Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Bài 9: Sự phụ thuộc của điện trở vào các yếu tố của dây dẫn - Trường THCS Nguyễn Huệ

VÂTLÝ9 * TRƯỜNG THCS NGUYỄN HUỆ ** LỚP 7A*SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞVÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN KIỂM TRA BÀI CŨC1: Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài và tiết diện như thế nào ?Điện trở dây dẫn tỉ lệ thuận với chiều dài, tỉ lệ nghịch với tiết diện của dây.Trả lời: C2: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng chiều dài. Dây thứ nhất có tiết diện S1 = 5mm2 và có điện trở R1= 8,5 Ω. Dây thứ hai có tiết diện S2=0,5mm2 . Tính điện trở R2?Trả lời: BÀI 9SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNVËt lÝ 9Những hình ảnh trên có đặc điểm gì?Ở lớp 7, ta đã biết đồng là kim loại dẫn điện rất tốt, chỉ kém có bạc, nhưng lại rẻ hơn bạc rất nhiều. Vì thế đồng thường dùng được làm dây dẫn để nối các thiết bị và dụng cụ trong các mạng điện. Vậy căn cứ vào đặc trưng nào để biết chính xác vật liệu này dẫn điện tốt hơn vật liệu kia?BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNC1: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì phải tiến hành thí nghiệm với dây dẫn có đặc điểm gì? Trả lời: Để xác định sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn thì phải tiến hành đo điện trở của các dây dẫn có cùng chiều dài và cùng tiết diện nhưng bằng các vật liệu khác nhau.VD: Ta lấy 3 dây dẫn như sau:ĐồngNhômSắtCùng chiều dài l1 = l2 = l3 =1m+ 123S1S2S3Cùng tiết diện S1 = S2 = S3 = 1m2________________________________)Khác vật liệu làm dâyBÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN1. Thí nghiệma. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.AVK+-Dây dẫn để xác định điện trởBÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN1. Thí nghiệma. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.b. Lập bảng ghi kết quả TN: KQ đoLần TNHiệu điên thế (V)Cường độ dòng điện (A)Điện trở dây dẫn ( ôm )Dây đồngU1 =I1 =R1 =Dây nhômU2 =I2 =R2 =Dây sắtU3 =I3 =R3 =c. Tiến hành TN:KAB6VK5320146V-+K5320146A-+BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN1. Thí nghiệmc. Tiến hành TNDây đồng l = 100m, S =1mm2KAB6VK5320146V-+K5320146A-+BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN1. Thí nghiệmc. Tiến hành TNDây nhôm l = 100m, S =1mm2KAB6VK5320146V-+K5320146A-+BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN1. Thí nghiệmc. Tiến hành TNDây sắt l = 100m, S =1mm2BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN1. Thí nghiệma. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.b. Lập bảng ghi kết quả TN: KQ đoLần TNHiệu điên thế (V)Cường độ dòng điện (A)Điện trở dây dẫn ( ôm )Dây đồngU1 = 6I1 = 3,5R1 = 1,7Dây nhômU2 = 6I2 = 2R2 = 3Dây sắtU3 = 6I3 = 0.5R3 = 12c. Tiến hành TN:BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪN:1. Thí nghiệma. Vẽ sơ đồ mạch điện để tiến hành thí nghiệm xác định điện trở của các dây dẫn.b. Lập bảng ghi kết quả TN:c. Tiến hành TN:d. Từ kết quả TN hãy rút ra nhận xét xem điện trở của các dây dẫn này là như nhau hay khác nhau?Điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào vật liệu làm dây dẫn.2. Kết luận: Có Rnh = 2.8.10-8 Ω Có Rđ = 1,7.10-8 Ω Tiết diện S = 1m2Chiều dài l = 1mĐoạn dây nhômTiết diện S = 1m2Chiều dài l =1mĐoạn dây đồng1. Điện trở suất BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞVí dụ:Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn được đặc trưng bằng một đại lượng là điện trở suất của vật liệu.Ta nói: - Điện trở suất của nhôm là 2,8 . 10-8 Ω m - Điện trở suất của đồng là 1,7 . 10-8 Ω m Điện trở suất của một vật liệu có trị số bằng điện trở của một đoạn dây dẫn hình trụ được làm bằng vật liệu đó có chiều dài 1m và có tiết diện 1m2 Kí hiệu : ρ ( rô ) Đơn vị : Ωm (ôm mét)1. Điện trở suất BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞBảng điện trở suất của một số chất (ở 200C): Kim loạiHợp kimBạc1,6.10-8Nikêlin0,40.10-6Đồng1,7.10-8Manganin0,43.10-6Nhôm2,8.10-8Constantan0,50.10-6Vônfram5,5.10-8Nicrom1,10.10-6Sắt12,0.10-81. Điện trở suất BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ1. Điện trở suất BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞC2: Dựa vào bảng 1 hãy tính điện trở của đoạn dây dẫn Constantan dài l = 1m và có tiết diện S = 1mm2Trả lời: Ta có 1m2 = 106mm2 vậy 1mm2 = 1/10-6 m2 Theo bảng ta có điện trở của Constantan khi có chiều dài là 1m và tiết diện là 1m2 là 0.50.10-6Ω do đó do đó điện trở của dây constantan khi có chiều dài 1m và tiết diện 1mm2 là 0.50.10-6 . 1/10-6 = 0.5 Ω1. Điện trở suất BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ2. Công thức điện trởC3: Để xây dựng công thức điện trở R của một đoạn dây dẫn có chiều dài l, có tiết diện S và làm bằng vật liệu có điện trở suất là ρ (rô) , hãy tính các bước như bảng 2.Các bước tínhDây dẫn (được làm từ vật liệu có điện trở suất)Điện trở của dây dẫn 1Chiều dài 1 mTiết diện 1m2R1 =2Chiều dài l (m)Tiết diện 1m2R2 = 3Chiều dài l (m)Tiết diện S (m2)R =ρρ.l1. Điện trở suất BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞ2. Công thức điện trở3. Kết luận Điện trở của dây dẫn được tính bằng công thức : ρ là điện trở suất (Ωm )l là chiều dài dây dẫn ( m ) S là tiết diện dây dẫn (m2)Trong đó:BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞIII. VẬN DỤNG C4: Tính điện trở của đoạn dây dẫn đồng dài l = 4m có tiết diện tròn, đường kính d = 1mm (lấy )Tóm tắtl = 4m d = 1mm Ωm)R = ?GiảiDiện tích tiết diện dây là:Điện trở dây là:BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞIII. VẬN DỤNG C5: Từ bảng 1 hãy tính:+ Điện trở sợi dây nhôm dài 2m có tiết diện 1mm2.+ Điện trở của sợi dây nikêlin dài 8m, có tiết diện tròn và đường kính là 0,4mm+ Điện trở sợi dây đồng BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞIII. VẬN DỤNG C5:Tóm tắtGiảia. Điện trở sợi dây nhôm :b. Điện trở của sợi dây nikêlin :c. Điện trở sợi dây đồng:Rnhôm = ?Rni = ?Rđông = ?lnh = 2mSnh = 1 mm2lni = 8mdnh = 0,4 mmlđ = 400mSđ = 2 mm2BÀI 9: SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNI. SỰ PHỤ THUỘC CỦA ĐIỆN TRỞ VÀO VẬT LIỆU LÀM DÂY DẪNII. ĐIỆN TRỞ SUẤT – CÔNG THỨC ĐIỆN TRỞIII. VẬN DỤNGC6: Một sợi dây tóc bóng đèn làm bằng vonfam ở 200C có điện trở 25 Ω, có tiết diện tròn bán kính 0,01mm. Hãy tính chiều dài của dây tóc này (lấy )Chiều dài của dây tóc:Tiết diện dây tóc:GiảiS )2 = 3,14.10-10 (m2)HDVN* Đọc “Có thể em chưa biết”* Học thuộc ghi nhớ. * Làm bài tập 9.1 - 9.10 (SBT)