Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 35: Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ - Nguyễn Văn Chinh

TRƯỜNG THCS TIẾN THÀNH 
Bài 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ-------------------- 
Giáo viên: Nguyễn Văn Chinh 
---------------------- 
 KIỂM TRA BÀI CŨ 
 Hãy xếp các chất: CH 4 , CaCO 3 , C 2 H 2 , CH 3 Cl, NaHCO 3 , NaNO 3, CH 3 NO 2. C 2 H 6 O vào các cột thích hợp trong bảng sau: 
Hợp chất hữu cơ 
Hợp chất vô cơ 
 Hiđrocacbon 
Dẫn xuất của Hiđrocacbon 
CH 4 
C 2 H 2 
CH 3 Cl 
CH 3 NO 2 
C 2 H 6 O 
CaCO 3 NaHCO 3 
NaNO 3 
Đặt vấn đề: Trong hợp chất trên C và H có hóa trị bao nhiêu, chúng liên kết với nhau như thế nào? 
CH 4 
Bài 35 : CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
1 
Công thức cấu tạo 
2 
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
Ví dụ: Metanol CH 4 O hay CH 3 OH 
- Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối giữa 2 nguyên tử (Chú ý: Mỗi gạch nối thể hiện 1 hóa trị) 
C 
 H 
H O H 
 H 
 Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết với nhau theo đúng hóa trị của chúng: C(IV), O(II), H(I) 
 Bài 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
- Trong các hợp chất hữu cơ, cacbon luôn có hóa trị IV, hiđro có hóa trị I, oxi có hóa trị II. 
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 - Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối 
 giữa 2 nguyên tử 
 Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết 
 với nhau theo đúng hóa trị: C(IV), O(II), H(I) 
 Bài 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 - Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối 
 giữa 2 nguyên tử 
 Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết 
 với nhau theo đúng hóa trị: C(IV), O(II), H(I) 
 Bài 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
2. Mạch cacbon 
 - Những nguyên tử cacbon trong phân tử hợp chất hữu cơ có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. 
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 - Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối 
 giữa 2 nguyên tử 
 Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết 
 với nhau theo đúng hóa trị: C(IV), O(II), H(I) 
 Bài 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
2. Mạch cacbon 
 - Những nguyên tử cacbon trong phân tử hợp chất hữu cơ có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. 
 - Có 3 loại mạch cacbon: Mạch thẳng, mạch nhánh, mạch vòng 
1 
2 
3 
4 
Mạch thẳng 
Mạch nhánh 
Mạch vòng 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
C 
C 
C 
C 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
C 
C 
C 
C 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
H 
C 
C 
C 
C 
H 
H 
H 
 Trả lời câu hỏi sau: 
+ Xác định số nguyên tử C, H, O trong phân tử của hai chất trên và viết cấu tạo của chúng. 
+ Sự liên kết giữa các nguyên tử C, H, O trong rượu etylic và đimety ete có gì khác nhau? 
+ Vì sao rượu etylic có tính chất khác với đimety ete ? 
Đimetyl ete (thể khí ) 
Rượu etylic(thể lỏng) 
 ( Đimetyl ete) (Rượu etylic) 
 Thể khí Thể lỏng 
Dùng làm chất gây mê... Dùng làm cồn... 
 H H 
H C O C H 
 H H 
 H H 
H C C O H 
 H H 
1 
2 
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
1. Hóa trị và liên kết giữa các nguyên tử 
 - Mỗi liên kết được biểu diễn bằng một nét gạch nối giữa 2 nguyên tử. 
 Các nguyên tử trong phân tử hợp chất hữu cơ liên kết 
 với nhau theo đúng hóa trị: C(IV), O(II), H(I) 
 Bài 35 : CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
2. Mạch cacbon 
 - Những nguyên tử cacbon trong phân tử hợp chất hữu cơ có thể liên kết trực tiếp với nhau tạo thành mạch cacbon. 
3. Trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử 
 - Mỗi hợp chất hữu cơ có một trật tự liên kết xác định 
 giữa các nguyên tử trong phân tử. 
I. Đặc điểm cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ 
 Bài 35: CẤU TẠO PHÂN TỬ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
II. Công thức cấu tạo 
 - Công thức cấu tạo là công thức biễu diễn đầy đủ liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. 
 - Công thức cấu tạo cho biết thành phần phân tử và trật tự liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. 
+ Công thức phân tử hợp chất hữu cơ cho ta biết điều gì ? 
+ Công thức cấu tạo hợp chất hữu cơ cho ta biết điều gì? 
 H H 
H C C O H 
 H H 
Ví dụ: C 2 H 6 O 
 Bài tập 1: Viết công thức cấu tạo của các chất có công thức sau: 
(I): CH 3 Br 
(II): C 3 H 8 
(III): C 2 H 6 
(IV): C 2 H 5 Br 
C 
 H 
 H Br 
 H 
C 
 H H 
H Br 
 H H 
C 
C 
 H H 
H H 
 H H 
C 
 H H H 
 I I I 
H - C – C - C – H 
 I I I 
 H H H 
Bài tập 2: Chỉ ra chỗ sai trong các công thức sau và viết lại cho đúng 
 H O B) H H 
 H C H C C Cl 
 H H H 
C) H H D) H H 
 H C C H H C C H 
 H H H H 
H 
Bài tập 3: Hãy chỉ ra những chỗ sai trong các công thức sau và viết lại cho đúng? 
C 
H 
H 
H 
H 
O 
a. 
C – C – Cl – 
H 
H 
H 
H 
b. 
H – C – C – H 
H 
H 
H 
H 
c. 
C 
H 
H 
H 
H 
O 
a. 
C – C – Cl – 
H 
H 
H 
H 
b. 
H – C – C – H 
H 
H 
H 
H 
c. 
H 
O 
H 
H 
H 
C 
H 
Cl 
H 
C 
H 
H 
H 
C 
H 
H 
C 
H 
H 
H 
H 
C 
Công thức đúng: 
a 
b 
c 
1 
2 
4 
5 
3 
1) 
2) 
3) 
4) 
5) 
Bài tập 4: Những công thức cấu tạo nào sau đây biểu diễn cùng một chất? 
Bài tập 5/SGK trang 112. 
 Phân tử hợp chất hữu cơ A có hai nguyên tố. Khi đốt cháy 3 gam chất A thu được 5,4 gam H 2 O. Hãy xác định công thức phân tử của A, biết khối lượng mol của A là 30 gam. 
- Đặt công thức của A là C x H y : 
=> x = 2; y = 6 
Vậy CTPT của A là C 2 H 6 
HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI TẬP: 
Cách 1 
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ 
 Đọc “Em có biết”. 
 Về nhà làm bài tập 2, 3 trang 112- SGK 
 Tìm hiểu bài Metan: 
+ Viết công thức cấu tạo và nêu đặc điểm của cấu tạo của phân tử. 
+ Đọc kĩ các thí nghiệm. 
+ Trạng thái tự nhiên? 
+ Tính chất vật lí? 
+ Ứng dụng của metan trong đời sống và sản xuất?