Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 18: Nhôm - Nguyễn Văn Chinh
a. Đuyra
* Thành phần
- Thành phần: là hợp kim chủ yếu của 3 nguyên tố Al-Cu-Mg với Cu < 5%, Mg < 2%. Ngoài ra trong thành phần còn có thêm Fe, Si, Mn.
* Công dụng
- Công dụng: do có độ bền riêng cao, nhẹ nên đuyra được sử dụng phổ biễn trong kỹ thuật hàng không (kết cấu máy bay, tàu vũ trụ ), giao thông vận tải (dầm chịu lực xe tải, sườn tàu biển ) hoặc làm dụng cụ thể thao
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Hóa học Lớp 9 - Bài 18: Nhôm - Nguyễn Văn Chinh", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
CHUYÊN ĐỀ HOÁ HỌC LỚP 9 TRƯỜNG THCS TIẾN THÀNH 11 11 CHAØO MÖØNG CAÙC THAÀY CO DÖÏ GIÔØ GV: NGUYỄN VĂN CHINH Bài 18: NHÔM (ALUMINIUM) KHHH: Al NTK: 27 I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ Phiếu học tập số 1 Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống : - Nhôm là: .................... (kim loại, phi kim) - Màu sắc: ...................... (trắng xám, trắng bạc) - Nhôm là kim loại: ...................... (nặng, nhẹ), khối lượng riêng là ................. (g/cm 3 ) - Nhôm có nhiệt độ nóng chảy là: ...................... - Độ dẫn điện của nhôm bằng .......... độ dẫn điện của kim loại đồng - Nhôm là kim loại ...................... (rất cứng, dẻo). Phiếu học tập số 1 Chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống : - Nhôm là: kim loại - Màu sắc: trắng bạc - Nhôm là kim loại: nhẹ, khối lượng riêng là 2,7 (g/cm 3 ) - Nhôm có nhiệt độ nóng chảy là: 660 độ C - Độ dẫn điện của nhôm bằng 2/3 độ dẫn điện của kim loại đồng - Nhôm là kim loại : dẻo . MỘT SỐ VẬT DỤNG – ĐỒ DÙNG LÀM TỪ NHÔM VÀ HỢP KIM NHÔM Xoong nồi bằng nhôm Ghế nhẹ với chất liệu từ nhôm Máy ảnh làm từ hợp kim nhôm Dây cáp điện bằng nhôm Vỏ máy bằng hợp kim nhôm Ô tô tµu vò trô a. Đuyra * Thành phần - Thành phần: là hợp kim chủ yếu của 3 nguyên tố Al-Cu-Mg với Cu < 5%, Mg < 2%. Ngoài ra trong thành phần còn có thêm Fe, Si, Mn. * Công dụng - Công dụng: do có độ bền riêng cao, nhẹ nên đuyra được sử dụng phổ biễn trong kỹ thuật hàng không (kết cấu máy bay, tàu vũ trụ ), giao thông vận tải (dầm chịu lực xe tải, sườn tàu biển ) hoặc làm dụng cụ thể thao STT Tính chất của nhôm Ứng dụng của nhôm 1 2 3 Chế tạo máy bay , ôtô , xe lửa Vật liệu xây dưng, làm dụng cụ gia đình : nồi, xoong Làm dây dẫn điện Dẫn điện tốt Nhẹ , bền Bền trong không khí và dẫn nhiệt tốt Bài Tập 1. Hãy điền vào bảng sau những tính chất tương ứng với những ứng dụng của nhôm: Al K, Na, Mg, Al , Zn, Fe, Pb, (H) , Cu, Ag, Au Bài 18: NHÔM (ALUMINIUM) I. TÍNH CHẤT VẬT LÍ II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ? ThÝ nghiÖm C¸ch tiÕn hµnh HiÖn tîng NhËn xÐt - ViÕt PTP¦ 1. Nhôm phản ứng với oxi 2.Nhôm phản ứng với phi kim khác 3.Nhôm phản ứng với axit 4. Nhôm phản ứng với dd muối THỰC HÀNH THEO NHÓM TÌM HIỂU TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA NHÔM PHIẾU HỌC TẬP 2 R¾c bét nh«m trªn ngän löa ®Òn cån Trộn đều hỗn hợp bột nhôm và lưu huỳnh cho vào đế sứ. Hơ nóng đỏ đũa thủy tinh đưa nhanh vào hỗn hợp Th¶ mÈu nh«m vµo èng nghiÖm ®ùng dd axit HCl Th¶ mÈu nh«m vµo èng nghiÖm ®ùng dd mu ố i ®ång (II) sunfat Thí nghiệm 1: Nhôm tác dụng với oxi Thí nghiệm 2: Nhôm tác dụng với phi kim khác Thí nghiệm 3: Nhôm tác dụng với axit. Thí nghiệm 4: Nhôm tác dụng với dung dịch muối ThÝ nghiÖm C¸ch tiÕn hµnh HiÖn tîng NhËn xÐt - ViÕt PTP¦ 1. Nhôm phản ứng với oxi 2.Nhôm phản ứng với phi kim khác 3.Nhôm phản ứng với axit 4. Nhôm phản ứng với dd muối THỰC HÀNH THEO NHÓM TÌM HIỂU TÍNH CHẤT HOÁ HỌC CỦA NHÔM PHIẾU HỌC TẬP 2 R¾c bét nh«m trªn ngän löa ®Òn cån ® èt hçn hîp bét nh«m vµ lu huúnh trªn ngän löa ®Òn cån Th¶ mÈu nh«m vµo èng nghiÖm ®ùng dd axit HCl Th¶ mÈu nh«m vµo èng nghiÖm ®ùng dd mu ố i ®ång (II) sunfat ThÝ nghiÖm C¸ch tiÕn hµnh HiÖn tîng NhËn xÐt - ViÕt PTP¦ 1. Nh«m ph¶n øng víi oxi 2.Nh«m ph¶n øng víi PK kh¸c (Al+S) 3. Nh«m ph¶n øng víi axit 4. Nh«m ph¶n øng víi dd muèi R¾c bét nh«m trªn ngän löa ®Òn cån ® èt hçn hîp bét nh«m vµ lu huúnh trªn ngän löa ®Òn cån Th¶ mÈu nh«m vµo èng nghiÖm ®ùng dd axit HCl Th¶ mÈu nh«m vµo èng nghiÖm ®ùng dd mu«i ®ång clorua Nh«m ch¸y s¸ng t¹o thµnh chÊt r¾n mµu tr¾ng Nh«m tan dÇn, cã bät khÝ kh«ng mµu tho¸t ra Cã kim lo¹i mµu ®á b¸m ngoµi d©y nh«m, nh«m tan dÇn, mµu xanh cña dung dÞch nh¹t dÇn Hçn hîp cháy sáng , t¹o thµnh chÊt r¾n mµu n©u ®en Nh«m ch¸y trong oxi t¹o thµnh nh«m oxit Nh«m ph¶n øng víi lu huúnh t¹o thµnh muèi nh«m sunfua. Nh«m ®Èy hi®ro ra khái dd axit. Nh«m ®Èy ®ång ra khái dd muèi. 4Al + 3O 2 → 2 Al 2 O 3 tr¾ng x¸m tr¾ng b¹c 2Al + 6HCl → 2 AlCl 3 + 3H 2 ®á 2Al (r) + 3S (r) → 2 Al 2 S 3 (r) tr¾ng b¹c vµng n©u ®en 2Al + 3CuSO 4 → Al 2 (SO 4 ) 3 +3Cu xanh lam kh«ng mµu tr¾ng b¹c Thí nghiệm 5: Nhôm tác dụng với dung dịch NaOH 2. Nhôm coøn có tính chất hoá học nào khác ? Thí nghieäm : Đưa từ từ dây nhôm vào ống nghiệm chứa sẵn dung dịch NaOH, nêu hiện tượng, viết PTHH? Chuù yù: Tính chất này dùng phân biệt Al với một số kim loại khác : ( Fe, Mg, Cu ) II. TÍNH CHẤT HÓA HỌC 2Al + 2NaOH + 2H 2 O → 2 NaAlO 2 + 3H 2 §¸p ¸n: a, c. V× nh«m ph¶n øng được víi axit vµ kiÒm Bài tập 2: Đồ dùng bằng nhôm không được dung trong những trường hợp nào sau? Tại sao? a/ Muối dưa, cà. b/ Đun nước sôi. c/ Đựng vôi tôi. d/ Nấu cơm. IV. SẢN XUẤT NHÔM : 1. Nguyên liệu: Quặng bôxit có thành phần chủ yếu là Al 2 O 3 Đ iện phân hỗn hợp nóng chảy của Al 2 O 3 và criolit 2) Phương pháp sản xuất: Quặng bôxit đã được phát hiện ở nhiều nơi trên đất nước ta như Cao Bằng, Lạng Sơn trữ lượng khoảng 30 triệu tấn, ở Tây Nguyên, như Lâm Đồng, Đăk Nông (Nhân Cơ, Đăkr`Lấp) bôxit tập trung thành mỏ lớn, tổng trữ lượng hàng t ỉ tấn. Hiện đang khởi công khai thác . 6/30/2023 25 SẢN XUẤT NHÔM Khai thác nhôm ở Tây nguyên – Việt Nam Hoãn hôïp Al 2 0 3 vaø criolit raén OÁng huùt Al loûng Cöïc aâm baèng than chì Cöïc döông baèng than chì Al noùng chaûy Hoãn hôïp Al 2 0 3 vaø criolit noùng chaûy + Nước bùn đỏ thải ra môi trường trong quá trình sản xuất nhôm chế biến quặng bôxit chứa đựng nhiều rủi ro . Khai thác quặng bôxit chế biến thành alumin để luyện nhôm là một quy trình tiêu tốn lượng nước và điện khổng lồ, đồng thờ i phát thải một lượng khí thải nhà kính và bùn đỏ có sức hủy diệt môi trường rất ghê gớm. Vì vậy khi khai thác cần phải tính toán kĩ. Bài tập 3 : Cho nhôm tác dụng với dung dịch CuCl 2 , sau phản ứng thấy sinh ra 19,2 gam chất rắn.Khối lượng nhôm tham gia vào phản ứng trên là : a/ 2,7 g b/ 8,1 g c/ 5,4 g d/ 10,8 g §¸p ¸n: c/ 5,4 g . PT : 2Al + 3CuCl 2 2AlCl 3 + 3 Cu Số mol Cu sinh ra là : n Cu = 19,2/64 = 0,3 mol Theo PT: n Al = 2/3 n Cu = 0,2 mol Khối lượng Al tham gia phản ứng là : m Al = 0,2 x 27 = 5,4 g KIẾN THỨC CẦN NHỚ NHÔM II/ TÍNH CHẤT HÓA HỌC III/ ỨNG DỤNG IV/ SẢN XUẤT NHÔM Trong công nghiệp Trong đời sống Nguyên liệu Nguyên tắc sản xuất Kim loại màu trắng bạc, có ánh kim Dẻo, dễ dác mỏng, kéo sợi... DÉn ®iÖn, dÉn nhiÖt tèt, t 0 n/c =660 o C Nhẹ (D = 2,7g/cm 3 ). I/TÍNH CHẤT VẬT LÝ 1.Tác dụng với phi kim Với O 2 tạo thành oxit Với phi kim khác tạo thành muối 2. Tác dụng với dd axit(HCl, H 2 SO 4 loãng ) tạo muối và khí hidro 3. Tác dụng với dd muối tạo muối nhôm và kim loại mới 4. Nhôm tác dụng với dd kiềm giải phóng khí hidro - Về nhà học bài và làm bài tập từ 2=>6 trong SGK trang 58 - Xem trước bài 19: “Sắt” DAËN DOØ
Tài liệu đính kèm:
- bai_giang_hoa_hoc_lop_9_bai_18_nhom_nguyen_van_chinh.ppt