Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Bài 12: Cơ chế xác định giới tính

KIỂM TRA BÀI CŨCH : Nêu ý nghĩa của giảm phân và thụ tinhQuan sát bộ NST của người cặp nào là NST giới tính ?Hình 12.1 Bộ NST ở ngườiNữNamI. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH44A+XX44A+XY2n = 46BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHI. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHNữNamVí dụ ở người: TB sinh dưỡng: 44A +XX nữ	 44A +XY namTB sinh dục: - Tế bào trứng : 22A + X - Tinh trùng : 22A + Y 22A + X NST GIỚI TÍNH THƯỜNG CÓ Ở TẾ BÀO NÀO ? Trong cơ thể, NST giới tính có mặt ở cả TB sinhdục lẫn TB sinh dưỡng.I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH - Ở người, ĐV có vú, ruồi giấm, cây gai.. Cặp NST giới tính của giống cái là: XX, giống đực là XY. 	- Ở chim, ếch nhái, bò sát, bứơm, dâu tây thì ngược lại.	- Ở bọ xít, châu chấu, rệp con cái cặp NST giới tính là XX, con đực là XO II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH :BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHỞ tế bào lưỡng bội (2n) - Có các cặp NST thường tồn tại thành từng cặp tương đồng (ký hiệu chung là A).- 1 cặp NST giới tính : Tương đồng : XXKhông tương đồng : XY- NST giới tính mang gen qui định :+ Tính đực, cái.+ Các tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính.I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHVậy NST xác định giới tính theo cơ chế như thế nào?II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH : Sinh con trai hay gái là do người mẹ có đúng không ?Con gáiCon trai Không, vì người bố mới có hai loại tinh trùng khác nhau về giới tính.2 tinh trùng tạo ra với tỷ lệ ngang nhau và chúng tham gia thụ tinh với xác suất ngang nhau.- Có mấy loại tinh trùng và trứng được tạo ra qua giảm phân ?- Tinh trùng mang NST giới tínhnào thụ tinh với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai hay con gái? Tại sao tỉ lệ con trai và con gái sơ sinh là xấp xỉ 1 : 1 ?Quan sát thảo luận theo nhóm đôi và trả lời 3 CH :BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH GiớiLứa tuổiNamNữBào thai114100Lọt lòng10510010 tuổi101100Già8593Tại sao tỉ lệ nam và nữ xấp xỉ 1 : 1 từ lúc lọt lòng nhưng về già số cụ bà lại nhiều hơn số cụ ông?Vác lúa kiếm sốngSử dụng ma túyHút thuốc lá44A + XY44A+XX22A +X22A +Y22A +X 44A+XY44A + XXPBốMẹGP1 em hãy lên bảng và viết cơ chế xác định giới tính ở người dưới dạng sơ đồ laiF2n2n n n n2n2ncon traicon gáiII . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :XBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH-Đa số các loài giới tính được xác định trong thụ tinh.-Cơ chế xác định giới tính ở người tỉ lệ nam,nữ xấp xỉ 1:1 Sơ đồ cơ chế NST xác định giới tính ở người:- Cơ chế xác định giới tính là sự phân li của cặp NST giới tính trong quá trình phát sinh giao tử và được tổ hợp lại trong quá trình thụ tinh. II . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHP : (44A + XX)	x	(44A + XY)Gp : 22A + X 22A + X, 22A + YF1 : 144A + XX : 1 44A + XY 1 con gái : 1 con trai - Nêu những yếu tố ảnh hưởng đến sự phân hoá giới tính ? - Tại sao người ta điều chỉnh tỷ lệ đực cái ở vật nuôi ?- Những yếu tố phân hoá giới tính: + Hooc môn. + Nhiệt độ, cường độ ánh sáng III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH- Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái ở vật nuôi: phù hợp với mục đích sản xuất.BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHMột số ví dụ về điều chỉnh đực cái III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHThầu dầu trồng trong ánh sáng cường độ yếu thì số hoa đực giảmIII. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH ánh sáng cường độ yếu ánh sáng nhiều Sử dụng hooc môn sinh dục kết hợp với giải phẩu, anh Thanyarasmi đã chuyển đổi giới tính thành nữ và đoạt vương miện hoa hậu chuyển đổi giới tính Thái Lan 2002.Cũng như Thanyarasmi, nam diễn viên Hàn Quốc Lee Si Yeon đã chuyển đổi thành một cô gái và đã lấy chồng vào năm 2008. Điều chỉnh giới tính ở ngườiỞ Việt Nam:Ca sĩ Hương Giang IdolCa sĩ Lâm Chi Khanh - Sự phân hoá giới tính còn chịu ảnh hưởng của các yếu tố môi trường :+ Môi trường trong : hooc môn+ Môi trường ngoài : nhiệt độ, ánh sáng , nồng độ CO2 - Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực, cái phù hợp với mục đích sản xuất.III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHCâu 1 : Tìm các chữ cái phù hợp thay vào chữ số để hoàn chỉnh : Cơ chế NST xác định giới tính ở người.44A + XY22A + X44A + XX22A + X22A + Y44A + XX44A + XYI. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHII . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNH12345BÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHCâu 2 : Hoàn thành bảng sau : Sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tínhNST giới tínhNST thường1. Tồn tại một cặp trong tế bào lưỡng bội2. Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng3. Mang gen qui định tính trạng thường của cơ thể.1. Tồn tại nhiều cặp trong tế bào lưỡng bội2. Tồn tại thành từng cặp tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY) 3. Chủ yếu mang gen qui định giới tính của cơ thể.I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHII . CƠ CHẾ NST XÁC ĐINH GIỚI TÍNH :III. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÂN HÓA GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHDẶN DÒ - Về nhà học bài, trả lời CH trong SGK tr41. - Xem phần “Em có biết”. - Chuẩn bị trước bài 13 Di truyền liên kết.BAØI 12: CƠ CHẾ XAÙC ĐỊNH GIỚI TÍNHCHÚC CÁC EM HỌC TỐT Các em hãy quan sát hình nêu những điểm giống và khác nhau của bộ NST ở: ruồi giấm đực và ruồi giấm cái. + Giống nhau: - Số lượng: có 8 NST - Hình dạng: 1 cặp hình hạt 2 cặp hình V + Khác nhau về cặp NST giới tính: - Con đực: 1 chiếc hình que, 1 chiếc hình móc. - Con cái: 1 cặp hình que.I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNHXXXY2n = 86A+XX6A+XY44A+XX44A+XY2n = 46I. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHBÀI 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH Hoàn thành bảng so sánh sự khác nhau giữa NST thường và NST giới tính ?SO SÁNHNST GIỚI TÍNHNST THƯỜNGSỐ LƯỢNGĐẶC ĐIỂMCHỨC NĂNGChỉ có 1 cặpCó nhiều cặp- Có thể tương đồng (XX) hoặc không tương đồng (XY).- Các cặp NST giới tính ở cá thể đực và cái khác nhau.- Luôn tồn tại thành từng cặp tương đồng.- Các cặp NST thường ở cá thể đực và cái hoàn toàn giống nhau. Mang gen quy định tính trạng liên quan và không liên quan đến giới tính Mang gen quy định các tính trạng thườngI. NHIỂM SẮC THỂ GIỚI TÍNHBài 12: CƠ CHẾ XÁC ĐỊNH GIỚI TÍNH