Giáo án Lịch sử Lớp 9 - Tiết 15: Phong trào cách mạng Việt Nam sau Chiến tranh thế giới thứ nhất (1919-1925) - Năm học 2020-2021 - Trường THCS Nam Ninh

Tuần	16 	 	 Ngày soạn: 18/12/2020
Tiết 	16 	 Ngày dạy: 23/12/2020
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức
- Biết được những ảnh hưởng, tác động của tình hình thế giới sau Chiến tranh thế giới thứ nhất đến cách mạng Việt Nam.
- Trình bày được những nét chính về các cuộc đấu tranh trong phong trào dân chủ công khai trong những năm 1919 - 1925.
- Trình bày được phong trào đấu tranh của công nhân trong những năm 1919 - 1925, qua đó thấy được sự phát triển của phong trào.
- Lập niên biểu về phong trào yêu nước và phong trào công nhân từ năm 1919 đến năm 1925.
- Nhận xét về phong trào công nhân trong thời kì này.
2. Kỹ năng
Trình bày các sự kiện lịch sử cụ thể, tiêu biểu và tập đánh giá các sự kiện đó.
3. Phẩm chất, năng lực cần đạt 
- Phẩm chất: Trách nhiệm, yêu nước.
- Năng lực:
+ Năng lực chung: Năng lực tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, tự tin. 
+ Năng lực chuyên biệt: Tái hiện kiến thức lịch sử, xác định mối quan hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử; Lập niên biểu những sự kiện lớn của lịch sử Việt Nam sau chiến tranh thế giới thứ nhất.
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC
Hoạt động trợ giúp của giáo viên 
Hoạt động của học sinh 
A. Khởi động 
- GV trực quan cho HS quan sát hình ảnh cụ Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh và Tôn Đức Thắng. Yêu cầu HS trả lời câu hỏi:
+ Em biết gì về những người này?
+ Tại sao ta phải tìm hiểu về những người này?
- Dự kiến sản phẩm
+ HS trả lời theo suy nghĩ của mình.
- Trên cơ sở đó GV dẫn dắt vào bài mới: Trong lúc xã hội Việt Nam phân hóa sâu sắc do ảnh hưởng của tình hình khai thác lần thứ hai của thực dân Pháp, thì tình hình thế giới sau chiến tranh thế giới thứ nhất có những thuận lợi như thế nào đến cách mạng Việt Nam, phong trào Việt Nam phát triển ra sao? Chúng ta sẽ tìm hiểu trong bài học hôm nay.
B. Hình thành kiến thức 
I. Ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga và phong trào cách mạng thế giới 
- Giáo viên nhắc lại cho học sinh ý nghĩa của cách mạng tháng 10 Nga Nguyễn Ái Quốc tìm ra con đường cứu nước. Là 1 trong những người sáng lập ra Đảng cộng sản Pháp.
? Cách mạng tháng 10 Nga ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới như thế nào?
- GV: Đồng thời nhấn mạnh Kẻ thù trước mắt của các nước thuộc địa là chủ nghĩa đế quốc.
? Thế giới có những sự kiện nào ảnh hưởng đến Việt Nam?
- Quốc tế thứ ba, các đảng cộng sản ra đời.
? Như vậy cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới như thế nào?
 giáo viên chốt lại: 
- Sự thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga.
- Sự thành lập Quốc tế cộng sản (3/1919).
- Sự ra đời của hàng loạt các đảng cộng sản như: Đảng cộng sản Pháp (1920), Đảng cộng sản Trung Quốc (1921), đã tác động rất lớn đến cách mạng Việt Nam.
Học sinh trả lời theo hướng dẫn của thầy, cô.
Học sinh thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga và phong trào cách mạng thế giới. Các nhóm trình bày sản phẩm, các nhóm khác nhận xét.
II. Phong trào dân tộc, dân chủ công khai (1919 - 1925)
- Giáo viên tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm.
? Sau chiến tranh thế giới thứ nhất phong trào đấu tranh của giai cấp tư sản diễn ra như thế nào?
- Học sinh: Thảo luận (Dùng báo chí để bênh vực quyền lợi của mình Tuy nhiên khi Pháp nhường cho một số quyền lợi, họ quay sang thoả hiệp).
? Nguyên nhân giai cấp tư sản đấu tranh? (Muốn vươn lên giành vị trí khá hơn trong nền kinh tế).
? Phong trào đấu tranh của các tầng lớp tiểu tư sản, trí thức diễn ra như thế nào?
? Vì sao họ đấu tranh? Tinh thần yêu nước, có chịu sự ảnh hưởng của cách mạng tháng Mười Nga?
- Học sinh: Dựa vào sách giáo khoa trả lời.
- Giáo viên trình bày cho học sinh các sự kiện “Tiếng bom Sa Điện”, đấu tranh đòi thả Phan Bội Châu, đám tang Phan Châu Trinh.
+ Mục tiêu đấu tranh: Chống cường quyền, áp bức, đòi tự do, dân chủ 
+ Tác dụng: Khuấy động lòng yêu nước, chống sự cạnh tranh, chèn ép của tư sản nước ngoài 
+ Hạn chế: Mang tính chất cải lương, giới hạn trong khuôn khổ thực dân, phục vụ tầng lớp trên.
? Dân tộc, dân chủ là? (Là phong trào đấu tranh của giai cấp tư sản và tiểu tư sản trong những năm 1919 – 1925 đòi các quyền tự do, dân chủ và các quyền lợi về kinh tế).
 giáo viên chốt lại: 
1. Tư sản dân tộc 
Phát động phong trào chấn hưng nội hoá, bài trừ ngoại hoá 1919, chống độc quyền cảng Sài Gòn và độc quyền xuất cảng lúa gạo Nam Kỳ 1923.
2. Các tầng lớp tiểu tư sản
Được tập hợp trong các tổ chức chính trị như Việt Nam nghĩa đoàn, Hội Phục Việt, với nhiều hình thức đấu tranh như: xuất bản báo chí tiến bộ, tổ chức ám sát những tên trùm thực dân (tiếng bom Sa Diện), phong trào đòi thả Phan Bội Châu, đám tang Phan Châu Trinh.
Học sinh thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung Phong trào dân tộc, dân chủ công khai (1919 - 1925). Các nhóm trình bày sản phẩm, các nhóm khác nhận xét.
III. Phong trào công nhân (1919 - 1925)
? Điểm mới của phong trào đấu tranh của công nhân là gì?
- Học sinh : Dựa vào sách giáo khoa trả lời. (Thể hiện ý thức giai cấp phát triển nhanh chóng).
- Giáo viên tường thuật lại diễn biến cuộc đấu tranh của công nhân Sài Gòn – Chợ Lớn và thợ máy xưởng Ba Son 8/1945.
Sách giáo khoa: Mở đầu Hải Dương.
? Cuộc đấu tranh của công nhân Ba Son thắng lợi có ý nghĩa gì?
- Học sinh: Dựa vào sách giáo khoa trả lời.
? Hãy đánh giá chung về phong trào công nhân 1919 - 1925 có bước phát triển mới như thế nào?
- Học sinh: Tổng hợp phần III trả lời.
- Giáo viên nhấn mạnh: Tuy đấu tranh còn lẻ tẻ, mang tính chất tự phát, nhưng ý thức (sách giáo khoa)
 giáo viên chốt lại: 
- Năm 1920, công nhân Sài Gòn - Chợ Lớn đã thành lập tổ chức Công hội (bí mật).
- Năm 1922, công nhân viên chức các Sở Công thương ở Bắc Kỳ đấu tranh đòi nghỉ chủ nhật có trả lương.
- Năm 1924, diễn ra nhiều cuộc bãi công của công nhân ở Nam Định, Hà Nội, Hải Dương.
- Tháng 8/1925, công nhân Ba Son bãi công nhằm ngăn cản tàu chiến Pháp chở binh lính sang đàn áp cách mạng Trung Quốc. Cuộc đấu tranh này đã đánh dấu một bước tiến mới của phong trào công nhân Việt Nam - giai cấp công nhân bước đầu đi vào đấu tranh có tổ chức và mục đích chính trị rõ ràng.
Học sinh thảo luận nhóm tìm hiểu nội dung phong trào công nhân (1919 - 1925). Các nhóm trình bày sản phẩm, các nhóm khác nhận xét.
C. Luyện tập 
- GV giao nhiệm vụ cho HS và chủ yếu cho làm việc cá nhân, trả lời các câu hỏi trắc nghiệm. Trong quá trình làm việc HS có thể trao đổi với bạn hoặc thầy, cô giáo.
GV dùng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan, yêu cầu học sinh chọn đáp án đúng trả lời trên bảng con (trắc nghiệm), tùy vào thời gian mà GV đặt câu hỏi cho HS. 
Câu 1: Phong trào dân tộc dân chủ công khai (1919 - 1925), do những gia tầng nào lãnh đạo?
A. Giai cấp tư sản, công nhân. 
B. Giai cấp nông dân và phong kiến.
C. Tầng lớp tiểu tư sản, nông dân. 
D. Tầng lớp tiểu tư sản trí thức và tư sản.
Câu 2: Trong những năm 1919-1925, giai cấp tư sản Việt Nam đấu tranh bằng hình thức
A. khởi nghĩa vũ trang. 
B. chính trị kết hợp vũ trang.
C. dùng báo chí và thành lập Đảng lập hiến. 
D. xuất bản báo chí tiến bộ. 
Câu 3: Trong những năm 1919-1925, tầng lớp tiểu tư sản trí thức Việt Nam đấu tranh bằng hình thức
A. xuất bản báo chí tiến bộ, phát động quần chúng đấu tranh.
B. chính trị kết hợp vũ trang.
C. dùng báo chí và thành lập một chính đảng của gia cấp mình. 
D. khởi nghĩa vũ trang. 
Câu 4: Điểm mới của giai cấp tư sản Việt nam trong giai đoạn này là 
A. dám mạnh dạn đấu tranh. 
B. vận động được quần chúng.
C. thành lập cho giai cấp mình một chính đảng.
D. bắt tay với tư bản Pháp để làm giàu thêm.
Câu 5: Đảng Cộng sản Pháp ra đời tác động đến cách mạng Việt Nam vì
A.Việt Nam là thuộc địa của thực dân Pháp.
B. có Nguyễn Ái Quốc tham gia cùng sáng lập.
C. chứng tỏ giai cấp công nhân nước Pháp đang lớn mạnh.
D. tầm ảnh hưởng của hoạt động Nguyễn Ái Quốc đến cách mạng nước ta. 
Câu 6: Sự ra đời của Đảng Cộng Sản Trung Quốc tác động cách mạng Việt Nam vì:
A. ta và Trung Quốc có mối quan hệ với nhau.
B. ta và Trung Quốc gần với nhau thuận tiện giao lưu.
C. các luồng tư tưởng dễ truyền bá vào nước ta.
D. luồng tư tưởng cộng sản dễ truyền bá vào nước ta.
Câu 7: Phong trào yêu nước dân chủ công khai trong những năm 1924-1925 là phong trào nào?
A. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái và đấu tranh đòi trả tự do nhà yêu Phan Bội Châu.
B. Đấu tranh đòi trả tự do nhà yêu Phan Bội Châu và để tang cụ Phan Chu Trinh.
C. Xuất bản nhiều tờ báo tiến bộ và lập nhiều nhà xuất bản tiến bộ.
D. Tiếng bom của Phạm Hồng Thái và để tang cụ Phan Chu Trinh.
Câu 8: Cuộc bãi công của thợ máy xưởng Ba Son (tháng 8/1925) thể hiện
A. tinh thần đoàn kết của công nhân. 
B. tinh thần đoàn kết quôc tế.
C. ý thức đấu tranh giai cấp vô sản. 
D. ý thức đấu tranh có tổ chức của giai cấp.
Câu 10: Cho các sự kiện sau:
1. Quốc tế cộng sản ra đời
2. Đảng cộng sản In-đô-nê-xia thành lập
3. Đảng cộng sản Pháp ra đời.
4. Đảng Cộng sản Trung Quốc ra đời.
Các sự kiện nào ra đời tạo điều kiện thuân lợi cho việc truyền bá chủ nghĩa Mac-Lê-nin vào nước ta?
A. 1,2,3. B. 1,3, 4. C. 1, 2, 4. D.1, 2, 3, 4.
Học sinh làm việc cá nhân, trao đổi với bạn với thầy, cô.
D. Vận dụng 
Câu 1: Nguyên nhân cơ bản nào làm cho phong trào dân tộc dân chủ công khai bị thất bại?
A. Hệ tư tưởng dân chủ tư sản bị lỗi thời, lạc hậu.
B. Thực dân Pháp còn mạnh đủ khả năng đàn áp.
C. Giai cấp tư sản và tiểu tư sản yếu kém về kinh tế nên ươn hèn về chính trị.
D. Do chủ nghĩa Mác-Leenin chưa truyền bá sâu rộng vào Việt Nam.
Câu 2: Đến năm 1925, phong trào công nhân nước ta đã có một bước tiến mới là
A. Không còn lẻ tẻ, tự phát. 
B. Không còn lẻ tẻ.
C. thể hiện ý thức tự giác của giai cấp. 
D. còn lẻ tẻ mà tự giác
Câu 3: Qua cuộc bãi công của công nhân Ba Son(8/1925), đã để lại bài học gì cho giai cấp công nhân đấu tranh giành thắng lợi sau này?
A. Cần có một tổ chức thống nhất lãnh đạo.
B. Phải có đường lối đúng đắn.
C. Liên kết công nhân trong nhiều ngành nghề đấu tranh.
D. Có tổ chức thống nhất lãnh đạo đúng đắn, liên minh giai cấp.
Học sinh làm việc cá nhân, trao đổi với bạn với thầy, cô.
E. Mở rộng 
- Căn cứ vào đâu để khẳng định phong trào công nhân nước ta phát triển lên một bước cao hơn sau Chiến tranh thế giới thứ nhất?
- Khẳng định phong trào công nhân nước ta phát triển lên một bước cao hơn sau Chiến tranh thế giới thứ nhất vì:
- Những cuộc đấu tranh của công nhân nổ ra với quy mô lớn từ Bắc chí Nam như:
+ Cuộc đấu tranh của công nhân viên chức các sở công thương của tư bản Pháp ở Bắc Kì vào năm 1922 đòi nghỉ ngày chủ nhật có trả lương.
+ Năm 1924, nhiều cuộc bãi công của công nhân các nhà máy dệt, nhà máy rượu, nhà máy xay xát gạo ở Nam Định, Hà Nội, Hải Dương, đã nổ ra.
+ Cuộc bãi công của thợ máy xưởng Ba Son ở cảng Sài Gòn (8/1925).
- Mục đích đấu tranh: từ mục tiêu kinh tế (nghỉ ngày chủ nhật có trả lương) cho đến mục đích chính trị (ngăn cản tàu chiến Pháp mang quân sang đàn áp phong trào cách mạng của nhân dân Trung Quốc).
 Ý thức giai cấp của phong trào công nhân đang phát triển nhanh chóng, chứng tỏ bước phát triển cao hơn của phong trào công nhân sau Chiến tranh thế giới thứ nhất.
Học bài cũ, ôn lại kiến thức đã học từ đầu học kỳ để kiểm tra hết học kỳ I.
Về nhà tìm hiểu, tiết sau báo cáo sản phẩm.