Bài giảng Sinh học Lớp 9 - Tiết 42, Bài 42: Ảnh hưởng của ánh sáng lên đời sông sinh vật

Câu 1: Môi trường là gì?Nơi tìm kiếm thức ăn của sinh vật.Nơi cư trú của sinh vật.c. Nơi sinh sống của sinh vật và tất cả những gì bao quanh sinh vật	.d. Nơi làm tổ của sinh vật.Câu 2. Nhân tố sinh thái là gì?a) Là những yếu tố môi trường tác động lên cơ thể sinh vật.b) Là nhiệt độ, ánh sángc) Là gió thổid) Là sinh vật khácLỰA CHỌN CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG NHẤTCâu 3. Môi trường sống của bọ chét ở trên là môi trường gì?a. Môi trường nướcb. Môi trường trên mặt đất – không khí.c. Môi trường trong đấtd. Môi trường sinh vậtCâu 4: Giới hạn sinh thái là gì?a. Là khoảng nhiệt độ mà sinh vật có thể chịu đựng được.b. Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối với một nhân tố sinh thái nhất định c. Là giới hạn chịu đựng của cơ thể sinh vật đối khoảng nhiệt độ nào đó.d. Là những yếu tố môi trường tác động lên cơ thể sinh vật.Nhân tố ánh sáng ảnh hưởng như thế nào tới đời sống sinh vật? TIẾT 42 - BÀI 42ẢNH HƯỞNG CỦA ÁNH SÁNG LÊN ĐỜI SỐNG SINH VẬTCây hướng ra phía có nhiều ánh sángCây thông mọc xen nhau trong rừngCây thông mọc riêng rẽ nơi quang đãngThân cây cao, cành tập trung ở ngọn (có HT tỉa cành tự nhiên) Thân cây to, thấp, tán rộng=> Cây vươn lên để lấy ánh sángCây lúa (mọc nơi quang đãng)Lá mọc nghiêngPhiến lá hẹp, dàiMàu xanh nhạtLá mọc ngang, so lePhiến lá rộngMàu xanh sẫmCây lá lốt (mọc dưới tán cây khác) Cách mọc: Phiến lá: Màu sắc lá:Những đặc điểm của câyKhi cây sống nơi quang đãngKhi cây sống trong bóng râm,dưới tán cây khác ,trong nhà Đặc điểm hình thái -Lá -ThânĐặc điểm sinh lí -Quang hợp -Thoát hơi nước -Phiến lá nhỏ, hẹp, màu xanh nhạt-Thân cây thấp, số cành nhiều-Phiến lá lớn ,màu xanh thẫm- Chiều cao bị hạn chế bởi chiều cao tán cây phía trên, của trần nhàCường độ quang hợp cao trong điều kiện ánh sáng mạnh. Có khả năng quang hợp trong điều kiện ánh sáng yếu, quang hợp yếu trong điều kiện ánh sáng mạnh.-Thoát hơi nước kém: Tăng cao khi AS mạnh, thiếu nước cây héo.- Linh hoạt: Tăng khi AS mạnh, giảm khi thiếu nướcBảng 42.1. Ảnh hưởng của ánh sáng tới hình thái và sinh lí của cây - Cây có tính hướng sáng. - Ánh sáng ảnh hưởng đến đời sống thực vật, làm thay đổi đặc điểm hình thái, sinh lý (quang hợp, hô hấp, thoát hơi nước ..) của TV. - Nhu cầu về ánh sáng của các loài không giống nhau: Chia thành 2 nhóm chính:+ Nhóm cây ưa sáng: gồm những cây sống nơi quang đãng, ánh sáng mạnh. Cây phi laoCây Bàng Cây Phượng + Nhóm cây ưa bóng: Gồm những cây sống nơi có ánh sáng yếu, dưới tán cây khác, đặt trong nhà Cây lan ÝCây rau càng cuaCây ráyRau diếp cáCây vạn niên thanhCây thích năm thuỳ- Cây non chịu bóng . - Khi lớn lên cần nhiều ánh sáng Trong nông nghiệp, người nông dân đã ứng dụng điều này vào trồng trọt như thế nào? Điều đó có ý nghĩa gì?Trồng xen kẽ đậu với ngôTrồng xen kẽ đnh lăng dưới tán cây dừaTrồng xen kẽ cây để tăng năng suất và tiết kiệm đấtÁnh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật như thế nào?a) Kiến sẽ tiếp tục bò theo hướng cũ.b) Kiến sẽ bò theo hướng khác nhau.c) Kiến sẽ đi theo hướng ánh sáng do gương phản chiếu. Đọc TN trang 123 – SGK: Em hãy chọn khả năng nào trong 3 khả năng dưới đây ? Điều đó chứng tỏ ánh sáng có vai trò gì đối với đời sống động vật? Ánh sáng giúp động vật có thể nhận biết hướng đi Kể tên những động vật thường kiếm ăn vào ban ngày và ban đêm?Chim cú Dơi Ếch mắt đỏMột số động vật ăn đêmMột số động vật kiếm ăn ban ngàyGà đẻ trứng ban ngày => Dùng ánh điện để kích thích gà đẻ cả ngày lẫn đêm và giữ ấm cho gà khi trời lạnh..Mùa xuân nếu có nhiều ánh sáng, cá chép thường đẻ trứng sớm hơnTừ những ví dụ trên => Rút ra kết luận về ảnh hưởng của ánh sáng tới đời sống động vật?Ánh sáng ảnh hưởng tới đời sống động vật: + Nhận biết, định hướng di chuyển trong không gian.+ Giúp động vật điều hòa thân nhiệt.+ Hoạt động, khả năng sinh trưởng, sinh sản..- ĐV thích nghi với điều kiện ánh sáng khác nhau => chia làm 2 nhóm: + Nhóm động vật ưa sáng: Gồm những động vật hoạt động ban ngày. VD: Trâu, bò, gà .. + Nhóm động vật ưa tối : Gồm những động vật hoạt động ban đêm, sống trong hang, hốc đất hay dưới đáy biển.VD: Chuột, cú mèo, dơi ...Câu 1: Người ta phân biệt cây ưa bóng và cây ưa sáng dựa vào đặc điểm nào? (Hình thái của lá, thân, màu sắc của lá ..)Cây lúa: Lá xếp nghiêng => tránh tia nắng chiếu thẳng góc.Cây lá lốt: Lá xếp ngang => để nhận được nhiều ánh sáng.Câu 2: Sự khác nhau giữa 2 cách xếp lá này có ý nghĩa gì?Vì sao côn trùng thích ánh sáng?Do ánh sáng trong bóng đèn được thiết kế có bước sóng tương tự như ánh sáng mặt trăng. Nhờ đó côn trùng nghĩ rằng đây là mặt trăng và cố gắng tiếp cận nó.Cần nhớ rằng, ánh sáng phát ra từ bóng đèn liên tục thay đổi và không phải là một đường thẳng, nó liên tục thay đổi ở mọi góc độ. Điều này làm côn trùng không thể định hướng trong quá trình tiếp cận với ánh sáng, do các tia sáng liên tục thay đổi khiến chúng cũng thay đổi góc độ để bắt kịp với tia sáng, vì thế côn trùng không bao giờ chạm đến mục tiêu (bóng đèn) được.- Làm bài tập ở SBT và học bài cũHướng dẫn học tập ở nhà - Chuẩn bị bài 43: “Ảnh hưởng của nhiệt độ, độ ẩm lên đời sống sinh vật” Tìm hiểu sự ảnh hưởng của nhiệt độ, độ ẩm lên đời sống của con người và các sinh vật khác ở địa phương?