Đề thi môn Sinh học Lớp 9 - Kỳ thi tuyển học sinh giỏi - Năm học 2019-2020 - Trường THCS Trần Quốc Toản (có đáp án)

PHÒNG GD&ĐT NINH SƠN	 THI TUYỂN HỌC SINH GIỎI
TRƯỜNG THCS TRẦN QUỐC TOẢN MÔN: SINH - LỚP: 9. 
 (ĐỀ CHÍNH THỨC )	 	 Năm học: 2019 – 2020 
Họ và tên học sinh:
................................................
Lớp: .........
ĐIỂM
LỜI PHÊ CỦA GIÁO VIÊN
Câu 1. (3 điểm)
1. Hô hấp thường được hiểu là thở ra, hít vào. Theo em, hiểu như vậy đã đúng và đủ chưa? Vì sao?
2. Vì sao sau khi ta hoạt động mạnh (lao động nặng, chạy bộ....) có hiện tượng hít thở nhanh?
3. Hàng ngày, em cần rèn luyện hít thở như thế nào để tốt cho sức khỏe?
Câu 2. (3 điểm)
Trong cơ thể, hệ tuần hoàn (Tim và các mạch máu) kết hợp hệ bạch huyết đảm nhận trách nhiệm lưu dẫn các chất và tạo ra môi trường bên trong cơ thể. Với kiến thức đã học, em hãy trình bày: 
1. Máu gồm tế bào máu và huyết tương: Tế bào máu gồm những loại nào ? Huyết tương có các thành phần chủ yếu nào?
2. Bố bạn An có nhóm máu B. Nếu có vấn đề về sức khỏe cần truyền máu thì nhóm máu nào có thể truyền được cho bố bạn An? Vì sao? (cho biết, ở người có 4 nhóm máu cơ bản: A; B; AB và nhóm máu O)
3. Mô tả đường đi của một hồng cầu từ mao mạch máu của cơ bắp tay phải đến mao mạch máu của cơ bắp chân phải.
Câu 3. (4 điểm)
1.Trong cơ thể người, hệ thần kinh có phải là một cơ quan quan trọng nhất không? Vì sao?
2. Khi tay chạm vào vật nóng lập tức co tay lại. Đó là phản xạ có điều kiện hay phản xạ không điều kiện? Hãy phân tích đường đi của xung thần kinh trong phản xạ trên. (Cho biết: một cung phản xạ bao gồm: Cơ quan đáp ứng, cơ quan thụ cảm, nơ ron li tâm, nơ ron hướng tâm, nơ ron trung gian)
3. Hãy chú thích hình vẽ sau về cấu tạo một tế bào thần kinh (Cho biết: một nơ ron bao gồm: sợi nhánh, sợi trục, cúc xinap, nhân, thân) 
1....................... 2......................... 3.......................... 4................................ 5.......................
Bài làm:	
PHÒNG GD&ĐT NINH SƠN	THI TUYỂN HỌC SINH GIỎI
TRƯỜNG THCS TRẦN QUỐC TOẢN MÔN: SINH - LỚP: 9
ĐỀ CHÍNH THỨC	 	Năm học: 2019 – 2020 
	Thời gian: 45 phút
ĐÁP ÁN
Câu
Nội dung
Điểm
Câu 1
3 điểm
1. Hiểu như vậy là chưa đúng và đủ. Vì
-Thở ra, hít vào mới chỉ là cử động hô hấp giúp thông khí ở phổi
- Bản chất của hô hấp còn bao gồm: Sự trao đổi khí ở phổi (mạch máu ở phổi lấy o xi vào và thải khí CO2 ra) và sự trao đổi khí ở tế bào (tế bào lấy o xi từ máu và thải CO2 vào máu)
1đ
2. Khi hoạt động mạnh có hiện tượng hít thở nhanh do:Cơ thể tiêu hao nhiều năng lượng nên ô xi tiêu tốn nhiều dẫn đến thiếu o xi mà lại tích tụ nhiều CO2. Vì vậy phài hít thở nhanh để bù lượng o xi còn thiều đồng thời thải nhanh khí CO2 không cần thiết ra ngoài cơ thể.
1đ
3. Hằng ngày phải luyện tập hít thở sâu để tăng cường sức khỏe. Hít thở sâu giúp cơ thể nhận được nhiều ô xi cần thiết cho mọi hoạt động của cơ thể, đồng thời giải phóng được nhiều khí CO2, tăng thể tích lồng ngực, giảm khí cặn trong phổi, tăng dung tích sống, từ đó nâng cao sức khỏe và tuổi thọ.
1đ
Câu 2
3 điểm
1.
- Tế bào máu bao gồm: Hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu
- Huyết tương gồm: 
Nước chiếm tỉ lệ nhiều nhất 90%
Chất dinh dưỡng (Protein, lipit, gluxit,vitamin)
Hooc môn,
Kháng thể
Các muối khoáng
Các chất thải của tế bào: U rê, axit u ric...
1đ
2. Người cho máu có nhóm máu O hoặc nhóm máu B có thể truyền máu cho bố bạn An. Vì: hồng cầu của máu người cho khi truyền vào cơ thể bố bạn An sẽ không bị kết dính do không có kháng thể β ở trong huyết tương của bố bạn An.
1đ
3. Mao mạch máu cơ bắp tay phải à tĩnh mạch cơ bắp tay phải àTĩnh mạch chủ dướiàTâm nhĩ phải àTâm thất phảiàĐộng mạch phổi àMao mạch phổi àTĩnh mạch phổi à tâm nhĩ tráià tâm thất tráià Động mạch chủ dưới àMao mạch của cơ bắp chân phải.
1đ
Câu 3
4.điểm
1. Hệ thần kinh rất quan trọng nhưng không phải là quan trọng nhất
Vì mỗi hệ cơ quan trong cơ thể đều có chức năng riêng và mức quan trọng như nhau
1đ
2.Hệ thần kinh được chia làm 2 phần: 
-TK trung ương và thần kinh ngoại biên
- TK trung ương gồm não và tủy sống
-TK ngoại biên gồm hạch và dây thần kinh đi khắp cơ thể
1đ
3.
- Đó là PXKĐK do tủy sống điều khiển. 
- Cơ quan thụ cảm dưới da tiếp nhận kích thích -> nơ ron hướng tâm tạo xung thần kinh và truyền qua nơ ron trung gian trong tủy sống -> nơ ron li tâm -> xung thần kinh kích cơ co và tay co lại (cơ quan đáp ứng)
1 đ
4. Chú thích như sau:
1. Sợi nhánh 2. Xi náp 3. Nhân 4. Thân 5. Sợi trục
1đ
DUYỆT CỦA BGH GIÁO VIÊN RA ĐỀ
 Lê Thị Lệ Thi