháng 2 – 4, 8- 10, Trung du: Tháng 2, 3, 4. 
MN: Tháng4,5 
8 x 8m hay 7 x 7m 
80 x 80 x 80 cm hoặc 60 x 60 x 60 cm 
Trước khi trồng 1 tháng 
 III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc: 
1. Một số giống nhãn phổ biến: 
2. Nhân giống cây: 
3. Trồng cây: 
4. Chăm sóc: 
PHOØNG TRÖØ SAÂU BEÄNH 
Bo xít haïi nhaõn 
Phoøng tröø baèng caùch: 
– Baét boï xít qua ñoâng trong nhöõng ñeâm toái trôøi. 
– Ngaét caùc ñoát laù coù oå tröùng 
– Duøng thuoác hoùa hoïc: Sherpa 0,2 – 0,3 %, Trebon 0,15 – 0,2 %. 
Saâu ñuïc quaû nhaõn 
Saâu ñuïc vaøo beân trong quaû laøm quaû bò hoûng 
Phoøng tröø: 
– Thu doïn nhöõng traùi bò haïi ñem tieâu huûy. 
– Phun thuoác hoùa hoïc Fastac, Sumicidin, Polytrin, Oncol 
Saâu tröôûng thaønh 
Saâu ñuïc noõn, caønh, thaân 
Saâu aên vaø ñuïc caùc noõn, caønh non. 
Söû duïng thuoác hoùa hoïc: Map Go 20ME, Regent 5SC, Supracide 40EC, Decis 0,2 – 0,3%, Sherpa 0,2 – 0,3%, Sumicidin 0,2 – 0,3%, Polytrin 0,2 – 0,3%. 
Beänh moác söông vaø söông mai 
Ñaây laø ñoái töôïng deã phaùt sinh thaønh dòch. 
Phoøng tröø baèng caùch: 
–Veä sinh vöôøn, caét tæa caây. 
– Duøng Bordeax 1%, Ridomil MZ 0,2% , Avil 0,2%. Score 0,05% hoaëc hoãn hôïp Ridomil MZ 0,2% + Avil 0,2%. 
 III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc: 
1. Một số giống nhãn phổ biến: 
2. Nhân giống cây: 
3. Trồng cây: 
4. Chăm sóc: 
- Làm cỏ, xới xáo: Diệt cỏ dại, làm đất tơi xốp. 
- Bón phân thúc: Tập chung 2 thời kỳ 
- Tưới nước. 
- Tạo hình sửa cành. 
- Phòng trừ sâu bệnh. 
 III. Kỹ thuật trồng và chăm sóc: 
1. Một số giống nhãn phổ biến: 
2. Nhân giống cây: 
3. Trồng cây: 
4. Chăm sóc: 
1. Thu hoạch: 
- Vỏ quả nhãn, có màu vàng sáng. 
- Bẻ từng chùm quả hoặc dùng kéo cắt. 
2. Bảo quản: 
- Khi hái quả vân chuyển bằng xe lạnh với nhiệt độ 5 – 10 0 C. 
- Có thể dùng hoá chất (Không dùng hoá chất độc hại) để bảo quản. 
3. Chế biến: 
Sấy cùi nhãn bằng lò để làm long nhãn. 
 IV. Thu hoạch, bảo quản, chế biến: