Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Tiết 21: Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

KÍNHCHÚCTHẦYCÔ MẠNHKHỎECHÀO MỪNG CÁC THẦY CƠ GIÁO VỀ DỰ TIẾT HỌC HƠM NAY.Theo thống kê trong năm 2008 có:+ 37/64 tỉnh thành xảy ra 195 vụ tai nạn điện, làm 255 người bị nạn trong đó có 155 người chết + Các nhà máy điện sản xuất không đủ nhu cầu sử dụng dẫn đến 8,6 tỷ kWh điện bị thiếu hụtTIẾT 21:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆNI. An toàn khi sử dụng điện:1. Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:C1: Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế dưới bao nhiêu vôn? C2: Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc như thế nào? C3: Cần mắc thiết bị gì cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch? C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình thì cần lưu ý gì?C1: Chỉ làm thí nghiệm với nguồn điện có hiệu điện thế dưới 40V (cường độ dòng điện dưới 70mA.C3: Mắc cầu chì có cường độ định mức phù hợp với dụng cụ hay thiết bị điện, đảm bảo khi có sự cố xảy ra (đoản mạch), cầu chì kịp nóng chảy và tự động ngắt mạch trước khi dụng cụ điện bị hư hỏngC2: Sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lưu ý:- Phải rất thận trọng vì mạng điện này có hiệu điện thế 220V có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người.- Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn quy định 2. Một số quy tắc an toàn khác khi sử dụng điện:TIẾT 21:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆNI. An toàn khi sử dụng điện:1. Nhớ lại các quy tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:Không nên tiếp xúc với dòng điện vì điện giật rất nguy hiễm có thể chết người .+Nếu đèn treo dùng phích cắm thì phải rút phích cắm khỏi ổ lấy điện trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác .Vì lúc này không còn dòng điện chạy trong mạch điện . C5: Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay đèn khác . Hãy cho biết vì sao việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện .Đã tháo phích cắm khỏi ổ lấy điệnKhông nên tiếp xúc với dòng điện vì điện giật rất nguy hiễm có thể chết người .+Nếu đèn treo không dùng phích cắm thì phải ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác .Đã tháo cầu chì + Vì cầu chì và công tắc được mắc trên dây pha (dây nóng). Nên khi ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì thì không có dòng điện chạy qua cơ thể người .Không nên tiếp xúc với dòng điện vì điện giật rất nguy hiễm có thể chết người .+Đảm bảo cách điện giữa người với nền nhà như đứng trên ghế nhựa hoặc bàn gỗ) khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác .+ Đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà do điện trở của vật cách điện rất lớn nên dòng điện nếu có chạy qua cơ thể người và vật cách điện sẽ có cường độ rất nhỏ, không gây nguy hiểm đến tính mạngKhi sử dụng các dụng cụ điện này ta thường tiếp xúc với vỏ kim loại của chúng. Để đảm bảo an tồn, vỏ kim loại của dụng cụ điện được nối bằng một dây dẫn với chốt thứ 3 của ổ lấy điện. Hãy chỉ ra trên hình 19.1 dây nối dụng cụ điện với đất và dịng điện chạy qua dây dẫn khi dụng cụ này hoạt động bình thường.123H 19.2Trong trường hợp ở hình 19.2, dây dẫn điện bị hở và tiếp xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ các dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dụng cụ cũng khơng bị nguy hiểm. Hãy giải thích vì sao?Khi dây dẫn điện bị hở vỏ kim loại của dụng cụ điện cĩ điện, dịng điện truyền xuống đất theo hai nhánh, nhánh thứ nhất là dây nối cĩ điện trở rất nhỏ, nhánh thứ hai là người sử dụng cĩ điện trở rất lớn, khi đĩ dịng điện hầu hết chạy qua dây dẫn nối đất cịn dịng điện chạy qua cơ thể người rất nhỏ khơng nguy hiểm.TIẾT 21:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆNI. An toàn khi sử dụng điện:II. Sử dụng tiết kiệm điện năng:1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:Việc sử dụng tiết kiệm điện năng mang lại những lợi ích gì?Đèn neon Philips 18WGiá : 10.000 VNĐĐèn neon Philips 36WGiá : 10.500 VNĐViệc sử dụng tiết kiệm điện năng có một số lợi ích dưới đây: C7: + Giảm chi tiêu cho gia đình. + Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn. + Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do hệ thống cung 	cấp điện bị quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm. + Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất. + Dành phần điện năng tiết kiệm được để xuất khẩu 	điện, góp phần tăng thu nhập cho đất nước. + Giảm bớt việc xây dựng các nhà máy điện, do đó góp 	phần giảm ô nhiễm môi trườngTIẾT 21:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆNI. An toàn khi sử dụng điện:II. Sử dụng tiết kiệm điện năng:1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng:C8: Hãy viết công thức tính điện năng sử dụng?C9: Từ đó hãy cho biết, để sử dụng tiết kiệm điện năng thì:	+ Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ 	hay thiết bị điện có công suất như thế nào?	+ Có nên cho bộ phận hẹn giờ làm việc khi 	sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện hay 	không? Vì sao?Trả lời:C8: Công thức tính điện năng sử dụng:	A = P.t C9: Để sử dụng tiết kiệm điện năng thì:	+ Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất hợp lí (P không quá lớn và cũng không quá nhỏ).	+ Không sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết vì sử dụng như thế là lãng phí điện năng (t càng nhỏ thì A càng nhỏ).Sử dụng các thiết bị điện tiêu thụ ít điện năng (thay thế đèn huỳnh quang bằng đèn compact huỳnh quang)Đèn hình hoa phát sáng khơng cần điện lưới. Vào ban ngày, loại đèn này lấy từ mặt trời và giĩ. Khi màn đêm buơng xuống nĩ chỉ phát ra ánh sáng yếu, độ sáng tăng lên khi cĩ người hoặc vật đi qua đèn, dùng đèn này để thắp sáng thành phố vào ban đêmTIẾT 21:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆNI. An toàn khi sử dụng điện:II. Sử dụng tiết kiệm điện năng:1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng:III. Vận dụng:C10: Một bạn hay quên tắt điện khi rời khỏi nhà. Em hãy nghĩ cách giúp bạn này để tránh lãng phí điện và đảm bảo an toàn điện.Trả lời:Có thể dùng một trong các cách sau đây:+ Viết dòng chữ to lên tờ giấy: “NHỚ TẮT HẾT ĐIỆN” và dán tờ giấy này ở cửa ra vào, chỗ dễ nhìn thấy nhất.+ Lắp một chuông điện, sao cho khi đóng chặt cửa ra vào thì chuông kêu để nhắc nhở bạn đó tắt hết điện nếu ra khỏi nhà + Lắp một công tắc tự động (còn gọi là rơle), sao cho khi đóng chặt cửa ra vào thì công tắc tự động ngắt mạch điện của cả nhàC11 : Trong gia đình, các thiết bị nung nĩng bằng điện sử dụng nhiều điện năng. Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây là hợp lí nhất?A. Khơng sử dụng các thiết bị nung nĩng bằng điện. B. Khơng đun nấu bằng bếp điện. D. Chỉ đun nấu bằng điện và sử dụng các thiết bị nung nĩng khác như bàn là, máy sấy tĩc trong thời gian tối thiểu cần thiết. C. Chỉ sử dụng các thiết bị nung nĩng bằng điện trong thời gian tối thiểu cần thiết.C12: Một bóng đèn dây tóc giá 3.500 đồng cĩ cơng suất 75w, thời gian thắp sáng tối đa 1.000giờ, một bĩng đèn compact giá 60.000 cơng suất 15w, cĩ độ sáng bằng bĩng đèn dây tĩc nĩi trên, cĩ thời gian thắp sáng tối đa 8.000 giờ.a) Tính điện năng sử dụng của mỗi loại bĩng đèn trên trong 8.000 giờ.b)Tính tồn bộ chi phí (tiền mua bĩng điện và tiền điện phải trả) cho việc sử dụng mỗi loại bĩng đèn này trong 8.000 giờ, nếu giá 1kWh là 700đ.c) Sử dụng lọai bóng đèn nào có lợi hơn? Vì sao?a. Điện năng sử dụng của mỡi loại bóng đèn là:	* Bóng đèn dây tóc:	 A1 = P1.t = 0,075. 8 000 = 600 (kWh)	* Bóng đèn compact: A2 = P2.t = 0,015. 8 000 = 120 (kWh)b. Toàn bợ chi phí phải trả cho việc sử dụng mỡi bóng đèn trên trong 8 000 giờ là:	* Phải cần 8 bóng đèn dây tóc nên chi phí cho việc dùng bóng đèn này là:	T1 = 8.3500 + 600.700 = 448.000 (đờng)	* Chỉ cần dùng 1 đèn compact nên chi phí cho việc dùng bóng đèn này là:	T2 = 1.60000 + 120.700 = 144.000 (đờng)c. Dùng bóng đèn compact có lợi hơn. Vì:+ Giảm bớt 304 000 đờng tiền chi phí cho 8000 h sử dụng+ Sử dụng cơng suất nhỏ hơn, dành phần cơng suất tiết kiệm cho nơi khác chưa có điện hoặc cho sản xuất+ Góp phần giảm bớt sự cố do quá tải về điện, nhất là vào giờ cao điểm4. Củng cố:- Một số quy tắc an toàn khi sử dụng điện?- Bản thân em đã làm được việc gì để tiết kiệm điện năng?5. Dặn dò:- BTVN: Các bài tập trong SBT- Chuẩn bị bài ôn tập: Tổng kết chương I: ĐIỆN HỌC	+ Tự trả lời các câu hỏi trong phần Tự kiểm tra	+ Làm bài tập 20/56/SGK phần Vận dụng