Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Tiết 23, Bài 22: Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể - Nguyễn Thị Kim Mai

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớpGV: NGUYỄN THỊ KIM MAI- Do phá vỡ sự thống nhất hài hòa trong kiểu gen đã qua chọn lọc và duy trì lâu đời trong điều kiện tự nhiên, gây ra những rối loạn trong quá trình tổng hợp prôtêin.Câu 2: Tại sao đột biến gen thường có hại cho bản thân sinh vật? Nêu vai trò của đột biến gen trong thực tiển sản xuất?Câu 1: Điền chữ (Đ) vào câu trả lời đúng, chữ Sai (S) vào câu trả lời sai trong các câu sau:a. Đột biến gen là những biến đổi trong cấu trúc của gen liên quan tới 1 hoặc 1 số cặp nuclêôtitb. Đột biến gen gồm các dạng: mất, thêm, thay thế 1 cặp nuclêôtitc. Sự xuất hiện đột biến gen chủ yếu do con ngư­ời gây rad. Đột biến gen xảy ra do ảnh hư­ởng phức tạp của môi tr­ường trong và ngoài cơ thể tới phân tử ADNTRÒ CHƠI HỘP QUÀ MAY MẮNĐáp án: a.Đ, b.Đ, c.S, d.Đ - Đột biến gen có lợi có ý nghĩa lớn trong công tác chọn giống(trồng trọt). VD: Lúa cứng cây, bông nhiều .ABCDEFGHaABCDEFGHình 22: Một số dạng đột biến cấu trúc NST: Chỉ đoạn bị đột biến: dẫn đến đột biếnABCDEFGHbABCDEFGHBCABCDEFGHcABCDEFGHI. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?Quan sát hình thảo luận trả lời các câu sau:- Các NST sau khi bị biến đổi khác với NST ban đầu như thế nào?- Các hình 22 a, b, c minh họa những dạng nào của đột biến cấu trúc NST?Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂChỉ quá trình STTNST ban đầuNST sau khi bị đột biếnTên dạng đột biếnaGồm các đoạn ABCDEFGHbGồm các đoạn ABCDEFGHcGồm các đoạn ABCDEFGHMất đoạn HMất đoạnLặp đoạn BCTrình tự đoạn B,C,D đảo thành D,C,BLặp đoạnĐảo đoạnABCDEFGHaABCDEFGABCDEFGHbABCDEFGHBCABCDEFGHcABCDEFGHTiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂPHIẾU HỌC TẬP (Thảo luận trong khoảng 3 phút)Mất đoạnLặp đoạnĐảo đoạn123Chuyển đoạnBACDEFGHNST BAN ĐẦUHAGFEDCBNST BỊ BIẾN ĐỔI CẤU TRÚCĐảo đoạn- Các dạng: mất đoạn, lặp đoạn và đảo đoạn I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?- Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂTiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂII. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.1. Những nguyên nhân gây đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể2. Tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể? Cho ví dụ3. Tại sao đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể lại gây hại cho con người và sinh vật- Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho bản thân sinh vật.Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hóaNguyên nhân: do tác nhân vật lí , hóa học phá vỡ cấu trúc NST.Đột biến sẽ biến đổi cấu trúc NST làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp lại các gen trên đó nên thường gây hại cho bản thân sinh vật Tiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂII. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST.I. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì?Máy bay Mỹ rải chất độc da cam xuống Miền Nam Việt Nam Sử dụng vũ khí hạt nhân Sử dụng hóa chất bảo vệ thực vậtÔ nhiễm môi trường nước Rác thảiCháy rừng ĐỘT BIẾN CÓ HẠIHậu quảĐể phòng đột biến cấu trúc NST cần lưu ý- Sử dụng hợp lí, an toàn thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ.- Sử dụng nguồn nước sạc, không vứt rác bừa bãi- Các nhà máy xí nghiệp cần có biện pháp xử lí nước thải sao cho phù hợp- Có ý thức phòng chống sử dụng vũ khí hạt nhân, vũ khí hóa học- Có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trườngChúng ta cần phải làm gì để hạn chế phát sinh đột biến cấu trúc NST?Lúa mạch đột biếnCánh đồng lúa mạchSản xuất bia từ lúa mạchLúa mạch thườngĐột biến cấu trúc NST có lợi hay có hại? I. Đột biến cấu trúc NST là gì?II. Nguyên nhân phát sinh và tính chất của đột biến cấu trúc NST. Đột biến cấu trúc NST thường có hại cho bản thân sinh vật: Vì đột biến làm thay đổi số lượng và cách sắp xếp các gen trên đóTiết 23: Bài 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ - Nguyên nhân: do tác nhân vật lí, hóa học phá vỡ cấu trúc NST. Một số đột biến có lợi có ý nghĩa trong chọn giống và tiến hóa. Chỉ ra đâu là đột biến có lợi, đâu là đột biến có hại? Phân dạng đột biến?Ví dụ 1: Mất một đoạn nhỏ ở đầu NST 21 gây ung thư máu ở người. Ví dụ 2: Enzim thuỷ phân tinh bột ở một giống lúa mạch có hoạt tính cao hơn nhờ hiện tượng lặp đoạn NST mang gen quy định enzim này. - Đột biến có lợi - Đột biến có hại - Dạng đột biến: Mất đoạn- Dạng đột biến: Lặp đoạnCâu 1: Nguyên nhân gây đột biến cấu trúc NST là... a. Do ảnh h­ưởng phức tạp của môi tr­ường bên trong cơ thể tới NST..b. Do quá trình giao phối ở các loài sinh vật sinh sản hữu tính.c. Do các tác nhân vật lý, hoá học từ môi trường tác động làm phá vỡ cấu trúc NST.d. Cả A và C.Câu 2: Dạng đột biến cấu trúc NST gây hậu quả lớn nhất là...a. Lặp đoạn NSTb. Đảo đoạn NSTc. Mất đoạn NSTd. Cả a, b và c* Chọn đáp án đúng trong các câu sau:Câu 3: Quan sát trường hợp minh họa sau đây và hãy xác định đột biến này thuộc dạng nào? ABCDEFGH ABCDEFG a. Mất đoạn nhiễm sắc thểb. Đảo đoạn nhiễm sắc thể	c. Lặp đoạn nhiễm sắc thểd. Chuyển đoạn nhiễm sắc thểĐáp án: Câu 1. d ; Câu 2.c ; Câu 3.aCâu 4: Quan sát trường hợp minh họa sau đây và hãy xác định đột biến này thuộc dạng nào? ABCDEFGH ADCBEFGH a. Mất đoạn nhiễm sắc thểb. Đảo đoạn nhiễm sắc thể	c. Lặp đoạn nhiễm sắc thểd. Chuyển đoạn nhiễm sắc thể.Câu 5: Điền chữ (Đ) hoặc Sai (S) vào ô trống ở đầu mỗi câu khẳng định sau:a. Đột biến cấu trúc NST là những biến đổi trong cấu trúc NST.b. Các dạng đột biến cấu trúc NST gồm: Mất đoạn, lặp đoạn, đảo đoạn và chuyển đoạn.c. Tuy nhiên trong thực tế ng­ời ta thấy hầu hết các đột biến cấu trúc NST là có lợi.d. Biến đổi cấu trúc NST làm đảo lộn cách sắp xếp các gen trên NST hoặc gây rối loạn NST.Đáp án: Câu 4. bĐáp án: Câu a. Đ ; Câu b. Đ ; Câu c. S Câu d. Đ- Về nhà học bài.DẶN DÒ Đọc trước bài 23. Chuẩn bị một số quả cà độc dược. - Nghiên cứu hiện tượng dị bội thể, nguyên nhân phát sinh và hậu quả.- Vẽ hình 23.2 tr.68 SGK.- Làm câu hỏi 3 vào vở bài tập .- So sánh đột biến gen và đột biến cấu trúc NSTChúc sức khỏe quý thầy côvà các em học sinh