Bài giảng môn Vật lý Lớp 9 - Tiết 39: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều. Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều

KIỂM TRA BÀI CŨ 	Dòng điện xoay chiều là dòng điện như thế nào?Nêu các tác dụng của dòng điện 1 chiều? Mỗi loại cho một ví dụ?	C¸c t¸c dông cña dßng ®iÖn mét chiÒu?*T¸c dông nhiÖt *T¸c dông quang*T¸c dông tõ *T¸c dông ho¸ häc*T¸c dông sinh lÝ Dòng điện xoay chiều là dòng điện luân phiên đổi chiều Trả lờiTiết 39. CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU. ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀUI. TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU C1. Quan sát và mô tả hiện tượng xảy ra trong mỗi thí nghiệm ở hình 35.1 và cho biết hiện tượng nào chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, tác dụng quang, tác dụng từ.Dòng điện xoay chiều còn có tác dụng sinh lí. Dòng điện xoay chiều thường dùng có hiệu điện thế 220V nên tác dụng sinh lí rất mạnh, gây nguy hiểm chết người, đặc biệt là dòng điện trong mạng điện sinh hoạtII. TÁC DỤNG TỪ CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU1. Thí nghiệmQuan sát H35.2 và H35.3 sgk cho biết dụng cụ thí nghiệm gồm những gì ?*Dụng cụ gồm :Nam châm điện Nguồn điện xoay chiềuNam châm vĩnh cửu Khóa KNguồn điện một chiều Dây dẫnK.+-Hình 1NSSNK.-+Hình 1NSNSHãy nêu cách phát hiện dòng điện xoay chiều dựa vào thí nghiệm trên ?Bằng cách cho dòng điện qua nam châm điện:+ Nếu nam châm điện chỉ hút hoặc đẩy thanh nam châm thì dòng điện đó là dòng điện một chiều+ Nếu nam châm điện hút, đẩy thanh nam châm liên tục thì dòng điện đó là dòng điện xoay chiều.1. Quan sát thí nghiệmMạch điện gồm có -1 bóng đen, 1 vôn kế, 1 ampe kế và một nguồn điện một chiều trong đó Ampe kế mắc nối tiếp còn vôn kế mắc song song với bóng đèn.- Chốt cộng của vôn kế và ampe kế được mắc về phía cực dương, chốt trừ (-) nối về phía cực âm1. Quan sát thí nghiệmHãy cho biết các dụng cụ sau có ký hiệu giống và khác nhau ở điểm nào?0123V0,20,40,6315-0123V0,20,40,6Vôn kế một chiềuVôn kế xoay chiều1. Quan sát thí nghiệm0123V0,20,40,60,63-0123A0,20,40,615Ampe kế một chiềuAmpe kế xoay chiềuHãy cho biết các dụng cụ sau có ký hiệu giống và khác nhau ở điểm nào?1. Quan sát thí nghiệmThay thế vôn kế và ampe kế xoay chiều vào vị trí của vôn kế và ampe kế ở hình 35.4 ta có sơ đồ mạch như hình 35.5. Hãy cho biết cách mắc của vôn kế và ampe kế xoay chiều.17- Đo cường độ dòng điện và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều ta dùng vôn kế và am pe kế có ký hiệu là AC (hay ~). - Kết quả đo không đổi khi ta đổi chốt của phích cắm vào ổ lấy điện.2. KÕt luËn- Các số đo này chỉ giá trị hiệu dụng của hiệu điện thế và cường độ dòng điện xoay chiều. (Dòng điện xoay chiều có cường độ hiệu dụng 3A khi chạy qua một dây dẫn toả ra một nhiệt lượng bằng nhiệt lượng khi cho dòng điện một chiều có cường độ 3A chạy qua dây dẫn trong cùng một thời gian.)- Cường độ và hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều được gọi tắt là cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều.LƯU ÝC3: một bóng đèn có ghi 6V- 3W. Lần lượt mắc vào mạch điện 1 chiều rồi vào mạch điện xoay chiều có cùng hiệu điện thế 6V. Trường hợp nào đèn sáng hơn? Tại sao?Trả lời: C3. Sáng như nhau. Vì hiệu điện thế hiệu dụng của dòng điện xoay chiều với hiệu điện thế của dòng điện một chiều có cùng giá trị.024681012ACPOWERKhoa vËt lÝ®hsp tnAC06480:12 VKTrong cuộn dây B có dòng điện cảm ứng, vì dòng điện xoay chiều qua cuộn dây A sinh ra từ trường biến thiên, do đó các đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến thiên.AB˜Tiết 40. CÁC TÁC DỤNG CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU. ĐO CƯỜNG ĐỘ VÀ HIỆU ĐIỆN THẾ XOAY CHIỀUC4.Câu hỏi: Người ta khuyến cáo không nên để nam châm gần bóng đèn dây tóc đang hoạt động với dòng điện xoay chiều. Tại sao ?Trả lời. Dòng điện xoay chiều đổi chiều liên tục => khiến dây tóc bị rung, rất dễ hỏng.Nhiệm vụ 1: Dòng điện xoay chiều có những tác dụnggì? Lực từ của dòng điện tác dụng nên thanh nam châm đổi chiều khi nào?Nhiệm vụ 2: Đo cường độ và hiệu điện thế của dòng điện xoay chiều như thế nào?NHIỆM VỤ HỌC TẬPGHI NHỚDòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, quang, từ và sinh lýLực từ đổi chiều khi dòng điện đổi chiềuDùng Ampe kế hoặc Vônkế xoay chiều có ký hiệu AC ( hay ~) để đo các giá trị hiệu dụng của cường độ và hiệu điện thế xoay chiều. Khi mắc Ampe kế và Vônkế xoay chiều vào mạch điện xoay chiều không cần phân biệt chốt của chúng.HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ- Học thuộc nội dung ghi nhớ SGK trang 97- Xem lại các câu trả lời từ câu C1 đến câu C4Làm lại bài tập 35.1 đến 35.5 trang 43,44 SBT- BT: Với câu C4, nếu ta thay nguồn điện xoay chiều bởi nguồn điện một chiều thì trong cuộn dây xuất hiện dòng điện cảm ứng khi nào? Về nhà các em suy nghĩ trả lời?Thí nghiệmDùng nguồn điện 1 chiều+-K.Khi đổi chiều dòng điện thì lực từ cũng đổi chiều+-Thí nghiệmDùng nguồn điện xoay chiềuK.Cực bắc của nam châm lần lượt bị hút rồi đẩy liên tục vì dòng điện xoay chiều có chiều thay đổi liên tục