Giáo án Vật lí Lớp 9 - Tiết 56, Bài 51: Bài tập quang hình học - Năm học 2021-2022

Ngày soạn: 02/03/2022
Ngày dạy: /03/2022
 Tiết 56 - Bài 51: Bài tập quang hình học.
I/ Mục tiêu: 
1/ Kiến thức:
- Hs vận dụng kiến thức đã học để giải các bài tập định tính và định lượng về hiện tượng khúc xạ ánh sáng, về các thấu kính và các dụng cụ quang học đơn giản ( máy ảnh, con mắt, kính cận, kính lão, kính lúp)
- Hs thực hiện được các phép tính về quang hình học.
- Giải thích được một số hiện tượng và một số ứng dụng về quang hình học.
2/ Kỹ năng:HS có kỹ năng giải các bài tập quang hình.
3/ Thái độ: Hs có thái độ cẩn thận khi làm bài .
4/ Năng lực cần phát triển.
 - Năng lực giải quyết vấn đề.
 - Năng lực hợp tác
 - Năng lực tự học
 - Năng lực sử dụng ngôn ngữ
II. Chuẩn bị 
1/ Giáo viên : Chuẩn bị cho mỗi nhóm hs 1 phiếu học tập có kích thước đủ lớn để các nhóm hoạt động
2/ Học sinh: Chuẩn bị mỗi em một phiếu học tập có vẽ sẵn một thấu kính hội tụ và trục chính của thấu kính.
III/ Tổ chức hoạt động dạy học:
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS.
 Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ.
Mục tiêu: Kiểm tra được sự chuẩn bị bài ở nhà của HS.
GV: Nêu câu hỏi kiểm tra
+Nêu cách vẽ ảnh của một vật qua TKHT và qua TKPK?
+ Hãy cho biết các tật của mắt và cách khắc phục?

HS: Trả lời câu hỏi của GV
 Hoạt động 2: Chữa bài tập SGK.
Mục tiêu: HS có kỹ năng giải các bài tập quang hình.
O
A
I
Bài 1:
Gv: Đưa đề bài lên bảng phụ, yêu cầu 1hs đọc đề bài.
 Khi đổ nước vào ta nhìn thấy tâm O của đáy bình điều đó chứng tỏ điều gì?
 Tại sao lúc này ta lại nhìn thấy tâm O của đáy?
 Đường truyền của tia sáng từ O tới mắt ta theo đường nào?
Gv: yêu cầu hs lên bảng vẽ đường truyền của tia sáng từ O tới mắt.
GV: Chốt lại các kiến thức về hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
Bài 2:
Gv: Treo bảng phụ đề bài tập 2 (SGK- T135 )hoặc yêu cầu HS đọc đề bài trong SGK.
 Yêu cầu học sinh tại chỗ tóm tắt đề bài.
GV: Cho học sinh hoạt động theo nhóm giải quyết phần vẽ và đo ảnh.
Chia lớp thành 4 nhóm nhỏ
Phát phiếu học tập cho các nhóm
Nội dung của phiếu học tập nhóm:
Nhóm Phiếu học tập
+Vẽ ảnh của AB qua TKHT
+ Đo chiều cao của vật và ảnh và cho biết ảnh cao gấp bao nhiêu lần vật.
GV: Điều khiển các nhóm thảo luận:
+ Từng cá nhân vẽ ảnh của AB vào phiếu học tập nhỏ mà mình đã chuẩn bị ở nhà.
+ Cả nhóm thảo luận kết quả và thư kí của nhóm tổng hộ các ý kiến thống nhất vào bảng phụ của nhóm mình.
-GV Chỉnh sửa những sai lầm mà học sinh mắc phải kịp thời: Vẽ vật quá to, vẽ hình không đúng tỷ lệ, không vẽ đường truyền của tia sáng.
GV: Dành thời gian 1 phút cho các nhóm kiểm tra.
 Treo bảng phụ nội dung đáp án của phiếu học tập.
 Gọi hs lên bảng tính tỉ số 
Lưu ý . Gv có thế hướng dẫn hs thực hiện phép tính để kiểm tra so sánh AB và A’B’
+ Các em xét cặp tam giác đồng dạng từ đó rút ra tỉ số đồng dạng
 DOAB vàDOA’B’
DF’OI và D F’A’B’
- Gv chuẩn nội dung kiến thức về cách dựng ảnh của vật tạo bởi TK
Bài 3:
- Gv yêu cầu HS đọc đề bài bài 3.
 Yêu cầu hs làm bài tập 3 theo phần gợi ý trong SGK
 Biểu hiện của tật cận thị là gì? Hoà và Bình ai cận nặng hơn?
- Gv chuẩn nội dung KT về mắt

Bài 1:
Hs: Đọc đề bài
- HS: Chứng tỏ có ánh sáng truyền từ điểm O tới mắt
- HS: Vì lúc này xảy ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
- HS: Tia sáng truyền từ O tới mặt phân cách theo đường thẳng rồi truyền từ mặt phân cách tới mắt theo đường thẳng.
- HS: 1 hs lên bảng vẽ hình, hs còn lại vẽ vào vở
O
A
I
O
A
I
Bài 2:
- HS: Đọc đề bài tập.
- HS: *Tóm tắt 
AB vuông góc với trục chính
f = 12cm,d =16cm
a, Vẽ ảnh theo đúng tỉ lệ
b, Đo AB và A’B’, tính tỉ số 
- Học sinh hoạt động theo nhóm giải quyết phần vẽ và đo ảnh.
I
A
A’
B’
F’
F
O
A’B’ 3AB
- HS:+ Sau khi đã hoàn thành phiếu học tập của nhóm mình lên bảng dán kết quả từ trái sang phải.
+ Các nhóm tráo bài của từng cá nhân đã thực hiện cho nhóm khác kiểm tra.
 Nhóm1,2, lần lượt kiểm tra bài của nhóm 3,4.
- Hs: 1 hs lên bảng, hs còn lại làm vào vở
+ Ta có: DOAB đồng dạng với DOA’B’
=> (1)
+ DF’OI đồng dạng với D F’A’B’
=>
+ Mặt khác: AB = OI
=> (2)
+ Từ (1) & (2) =>
Thay số tìm được OA’= 48 cm 
 hay OA’= 3OA
Vậy ảnh cao gấp ba lần vật
Bài 3.
- HS: Đọc nội dung đề bài tập
a, HS: Là không nhìn thấy các vật ở xa.
 Hoà bị cận nặng hơn Bình vì 
 Cv Hoà< Cv Bình
b, Đeo TKPK để tạo ảnh gần mắt, kính thích hợp phải có F trùng với điểm Cv
 => fH < fB

IV/ Củng cố, hướng dẫn về nhà:
1. Củng cố: 
 GV: Yêu cầu hs xem lại các kiến thức phần quang học
2/ Hướng dẫn về nhà
 Làm bài tập 51.1 -> 51.5 SBT