Bài giảng Vật lý Lớp 9 - Tiết 44, Bài 37: Máy biến thế

SƠ ĐỒ ĐIỆN TỪ NHÀ MÁY ĐIỆN ĐẾN NƠI TIÊU THỤ25 000 V500 000 V11 000 V11 000 V380 V220 VTiết 44 - Bài 37:MÁY BIẾN THẾ I. CẤU TẠO VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA MÁY BIẾN THẾ1. Cấu tạo- Hai cuộn dây có số vòng khác nhau, đặt cách điện với nhau.- Một lõi sắt (hay thép) có pha silic chung cho cả hai cuôn dây.CẤU TẠO MÁY BIẾN THẾMáy biến thế trong công nghiệpMáy biến thế trong gia đình C1. Nếu đặt vào hai đầu của một cuôn dây (gọi là cuộn sơ cấp) một hiệu điện thế xoay chiều thì bóng đèn mắc ở hai đầu dây kia (gọi là cuộn thứ cấp) có sáng lên không? Tại sao?2. Nguyên tắc hoạt độngChúng ta quan sát thí nghiệm sau: C1: có sáng. Vì khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một hiệu điện thế xoay chiều, cuộn dây sơ cấp sinh ra từ trường biến thiên xuyên qua tiết diện của dây thứ cấp làm xuất hiện dòng điện cảm ứng xoay chiều, nên đèn sáng.C2. Hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn thứ cấp là HĐT xoay chiều. Tại sao? C2. Đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp một HĐT xoay chiều thì trong cuôn dây đó có dòng điện xoay chiều chạy qua. Từ trường trong lõi sắt luân phiên tăng giảm, vì thế số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuôn thứ cấp luân phiên tăng giảm. Kết quả là trong cuộn thứ cấp xuất hiện dòng điện xoay chiều. Một dòng điện xoay chiều phải do một HĐT xoay chiều gây ra. Bởi vậy hai đầu cuộn dây thứ cấp có một dòng điện xoay chiều.3. Kết luận. Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một HĐT xoay chiều thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một HĐT xoay chiều.Hoạt động của máy biến thế332 1n2(vòng)n1(vòng) U2 (V)U1 (V) Kết quảLần thí nghiệmII. TÁC DỤNG LÀM BIẾN ĐỔI HIỆU ĐIỆN THẾ CỦA MÁY BIẾN THẾ1. Quan sát 399420246V:6 V= 1 ┴6420246V: V= 1 ┴KU1 = 3VU2 = 6Vn1 = 200 vßngn2 = 400 vßngKHOA VËT TR­êng cao ®¼ng s­ ph¹m qu¶ng ninhKHOA VËT TR­êng cao ®¼ng s­ ph¹m qu¶ng ninh9420246V:6 V= 1 ┴KU1 = 3VU2 = 1,5Vn1 = 400 vßngn2 = 200 vßngKHOA VËT TR­êng cao ®¼ng s­ ph¹m qu¶ng ninh9420246V:6 V= 1 ┴KHOA VËT TR­êng cao ®¼ng s­ ph¹m qu¶ng ninh6630369V:6 V= 1 ┴9420246V:6 V= 1 ┴KU1 = 9VU2 = 4,5Vn1 = 400 vòngn2 = 200 vòngKHOA VËT TR­êng cao ®¼ng s­ ph¹m qu¶ng ninhKHOA VËT TR­êng cao ®¼ng s­ ph¹m qu¶ng ninhKết quả đoLần thí nghiệmU1 (V)U2 (V)n1 (vòng)n2 (vòng)Lần 13Lần 23Lần 3962004004004002002001,54,5Bảng kết quả:Từ bảng kết quả, em hãy lập tỉ số và (trong ba lần đo) để so sánh?+ Lần 1: Ta có: ; + Lần 2: Suy ra: Ta có: ; Suy ra: Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn. + Nếu U1 U2 thì ta có MBT là máy hạ áp (thế).2. Kết luậnIII. LẮP ĐẶT MÁY BIẾN THẾ Ở HAI ĐẦU ĐƯỜNG DÂY TẢI ĐIỆN Điện năng được truyền tải từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ bằng đường dây dẫn điện. Em hãy chỉ ra nơi nào đặt máy tăng thế, nơi nào đặt máy hạ thế trên sơ đồ hình 37.2/SGK?NHÀMÁYĐIỆNTăng thế11 000 V220 VHạ thếHạ thếHạ thế Ở đầu đường dây tải điện về phía nhà máy điện được đặt máy tăng thế (tăng hiệu điện thế để giảm hao phí trên đường dây tải điện), ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế để có hiệu điện thế thích hợp (thường là 220V). Ở hai đầu đường dây tải điện phải đặt hai loại máy biến thế (tăng thế; hạ thế) có nhiệm vụ khác nhau.+ Số vòng của cuộn 6V:(vòng)(vòng)IV. VẬN DỤNG+ Số vòng của cuộn 3V: C4. Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ hiệu điện thế từ 220V xuống còn 6V và 3V. Cuộn sơ cấp có 4000 vòng. Tính số vòng dây của các cuộn thứ cấp tương ứng.Bài làm Điều nào sau đây là sai khi nói về máy biến thế (MBT)? A. MBT có tác dụng thay đổi HĐT xoay chiều. B. MBT có số vòng cuộn sơ cấp và thứ cấp khác nhau.C. Khi tải điện năng đi xa thì dùng máy tăng thế.D. MBT hoạt động được với cả dòng điện không đổi.Chóc c¸c em vui vÎ, tháa m¸i!