Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 33: Metan

TRƯỜNG TH&THCS ĐĂK TRÔI 
TẬP THỂ LỚP 9 
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 
GV: Lê Quốc Đạt 
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 
Bài t ập 
Khí X là một hiđrocacbon có nhiều trong tự nhiên và nặng hơn khí hiđro 8 lần. Công thức hóa học của khí X là 
 A . CO 2 . B . C 3 H 8 . C . Cl­ 2 . D . CH 4 . 
D 
BÀI 33 : METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
1. Trạng thái tự nhiên 
 Mỏ dầu khí Bạch hổ 175 - 300 triệu tấn 
Mỏ khí Thái Bình - Sản lượng 100 triệu m 3 khí / năm 
Sục khí metan trong bùn ao 
Mỏ than – Quảng Ninh 
I . TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
BÀI 33: METAN 
- CTCT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
- Trong các mỏ khí (khí thiên nhiên: 94 – 98%). 
- Trong các mỏ dầu (khí đồng hành). 
- Trong mỏ than (khí mỏ than). 
- Trong bùn ao(khí bùn ao) 
1. Trạng thái tự nhiên 
I . TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
2. Tính chất vật lí 
HOẠT ĐỘNG NHÓM : (6 phút) 
Quan sát thí nghiệm, trả lời câu hỏi sau: 
1. Cho biết trạng thái, màu sắc và tính tan trong nước của metan? 
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 2. Khí metan nặng hay nhẹ hơn không khí? Giải thích? 
 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
I . TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
ĐÁP ÁN HOẠT ĐỘNG NHÓM : 
Quan sát thí nghiệm, trả lời câu hỏi sau: 
1. Cho biết trạng thái, màu sắc và tính tan trong nước của metan? 
- Metan là chất khí, không màu, không mùi, rất ít tan trong nước. 
2. Khí metan nặng hay nhẹ hơn không khí? Giải thích? 
- Nhẹ hơn không khí (d = → metan nhẹ hơn không khí). 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
- PTK: 16 đvC 
2. Tính chất vật lí 
- Metan là chất khí, không màu, không mùi, rất ít tan trong nước. 
- Nhẹ hơn không khí ( d = → metan nhẹ hơn không khí ). 
I . TRẠNG THÁI TỰ NHIÊN, TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
II. CẤU TẠO PHÂN TỬ. 
a. Mô hình quả cầu và que nối. 
b. Mô hình đặc. 
H 
C 
H 
H 
H 
Viết gọn 
CH 4 
- Giữa nguyên tử C và nguyên tử H có một liên kết (liên kết đơn). 
- Trong phân tử metan có 4 liên kết đơn (C - H ) . 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
1 . Tác dụng với oxi 
Khí metan 
Ca(OH) 2 
nước vôi trong 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
1 . Tác dụng với oxi (phản ứng cháy) 
- Khí metan cháy tạo thành khí CO 2 và H 2 O 
 PTHH: CH 4 + 2O 2 CO 2 + 2H 2 O 
- Phản ứng cháy của CH 4 tỏa nhiệt mạnh . 
- Hỗn hợp 1V CH4 kết hợp với 2V O2 là hỗn hợp nổ mạnh . 
MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ TAI NẠN HẦM MỎ 
Lúc 1 giờ 20 phút ngày 8-12 - 2008 , một vụ tai nạn lao động nghiêm trọng đã xảy ra tại công trường khai thác của Công ty than Khe Chàm (thị xã Cẩm Phả, Quảng Ninh). Vụ nổ khí m e tan ( CH 4 ) bất ngờ làm 8 công nhân tử nạn, 20 người bị thương, trong đó nhiều người bị thương nặng . 
 --Trích nguồn báo Tuổi trẻ-- 
Khoảng 5 giờ 40 phút ngày 18-5 - 2019 , tại phân xưởng khai thác 6, khu vực Hà Ráng, Công ty T han Hạ Long (Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh) đã xảy ra một vụ cháy lò do khí metan khiến 2 công nhân thiệt mạng, 3 người bị thương nặng. 
--Trích nguồn từ Báo người lao động-- 
BÀI 33 : METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
1 . Tác dụng với oxi 
2 . Tác dụng với clo 
Ánh sáng 
- Thu khí Clo và khí metan vào 2 bình tam giác có miệng bằng nhau. 
- Úp bình chứa khí clo lên trên bình chứ khí metan. 
- Hai khí trộn lẫn vào nhau do Clo nặng hơn KK sẽ rơi xuống, metan nhẹ hơn KK sẽ bay lên chúng tiếp xúc với nhau. 
- Đưa hệ thống ra ngoài ánh sáng. 
- Sau khi được chiếu sáng hỗn hợp từ màu vàng nhạt dần rồi mất màu. 
Nước 
Quì tím 
Cl 
Cl 
MÔ PHỎNG PHẢN ỨNG GIỮA METAN VỚI CLO 
Nguyên tử cacbon 
Nguyên tử hiđro 
Nguyên tử clo 
c 
H 
Cl 
H 
H 
c 
H 
H 
H 
H 
c 
H 
H 
Cl 
Cl 
Ánh sáng 
Trước phản ứng 
Sau phản ứng 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
2 . Tác dụng với clo (Phản ứng thế) 
- PTHH: CH 4 + Cl 2 CH 3 Cl + HCl 
 Metyl clorua Hiđroclorua 
Ánh sáng 
- Nguyên tử hiđro của metan được thay thế bởi nguyên tử clo, gọi là phản ứng thế. 
- Phản ứng thế là phản ứng đặc trưng của metan và các hợp chất chỉ chứa liên kết đơn. 
- Metan phản ứng với clo khi có ánh sáng. 
BÀI 33: METAN 
- CTPT: CH 4 
 - PTK: 16 đvC 
IV. ỨNG DỤNG 
NHIÊN LIỆU 
ỨNG DỤNG METAN 
NGUYÊN LIỆU 
METANOL 
AXIT AXETIC 
BỘT THAN 
KHÍ HIĐRO 
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 
Câu 1: Có thể thu khí metan bằng cách nào sau đây: 
Đẩy nước. B. Đẩy không khí bằng cách úp ống nghiệm. 
Đẩy không khí bằng cách ngửa ống nghiệm. D. Cả A và B. 
Câu 2: Cho các khí: Cl 2 , CH 4 , H 2 , O 2 . Dãy nào gồm các cặp chất khí khi trộn với nhau tạo thành hỗn hợp nổ? 
CH 4 và Cl 2 ; H 2 và Cl 2 . B. H 2 và O 2 ; CH 4 và O 2 . 
 C. CH 4 và Cl 2 ; Cl 2 và O 2 . D. O 2 và Cl 2 ; CH 4 và H 2 . 
Câu 3: Trong tự nhiên CH 4 không có ở: 
A. Mỏ khí, mỏ than, mỏ dầu.	B. Trong bùn ao. 
C. Trong biogas	D. Trong quặng sắt. 
Câu 4: CH 4 tồn tại ở trạng thái: 
A. rắn	B. lỏng	C. khí 
Câu 5: Màu sắc, mùi vị CH 4 là: 
A. Trắng, không mùi	 B. không màu, không mùi 
C. Trắng, hôi	 D. không màu, hôi 
Câu 6: CH 4 là chất khí: 
A. Nặng hơn không khí, ít tan trong nước. B. Nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước. 
C. Nhẹ hơn không khí, tan nhiều trong nước. D. Nhẹ hơn không khí, không tan trong nước. 
Câu 7: METAN tham gia phản ứng thế với Clo vì: 
A. Metan là hợp chất hữu cơ. 
B. Metan là hợp chất hiđrocacbon. 
C. Liên kết trong phân tử Metan là liên kết đơn. 
Câu 1: Có thể thu khí metan bằng cách nào sau đây: 
Đẩy nước. 
Đẩy không khí bằng cách úp ống nghiệm. 
Đẩy không khí bằng cách ngửa ống nghiệm. 
Cả A và B. 
D 
Câu 2: Cho các khí: Cl 2 , CH 4 , H 2 , O 2 . Dãy nào gồm các cặp chất khí khi trộn với nhau tạo thành hỗn hợp nổ? 
CH 4 và Cl 2 ; H 2 và Cl 2 . 
H 2 và O 2 ; CH 4 và O 2 . 
CH 4 và Cl 2 ; Cl 2 và O 2 . 
O 2 và Cl 2 ; CH 4 và H 2 . 
B 
Câu 3: Trong tự nhiên CH 4 không có ở: 
A. Mỏ khí, mỏ than, mỏ dầu.	B. Trong bùn ao. 
C.Trong biogas	D. Trong quặng sắt. 
Câu 4: CH 4 tồn tại ở trạng thái: 
A. rắn	 B. lỏng	 C. khí 
Câu 5: Màu sắc, mùi vị CH 4 là: 
A.Trắng , không mùi	 B. không màu, không mùi 
C. Trắng, hôi	 D. không màu, hôi 
B 
D 
C 
Câu 6: CH 4 là chất khí: 
A. Nặng hơn không khí, ít tan trong nước. 
B. Nhẹ hơn không khí, ít tan trong nước. 
C. Nhẹ hơn không khí, tan nhiều trong nước. 
D. Nhẹ hơn không khí, không tan trong nước. 
B 
Câu 7: METAN tham gia phản ứng thế với Clo vì : 
A. Metan là hợp chất hữu cơ . 
B. Metan là hợp chất hiđrocacbon. 
C. Liên kết trong phân tử Metan là liên kết đơn . 
C 
DẶN DÒ 
 Học bài 
 BTVN: Bài 3, 4 ( SGK/116) 
 Xem trước bài mới: “ETILEN” 
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!