Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Chương 4: Hiđrocacbon. Nhiên liệu - Tiết 43, Bài 34: Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Chương 4: HIĐROCACBON – NHIÊN LIỆU 
Bài 34 - Tiết 43 
KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
 I/ Khái niệm về hợp chất hữu cơ: 
 1/ Hợp chất hữu cơ có ở đâu? 
 * Hợp chất hữu cơ là gì? 
 * Metan, etilen, axetilen, benzen có cấu tạo phân tử và tính chất như thế nào? 
 * Dầu mỏ, khí tự nhiên có thành phần và ứng dụng như thế nào? 
 * Nhiên liệu là gì? Sử dụng nhiên liệu như thế nào cho hiệu quả? 
 Hợp chất hữu cơ có ở đâu? 
I- Khái niệm về hợp chất hữu cơ 
 1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu? (SGK/T.106) 
BÀI 34 : KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
A. Thịt 
 B. Giấy 
C. Đá vôi 
D. Cá 
Bài tập 1: Chất hữu cơ 
không có trong chất 
nào sau đây? 
BÀI 34 : KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
2. Hợp chất hữu cơ là gì? 
2. Hợp chất hữu cơ là gì? 
Thí nghiệm:  Đốt cháy bông, úp ống nghiệm phía trên ngọn lửa, khi ống nghiệm mờ đi, xoay lại, rót nước vôi trong vào. 
 Hiện tượng: Nước vôi trong vẩn đục. 
Nêu hiện tượng quan sát 
được từ thí nghiệm trên ? 
Tại sao nước vôi trong 
bị vẩn đục ? 
 Nhận xét: Khi bông cháy tạo ra khí CO 2 , CO 2 tạo thành đã tác dụng với nước vôi trong tạo ra CaCO 3 không tan nên nước vôi trong hóa đục. 
BÀI 34 : KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
2. Hợp chất hữu cơ là gì? 
 Hợp chất hữu cơ là hợp chất của cacbon .(trừ CO, CO 2 , H 2 CO 3 , các muối cacbonat kim loại ...) 
- Tương tự, khi đốt cháy các hợp chất hữu cơ khác như nến, cồn, dầu mỏ đều tạo ra CO 2 . 
Khi đốt cháy hợp chất 
hữu cơ tạo thành CO 2 . 
Vậy trong hợp chất 
hữu cơ đó có chứa 
nguyên tố nào ? 
Hợp chất hữu cơ là gì ? 
Có phải tất cả các hợp 
 chất có chứa cacbon 
đều là hợp chất 
hữu cơ hay không ? 
TIẾT 43 - BÀI 34: KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
Hãy cho biết các hợp chất sau hợp chất nào là 
hợp chất vô cơ, hợp chất hữu cơ? 
KHCO 3 
C 3 H 8 
C 2 H 6 O 
Ca 3 (PO 4 ) 2 
H 2 CO 3 
C 6 H 5 Br 
C 6 H 12 O 6 
Na 2 SO 4 
C 4 H 10 
C 6 H 6 Cl 6 
HC hữu cơ 
HC vô cơ 
Bài tập 2: 
Một số ví dụ về hợp chất hữu cơ 
CH 4 
C 2 H 6 O 
C 2 H 5 O 2 N 
C 6 H 6 
C 2 H 4 
CH 3 Cl 
Hợp chất hữu cơ 
Hiđrocacbon 
Phân tử chỉ gồm 2 nguyên tố: hiđro và cacbon 
Dẫn xuất của Hiđrocacbon 
Ngoài cacbon và hiđro, trong phân tử còn có các nguyên tố khác. VD: oxi, nitơ, clo, 
3. Các hợp chất hữu cơ được phân loại như thế nào? 
HỢP CHẤT HỮU CƠ 
HIĐROCACBON 
Phân tử chỉ chứa 2 nguyên 
tố: cacbon và hiđro 
Ví dụ: C 6 H 6 , C 4 H 10 
 DẪN XUẤT CỦA 
 HIĐROCACBON 
Ngoài cacbon và hiđro, trong 
phân tử còn có các nguyên 
tố khác: oxi, nitơ, clo 
Ví dụ: C 2 H 6 O, CH 3 NO 2 .. 
Thế nào là Hiđrocacbon? Cho ví dụ ? 
Thế nào là dẫn xuất của Hiđrocacbon? Cho ví dụ? 
BÀI 34: KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
 VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
Sắp xếp các chất: C 6 H 6 , CaCO 3 , C 4 H 10 , C 2 H 6 O, NaNO 3 , CH 3 NO 2 , NaHCO 3 , C 2 H 3 O 2 Na vào các cột thích hợp trong bảng sau: 
Hợp chất hữu cơ 
Hợp chất 
vô cơ 
Hiđrocacbon 
Dẫn xuất của hiđrocacbon 
C 6 H 6 
C 4 H 10 
C 2 H 6 O 
CH 3 NO 2 
C 2 H 3 O 2 Na 
CaCO 3 
NaNO 3 
NaHCO 3 
I- Khái niệm về hợp chất hữu cơ 
II- Khái niệm về hóa học hữu cơ 
Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và những chuyển đổi của chúng. 
Hóa học hữu cơ là gì ? 
Ngành hóa học hữu cơ có vai trò như thế nào 
đối với đời sống xã hội ? 
BÀI 34: KHÁI NIỆM VỀ HỢP CHẤT HỮU CƠ 
VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ 
Ngành 
 hóa học 
hữu cơ 
Hóa học dầu mỏ 
Hóa học polime 
 Hóa học các hợp chất thiên nhiên 
Ngành hóa học hữu cơ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế, xã hội. 
Ngày nay hóa học hữu cơ gồm những 
phân ngành nào? 
RƯỢU 
ĐƯỜNG 
VẢI 
DẦU ĂN 
XĂNG 
NƯỚC HOA 
THUỐC 
LỐP XE 
Một số hình ảnh về sản phẩm của ngành hóa hữu cơ 
Một số tác hại do hợp chất hữu cơ gây ra 
Ghi Nhớ 
1 
3 
4 
5 
2 
6 
End! 
Dựa vào dữ kiện nào trong số các dữ kiện sau đây để có thể nói một chất là vô cơ hay hữu cơ? 
1 
b) Màu sắc 
c) Độ tan trong nước 
a) Trạng thái (rắn, lỏng, khí) 
d) Thành phần nguyên tố 
Có các chất sau: CaCO 3 ; Na 2 CO 3 ; C 2 H 6 ; CO; C 2 H 6 O; C 2 H 4 ; C 2 H 5 O 2 N. 
Các hợp chất trên đều là: 
2 
a) Hợp chất vô cơ 
b) Hợp chất hữu cơ 
c) Hợp chất chất chứa Cabon 
d) Hợp chất chứa oxi 
Có thể phân biệt muối ăn và đường bằng cách đốt chúng trong không khí không? 
Giải thích? 
3 
Có . 
Giải thích: 
Đốt cháy muối ăn và đường. Muối ăn sẽ không cháy còn đường bị cháy. 
2. Nhóm các chất đều gồm các hợp chất hữu cơ: 
a) K 2 CO 3 , CH 3 COOH, C 2 H 6 
b) C 6 H 6 , Ca(HCO 3 ) 2 , C 2 H 5 Cl 
c) CH 3 Cl, C 2 H 6 O, C 3 H 8 
4 
5 
Nhóm các chất gồm các hiđrocacbon là: 
 C 2 H 4 , CH 4 , C 2 H 5 OH 
 C 3 H 6 , C 4 H 10 , C 2 H 4 
 C 2 H 4 , CH 4 , C 3 H 7 Cl 
Cho biết tên và CTPT của hợp chất hữu cơ sau? 
 Rất quen thuộc với chúng ta trong cuộc sống hàng ngày, được sử dụng rộng rãi, có trong nhiều loại thực vật như mía, thốt nốt, củ cải đường. 
666 
Wohler 
Trả lời: 
Đường sacarozơ – CTPT: C 12 H 22 O 11 
6 
Về nhà học bài; làm bài tập 4 (SGK/T.108) 
Nghiên cứu bài mới: 
“Cấu tạo phân tử hợp chất hữu cơ” 
Bài tập 4/tr108(sgk) : Axit axetic có công thức là C 2 H 4 O 2 . Hãy tính thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố trong axit axetic ? 
Hướng dẫn giải 
Tính khối lượng mol của hợp chất C 2 H 4 O 2 : 
 M C2H4O2 = 60 (g) 
- Tính thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố có trong axit axetic theo công thức: 
%C = (12 x 2 : 60 )x 100% = 40% 
%H = (1 x 4 : 60) x 100% = 6,67% 
%O = 100% - (40% + 6,67%) = 53,33%