Giáo án Công nghệ Lớp 9 (Phát triển năng lực) - Tiết 1 đến 25

Giáo án Công nghệ Lớp 9 (Phát triển năng lực) - Tiết 1 đến 25

Bài 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ

I. Mục tiêu:

1. Kiến thức:

- Biết được giá trị của việc trồng cây ăn quả

- Biết được đặc điểm thực vật, yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả

- Biết được một số cây ăn quả thuộc 3 nhóm: cây ăn quả nhiệt đới, á nhiệt đới, ôn đới.

- Biết được các khâu trong quy trình sản xuất cây ăn quả: Nhân giống, thời vụ, khoảng cách, đào hố-bón phân lót, trồng cây

2. Kỹ năng:

- Rèn luyện kỹ năng phát triển tư duy kỹ thuật.

3. Thái độ:

- Có ý thức bảo vệ các giống cây ăn quả có giá trị, có ý thức tham gia phát triển cây ăn quả của gia đình

4. Năng lực, phẩm chất :

- Năng lực chung : Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực phân tích, năng lực tổng hợp thông tin

- Năng lực bộ môn: Năng lực sử dụng công nghệ cụ thể, năng lực phân tích, năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật.

5. Định hướng phát triển phẩm chất

- Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ; Có trách nhiệm bản thân và cộng đồng

II. Phương pháp

 Thảo luận nhóm, vấn đáp, quan sát

III. Chuẩn bị:

1. Giáo viên :

- Nghiên cứu nội dung SGK-SGV và các tài liệu có liên quan

- Sưu tầm một số hình ảnh về một số trái cây đặc sản vùng miền.

2. Học sinh:

- Sưu tầm tranh ảnh có liên quan.

IV. Tiến trình dạy học:

Thực hiện trong 02 tiết

Tiết 1 Bài 2 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (T1)

1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số

2. Kiểm tra bài cũ:

? Nghề trồng cây ăn quả có ý nghĩa gì đối với đời sống và nền kinh tế ?

? Nêu các yêu cầu đối với người làm nghề trồng cây ăn quả và triển vọng của nghề ?

3. Bài mới:

- Khởi động

Hầu hết các loại cây ăn quả đều có giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao, được nhân dân ta trồng khắp mọi nơi. Tuy nhiên tại sao cùng một loại quả mà có nơi thì ăn ngon, có nơi lại không ngon?

Quá trình sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu giá trị cùng đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả qua tiết thứ nhất của bài 2.

 

doc 65 trang Hoàng Giang 30/05/2022 4420
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Công nghệ Lớp 9 (Phát triển năng lực) - Tiết 1 đến 25", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
	 Bài 1	GIỚI THIỆU NGHỀ TRỒNG CÂY ĂN QUẢ
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: 
- Biết được vai trò, công việc trồng cây ăn quả trong sản xuất đời sống và nền kinh tế. 
- Xác định được vị trí, biết được các đặc điểm của nghề và yêu cầu đối với người làm nghề trồng cây ăn quả. Qua đó biết được triển vọng của nghề trồng cây ăn quả.
2. Kỹ năng: 
 Rèn luyện năng lực khái quát hoá. 
3. Thái độ: 
- Có ý thức bảo vệ các giống cây ăn quả có giá trị, có ý thức tham gia phát triển cây ăn quả của gia đình
4. Năng lực, phẩm chất :
- Năng lực chung : Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực phân tích, năng lực tổng hợp thông tin 
- Năng lực bộ môn: Năng lực sử dụng công nghệ cụ thể, năng lực phân tích, năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật. 
5. Định hướng phát triển phẩm chất
- Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ; Có trách nhiệm bản thân và cộng đồng
II. Phương pháp
	Thảo luận nhóm, vấn đáp, quan sát
III. Chuẩn bị:	
1. Giáo viên : 
- Nghiên cứu nội dung SGK-SGV và các tài liệu có liên quan
- Hình vẽ về sơ đồ của rễ, thân, hoa và quả.
2. Học sinh: 
- Đọc mục I, II
- Sưu tầm tranh ảnh có liên quan.
IV. Tiến trình dạy học:
Thực hiện trong 01 tiết
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 
2. Kiểm tra bài cũ:
	không 
3. Bài mới:
- Khởi động
Cho HS quan sát vườn cây ăn quả:
GV: Trồng cây ăn quả là nghề góp phần nâng cao chất lượng bữa ăn hàng ngày , cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, đồng thời còn là nguồn thu nhập đáng kể. Nghề trồng cây ăn quả phát triển lâu đời, nhân dân ta tích lũy được nhiều kinh nghiệm và chọ được nhiều giống quí. Vì vậy kinh nghiệm được tích lũy và những giống cây quý là gì? Để hiểu rõ ta vào nội dung bài 1. 
- Hình thành kiến thức 
Hoạt động của Gv & Hs
Nội dung
HĐ1: Tìm hiểu vai trò, vị trí của nghề trồng cây ăn quả
? Hãy kể tên các giống cây ăn quả quý ở nước ta mà em biết?
Hs: Vải thiều - Hải Dương, nhãn lồng- Hưng Yên, bưởi - Đoan Hùng, sầu riêng, măng cụt, chôm chôm 
? Quan sát hình 1 SGK em hãy cho biết nghề trồng cây ăn quả có những vai trò gì trong đời sống và kinh tế?
? Em có biết hiện nay nước ta có bao nhiêu nhà máy chế biến rau, quả ? 
Hs: Khoảng 17 nhà máy trong đó có 12 nhà máy chế biến đồ hộp, 5 nhà máy đông lạnh
I- Vai trò vị trí của nghề trồng cây ăn quả
* Vai trò
 - Cung cấp cho người tiêu dùng các chất: Vitamin, đường, chất khoáng, năng lượng...
 - Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến đồ hộp, nước giải khát.
 - Xuất khẩu
* Vị trí
 Chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế.
HĐ2: Tìm hiểu đặc điểm của nghề và những yêu cầu đối với nghề.
? Đọc mục II SGK-T6 em hãy cho biết nghề trồng cây ăn quả có những đặc điểm gì ?
? Em hãy nêu dụng cụ lao động làm vườn mà em biết ?
Hs: Trả lời 
Gv: Nhận xét và phân tích đặc điểm của nghề
? Có những yêu cầu gì đối với người làm nghề trồng cây ăn quả ?
Hs: Trả lời
Gv: Phân tích yếu tố của ngề trồng cây ăn quả
II. Đặc điểm và yêu cầu của nghề.
1. Đặc điểm của nghề 
a. Đối tượng lao động: Là loại cây ăn quả lâu năm có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao.
b. Nội dung lao động: Nhân giống -> làm đất -> gieo trồng -> chăm sóc -> thu hoạch -> bảo quản->chế biến.
c. Dụng cụ lao động: Cuốc, xẻng, bình tưới ....
d. Điều kiện lao động: Lao động chủ yếu ở ngoài trời.
e. Sản phẩm: Các loại quả
2.Yêu cầu của nghề đối với người lao động.
a. Có tri thức về khoa học sinh học, hóa học, kĩ thuật nông nghiệp, am hiểu thực tiến sản xuất.
b. Có lòng yêu nghề, yêu thiên nhiên cần cù, chịu khó, ham học hỏi, năng động sáng tạo. Có kĩ năng quan sát
c. Có sức khoẻ tốt, dẻo dai thích nghi với hoạt động ngoài trời. Có đôi mắt tinh tường bàn tay khéo léo.
HĐ3: Tìm hiểu triển vọng của nghề.
Gv: Cho Hs đọc thông tin SGK nêu triển vọng của nghề.
 ? Tại sao nghề trồng cây ăn quả lại được khuyến khích phát triển?
Gv: Yêu cầu Hs đọc bảng 1.SGK
? Để đáp ứng yêu cầu phát triển của nghề cần thực hiện tốt các công việc gì?
(Làm tăng năng suất và chất lượng...)
? Theo em hiện nay cần có những biện pháp nào để phát triển nghề trồng cây ăn quả ?
Hs: Tự do phát biể ý kiến
Gv: Nhận xét kết luận
III. Triển vọng của nghề.
 - Tạo công ăn việc làm và thu nhập cho người lao động.
 - Tăng thêm nguồn ngoại tệ cho đất nước. 
- Xây dựng cải tạo vườn cây ăn quả theo hướng chuyên canh và thâm canh.
- Áp dụng các tiến bộ kĩ thuật.
- Xây dựng các chính phù hợp, đẩy mạnh đào tạo, huấn luyên cán bộ kĩ thuật.
4. Hoạt động củng cố. 
 	? Nghề trồng cây ăn quả có vai trò gì với đời sống và nền kinh tế ?
? Em hay nêu yêu cầu của nghề trồng cây ăn quả và phân tích ý nghĩa của nó ?
5. Hoạt động vận dụng, tìm tòi, mở rộng toàn chủ đề 
Em hãy nêu một, hai điển hình về trồng cây ăn quả ở địa phương. ...
6. Hướng dẫn tự học: 
- Học thuộc bài và trả lời các câu hỏi cuối bài
- Chuẩn bị bài 2: “Một số vấn đề chung về cây ăn quả:
- Tìm hiểu trước nội dung bài để đến lớp tham gia thảo luận
+ Ở địa phương em những loại cây ăn quả nào đang được phát triển
+ Kĩ thuật chăm sóc như thế nào để có được nhiều quả, và chất lượng tốt
- Tìm hiểu giá trị của việc trồng cây ăn quả
- Tìm hiểu đặc điểm thực vật, yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả
* NHẬN XÉT – BỔ SUNG
Bài 2	MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ 
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Biết được giá trị của việc trồng cây ăn quả
- Biết được đặc điểm thực vật, yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả
- Biết được một số cây ăn quả thuộc 3 nhóm: cây ăn quả nhiệt đới, á nhiệt đới, ôn đới.
- Biết được các khâu trong quy trình sản xuất cây ăn quả: Nhân giống, thời vụ, khoảng cách, đào hố-bón phân lót, trồng cây
2. Kỹ năng: 
- Rèn luyện kỹ năng phát triển tư duy kỹ thuật.
3. Thái độ: 
- Có ý thức bảo vệ các giống cây ăn quả có giá trị, có ý thức tham gia phát triển cây ăn quả của gia đình
4. Năng lực, phẩm chất :
- Năng lực chung : Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực phân tích, năng lực tổng hợp thông tin 
- Năng lực bộ môn: Năng lực sử dụng công nghệ cụ thể, năng lực phân tích, năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật. 
5. Định hướng phát triển phẩm chất
- Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ; Có trách nhiệm bản thân và cộng đồng
II. Phương pháp
	Thảo luận nhóm, vấn đáp, quan sát
III. Chuẩn bị:	
1. Giáo viên : 
- Nghiên cứu nội dung SGK-SGV và các tài liệu có liên quan
- Sưu tầm một số hình ảnh về một số trái cây đặc sản vùng miền.
2. Học sinh: 
- Sưu tầm tranh ảnh có liên quan.
IV. Tiến trình dạy học:
Thực hiện trong 02 tiết
Tiết 1	 Bài 2	MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (T1)
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 
2. Kiểm tra bài cũ:
? Nghề trồng cây ăn quả có ý nghĩa gì đối với đời sống và nền kinh tế ?
? Nêu các yêu cầu đối với người làm nghề trồng cây ăn quả và triển vọng của nghề ?
3. Bài mới: 
- Khởi động
Hầu hết các loại cây ăn quả đều có giá trị dinh dưỡng và giá trị kinh tế cao, được nhân dân ta trồng khắp mọi nơi. Tuy nhiên tại sao cùng một loại quả mà có nơi thì ăn ngon, có nơi lại không ngon?
Quá trình sinh trưởng và phát triển của cây ăn quả chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau. Hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu giá trị cùng đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả qua tiết thứ nhất của bài 2.
- Hình thành kiến thức 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
HĐ1: Tìm hiểu giá trị của việc trồng cây ăn quả.
? Theo các em trong quả cây có chất dinh dưỡng gì ?
Hs: Trả lời
Gv: Nhận xét kết luận
Gv: Cho Hs đọc thông tin SGK
?Ngoài giá trị dinh dưỡng quả và các bộ phân khác còn có giá trị gì ?
Gv: Mở rộng thêm cho Hs về những khó khăn trong việc xuất khẩu quả của Việt Nam sang các nước khác.
? Cây ăn quả có tác dụng gì trong việc bảo vệ môi trường?
? Em hãy cho biết giá trị nào của cây ăn quả là qua trọng nhất ?
Hs: Phát biểu cá nhân
Gv: Nhận xét kết luận
I- Giá trị của việc trồng cây ăn quả
 1. Giá trị dinh dưỡng.
- Chứa nhiều loại đường dễ tiêu, các axit hữu cơ, protein...
- Chứa nhiều loại vitamin: A, B1, ...
 2. Giá trị khác
- Quả và các bộ phận khác có khả năng chữa một số bệnh: Dạ dày, tim mạch, cao huyết áp..
 3. Quả cung cấp nguyên liệu cho nhà máy chế biến đồ hộp. Ngoài ra còn là mặt hàng xuất khẩu.
 4. Bảo vệ môi trường sinh thái: Làm sạch không khí, giảm tiếng ồn, làm rừng phòng hộ, làm hàng rào chắn gió, làm đẹp cảnh quan thiên nhiên, chống xói mòn, bảo vệ đất.
HĐ2: Tìm hiểu đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả.
Gv: Treo hình vẽ dặc điểm của thân, rễ nêu yêu cầu Hs quan sát và cho biết
? Cây ăn quả có mấy loại rễ, nêu tác dụng của mỗi loại rễ? (2 loại rễ: Rễ cọc giữ cho cây đứng vững, rễ chùm hút nước và các chất dinh dưỡng nuôi cây)
?Cây ăn quả thường có thân gì, có tác dụng như thế nào?(Thường là thân gỗ để đỡ khối lượng quả lớn)
? Thông thường cây ăn quả có mấy loại hoa đó là những loại hoa nào ? (Hoa đực, hoa cái, hoa lưỡng tính)
?Kể tên một số loại cây ăn quả thuộc vào quả hạch, quả mọng, quả vỏ cứng ?
? Tại sao chúng ta cần tìm hiểu đặc điểm thực vật của cây ăn quả? 
Hs : Để chọn giống, thu hoạch, bảo quản, chế biến và vận chuyển phù hợp
Gv: Nhận xét kết luận
Gv: Phát phiếu học tập và yêu cầu Hs hoàn thành:
- Nêu được yêu cầu về nhiệt độ, độ ẩm. ánh sáng, đất và chất dinh dưỡng đối với cây ăn quả
- Thời gian 7 phút
- Nội dung: Đọc mục 2 yêu cầu ngoại cảnh tìm ý điền vào chỗ trống trong phiếu học tập cho phù hợp
II. Đặc điểm thực vật và yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả.
1. Đặc điểm thực vật
a. Rễ
 - Loại mọc thẳng sâu xuống đất; loại mọc ngang do đó cần chăm sóc để rễ phát triển tốt
b. Thân
 - Từ thân có nhiều cành cấp 1, từ cành cấp 1 có nhiều cành cấp 2 cứ như vậy cho đến cành cấp 5,6; cành cấp 5 thường mang quả do đó tạo cành để có nhiều quả
c. Hoa
 - Có loại hoa đực hoa cái riêng, có loại hoa lưỡng tính. Cần có biện pháp để cây thụ phấn tốt
d. Quả và hạt
 - Quả hạch: Đào, mơ, mận..
 - Quả mọng: Cam, quýt....
 - Quả vỏ cứng: Dừa. đào lộn hột..
2. Yêu cầu ngoại cảnh
HĐ3: Tìm hiểu kĩ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả
Gv: Cây ăn quả nước ta gồm 3 nhón, cây ăn qủa nhiệt đới, á nhiệt đới và ôn đới
Gv: Cho Hs làm BT SGk hãy điền các loại cây ăn quả mà em biết theo mẫu bảng 2 trong SGK.
STT
Nhóm cây ăn quả
Các loại cây ăn quả
1
Nhiệt đới
2
Á nhiệt đới
3
Ôn đới
Hs: Thảo luận nhóm theo trả lời
Gv: Nhận xét kết luận
? Người ta thường dùng phương pháp nào để nhân giống cây ăn quả?
Hs: Trả lời
Gv: Nhận xét kết luận
III- Kĩ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả
1. Giống cây
STT
Nhóm cây ăn quả
Các loại cây ăn quả
1
Nhiệt đới
Chôm chôm, thanh long, măng cụt, sầu riêng, chuối, dứa, mít, xoài, dừa, hồng xiêm, vú sữa, đào lộn hột .
2
Á nhiệt đới
Cam, quýt, chanh, bưởi, hồng, vải, nhẵn, bơ 
3
Ôn đới
Lê, đào, mận, nho, táo, dâu tây 
2. Nhân giống
- Phương pháp hữu tính: Gieo hạt.
- Phương pháp vô tính: Giâm cành, chiết cành, ghép, tách chồi...
phiếu học tập
Các yếu tố ngoại cảnh
Mức độ phù hợp của cây ăn quả
Nhiệt độ
Độ ẩm, lượng mưa
Ánh sang
Chất dinh dưỡng
Đất
ĐÁ
a. Nhiệt độ
Tuỳ từng loại cây25-30o
b. Độ ẩm và lượng mưa
- Độ ẩm: 80-90%, không chịu úng
- Lượng mưa: 1000-2000 mm/năm
c. Ánh sáng
Cây ưa ánh sáng: Hầu hết các loại cây ăn quả ưa ánh sáng: Cam, nhãn, vải, xoài...
Cây ưa bóng râm: Dâu tây, dứa...
d. Chất dinh dưỡng
Cần đủ N, P, K, vi lượng
e. Đất
Có kết cấu tốt ít chua
* Hoạt động củng cố trực tiếp. 
 	? Nghề trồng cây ăn quả có vai trò gì với đời sống và nền kinh tế ?
? Em hay nêu yêu cầu của nghề trồng cây ăn quả và phân tích ý nghĩa của nó ?
* Hướng dẫn tự học: 
- Tìm hiểu một số cây ăn quả thuộc 3 nhóm: cây ăn quả nhiệt đới, á nhiệt đới, ôn đới. Sưu tầm một số hình ảnh về một số trái cây đặc sản vùng miền
- Tìm hiểu các khâu trong quy trình sản xuất cây ăn quả: Nhân giống, thời vụ, khoảng cách, đào hố-bón phân lót, trồng cây
Tiết 2	Bài 2	MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (T2)
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 
2. Kiểm tra bài cũ:
? Em cho biết giá trị của việc trồng cây ăn quả ?
Đáp án: Giá trị của việc trồng cây ăn quả:
- Giá trị dinh dưỡng: chứa nhiều đường, đạm, béo, khoáng, vitamin
- Là nguyên liệu cho nhà máy chế biến nông sản
- Làm thuốc chữa bệnh
- Bảo vệ môi trường sinh thái
3. Bài mới: 
- Khởi động
Cho HS quan sát video trồng cây ăn quả
GV: Em đã từng trồng cây ăn quả chưa? Nêu các quy trình theo hiểu biết và kinh nghiệm của em
Cây ăn quả là cây có giá trị dinh dưỡng và kinh tế cao được nhân dân trồng từ lâu và có nhiều kinh nghiệm . Trong quá trình sinh trưởng và phát triển cây ăn quả , cần phải hiểu được quy trình trồng cây ăn quả. Chúng ta cùng nghiên cứu tiết học ngày hôm nay.
- Hình thành kiến thức 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
HĐ1: Tìm hiểu kĩ thuật trồng và chăm sóc cây ăn quả
Gv: Cho Hs đọc mục 3 SGK
? Thời gian nào trồng cây ăn quả là thích hợp?
? Tại sao nên trồng dày hợp lí? (Tận dụng được đất, vừa dễ chăm sóc)
Hs: Trả lời
Gv: Nhận xét, phân tích thêm về khoảng cách trồng cây
? Hố trồng cây ăn quả có giống hố trồng các loại cây khác không?
? Khi trồng cần lưu ý những vấn đề gì?Cần phải làm như thế nào để giữ ẩm, hạn chế cỏ dại và chống xói mòn đất?
? Nêu mục đích của việc làm cỏ vun xới?
? Bón phân không đúng yêu cầu kĩ thuật có ảnh hưởng đến môi trường không?
? Khi bón phân thúc cho cây ta nên bón trực tiếp vào gốc cây hay bón theo hình chiếu của tán lá cây?
? Bón phân thúc cho cây ăn quả vào mấy thời kì, ta nên sử dụng những loại phân gì để bón?
Hs: Bón vào 2 thời kì: Bón khi cây chưa ra hoa hoặc đã ra hoa và bón sau khi thu hoạch quả. Thường sử dụng phân chuồng kết hợp với phân hoá học hoặc bùn ao, phù sa...
Gv: Nhận xét kết luận
? Thời kì nào cây cần đủ nuớc?
Hs: Đọc thông tin SGK và liên hệ thực tế để trả lời câu hỏi.
? Mục đích của việc tạo hình, sửa cành là gì ?
Hs: Trả lời 
Gv: Nhận xét kết luận
? Nêu các biện pháp phòng trừ sâu bệnh? ở địa phương em thường sử dụng biện pháp nào để phòng trừ sâu bệnh?
? Khi sử dụng thuốc hoá học để phòng trừ sâu bệnh chúng ta cần lưu ý vấn đề gì ? 
? Dùng thuốc hóa học không đúng kĩ thuật có ảnh hưởng đến môi trường không?
Gv: Yêu cầu Hs đọc thông tin SGK, hướng dẫn Hs để Hs nắm bắt được thế nào là sử dụng chất điều hoà sinh trưởng đúng kĩ thuật. 
Gv: Phân tích và nhấn mạnh việc sử dụng chất kích thích ra hoa đậu quả và lớn nhanh ở quả không đúng kĩ thuật sẽ có tác hại đến môi trường và sức khoẻ của con người.
3. Trồng cây ăn quả
a. Thời vụ
- Đối với các tỉnh phía Bắc: Vụ xuân và vụ thu.
- Đối với các tỉnh phía Nam: Đầu mùa mưa.
b. Khoảng cách trồng
 - Tùy vào loại đất lợi cây có khoảng cách trồng khác nhau
c. Đào hố, bón phân lót 
 - Trước khi trồng 15-30 ngày phải đào hố, kích thước hố khác nhau tùy mỗi loại cây, chộn lớp đất mặt cho vào hố rồi lấp đất
d. Trồng cây
QT: Đào hố - Bóc vỏ bầu - Đặt cây vào hố - Lấp đất, tưới nước.
* Lưu ý
- Nên trồng cây có bầu đất
- Đặt cây và giữa hố cho ngay ngắn lấp lớp đất mặt xuống dưới, lớp đất dưới phủ lên trên
- Không trồng cây khi có gió, giữa trưa nắng.
- Trồng xong nên buộc dây với cọc đỡ.
- Phủ rơm rạ hoặc các vật liệu khác xung quanh gốc cây. Trồng xen cây ngắn ngày.
4. Chăm sóc
a. Làm cỏ, vun xới
 Diệt cỏ dại, làm mất nơi ẩn nấp của sâu bệnh, làm cho đất tơi xốp
b. Bón phân thúc
 - Bón phân đúng yêu cầu kỹ thuật, phân hữu cơ đã hoai mục, vùi trong đất tránh ô nhiễm môi trường.
 - Bón thêm bùn khô khô, phù sa cung cấp dinh dưỡng cho cây, ghóp phần cải tạo đất.
 - Bón theo hình chiếu của tán lá cây.
c. Tưới nước
 Chủ động tưới nước theo yêu cầu của cây, nhất là thời kì ra hoa, đậu quả
d. Tạo hình, sửa cành
 - Tạo hình: Làm cho cây có thể đứng và có bộ khung khỏe, cành phân phối đều
 - Sửa cành: Loại bỏ những cành nhỏ, cành bị sâu, bệnh, cành vượt, làm cho cây thông thoáng giảm sâu, bệnh.
e. Phòng trừ sâu, bệnh
- Kĩ thuật canh tác: Mật độ trồng, bón phân, giống...
- Biện pháp sinh học, thủ công
- Sử dụng thuốc hoá học
- Phòng trừ sâu bệnh kịp thời bằng các biện pháp tổng hợp, sử dụng thuốc hoá học đúng kĩ thuật để giảm ô nhiễm môi trường, tránh gây độc cho người và động vật, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
g. Sử dụng chất điều hoà sinh trưởng
 - Sử dụng đúng kỹ thuật
HĐ2: Tìm hiểu cách thu hoạch, bảo quản và chế biến
?Gia đình em thường thu hoạch quả vào thời gian nào? Quả như thế nào thì thu hoạch ?
Gv: Yêu cầu Hs đọc thông tin SGK và giới thiệu các cách bảo quản quả ở những nơi trồng nhiều các loại quả.
Gv: Giới thiệu cách bảo quản
Gv: Yêu cầu Hs liên hệ cách bảo quản quả tại gia đình.
? Gia đình em trồng được những loại quả gì, cách chế biến các loại quả đó như thế nào? (Quả mơ, mận, táo..: Làm xirô quả, nhãn, vải sấy khô..)
IV- Thu hoạch, bảo quản, chế biến
1. Thu hoạch
 - Thu hoạch vào lúc trời mát.
 - Khi thu hoạch phải đảm bảo đúng độ chín, nhẹ nhàng, cẩn thận.
2. Bảo quản
 Quả phải được sử lý bằng hóa chất, chiếu tia phóng xạ, gói giấy mỏng đưa vào kho lạnh, không chất đống khi bảo quản.
3. Chế biến
 Tuỳ từng loại quả mà có cách chế biến khác nhau.
4. Hoạt động củng cố. 
 	? Nêu các giống và kĩ thuật trồng cây ăn quả ?
 	? Nêu các biện phápchăm sóc cây ăn quả ?
? Trình bày cách thu hoạch, bảo quản và chế biến quả cây ăn quả ?
5. Hoạt động vận dụng, tìm tòi, mở rộng toàn chủ đề 
# Cho HS chơi trò chơi:
Chia lớp thành ba đội, trong thời gian 5 phút. Các thành viên trong đội lần lượt lê ghi tên các món chế biến từ hoa quả.
# Trao đổi với bạn bè về cách trồng cậy ăn quả tại địa phương mình.
6. Hướng dẫn tự học: 
a. Chủ đề vừa học: 
- Biết được giá trị của việc trồng cây ăn quả
- Biết được đặc điểm thực vật, yêu cầu ngoại cảnh của cây ăn quả
- Biết được một số cây ăn quả thuộc 3 nhóm: cây ăn quả nhiệt đới, á nhiệt đới, ôn đới.
- Biết được các khâu trong quy trình sản xuất cây ăn quả: Nhân giống, thời vụ, khoảng cách, đào hố-bón phân lót, trồng cây
b. Chủ đề sắp học: 
- Biết được những yêu cầu cơ bản của kĩ thuật xây dựng vườn ươm cây ăn quả, nêu được đặc điểm của hạt cây ăn quả, biên pháp xử lí, kĩ thuật gieo
- Biết được phương pháp nhân giống hữu tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Trình bày được phương pháp nhân giống vô tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Chọn được cành để ghép, giâm đạt tiêu chuẩn kĩ thuật.
* NHẬN XÉT – BỔ SUNG
Bài 3	CÁC PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY ĂN QUẢ
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Biết được những yêu cầu cơ bản của kĩ thuật xây dựng vườn ươm cây ăn quả, nêu được đặc điểm của hạt cây ăn quả, biên pháp xử lí, kĩ thuật gieo
- Biết được phương pháp nhân giống hữu tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Trình bày được phương pháp nhân giống vô tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Chọn được cành để ghép, giâm đạt tiêu chuẩn kĩ thuật.
2. Kỹ năng: 
- Xác định được các khu của vườn ươm, gieo và chăm sóc đảm bảo đủ ẩm, mọc đều giữ nhiệt độ phù hợp
3. Thái độ: 
- Có ý thức cải tiến kĩ thuật nhân giống, tin tưởng và có ý thức tìm tòi khoa học ứng dụng vào trồng trọt.
4. Năng lực, phẩm chất :
- Năng lực chung : Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực phân tích, năng lực tổng hợp thông tin 
- Năng lực bộ môn: Năng lực sử dụng công nghệ cụ thể, năng lực phân tích, năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật. 
5. Định hướng phát triển phẩm chất
- Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ; Có trách nhiệm bản thân và cộng đồng
II. Phương pháp
	Thảo luận nhóm, vấn đáp, quan sát
III. Chuẩn bị:	
1. Giáo viên : 
- Nghiên cứu nội dung SGK-SGV và các tài liệu có liên quan
- Sưu tầm một số hình ảnh về các phương pháp nhân giống cây ăn quả
2. Học sinh: 
- Sưu tầm tranh ảnh có liên quan.
IV. Tiến trình dạy học:
Thực hiện trong 02 tiết
Tiết 1	 Bài 2	MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ CÂY ĂN QUẢ (T1)
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 
2. Kiểm tra bài cũ:
? Nêu các biện pháp chăm sóc cây ăn quả?
3. Bài mới: 
- Khởi động
Để trồng cây ăn quả có năng suất cao, phẩm chất tốt cần có các điều kiện nào? (giống, áp dụng đúng kỹ thuật, trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quả). Vậy muốn có giống cây ăn quả năng suất cao, phẩm chất tốt. Muốn phát triển nghề trồng cây ăn quả nhanh, đạt hiệu quả kinh tế cao phải có nhiều giống tốt, khoẻ mạnh, sạch bệnh, chất lượng cao.Muốn vậy cần phải coi trọng khâu thiết kế vườn ươm và nhân giống cây ăn quả. Bài học hôm nay chúng ta cùng thiết kế vườn ươm và nhân giống cây trồng bằng hạt.
- Hình thành kiến thức 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
HĐ1: Tìm hiểu cách xây dựng vườn ươm cây ăn quả
? Mục đích của xây dựng vườn ươm cây trồng là gì ? 
Hs: Chủ động tạo nguồn nguyên liệu, chủ động sản xuất số lượng cây nhiều, năng suất cao 
? Địa điểm để làm vườn ươm cây ăn quả phải đảm bảo yêu cầu gì ?
Hs: Trả lời
Gv: Nhận xét kết luận và phân tích về yêu cầu của vườn ươm
? Em hãy cho biết loại đất nào thích hợp với vườn ươm cây ăn quả ?
Gv: Cho Hs quan sát sơ đồ 4 SGK
Gv: Gới thiệu các bước thiết kế vườn ươm cây ăn quả
Gv: Phân tích ý nghĩa của khu vực trồng cây giống trong vườn ươm. Đây là khu vực cung cấp nguyên liệu để tạo giống và nhân giống, cho nên cây mẹ phải là cây tốt, quý hiếm, có giá trị kinh tế cao 
? Ý nghĩa của khu vực luân canh cây trồng trong vườn ươm ? 
Hs: Tăng độ màu cho đất như cây họ đậu, lạc, những cây này có nốt sần cố định đạm cho đất canh tác )
Gv: Nhận xét kết luận
I. Xây dựng vườn ươm cây ăn quả
1. Chọn địa điểm
 - Gần vườn trồng gần nơi tiêu thụ, thuận tiện cho việc vận chuyển
 - Gần nguồn nước tưới
 - Đất phải thoát nước, bằng phẳng, tầng đất mặt dầy, thành phần cơ giới cao, độ chua trung bình
2. Thiết kế vườn ươm
a. Khu cây giống
b. Khu nhân giống
c. Khu luân canh
HĐ2: Tìm hiểu các phương pháp nhân giống cây ăn quả
?Nhân dân ta thường dâm cành những loại cây nào?Kể tên các bước khi dâm cành ?
? Nhân giống hữu tính là gì?
? Khi tiến hành nhân giống bằng phương pháp này chúng ta cần chý ý những vấn đề gì? 
Hs: Đọc thông tin SGK và liên hệ thực tế tại gia đình.
Gv: Nhận xét kết luận
?Nêu ưu, nhược điểm của phương pháp này?
Gv: Lấy các dẫn chứng để Hs nhận ra ưu, nhược điểm của phương pháp nhân giống này.
Gv: Phương pháp nhân giống vô tính bap gồm các phương pháp: chiết cành, giâm cành, ghép.
? Chiết cành là gì?
? Cành chiết phải đảm bảo những yêu cầu gì? 
Gv: Cho Hs đọc thông tin SGK nêu những yêu cầu của cành chiết. 
? Gia đình em đã thực hiện nhân giống cây ăn quả bằng phương pháp này chưa?
? Chiết cành có ưu và nhược điểm gì?
Hs: Trả lời
Gv: Nhận xét, kết luận, phân tích về ưu nhược điểm
II. Các phương pháp nhân giống cây ăn quả
1. Phương pháp nhân giống hữu tính.
- Là phương pháp tạo cây con bằng hạt.
- Khi gieo hạt trên luống hoặc trong bầu đất phải tưới nước phủ rơm để giữ ẩm và chăm sóc thường xuyên
* Ưu điểm: 
- Đơn giản, dễ làm, chi phí ít.
- Hệ số nhân giống cao.
- Cây sống lâu
* Nhược điểm:
- Khó giữ được đặc tính của cây mẹ, lâu ra hoa quả.
2. Phương pháp nhân giống vô tính.
a. Chiết cành
 - Là phương pháp nhân giống bằng cách tách từ cây mẹ để tạo ra cây con.
- Cành triết phải là cành khỏe, có 1-2 năm tuổi, không sâu, bệnh, ở giữa tán cây vươn ra ánh sáng, có đường kính 1-1,5 cm.
- Thời vụ chiết cành: 
+ Vụ xuân và vụ thu: Với các tỉnh phía Bắc.(2-4-8-9)
+ Đầu mùa mưa: (4-5)Với các tỉnh phía Nam.
* Ưu điểm:
- Giữ được đặc tính của cây mẹ
- Mau cho cây giống và ra hoa đậu quả sớm.
* Nhược điểm:
- Hệ số nhân giống thấp
- Cây chóng cỗi và tốn công.
* Hoạt động củng cố trực tiếp. 
 ? Tại sao phải xây dựng vườn ươm cây giống ? Nêu các yêu cầu khi chọn vườn ươm?
? Hãy nêu ưu nhược điểm của phương pháp nhân giống hữu tính?
* Hướng dẫn tự học: 
- Tìm hiểu các phương pháp nhân giống vô tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Tìm hiểu liệu pháp nhân giống cây ăn quả ở địa phương em để thảo luận ở bài học sau.
Tiết 2	 Bài 3	CÁC PHƯƠNG PHÁP NHÂN GIỐNG CÂY ĂN QUẢ 
1. Ổn định lớp: kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ: 
? Tại sao phải xây dựng vườn ươm cây giống ? Nêu các yêu cầu khi chọn vườn ươm?
? Hãy nêu ưu nhược điểm của phương pháp nhân giống hữu tính?
3. Bài mới: 
- Khởi động
? Nêu một số phương pháp nhân giống vô tính mà em biết?
Học sinh trả lời
Muốn phát triển nghề trồng cây ăn quả nhanh, đạt hiệu quả kinh tế cao cần có những giống tốt, khỏe mạnh, sạch bệnh, chất lượng cao muốn vậy cần phải coi trọng khâu thiết kế vườn ươm và nhân giống cây ăn quả. Để nhân giống có rất nhiều phương pháp như chiết cành, giâm cành, ghép cành. Cụ thể các phương pháp đó như thế nào bài học hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu phương pháp nhân giống vô tính.
- Hình thành kiến thức 
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
HĐ1:Tìm hiểu phương pháp giâm cành
Gv: Cho Hs đọc thông tin SGK
? Giâm cành là gì?
? Nhân dân ta thường giâm cành những loại cây ăn quả nào?
? Để thực hiện phương pháp giâm cành đạt kết quả cần làm tốt những khâu kĩ thuật nào?
Hs: Đọc thông tin SGK và liên hệ thực tế tại gia đình.
? Nêu ưu, nhược điểm của phương pháp này ?
Gv: Lấy các dẫn chứng để Hs dễ dàng nhận ra ưu, nhược điểm của phương pháp nhân giống này.
2. Phương pháp nhân giống vô tính.
b. Giâm cành
 Là phương pháp nhân giống dựa trên sự hình thành rễ phụ của các đoạn cành đã cắt rời khỏi cây mẹ.
 Kĩ thuật:
 - Làm nhà dâm cành ở nơi thoáng mát, gần nơi ra ngôi cây con
 - Chọn cành non 1-2 năm tuổi, ở giữa tâng tán cây vươn ra ánh sáng, chưa ra hoa quả, không bị sâu, bệnh.
 - Thời vụ dâm thích hợp: Tháng 2-4 vụ xuân, từ tháng 8-10 vụ thu ở các tỉnh phía bắc; đầu mùa mưa 4-5 ở các tỉnh phía Nam
 - Trước khi dâm, nhúng gốc hom vào dung dịch chất kích thích ra rễ với nồng độ và thời gian tùy theo mỗi loại cây
 - Mật độ cành dâm phải đảm bảo nguyên tác các lá không che khuất nhau
 - Từ sau khi cắt cành dâm đến lúc ra rễ, phải thường xuyên duy trì độ ẩm trên mặt lá và đất.
* Ưu điểm:
- Giữ được đặc tính của cây mẹ
- Mau cho cây giống và ra hoa đậu quả sớm.
- Hệ số nhân giống cao
* Nhược điểm:
- Đòi hỏi kĩ thuật và thiết bị cần thiết.
HĐ 2: Tìm hiểu phương pháp ghép cành
Gv: Cho Hs đọc thông tin SGK
? Ghép là gì?
? Để thực hiện phương pháp ghép đạt kết quả cần làm tốt những khâu kĩ thuật nào?(Mắt ghép, cành ghép khỏe, không sâu bệnh, khi ghép các mo tương ứng phải phù hợp với nhau và giữu chỗ ghép không bị nhiễm trùng hoặc sâu phá hoại)
Gv: Yêu cầu Hs quan sát H 5,6,7 SGK 
Gv: Giới thiệu các cách ghép cành.
Gv: Cho Hs quan sát H8 
Gv: Giới thiệu các cách ghép mắt.
? Phương pháp ghép có ưu và nhược điểm gì ?
Gv: Nhận xét, kết luận
c . Ghép
 Là phương pháp cắt một đoạn cành hay mắt để ghép lên gốc của cây cùng họ để tạo nên một cây con mới.
* Ghép cành: 
- Áp dụng cho các loại cây ăn quả khó lấy mắt, vỏ cứng, vỏ mong, gòn, khó bóc, có các kiểu ghép:
 + Ghép áp
 + Ghép nêm
 + Ghép chẻ bên
* Ghép mắt: 
 + Ghép cửa sổ
 + Ghép chữ T
 + Ghép mắt nhỏ có gỗ.
- Kĩ thuật ghép: 
* Ưu điểm:
- Giữ được đặc tính của cây mẹ
- Ra hoa đậu quả sớm.
- Tăng sức chống chịu với điều kiện ngoại cảnh
- Hệ số nhân giống cao
- Duy trì được nòi giống.
* Nhược điểm:
- Đòi hỏi kĩ thuật phức tạp trong việc chọn gốc ghép, cành ghép và thao tác ghép
4. Hoạt động củng cố. 
? Thế nào là giâm cành ? Cho biết ưu, nhược điểm của giâm cành?
? Giâm, chiết, ghép khác nhau ở những điểm nào?
? So sánh ưu nhược điểm của phương pháp nhân giống vô tính và hữu tính?
5. Hoạt động vận dụng, tìm tòi, mở rộng toàn chủ đề 
Ở địa phương em đã tiến hành nhân giống vô tính cây ăn quả như thế nào?
6. Hướng dẫn tự học: 
a. Chủ đề vừa học: 
- Biết được những yêu cầu cơ bản của kĩ thuật xây dựng vườn ươm cây ăn quả, nêu được đặc điểm của hạt cây ăn quả, biên pháp xử lí, kĩ thuật gieo
- Biết được phương pháp nhân giống hữu tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Trình bày được phương pháp nhân giống vô tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Chọn được cành để ghép, giâm đạt tiêu chuẩn kĩ thuật.
b. Chủ đề sắp học: 
+ Tìm hiểu quy trình giâm cành
- Biết được những yêu cầu cơ bản của kĩ thuật xây dựng vườn ươm cây ăn quả, nêu được đặc điểm của hạt cây ăn quả, biên pháp xử lí, kĩ thuật gieo
- Biết được phương pháp nhân giống hữu tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Trình bày được phương pháp nhân giống vô tính và các biện pháp kĩ thuật.
- Chọn được cành để ghép, giâm đạt tiêu chuẩn kĩ thuật.
+ Chuẩn bị	- Dao nhỏ sắc
- Kéo cắt cành
- Khay đựng đất bột mịn hoặc cát
- Bình tưới nước có vòi sen hoặc bình bơm thuốc trừ sâu
- Cành để giâm, cành tranh hoặc bưởi
- Túi bầu
- Thuốc kích thích ra rễ
* NHẬN XÉT – BỔ SUNG
Bài 4	 THỰC HÀNH GIÂM CÀNH
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
Hiểu được các bước của quy trình giâm cành, yêu cầu kĩ thuật cần đạt được trong từng bước.
2. Kỹ năng: 
Chọn được cành giâm đảm bảo yêu cầu, xử lí cành giâm bằng thuốc kích thích ra rễ, giâm cành xuống đất đúng kĩ thuật
3. Thái độ : 
Có ý thức thực hành nghiêm túc, đảm bảo vệ sinh an toàn, tin tưởng và có ý thức tìm tòi khoa học ứng dụng vào trồng trọt.
4. Năng lực, phẩm chất :
- Năng lực chung : Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực tư duy, năng lực hợp tác, năng lực sử dụng ngôn ngữ, năng lực phân tích, năng lực tổng hợp thông tin 
- Năng lực bộ môn: Năng lực sử dụng công nghệ cụ thể, năng lực phân tích, năng lực sử dụng ngôn ngữ kỹ thuật. 
5. Định hướng phát triển phẩm chất
- Phẩm chất: Tự lập, tự tin, tự chủ; Có trách nhiệm bản thân và cộng đồng
II. Phương pháp
	Thảo luận nhóm, vấn đáp, quan sát
III. Chuẩn bị:	
1. Giáo viên : 
- Nghiên cứu nội dung SGK-SGV và các tài liệu có liên quan
- Sưu tầm một số hình ảnh về các phương pháp nhân giống cây ăn quả
2. Học sinh: 
- Dụng cụ và các vật liệu cần thiết như mục I SGK .Tr24
IV. Tiến trình dạy học:
Thực hiện trong 02 tiết
Tiết 1	 Bài 4	 THỰC HÀNH GIÂM CÀNH 
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số 
2. Kiểm tra bài cũ:
Câu1: 
Phương pháp ghép là gì ? Nêu ưu và nhược điểm của phương pháp ghép ?
Câu 2: 
Để ghép đạt hiệu quả cao, cần những điều kiện gì ?
Đáp án.
Câu1: 
Là phương pháp cắt một đoạn cành hay mắt để ghép lên gốc của cây cùng họ để tạo nên một cây con mới.
* Ưu điểm:
- Giữ được đặc tính của cây mẹ
- Ra hoa đậu quả sớm.
- Tăng sức chống chịu với điều kiện ngoại cảnh
- Duy trì được nòi giống.
* Nhược điể

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao_an_cong_nghe_lop_9_phat_trien_nang_luc_tiet_1_den_25.doc