Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 31: Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC 
SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
Đ. I. Men – đê – lê – ép 
(1834 – 1907) 
Năm 1869, nh à b á c học Nga Đ. I. Men-đ ê -l ê - e p đ ã sắp xếp khoảng 60 nguy ê n tố trong bảng tuần h oàn theo chiều tăng dần của nguy ê n tử khối 
* Cho đến nay, bảng tuần hoàn c ó bao nhi ê u nguy ê n tố? 
* C á c nguy ê n tố được sắp xếp theo nguy ê n tắc n à o? 
BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC 
NHÓM 
CHU KÌ 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn 
 - Ô nguyên tố 
 - Chu kì 
 - Nhóm 
Tiết 39. Bài 31 : 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn 
1. Ô nguyên tố 
Tiết 39. Bài 31 : 
Số hiệu 
nguyên tử 
Kí hiệu 
hóa học 
Tên nguyên 
 tố 
Nguyên tử 
 khối 
Số hiệu 
nguyên tử 
Tên nguyên 
 tố 
Kí hiệu 
hóa học 
Nguyên tử 
 khối 
SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn. 
1. Ô nguyên tố 
Số hiệu nguyên tử có trị số bằng: 
Số đơn vị điện tích hạt nhân 
Số hiệu nguyên tử trùng với số thứ tự của nguyên tố 
trong bảng tuần hoàn 
Tiết 39. Bài 31 : 
Bµi tËp 1 : XÐt nguyªn tè ë « thø 35 trong b¶ng tuÇn hoµn. Đ iÒn sè thÝch hîp vµo b¶ng sau: 
Tªn nguyªn tè 
KÝ hiÖu 
Nguyªn tö khèi 
ĐiÖn tÝch h¹t nh©n 
Sè p 
Brom 
Br 
80 
35+ 
35 
BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC 
CHU KÌ 4 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn. 
1. Ô nguyên tố 
2. Chu kì 
Tiết 39. Bài 31 : 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn. 
Ô nguyên tố 
Chu kì 
Bảng tuần hoàn gồm 7 chu kì 
1,2,3 được gọi là chu kì nhỏ 
4,5,6,7 được gọi là chu kì lớn (chu kì 7 chưa hoàn chỉnh) 
Tiết 39. Bài 31 : 
Chu kỳ 1 
Chu kỳ 1 
1 
H 
Hiđro 
2 
He 
Heli 
Cấu tạo nguyên tử 
Số lớp e 
1+ 
2+ 
1 
1 
 Chu kì 1 : - Gåm 2 nguyªn tè ( H, He) 
- Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân 
- Cã 1 líp e trong nguyªn tö(Sè thø tù cña chu kú =sè líp e) 
Chu kỳ 2 
Chu kỳ 2 
3 
Li 
Liti 
4 
Be 
Beri 
5 
B 
Bo 
6 
C 
Cacbon 
7 
N 
Nitơ 
8 
O 
Oxi 
9 
F 
Flo 
10 
Ne 
Neon 
Cấu tạo 
Số lớp e 
3+ 
4+ 
5+ 
6+ 
7+ 
8+ 
9+ 
10+ 
2 
2 
2 
2 
2 
2 
2 
2 
 Chu kì 2 : - Gồm 8 nguyên tố( Từ Li Ne ) 
- Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân 
- Có 2 lớp e trong nguyên tử(Số thứ tự của chu kỳ =số lớp e) 
Chu kỳ 3 
Chu kì 3 
11 
Na 
Natri 
12 
Mg 
Magie 
13 
Al 
Nh«m 
14 
Si 
Silic 
15 
P 
Photpho 
16 
S 
L­u huúnh 
17 
Cl 
Clo 
18 
Ar 
Agon 
CÊu t¹o 
Sè líp e 
11+ 
12+ 
13+ 
14+ 
15+ 
16+ 
17+ 
18+ 
3 
3 
3 
3 
3 
3 
3 
3 
 Chu kì 3 : - Gåm 8 nguyªn tè ( Tõ Na Ar ) 
- Được sắp xếp theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân 
- Cã 3 líp e trong nguyªn tö(Sè thø tù cña chu kú =sè líp e) 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn. 
1. Ô nguyên tố 
2. Chu kì 
Tiết 39. Bài 31 : 
- Chu k ỳ là dãy các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có cùng số lớp electron, được sắp xếp theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần. 
- Sè thø tù cña chu kì b»ng sè líp electron. 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn. 
Ô nguyên tố 
Chu kì 
3. Nhóm 
Tiết 39. Bài 31 : 
Nhãm I : 
3+ 
11+ 
19+ 
37+ 
87+ 
55+ 
Nhóm I 
Số e lớp ngoài cùng 
Điện tích hạt nhân 
Li 
Na 
K 
Rb 
Cs 
Fr 
1 
1 
1 
1 
1 
1 
19+ 
3+ 
11+ 
55+ 
37+ 
87+ 
- Nhãm I : + Gåm c¸c nguyªn tè kim lo¹i ho¹t ®éng m¹nh 
 + Đ ề u cã 1 electron líp ngoµi cïng. 
+ ĐiÖn tÝch h¹t nh©n t ă ng tõ Li(3+) ®Õn Fr(87+) 
Nhóm VII 
Số e lớp ngoài cùng 
Điện tích hạt nhân 
F 
Cl 
Br 
I 
At 
7 
7 
7 
7 
7 
35+ 
9+ 
17+ 
85+ 
53+ 
Nhóm VII: 
9 
F 
Flo 
17 
Cl 
Clo 
85 
At 
Atatin 
35 
Br 
Brom 
53 
I 
Iot 
VII 
9+ 
17+ 
35+ 
53+ 
85+ 
- Nhãm VII : + Gåm c¸c nguyªn tè phi kim ho¹t ®éng m¹nh 
 + ĐÒu cã 7 electron líp ngoµi cïng. 
+ ĐiÖn tÝch h¹t nh©n t ă ng tõ F(9+) ®Õn At(85+) 
 SƠ LƯỢC VỀ BẢNG TUẦN HOÀN CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC 
I. Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn. 
II. Cấu tạo bảng tuần hoàn. 
Ô nguyên tố 
Chu kì 
3 . Nhóm 
Tiết 39. Bài 31 : 
 Sè thø tù cña nhãm b»ng sè electron líp ngoµi cïng. 
- Nhóm gồm các nguyên tố mà nguyên tử của chúng có số electron lớp ngoài cùng bằng nhau và do đó chúng có tính chất tương tự nhau, được sắp xếp thành cột, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân. 
Bµi tËp 2 : Quan s¸t b¶ng tuÇn hoµn, ®iÒn sè liÖu thÝch hîp vµo b¶ng sau: 
Tªn nguyªn tè 
KÝ hiÖu ho¸ häc 
Sè hiÖu nguyªn tö 
ĐiÖn tÝch h¹t nh©n 
8 
19+ 
Oxi 
O 
8+ 
Ca 
Canxi 
20 
20+ 
Kali 
K 
19 
Bµi tËp 3 : Nguyªn tè A cã cÊu t¹o nguyªn tö nh­ sau: Đ iÖn tÝch h¹t nh©n 15+, cã 3 líp e vµ 5 e líp ngoµi cïng. H·y x¸c ®Þnh vÞ trÝ cña A trong b¶ng tuÇn hoµn,tªn, kÝ hiÖu cña A. 
Lêi gi¶i: 
- A cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n lµ 15+ => A ë « 15 
- A cã 3 líp e => A ë chu kì 3 
- A cã 5 e líp ngoµi cïng => A ë nhãm V 
VËy A lµ Photpho kÝ hiÖu lµ P 
Hướng dẫn học tập 
* Đối với bài học ở tiết này 
- Học bài, làm bài tập 1,3/SGK/101 
* Đối với bài học ở tiết sau 
- Xem bài 31:” Sơ lược về bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học” phần III và IV 
+ Sự biến đổi tính chất của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn 
+ Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học