Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Tiết 58: Luyện tập chương 5: Rượu etylic-axit axêtic và chất béo

TIẾT 58. 
LUYỆN TẬP CHƯƠNG 5: 
RƯỢU ETYLIC – AXIT AXÊTIC VÀ CHẤT BÉO 
TIẾT 58 : LUYỆN TẬP CHƯƠNG 5: 
RƯỢU ETYLIC – AXIT AXÊTIC VÀ CHẤT BÉO 
TUẦN 30 
 I . Kiến thức cần nhớ 
Công thức cấu tạo 
Tính chất vật lí 
Tính chất hóa học 
Rượu etylic 
Axit axetic 
Chất béo 
Là chất lỏng không 
màu, nhẹ hơn nước, 
tan vô hạn trong 
nước, sôi ở 78,3 o C 
CH 3 -CH 2 - OH 
Tác dụng với oxi (PƯ cháy) 
 Tác dụng với kim loại K, 
Na, ... 
 Tác dụng với axit axêtic 
CH 3 -COOH 
Là chất lỏng không 
 màu, có vị chua, 
 tan vô hạn trong nước 
- Có đủ 5 tính chất 
 hoá học của axit vô cơ. 
- tác dụng với rượu 
etylic. 
(RCOO) 3 C 3 H 5 
Chất béo nhẹ hơn 
 nước, không tan trong 
nước nhưng tan được 
trong benzen, dầu hoả 
- Phản ứng thuỷ phân 
 trong môi trường axit 
- Phản ứng thuỷ phân 
 trong môi trường kiềm. 
Cho các chất sau: r ượu etylic, axit axetic, chất béo. Hỏi: 
Phân tử chất nào có nhóm –OH? Nhóm –COOH? 
b) Chất nào tác dụng với K ? Với Zn? với NaOH? Với K 2 CO 3 ? 
Viết các PTHH 
II. Bài tập 
Phân tử có: 
 + Nhóm – OH là: Rượu etylic, 
1. Bài 1 SGK /148 
TRẢ LỜI 
 + Nhóm – COOH là: axit axetic 
b. Chất tác dụng được với: 
 + K :	 	 Rượu etylic, axit axetic 	 
 + Zn :	 axit axetic 	 
+ NaOH :	 axit axetic, chất béo 
 + K 2 CO 3 :	 axit axetic 
b. Chất tác dụng được với: 
+ K :	 	 Rượu etylic, axit axetic 	 
+ Zn :	 axit axetic 	 
+ NaOH :	 axit axetic, chất béo 
+ K 2 CO 3 :	 axit axetic 
2C 2 H 5 OH	 +	2K	 2C 2 H 5 OK +	 H 2 
) 
 2CH 3 COOH +	2K	 2CH 3 COOK +	 H 2 
2CH 3 COOH +	Zn	(CH 3 COO) 2 Zn + H 2	 
CH 3 COOH + NaOH	 CH 3 COONa + H 2 O 
(RCOO) 3 C 3 H 5 + 3NaOH	 C 3 H 5 (OH) 3 + 3RCOONa 
2CH 3 COOH + K 2 CO 3 2CH 3 COOK + CO 2 + H 2 O 
t 0 
BT 2 / 148 sgk 
Tương tự chất béo,etyl axetat cũng có phản ứng thủy phân trong dung dịch axit và dung dịch kiềm. Hãy viết phương trình phản ứng hóa học xảy ra khi đun etyl axetat với dung dịch HCl,dung dịch NaOH 
CH 3 COOC 2 H 5 + H 2 O HCl CH 3 COOH + C 2 H 5 OH 
 t 0 
CH 3 COOC 2 H 5 + NaOH t 0 CH 3 COONa + C 2 H 5 OH 
LUYỆN TẬP CHƯƠNG 5: 
RƯỢU ETYLIC – AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO 
TIẾT 59 
II – BÀI TẬP: 
I – KIẾN THỨC CẦN NHỚ 
Bài tập 3/SGK-tr149. 
Hãy chọn các chất thích hợp điền vào các dấu chấm hỏi 
rồi viết các phương trình hoá học của các sơ đồ phản 
ứng sau. 
C 2 H 5 OH + ? - - - - > ? + H 2 
C 2 H 5 OH + ? - - - - > CO 2 + ? 
CH 3 COOH + ? - - - - > CH 3 COOK + ? 
d ) CH 3 COOH + ? CH 3 COOC 3 H 5 + ? 
e) CH 3 COOH + ? - - - - > ? + CO 2 + ? 
f) CH 3 COOH + ? - - - - > ? + H 2 
h) Chất béo + ? - - - - > ? + muối của các 
 axit béo. 
H 2 SO 4 đặc,t 0 
Tiết 58 
 II . BÀI TẬP 
a) C 2 H 5 OH + + H 2 
b) C 2 H 5 OH + CO 2 + 
c) CH 3 COOH + CH 3 COOK + 
d) CH 3 COOH + CH 3 COOC 2 H 5 + 
 CH 3 COOH + + CO 2 + 
 CH 3 COOH + + H 2 
h) Chất béo + + Muối của các axit béo 
Na 
C 2 H 5 ONa 
2 
2 
2 
2 
3 
2 
3 
2 
2 
H 2 O 
K 2 O 
H 2 O 
H 2 O 
H 2 O 
Na 2 CO 3 
Mg 
CH 3 COONa 
t 0 
2 
( CH 3 COO) 2 Mg 
Dung dịch kiềm 
glixerol 
H 2 SO 4 đặc, t 0 
C 2 H 5 OH 
2 
O 2 
LUYỆN TẬP CHƯƠNG 5: 
RƯỢU ETYLIC – AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO 
Bài tập 3/SGK-tr149 . 
Hãy chọn các chất thích hợp điền vào các dấu chấm hỏi rồi viết các phương trình hoá học của các sơ đồ phản ứng sau. 
Bài tập 4/SGK-tr149 
Có 3 lọ không nhãn đựng 3 chất lỏng là : Rượu etylic, axit axetic, dầu ăn tan trong rượu etylic. chỉ dùng nước và quỳ tím, hãy phân biệt các chất lỏng trên. 
Để phân biệt các chất ta cần dựa vào tính chất nào của chất ? 
Để phân biệt các chất ta cần dựa vào tính chất của chất. 
BÀI GIẢI: Trích mỗi chất một ít làm mẫu thử. 
Cho quỳ tím lần lượt vào 3 mẫu thử. Mẫu thử nào làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ là axit axetic . 
Cho 2 mẫu thử còn lại vào nước: 
+ Mẫu thử nào tan hoàn toàn là rượu etylic. 
+ Mẫu thử nào có chất lỏng không tan nổi lên trên là hỗn hợp của rượu etylic và dầu ăn 
LUYỆN TẬP CHƯƠNG 5: 
RƯỢU ETYLIC – AXIT AXETIC VÀ CHẤT BÉO 
Khi lên men dung dịch loãng của r ượu etylic, ng ười ta được giấm ăn . 
Từ 10 lít r ượu 8 0 có thể tạo ra được bao nhiêu gam axit axetic? Biết hiệu suất quá trình lên men là 92% và r ượu etylic có D = 0,8g/cm 3 . 
b) Nếu pha khối l ượng axit axetic trên thành dung dịch giấm 4% thì khối l ượng dung dịch giấm thu được là bao nhiêu .? 
Bài tập 6/SGK149 
V rượu =10 l 
m axit 
thực tế 
H = 92 % 
Độ rượu: 8 0 
D rượu = 0,8g/cm 3 
m axit 
lí thuyết 
m rượu nguyên chất 
 n rượu 
Dựa vào pt 
 n axit 
V rượu nguyên chất 
Khối lượng d 2 
giấm 4% 
Bài 6 sgk/149 
Tóm tắt và hướng làm bài: 
a)Trong 10 lít rượu 8 0 có 0,8 lít rượu nguyên chất: 
 m rượu =v r x D r = 0,8 . 0,8 . 1000 = 640 (g) 
PTHH: 
C 2 H 5 OH + O 2 men giấm CH 3 COOH + H 2 O 
 46g 60g 
 640g xg 
Khối lượng axit axetic thu được theo lý thuyết là: 
 x = 640 x 60 : 46 = 834,8 (g) 
Khối lượng axit axetic thu được với H.Suất 92%: 
 m CH3COOH = 834,8 . 92:100 = 768 (g) 
b) Khối lượng giấm ăn thu được: 
 768 x 100 : 4 = 19200 (g) hay 19,2 kg 
BT 6 / 149 sgk : 
Bài giải 
Tổng kết và hướng dẫn học tập 
Tổng kết: 
- Cần nắm tính chất hóa học của rượu etylic, axit axetic, chất béo. 
- Các công thức cần nắm : 
+ Độ rượu = Thể tích rượu : thể tích hỗn hơp rượu nước x 100%. 
+ H sp = m tt : m lt x 100 
Hướng dẫn học tập : 
* Đối với bài học ở tiết học này 
Làm BT 5, 7 * / 149 
GV hướng dẫn BT7: a) Tìm n CH3COOH có trong dung dịch, dựa vào PTHH tìm m NaHCO 3 => m ddNaHCO 3 
b) C% (CH3COONa) = m CH3COONa :(m ddCH3COOH + 
 m ddNaHCO3 - m CO2 )x 100% 
* Hướng dẫn về nhà: 
Xem nội dung bài thực hành: Tính chất của rượu etylic và axít axetic 
 ( Các em tự nghiên cứu) 
? Bài thực hành có mấy thí nghiệm. Mục đích của từng thí nghiệm ? Xem lại tính chất của r ượu etilic v à axít axetic. 
 ? kẻ bảng tường trình theo mẫu đã h ướng dẫn 
- NGHiên cứu trước bài 50,51 (SGK tr 151,153) giờ sau học: Trạng thái tự nhiên, t/c vật lí, t/c hóa học, ứng dụng của Glucozơ và saccazozơ