Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Bài 19: Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆNBài 19Vaät Lyù lôùp 9 Thảo luận nhóm 3’ C1. Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế dưới bao nhiêu vôn? C2. Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc như thế nào? C3. Cần mắc thiết bị gì cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch? C4. Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình thì cần lưu ý gì? Vì sao?I. AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN 1. Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7- Chỉ làm thí nghiệm với hiệu điện thế dưới 40V. - Phải sử dụng dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn.- Cần phải mắc cầu chì phù hợp.- Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình U = 220V phải hết sức thận trọng vì có thể nguy hiểm tới tính mạng1. Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 72. Một số quy tắc an toàn khác khi sử dụng điện C5. Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khácC. Cách điện cho cơ thể (đi dép nhựa, đứng trên ghế gỗ, )Thay bóngB. Ngắt nguồn điện (rút phích cắm, ngắt cầu dao, tháo cầu chì, ) B - C - A Em hãy sắp xếp hình ảnh trên theo thứ tự để đảm bảo an toàn điện? Giải thích vì sao?- Phải ngắt điện trước khi thay thế hoặc sửa chữa các dụng cụ, thiết bị điện.- Nối đất cho vỏ kim loại của các dụng cụ điện.2. Một số quy tắc an toàn khác khi sử dụng điện C6. Người ta thường nối đất cho vỏ kim loại của các dụng cụ điện để được đảm bảo an toàn điện. Hãy chỉ ra trên hình 19.1 dây nối dụng cụ điện với đất và dòng điện chạy qua dây dẫn nào khi dụng cụ này hoạt động bình thường.213 Vì sao nối đất cho vỏ kim loại của các dụng cụ điện lại được đảm bảo an toàn ? - Khi dây dẫn điện bị hở (hoặc hỏng bộ phận cách điện) vỏ kim loại của dụng cụ điện có điện, dòng điện truyền theo hai nhánh: + Nhánh thứ nhất là dây nối có điện trở rất nhỏ;+ Nhánh thứ hai là người sử dụng có điện trở rất lớn. khi đó dòng điện hầu hết chạy qua dây dẫn nối đất còn dòng điện chạy qua cơ thể người rất nhỏ nên không gây nguy hiểm.312Những nguyên nhân có thể gây tai nạn về điện.Những nguyên nhân có thể gây tai nạn về điện.Bài thơ: An toàn điệnMuốn cho tính mạng an toàn,Thực thi quy tắc an toàn điện năng.Hăng say thí nghiệm thực hành,Cho anh điện thế chỉ dưới 40V.Dây dẫn cách điện an toàn,Nhựa vàng, xanh, đỏ vừa tròn số ghi.Hỡi anh aptomat, cầu chì,Có anh ngắt mạch em thì yên tâm.Đường dây cao thế Bắc Nam,Mang nguồn điện sáng về muôn bản làng,Sống gần thì rất bất an,Suy giảm trí nhớ, sờ vào chết ngay.Thế nên ta phải di dời,Cứ ở nguyên đó, tử thần ghé thăm.II. SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG Việc sử dụng tiết kiệm điện năng có một số lợi ích sau đây:- Giảm chi tiêu cho gia đình.- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn.- Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm. - Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất. 1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng C7. Hãy thử tìm thêm những lợi ích khác của việc sử dụng tiết kiệm điện năng.- Không gây thiếu hụt điện năng dẫn đến phải cắt điện luân phiên. - Xuất khẩu điện năng tăng thu nhập cho đất nước. Giảm bớt việc xây thêm các nhà máy phát điện tiết kiệm ngân sách nhà nước, không làm cạn kiệt các nguồn tài nguyên thiên nhiên, góp phần bảo vệ môi trường, bảo vệ sự sống trên Trái Đất. TKNL: Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu suất phát sáng rất thấp: 3%, các bóng đèn compact có hiệu suất cao hơn: 7%. Để tiết kiệm điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng của các bóng đèn điện. - Biện pháp: Thay các bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn tiết kiệm năng lượngC8. Hãy viết công thức tính điện năng sử dụng?2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng C9. Từ đó cho biết, sử dụng tiết kiện điện năng thì: + Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị có công suất như thế nào? + Có nên cho bộ phận hẹn giờ làm việc khi sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện hay không? Vì sao?- Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ, thiết bị điện có công suất phù hợp Chỉ sử dụng dụng cụ, thiết bị điện trong thời gian cần thiết Bài thơ: Tiết kiệm điệnĐiện từ đâu mà cóĐể chiếu sáng muôn nơiGiống như ông mặt trờiCho con nhìn mọi vậtĐiện có từ nguồn nướcTừ than, gió mà raĐiện thắp sáng muôn nhàMỗi khi ngày tắt nắngĐiện không là vô tậnNhư mặt trời đâu conĐiện giống như trái ngonCon ăn nhiều sẽ hếtVì thế cần tiết kiệmDùng hợp lí mỗi ngàyKhông cần là tắt ngayGiữ nguồn tài nguyên quýC10. Một bạn hay quên tắt đèn khi rời khỏi nhà em hãy nghĩ cách giúp bạn này để tránh lãng phí điện và đảm bảo an toàn điện.III. VẬN DỤNG Viết dòng chữ trên giấy hoặc treo bảngC11. Trong gia đình, các thiết bị nung nóng bằng điện sử dụng nhiều điện năng. Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây là hợp lí nhất?Không sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện.Không đun nấu bằng bếp điện.Chỉ sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện có công suất nhỏ trong thời gian tối thiểu cần thiết.Chỉ đun nấu bằng điện và sử dụng các thiết bị nung nóng khác như bàn là, máy sấy tóc ... trong thời gian tối thiểu cần thiết. C12. Một bóng đèn dây tóc giá G1= 3500 đ, có công suất P1= 75W, thời gian thắp sáng tối đa t1= 1000 giờ. Một bóng đèn compăc giá G2= 60000 đ, công suất P2= 15W có độ sáng bằng đèn dây tóc nói trên, thời gian thắp sáng tối đa là t2= 8000 giờ. + Tính điện năng sử dụng của mỗi bóng đèn trong thời gian t = 8000 giờ. + Tính toàn bộ chi phí (tiền mua bóng đèn và tiền điện phải trả) cho việc sử dụng mỗi loại bóng đèn này trong 8000 giờ, nếu giá điện G = 700 đ/1kW.h+ Sử dụng loại bóng đèn nào có lợi hơn? Vì sao? Đèn dây tócG1 = 3500đ; P1 = 75W = 0,075kW; t1 = 1000h + A1 = ? + T1 =? Đèn compăcG2 = 60000đ; P2 = 15W = 0,015 kW; t2 = 8000h + A2 = ? + T2 = ?+ Điện năng sử dụng của mỗi loại bóng đèn: Đèn dây tóc A1 = P1t = 0,075 . 8000 = 600 (kW.h) Đèn compăc A2 = P2t = 0,015 . 8000 = 120 (kW.h) + Toàn bộ chi phí cho việc sử dụng mỗi loại bóng đèn:T1 = 8.3500 + 600.700 = 448 000 (đồng) + Vì mỗi bóng chỉ sử dụng được 1000 giờ nên phải mua 8 bóng.+Vì mỗi bóng sử dụng được 8000 giờ nên chỉ cần mua 1 bóng.T2 = 60000 + 120.700 = 144 000 (đồng) + Dùng đèn compăc có lợi hơn, vì:- Tiết kiệm được 304 000 đồng chi phí cho 8000 giờ sử dụng.- Dùng đèn công suất nhỏ, dành phần công suất tiết kiệm cho nơi khác chưa có điện hoặc cho sản suất.- Góp phần giảm bớt sự cố do quá tải, nhất là giờ cao điểm ...Chơi đùa và trèo lên cột điện.	Thả diều gần đường dây dẫn điện.Không buộc trâu, bò vào cột điện.Không xây nhà gần sát đường dây điện cao áp.Chơi gần dây chằng cột điện cao áp.Trú mưa dưới đường dây điện cao áp.Trong nhà tuyệt đối không được dùng dây điện trần ở dưới mái nhà hoặc trần nhà.8. Có thể dùng tạm cầu dao khi cầu chì bị vỡ nắp 9. Cần phải phát các cây cao khi có bão. 10. Nên tắt các thiết bị điện khi không sử dụngSSSĐĐSĐCỦNG CỐSĐĐ Hãy điền những hành động đúng (Đ) hay sai (S) vào các ô trống dưới đây:HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ Đối với bài học ở tiết này: - Học phần ghi nhớ của bài- Làm bài tập 19.1 đến 19.10 SBT Đối với bài học ở tiết sau: Xem lại công thức về điện đã học, tiết sau ôn tập chương : Điện học Đọc và soạn các câu hỏi vào tập bài soạnChúc các em vui khỏe