Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Tiết 23, Bài 18: Nhôm - Hoàng Thị Trang

Nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô 
về dự giờ thăm lớp 
HÓA HỌC LỚP 9 
Trường TH&THCS PÁC BÓ 
Gv: Hoàng Thị Trang 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
 Câu 1: Viết dãy hoạt động hóa học của một số kim loại? 
Câu 2: Nêu ý nghĩa của dãy hoạt động hóa học của một số kim loại? 
K, Na, Mg , Al, Zn, Fe, Pb, (H) , Cu, Ag, Au 
1. Mức độ hoạt động hóa học của kim loại giảm dần từ trái qua phải. 
2. Kim loại đứng trước Mg phản ứng với nước ở điều kiện thường tạo thành dd kiềm và giải phóng ra khí H 2 
3. Kim loại đứng trước H phản ứng với một số dd axit (loãng) giải phóng khí H 2 
4. Kim loại đứng trước( trừ Na, K ) đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dd muối . 
3 
Ứng dụng 
2 
 Tính chất hóa học 
4 
Sản xuất nhôm 
1 
Tính chất vật lí 
TIẾT 2 3 . BÀI 18. NHÔM 
Kí hiệu hóa học: Al Nguyên tử khối: 27 
1. Quan sát lá nhôm 
2. Dựa vào kiến thức bài 15. Tính chất vật lí của kim loại 
2. Kiến thức thực tế 
3. Đọc thông tin trong SGK trang 55 
Tính chất vật lí của nhôm? 
I. Tính chất vật lí 
Tính chất vật lí của nhôm: 
- Kim loại màu trắng bạc, có ánh kim, có tính dẻo. 
- Nhẹ, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt . 
- Nhiệt độ nóng chảy 660 o C , d= 2,7 g/cm 3 
TIẾT 2 3 . BÀI 18. NHÔM 
1. Nhôm có những tính chất hóa học của kim loại không? 
II. Tính chất hóa học 
I. Tính chất vật lí 
Dự đoán tính chất hóa học của nhôm. Giải thích? 
Dãy HĐHH của một số kim loại 
K, Na, Mg, Al , Zn, Fe, Pb, (H) , Cu, Ag, Au 
Tính chất hóa học của kim loại 
1. Kim loại + Phi kim: 
 * Kim loại + O 2 → Oxit 
 * Kim loại + Phi kim khác → Muối 
2. Kim loại + dd axit → Muối + Khí hiđro 
 (Kim loại đứng trước H trong dãy HĐHH) 
3. Kim loại + dd muối → Muối mới + Kim loại mới 
 (Kim loại đứng trước đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dd muối) 
T N 
Nêu hiện tượng phản ứng, vi ết PTHH 
Kết luận 
1 
A l + O 2 
2 
Al + Cl 2 
3 
Al + HCl 
4 
Al + CuCl 2 
Quan sát thí nghiệm và hoàn thành bảng sau 
Thí nghiệm: Đốt bột nhôm trong không khí 
 Quan sát thí nghiệm Al + Cl 2 
 Quan sát thí nghiệm Al + HCl 
Quan sát thí nghiệm Al + CuCl 2 
T N 
Nêu hiện tượng phản ứng, vi ết PTHH 
Kết luận 
1 
A l + O 2 
2 
Al + Cl 2 
3 
Al + HCl 
4 
Al + CuCl 2 
Hoàn thành bảng sau 
T N 
HT- NX- PTHH 
Kết luận 
1 
A l + O 2 
Cháy sáng 
4A l + 3 O 2 → 2Al 2 O 3 
Nhôm + Oxi → Oxit 
2 
Al + Cl 2 
Cháy rực, tạo chất rắn màu trắng 
2Al + 3 Cl 2 → AlCl 3 
Nhôm + Phi kim khác → Muối 
3 
Al + HCl 
Al tan, thoát ra khí không màu 
2Al + 6HCl → 2AlCl 3 + 3H 2 
Nhôm + Axit dd → Muối + khí hiđro 
4 
Al + CuCl 2 
Al tan, có chất rắn màu đỏ bám ngoài lá nhôm, màu xanh của dd nhạt dần 
2Al + 3CuCl 2 →2AlCl 3 + 3Cu 
t o 
Nhôm + Muối dd →Muối nhôm + Kl mới 
( Nhôm đẩy kim loại đứng sau ra khỏi 
dd muối) 
Qua tất cả các thí nghiệm trên, hãy cho biết nhôm có tính chất hóa học của kim loại không ? 
- Kết luận: Nhôm có những tính chất hóa học của kim loại. 
2. Nhôm có tính chất hóa học nào khác ? 
Khí không màu thoát ra, nhôm tan dần. 
Natri aluminat 
2. Nhôm có tính chất hóa học nào khác ? 
Al + NaOH + H 2 O → NaAlO 2 + H 2 
Nhôm + dd kiềm → Muối nhôm + H 2 
 Do nhôm có tính chất hoá học này mà ta nói rằng nhôm là nguyên tố lưỡng tính. 
2 
2 
 2 
2 
 3 
TIẾT 2 3 . BÀI 18. NHÔM 
III. Ứng dụng 
Hãy kể tên các vật dụng làm bằng nhôm được sử dụng 
 trong đời sống ? Những ứng dụng này dựa trên những 
 tính chất nào của nhôm ? 
- Trong đời sống: 
Trong công nghiệp nhôm được ứng dụng làm gì ? Những ứng 
dụng này dựa trên những tính chất nào của nhôm ? 
- Trong công nghiệp: 
Do nhôm có tính dẫn điện, dẫn nhiệt, nhẹ và có độ bền cao 
Do nhôm có tính chất nhẹ và có độ bền cao 
Đồ dùng gia đình, dây dẫn điện, vật liệu xây dựng 
Chế tạo máy bay, ô tô, tàu vũ trụ 
Trong đời sống 
Trong công nghiệp 
Một số hợp kim của nhôm: 
+ Đuyra (95% Al; 4% Cu; 1% Mg, Mn, Si): nhẹ bằng 1/3 thép, cứng gần bằng thép. 
+ Silumin (gần 90% Al; 10% Si): nhẹ, bền. 
+ Almelec (98,5% Al; còn lại là Mg, Si và Fe) dùng làm dây cáp. 
+ Hợp kim electron (10,5% Al; 83,3% Mg còn lại là Zn, Mn...): chỉ nặng bằng 65% nhôm lại bền hơn thép, chịu được sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ trong một giới hạn lớn nên được dùng làm vỏ tên lửa , xe ô tô . 
Có tính hấp thụ bức xạ điện từ Mặt Trời khá tốt được dùng để làm vỏ phủ vệ tinh nhân tạo hay khí cầu nhằm tăng nhiệt độ. 
Nhẹ và bền hợp kim nhôm được dùng trong ngành công nghiệp chế tạo (chi tiết cho xe ô tô, xe tải, tàu hỏa, tàu biển và máy bay) 
Đặc biệt với nhôm siêu tinh khiết (SPA) có chứa 99,980%-99,999999% được sử dụng trong công nghiệp điện t ử , sản xuất đĩa CD 
Các bộ tản nhiệt CPU trong máy tính và trong laptop thường được làm từ nhôm 
TIẾT 23. BÀI 18. NHÔM 
Đọc thông tin SGK, quan sát hình hãy cho biết nguyên liệu và 
 phương pháp sản xuất nhôm ? 
IV. Sản xuất nhôm 
1. Nguyên liệu: Quặng bôxit (thành phần ch ủ yếu là Al 2 O 3 ) 
2. Ph ương pháp : Điện phân nóng chảy hỗn hợp Al 2 O 3 và criolit 
2 Al 2 O 3 	 4Al + 3O 2 
 criolit 
IV. Sản xuất nhôm 
điện phân nóng chảy 
 Quặng bôxit 
Bôx i t là một loại quặng nhôm nguồn gốc á núi lửa có màu hồng, nâu được hình thành từ quá trình phong hóa các đá giàu nhôm hoặc tích tụ từ các quặng có trước bởi quá trình xói mòn. Quặng bô xít phân bố chủ yếu ở vùng Tây Nguyên 
Thành phần chính của quặng bô xít đó chính là Nhôm Oxit ( ) 
Khai thác quặng bô-xít 
Nhà máy Aluminum Nhân Cơ 
Nhà máy sản xuất nhôm 
 Mở rộng: 
- Nếu sử dụng đồ bằng nhôm không đúng cách một thời gian dài sẽ làm tăng cơ hội xâm nhập của ion nhôm vào cơ thể, ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh có thể dẫn đến lú lẫn đặc biệt đối với đối tượng lớn tuổi. 
- Sử dụng đồ nhôm phải biết cách bảo quản: 
Không nên đựng thức ăn bằng đồ nhôm 
Không nên ăn thức ăn để trong đồ nhôm qua đêm 
Không nên dùng đồ nhôm để đụng rau trộn, trứng gà và giấm 
Bài tập 3 (SGK –tr.58): Có thể dùng xô, chậu, nồi nhôm để đựng nước vôi hoặc vữa xây dựng không? Hay để dựng dưa, muối cà không? Giải thích 
Trả lời: 
- Không nên. Vì vôi, nước vôi hoặc vữa xây dựng đều có chứa là chất kiềm, chất này sẽ phá hủy dần các đồ vật bằng nhôm do có xảy ra các phản ứng . 
- Không nên. Vì trong những đồ ăn như dưa, muối cà có tính axit nên nhôm dễ bị ăn mòn . Khi bị ăn mòn, phản ứng với các thành phần trong thực phẩm, nhôm sẽ theo đường ăn uống đi vào máu rồi tích lũy lại đến mức gây độc cho cơ thể . 
Hoạt động nhóm: (Theo bàn) 1 phút 
Bài tập: Cho các chất: 
1. Cl 2 
2. Dung dịch MgSO 4 
3. Dung dịch H 2 SO 4 loãng 
4. Dung dịch FeCl 3 
5. Dung dịch AgNO 3 
6. Dung dịch H 2 SO 4 đặc nguội 
7. Dung dịch Ca(OH) 2 
8. Dung dịch HNO 3 đặc nóng 
Chất nào phản ứng được với nhôm? (các điều kiện coi như có đủ) 
K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H) , Cu, Ag, Au 
Kính chúc các cô và gia đình sức khỏe, hạnh phúc!Chúc các em chăm ngoan, học tốt!