Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 38: Axetilen - Bùi Thị Thu

CUỘC THI QUỐC GIA 
 THIẾT KẾ BÀI GIẢNG E- LEARNING LẦN THỨ 4 
MÔN: HÓA HỌC 9 
Giáo viên thực hiện: Bùi Thị Thu. 
Email: btthu_thcsqvan@quangbinh.edu.vn 
Điện thoại: 0945.763.533 
BÀI 38: AXETILEN 
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO 
QUỶ LAWRENCE S’ TING 
Đơn vị: Trường THCS Quảng Văn. 
Thôn La Hà Đông- Xã Quảng Văn- Thị xã Ba Đồn- Tỉnh Quảng Bình 
Giấy phép: CC- BY 
Tháng 9 năm 2016 
AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 
Phân tử khối: 26 
BÀI 38 
MỤC TIÊU BÀI HỌC 
1. KIẾN THỨC: Nắm được: 
- Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo của axetilen. 
- Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, tỉ khối so với không khí. 
- Tính chất hóa học: Phản ứng cộng Brom trong dung dịch, phản ứng cháy. 
- Ứng dụng: Làm nhiên liệu và nguyên liệu trong công nghiệp. 
2. KĨ NĂNG: 
- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh, mô hình rút ra được nhận xét về cấu tạo và tính chất của axetilen. 
- Viết các PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn. 
- Phân biệt khí axetilen với khí metan bằng phương pháp hóa học. 
- Tính phần trăm thể tích khí axetilen trong hỗn hợp khí hoặc thể tích khí đã tham gia phản ứng ở đktc. 
- Cách điều chế axetilen từ CaC 2 và CH 4 
3. THÁI ĐỘ 
- Giáo dục học sinh lòng yêu thích môn học. 
Trọng tâm: Cấu tạo và tính chất hóa học của axetilen. Học sinh cần biết do phân tử axetilen có chứa 1 liên kết ba trong đó có hai liên kết kém bền nên có phản ứng đặc trưng là phản ứng cộng. 
TÍNH CHẤT VẬT LÍ 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
CÔNG THỨC CẤU TẠO 
TÍNH CHẤT HÓA HỌC 
ĐIỀU CHẾ 
ỨNG DỤNG 
III 
IV 
V 
I 
II 
LUYỆN TẬP – CỦNG CỐ 
VI 
C 2 H 2 
Trạng thái 
Màu sắc, mùi vị 
Tỉ khối so với không khí 
Độ tan trong nước 
Nhẹ hơn không khí 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
I. Tính chất vật lý: 
Không màu, không mùi 
Ít tan trong nước 
Khí 
- Neâu caùch thu khí axetilen? 
+ Thu axetilen baèng caùch ñaåy nöôùc. 
+ Thu axetilen baèng caùch ñaåy khoâng khí (uùp ngöôïc bình thu). 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
I.Tính chất vật lý: 
a) Daïng roãng 
b) Daïng ñaëc 
HS quan saùt moâ hình caáu taïo phaân töû axetilen 
*Vieát CTCT ñaày ñuû vaø thu goïn cuûa axetilen? 
II. Cấu tạo phân tử: 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
H ã y cho biết số lượng nguy ê n tử của c á c nguy ê n tố trong ph â n tử axetilen? 
Trong phân tử axetilen có: 2C, 2H 
Liên kết 3 
II. Cấu tạo phân tử: 
C 
C 
H 
H 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
II. Cấu tạo phân tử: 
Công thức cấu tạo: 
Viết gọn: 
 Đặc điểm: 
 - Giữa 2 nguyên tử Cacbon có liên kết ba. 
 - Trong liên kết ba, có hai liên kết kém bền, dễ đứt lần lượt trong phản ứng hóa học. 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
Cấu trúc không gian: 4 nguyên tử cùng nằm trên một đường thẳng và tạo góc liên kết 
H 
C 
H 
C 
H 
H 
H 
C 
C 
H 
ETILEN: C 2 H 4 
AXETILEN: C 2 H 2 
So saùnh CTCT cuûa C 2 H 4 vaø C 2 H 2 
- C 2 H 4 coù 1 lieân keát ñoâi , trong ñoù coù 1 lieân keát keùm beàn. 
- C 2 H 2 coù 1 lieân keát ba , trong ñoù coù 2 lieân keát keùm beàn. 
* Gioáng nhau: 
Caû hai ñeàu coù lieân keát keùm beàn 
* Khaùc nhau: 
CH CH 
CH 2 CH 2 
III. Tính chất hóa học: 
Metan và etilen đều tham gia phản ứng cháy vậy thì axetilen có tham gia phản ứng cháy hay không ? 
Các em hãy quan sát thí nghiệm sau: 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
III. Tính chất hóa học: 
1. Axetilen coù chaùy khoâng? 
- Thí nghieäm: 
- Hieän töôïng: 
 Axetilen chaùy trong khoâng khí vôùi ngoïn löûa saùng, toaû nhieàu nhieät 
- PTPÖ: 
 2 C 2 H 2 + 5 O 2 4 CO 2 + 2 H 2 O 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
Cũng như metan và etilen thì khí axetilen cháy cũng tạo ra CO 2 và H 2 O. Em hãy viết PTPƯ? 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
2. Axetilen coù laøm maát maøu dung dòch brom khoâng? 
Hãy quan sát thí nghiệm sau đây 
Em hãy dự đoán xem axetilen có làm mất màu dung dịch Brom không? Vì sao? 
Có. Vì trong phân tử axetilen có 2 liên kết kém bền 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
2. Axetilen coù laøm maát maøu dung dòch brom khoâng ? 
- Thí nghiệm: 
Daãn khí axetilen vaøo oáng nghieäm coù chöùa dung dòch brom. 
- Hieän töôïng: 
Dung dòch brom bò nhạt dần và maát maøu. 
- Nhaän xeùt: 
Axetilen coù phaûn öùng coäng vôùi dung dòch brom. 
Giải thích : Nguyên nhân là do trong phân tử C 2 H 2 có liên kết kém bền nên tham gia phản ứng cộng với dung dịch brôm làm cho dung dịch brôm bị mất màu. 
Tại sao axetilen làm mất màu dung dịch nước brom? 
 - PTPÖ: 
+ 
Br – Br 
Br 
Br 
không màu 
màu da cam 
+ 
Br – Br 
Br 
Br 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
Thu gọn: C 2 H 2 + 2Br 2 C 2 H 2 Br 4 
Ngoài tham gia phản ứng cộng, làm mất màu dung dịch brom. Axetilen còn tham gia phản ứng cộng với H 2 , HCl 
Da cam 
Không màu 
PT PƯ: 
Với HCl 
C 2 H 2 + H 2 C 2 H 4 
Với Hidro 
C 2 H 2 + 2H 2 C 2 H 6 
C 2 H 2 + HCl CH 2 = CHCl 
Tính chất hóa học của axetilen: 
+ Phản ứng cháy. 
+ Phản ứng cộng. 
Chú ý: Đối với phân tử hợp chất hữu cơ có liên kết kém bền thì có phản ứng đặc trưng là phản ứng cộng. 
Như vậy, ta có thể trả lời câu hỏi đưa ra ở đầu mục là phân tử axetilen có phản ứng đặc trưng là phản ứng cộng. 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
IV. Ứng dụng: 
Nhựa PVC, cao su.. 
Ñeøn xì oxi- axetilen 
Axit axetic 
Rượu etylic 
Ứng dụng C 2 H 2 
Điều chế axit axetic 
Sx cao su 
Sx nhựa PVC 
Hàn cắt kim loại 
BÀI 38: AXETILEN 
Công thức phân tử: C 2 H 2 - Phân tử khối: 26 
Điều chế nhựa P.V.C 
C 2 H 2 + HCl CH 2 = CHCl 
nCH 2 = CHCl 
3C 2 H 2 C 6 H 6 ( Benzen) 
600 0 C 
Phản ứng trùng hợp (tam hợp). 
................ 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
..... 
.................... 
...................... 
...................... 
......................... 
........................ 
CaC 2 
C 2 H 2 
.......... 
............. 
............. 
............. 
............. 
dd NaOH 
.............................. 
.................................... 
....................................... 
....................................... 
....................................... 
....................................... 
....................................... 
....................................... 
....................................... 
....................................... 
H 2 O 
C 2 H 2 
.................................. 
H 2 O 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
....... 
- Töø canxi cacbua(CaC 2 ) vaø nöôùc. 
 PTHH: 
V. ĐIỀU CHẾ 
T rước đây , bà con nông dân thường dùng đất đèn để dú trái cây. Khi đất đèn gặp nước sẽ sản sinh khí A x et i len (C 2 H 2 ) giúp trái cây mau chín. Tuy nhiên trong đất đèn có chứa Arsenic và phosphorus độc, khi gặp nước đất đèn tạo mùi hôi khó chịu, dễ cháy, nổ. Đất đèn cũng gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh, nhức đầu, chóng mặt nên nhiều nước cấm sử dụng 
Em có biết? 
AXETILEN 
tÝnh chÊt vËt lý 
- Chất khí không màu, không mùi 
- Ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí 
CÊu t¹o ph©n tö 
- Có 1 liên kết ba C ≡ C 
- Trong kết ba C ≡ C c ó 2 liên kết kém bền dễ bị đứt trong các phản ứng 
tÝnh chÊt ho¸ häc 
Tác dụng với oxi 
2C 2 H 2 + 5O 2 4 CO 2 + 2 H 2 O 
Tác dụng với dd Br 2 
(C 2 H 2 + 2Br 2 C 2 H 2 Br 4 ) 
Cộng được với H 2 , Cl 2 , HCl 
øng dông (sgk) 
CHO ĐẤT ĐÈN TÁC DỤNG VỚI NƯỚC 
CaC 2 + 2 H 2 O Ca(OH) 2 + C 2 H 2. 
Nhiệt phân khí metan: 2CH 4 C 2 H 2 + 3 H 2 
®iÒu chÕ 
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ 
* Baøi naøy: 
 - Hoïc thuoäc noäi dung baøi. 
 - Laøm baøi taäp 2, 3, 4, 5 trang 119 SGK. 
* Chuù yù: 
- CTCT, ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa CH 4 ,C 2 H 4 ,C 2 H 2 
 - So saùnh tính chaát vaät lí, tính chaát hoùa hoïc cuûa 
CH 4 , C 2 H 4 vaø C 2 H 2 , phaûn öùng ñaëc tröng cuûa chuùng. 
* Bài mới: Nghiên cứu và tìm hiểu bài : Ben zen. 
 + Công thức phân tử, CTCT. 
 + Tính chất vật lí, tính chất hóa học và ứng dụng. 
 Bài giảng điện tử được sử dụng theo quy chuẩn E- learning sử dụng chương trình Micro soft power point , phần mềm Ispring suite 7.0 và các phần mềm ứng dụng khác trong xử lý hình ảnh, đoạn video 
 Bài giảng tương thích với tiêu chuẩn quốc tế E- learning là AICC, SCOM, HTML 5, chạy tốt trên môi trường mạng với các thiết bị như máy vi tính, máy tính bảng, điện thoại smartphone, . 
Các tư liệu tham khảo: 
Sách giáo khoa Hóa học 9. 
Sách giáo viên Hóa học 9. 
Sách bài tập Hóa học 9. 
Các tài liệu, hình ảnh, video tham khảo khác trên mạng Internet. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO