Bài giảng Vật lí Lớp 9 - Tiết 6, Bài 5: Đoạn mạch song song

ĐIỆN HỌC 
CHƯƠNG I 
BÀI 5: 
ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
TIẾT 6 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Câu 1 : Viết các công thức của đoạn mạch nối tiếp . 
I = I 1 =I 2 = . . . =I n U = U 1 + U 2 + . . . +U n R tđ = R 1 + R 2 + . . . R n 
= 
U 1 
U 2 
R 1 
R 2 
1. Đ oạn mạch gồm hai 
bóng đèn mắc song song 
BÀI 5: ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 
- Cường độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng các 
cường độ dòng điện chạy qua các mạch rẽ : 
 I = I 1 + I 2 
- Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng hiệu điện 
 thế giữa hai đầu mỗi mạch rẽ : 
 U = U 1 = U 2 
I 2 
I 
I 1 
Đ2 
Đ1 
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song 
C 1 : Quan sát sơ đồ mạch điện 
Hình 5.1, cho biết các điện trở 
R 1 , R 2 được mắc như thế nào? 
Nêu vai trò của vôn kế và ampe kế trong sơ đồ 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 
 - Vôn kế đo hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch, cũng là hiệu điện thế giữa hai đầu mỗi điện trở . 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
 Trả lời: 
 - Ampe kế đo cường độ dòng điện chạy qua mạch chính . 
 - Đ iện trở R 1 mắc song song với R 2 . 
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 
 Các hệ thức : I = I 1 + I 2 
 U = U 1 = U 2 
vẫn đúng với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song. 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 
 Mở rộng : Nếu đoạn mạch 
 có n điện trở mắc song song 
 thì hệ thức được mở rộng 
như sau: 
Cường độ dòng điện chạy qua mạch chính bằng tổng các cường 
độ dòng điện chạy qua mạch rẽ 
 I = I 1 + I 2 + . . . + I n (1) 
Hiệu điện thế giữa hai đầu đoạn mạch bằng hiệu điện giữa hai 
đầu mối mạch rẽ. 
 U = U 1 = U 2 = . . . = U n (2) 
2. Đoạn mạch gồm hai điện trở song song 
C 2 : CMR trong đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song , cường 
đ ộ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó. 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
I. Cường độ dòng điện và hiệu điện thế trong đoạn mạch song song 
 Vì R 1 song song với R 2 nên ta có : 
 U 1 = U 2 
  I 1 . R 1 = I 2 . R 2 
 Kết luận: Trong đoạn mạch gồm 2 điện rở mắc song song , cường độ dòng điện chạy qua mỗi điện trở tỉ lệ nghịch với điện trở đó . 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
1.Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch song song 
C 3 : Hãy chứng minh rằng công thức tính điện trở tương đương của 
đoạn mạch gồm hai điện trở R 1 , R 2 mắc song song là: 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP 
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch s ong song 
Từ đó suy ra 
A 
B 
K 
R 1 
R 2 
+ 
- 
V 
A 
1.Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch song song 
C 3 : Áp dụng định luật ôm cho mỗi điện trở : 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH NỐI TIẾP 
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch s ong song 
Mà: U = U 1 = U 2 
Vì đây là đoạn mạch song song nên: 
 I = I 1 + I 2 
Từ ( 4) ta có 
1. Công thức tính điện trở tương đương của đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song song. 
Mở rộng: 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch s ong song 
N ếu trong đoạn mạch có n điện trở mắc song song thì ch ứ ng minh tương tự ta sẽ có : 
R 1 =24 Ω 
R 2 =8 Ω 
0,5 
0 
1 
1,5 
A 
+ 
- 
A 
K 
5 
3 
2 
0 
1 
4 
6 
V 
- 
+ 
I AB = 1A 
B 
A 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch s ong song 
2. Thí nghiệm kiểm tra: 
R 3 =6 Ω 
R 3 =6 Ω tương đương với R 12 
0,5 
0 
1 
1,5 
A 
+ 
- 
A 
K 
5 
3 
2 
0 
1 
4 
6 
V 
- 
+ 
I AB = 1A 
I’ AB = 1A 
A 
B 
Vậy I AB =I’ AB 
2. Thí nghiệm kiểm tra: 
BÀI 4: ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch s ong song 
R 1 = 24 Ω 
R 2 = 8 Ω 
3 . Kết luận: Đối với đoạn mạch gồm hai điện trở mắc song 
 song thì nghịch đảo của điện trở tương đương bằng tổng 
 nghịch đảo các điện trở thành phần. 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II. Điện trở tương đương của đoạn mạch song song 
 Người ta thường mắc song song vào mạch điện các dụng cụ điện có cùng hiệu điện thế định mức. Khi hiệu điện thế của mạch bằng hiệu điện thế định mức thì các dụng cụ này đều hoạt động bìnhthường và có thể sử dụng độc lập với nhau. 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II I . Vận dụng: 
C4. Trong phòng học đang sử dụng một đ èn dây t óc và một quạt trần có cùng hiệu điện thế định mức 22 0 V. Hiệu điện thế của nguồn là 220V. Mỗi đồ dùng đó đ ều có công tắc và cầu chì bảo vệ riêng 
+ Đèn và quạt được mắc t hế n ào vào ngu ồn để chúng hoạt động bình thường ? 
+ Vẽ sơ đồ mạch điện đó . Cho kí hiệu sơ đồ của quạt điện là 
M 
+ Nếu đèn không hoạt động thì quạt có hoạt động không? Vì sao ? 
+ Đèn và quạt phải mắc song song vào nguồn điện 
Trả lời 
M 
X 
+ Sơ đồ mạch điện 
+ Nếu đ èn không ho ạt động thì quạt v ẫn ho ạt động , vì quạt vẫn được mắc vào hiệu điện thế đã cho. 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II I . Vận dụng: 
R 1 = R 2 = 30 Ω 
R AB = ? 
+ Điện trở tương đương của đoạn mạch AB là 
C 5 : Cho hai điện trở 
R 1 = R 2 = 3 0 Ω được mắc như sơ đồ hình 5 .2 a 
+ Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó 
+ Mắc thêm R 3 = 3 0 Ω 
v ào đoạn mạch trên thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu? 
 So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần? 
R 1 
R 2 
A 
B 
Điện trở tương đương của đoạn mạch AC là: 
BÀI 5 : ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
II I . Vận dụng: 
R 3 = 3 0 Ω 
R AC = ? 
Mắc thêm điện trở R 3 
Nếu đoạn mạch có n điện trở có giá trị như 
 nhau mắc song song thì : 
và R tđ luôn nhỏ hơn các điện trở thành phần 
C 5 : Cho hai điện trở 
R 1 = R 2 = 3 0 Ω được mắc như sơ đồ hình 5 .2 a . 
+ Tính điện trở tương đương của đoạn mạch đó ? 
+ Mắc thêm R 3 = 3 0 Ω v ào đoạn mạch trên thì điện trở tương đương của đoạn mạch mới bằng bao nhiêu? So sánh điện trở đó với mỗi điện trở thành phần ? 
R 3 
R 2 
R 1 
A 
C 
CỦNG CỐ 
GHI NHỚ 
TRONG ĐOẠN MẠCH SONG SONG 
 I = I 1 + I 2 + . .. + I n ( 1) 
 U = U 1 = U 2 = ... = U n (2) 
Dòng điện qua cơ thể con chim: 5,3.10 -7 A 
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT 
DẶN DÒ 
-Học và nắm vững các công thức trong đoạn mạch nối tiếp – Đoạn mạch song song.- Làm các bài tập trong sách bài tập.- Xem trước bài : “ Bài tập vận dụng định luật Ôm” 
Tiết học đến đây là kết thúc 
Chúc các em học tốt