Đề khảo sát đội tuyển học sinh giỏi cấp tỉnh - Môn Giáo dục công dân Lớp 9 (bài số 1) - Phòng GD & ĐT Tĩnh Gia

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỀ KHẢO SÁT ĐỘI TUYỂN HSG CẤP TỈNH
 TĨNH GIA Năm học 2016-2017
 Môn: GDCD – Lớp 9 (Bài số 1)
 Thời gian làm bài: 150 phút (không kể giao đề)
Câu 1 (2 điểm):Hãy điền từ ngữ vào chỗ trống ( ) để hoàn thành nội dung Điều 30 Luật giao thông đường bộ năm 2008.
Điều 30:
4. Người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy khi tham gia giao thông không được thực hiện các hành vi sau đây:
c, ............, .................... hoặc ......................... các phương tiện khác.
d, Đứng trên ..................., ...................................... hoặc ngồi trên tay lái.
đ, Hành vi khác gây ............................................. giao thông. 
Câu 2 (3 điểm).
Em hiểu thế nào về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân? Nêu một số quy định của pháp luật về quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo? Học sinh cần có trách nhiệm như thế nào đối với quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân?
Câu 3 (3 điểm): 
Biểu hiện của sự tôn trọng người khác là gì? Tôn trọng người khác có ý nghĩa như thế nào? Bản thân em thể hiện sự tôn trọng người khác như thế nào? 
Câu 4 (3 điểm):
Vì sao phải phòng, chống nhiễm HIV/AIDS? Các quy định của pháp luật về phòng chống HIV/AIDS? Công dân nói chung và bản thân em nói riêng cần có những biện pháp gì để phòng chống nhiễm HIV/AIDS? 
Câu 5 (2 điểm):
 Thế nào là dân chủ, kỉ luật? Mối quan hệ và ý nghĩa của chúng trong tập thể? Học sinh thực hiện quyền dân chủ và chấp hành kỉ luật của tập thể như thế nào?
Câu 6 (4 điểm): 
Hôn nhân là gì ? Trình bày các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta. Công dân có quyền và nghĩa vụ cơ bản nào trong hôn nhân ? Công dân, học sinh cần làm gì để thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân?
Câu 7 (3 điểm): Bài tập tình huống:
An (16 tuổi) đi xe máy đến một ngã tư đường phố, mặc dù có báo hiệu đèn đỏ nhưng không dừng lại. Do không tuân thủ tín hiệu đèn nên đã bị một cảnh sát giao thông bắt dừng lại và yêu cầu nộp phạt. An cho rằng cảnh sát giao thông xử lý như vậy là không hợp lý vì lúc đó đường rất vắng, An không gây ra tai nạn giao thông nên không cần phải phạt.
1. An có vi phạm pháp luật không? Vì sao?
2. An có phải chịu trách nhiệm pháp lý không? Nếu có thì đó là trách nhiệm pháp lý gì? Giải thích?
 ..Hết 
 HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ KHẢO SÁT ĐỘI TUYỂN HSG CẤP TỈNH
 Năm học 2016-2017
 Môn: GDCD – Lớp 9 (Bài số 1)
Câu
Nội dung
Biểu điểm
Câu 1
2 điểm
- Điền lần lượt các cụm từ sau vào chỗ (.......):
c, Bám, kéo, đẩy
d, yên, giá đèo hàng
đ, mất trật tự an toàn
 (Mỗi trường hợp HS phải điền đúng, đủ từ ngữ mới cho điểm)
0,5
0,5
1,0
Câu 2
3 điểm
Cần đảm bảo được các ý sau :
- Tín ngưỡng là niềm tin của con người vào một cái gì đó thần bí, hư ảo vô hình (thần linh, thượng đế, đức Chúa trời,....)
- Tôn giáo là một hình thức tín ngưỡng có hệ thống tổ chức, có giáo lí và những hình thức lễ nghi (ví dụ: đạo Phật, đạo Thiên Chúa, Đạo Tin lành,...) - Một số tín ngưỡng, tôn giáo chính ở nước ta hiện nay: đạo Phật, đạo Cao Đài, đạo Thiên Chúa, đạo Tin Lành,...
- Quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo: là quyền của công dân có thể theo hoặc không theo một tín ngưỡng, tôn giáo nào mà không ai được cưỡng bức hoặc cản trở.
- Phân biệt được tín ngưỡng, tôn giáo với mê tín dị đoan: Mê tín dị đoan là tin một cách mù quáng, dẫn đến mất lí trí hành động trái lẽ thường gây hậu quả xấu. Ví dụ: bói toán, lên đồng, chữa bệnh bằng phù phép,...
- Một số quy định của pháp luật về quyền tự do ,tín ngưỡng tôn giáo:
+ Mọi người cần phải tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng của người khác như: tôn trọng nơi thờ tự của các tôn giáo; không được gây mất đoàn kết, chia rẽ giữa các tôn giáo và giữa người không có tôn giáo với người có tôn giáo.
+ Nghiêm cấm lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo, lợi dụng quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo để làm trái pháp luật và chính sách pháp luật của Nhà nước.
- Học sinh cần có trách nhiệm đối với quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của công dân:
+ HS có thái độ tôn trọng, không phân biệt đối xử giữa người có tôn giáo, tín ngưỡng với người không có tôn giáo, tín ngưỡng; không gây mất đoàn kết, chia rẽ giữa các tôn giáo,tín ngưỡng.
+ HS cần có thái độ phê phán các hiện tượng mê tín dị đoan; phê phán, chống lại các hành vi vi phạm quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo như: cản trở hoặc cưỡng ép người khác theo hoặc từ bỏ tín ngưỡng, tôn giáo của mình, gây mất đoàn kết giữa các tôn giáo, núp dưới danh nghĩa tôn giáo để làm việc phi pháp,...
+ HS biết phát hiện và báo cho người có trách nhiệm về những hành vi lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo để làm những việc xấu như: tuyên truyền tà đạo để mê hoặc người dân và trục lợi; núp dưới danh nghĩa truyền đạo để hoạt động chống phá Nhà nước; lập điện thờ để kinh doanh; xem bói;...
0.25 
0.25
0.25 đ 
0.25 đ 
0.5 đ
0.5 đ
0.25 
0.25
0.5
Câu 3
3 điểm
Cần đảm bảo được các ý sau :
- Tôn trọng người khác là đánh giá đúng mức, coi trọng danh dự,phẩm giá và lợi ích của người khác
- Biểu hiện của sự tôn trọng người khác:biết lắng nghe; biết cư xử lịch sự, lễ phép với người khác; biết thừa nhận và học hỏi những điểm mạnh của người khác; không xâm phạm tài sản, thư từ nhật kí riêng tư của người khác, . 
- Tôn trọng người khác có ý nghĩa: sẽ được người khác tôn trọng lại;sẽ góp phần làm cho quan hệ xã hội trong sáng, lành mạnh và tốt đẹp.
- Bản thân em thể hiện sự tôn trọng người khác như : 
+ Luôn phân biệt được hành vi tôn trọng và thiếu tôn trọng người khác trong cuộc sống. (tôn trọng: cư xử lễ phép, biết lắng nghe, thiếu tôn trọng: nói xấu, vu khống,chen lấn xô đẩy, )
+ Luôn biết tôn trọng bạn bè và mọi người trong cuộc sống hàng ngày ở trường lớp, giaddinhf và xã hội.
+ Luôn đồng tình ủng hộ các hành vi biết tôn trọng người khác và phê phán những hành vi thiếu tôn trọng người khác. 
0,25
0,75
0,5
0,5
0,5
0,5
Câu 4
3 điểm
HS nêu được đảm bảo các ý sau:
- Khái niệm: HIV là tên của một loài vi rút gây suy giảm miễn dịch ở người, AIDS là giai đoạn cuối của sự nhiễm HIV thể hiện triệu chứng của các bệnh khác nhau, đe dọa tính mạng con người. HIV/AIDS đang là một đại dịch của thế giới và Việt Vam.
- Tác hại: hủy hoại sức khỏe, cướp đi tính mạng con người; phá hoại hạnh phúc gia đình; hủy hoại tương lai nòi giống của dân tộc; ảnh hưởng nghiêm trọng tới kinh tế, xã hội của đất nước. 
-> Cần phải phòng chống nhiễm HIV/AIDS
- Quy định của pháp luật:
+ Mọi người có trách nhiệm thực hiện các biện pháp phòng chống việc lây truyền HIV/AIDS để bảo vệ cho mình, cho gia đình và xã hội; tham gia các hoạt động phòng chống nhiễm HIV/AIDS tại gia đình và cộng đồng
+ Nghiêm cấm các hành vi mua bán dâm, tiêm chích ma túy và các hành vi làm lây truyền HIV/AIDS khác
+ Người nhiễm HIV/AIDS có quyền được giữ bí mật về tình trạng bị nhiễm HIV/AIDS của mình, không phân biệt đối xử nhưng phải thực hiện các biện pháp phòng chóng lây truyền bệnh để bảo vệ sức khỏe cộng đồng.
- Công dân nói chung và bản thân em nói riêng cần có những biện pháp để phòng chống nhiễm HIV/AIDS:
+ Sống giản dị, lành mạnh, tích cực rèn luyện thể dục thể thao; tránh xa các tệ nạn xã hội ( đánh bạc, đua xe, hút thuốc lá, sử dung ma túy, xem phim ảnh, băng hình đồi trụy, bạo lực, tham gia vào các hoạt động mại dâm,...)
+ yêu cầu làm xét nghiệm cẩn thận trước khi cho hoặc truyền máu,tiệt trùng các dụng cụ khi đi khám chữa nhổ răng, dùng bơm kim tiêm riêng,... không quan hệ tình dục bừa bãi,... 
+ Không phân biệt đối xử với những người bị nhiễm HIV/AIDS. Tích cực tham gia các hoạt động phòng chống nhiễm HIV/AIDS ở nhà trường và cộng đồng . phòng chống nhiễm HIV/AIDS 
 (Căn cứ vào mức độ liên hệ hợp lí của HS dựa trên các ý cơ bản trên để GV cho điểm phù hợp).
0,25
0,75
0,5
0,25
0,25
0,5
0,25
0,25
Câu 5
điểm
Cần đảm bảo các ý sau:
-dân chủ: là mọi người được làm chủ công việc của tập thể và xã hội, mọi người phải được biết, được cùng tham gia bàn bạc, góp phần thực hiện giám sat những công việc chung của tập thể và xã hội có liên quan đến mọi người, đến cộng đồng và đất nước.
-kỉ luật: những quy định chung của cộng đồng, của một tổ chức xã hộị nhằm tạo ra sự thống nhất hành động để đạt chất lượng hiệu quả trong công việc vì mục tiêu chung.
- mối quan hệ giuwax dân chủ và luật: là mối quan hệ 2 chiều: kỉ luật là điều kiện đảm bảo dân chủ được thực hiện có hiệu quả; dân chủ phairddamr bảo tính kỉ luật.
-Ý nghĩa: thực hiện tốt dân chủ và kỉ luật sẽ tạo ra sự thống nhất cao về nhận thức, ý chí và hành động của các thành viên trong tập thể; tạo điều kiện xây dựng mối quan hệ xã hội tốt đẹp; nâng cao chất lượng cuộc sống xã hội.
 - Học sinh thực hiện quyền dân chủ và chấp hành kỉ luật của tập thể:
- Biết thực hiện quyền dân chủ qua một số việc làm như: tham gia xây dựng nội quy trường lớp, bầu chọ cán bộ lớp, tích cực phát biểu xây dựng bài học, luôn biếtchấp hành tốt kỉ luật của tập thể như: đi họcđúng giờ, hoc thuộc bài cũ trước khi đến lớp, 
- luôn tôn trọng quyền dân chủ và kỉ luật của tập thể. Tích cực phê phán việc thiếu dân chủ và tính kỉ luật trong tập thể. 
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
Câu 6
4điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau:
 - Hiểu được hôn nhân là gì. 
	Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên cơ sở bình đẳng, tự nguyện được pháp luật thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hòa thuận, hành phúc.
	- Nêu được các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta: (1,0đ)
	+ Hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, một vợ, một chồng, vợ cồng bình đẳng.
	+ Hôn nhân giữa công dân Việt Nam thuộc các dân tộc, tôn giáo, giữa người theo tôn giáo và người không theo tôn giáo, giữa công dân Việt Nam với người nước ngoài được tôn trọng và được pháp luật bảo vệ.
	+ Vợ chồng có nghĩa vụ thực hiện chính sách dân số và kế hoạch hóa gia đình.
- Kể được các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trong hôn nhân: (1,5đ)
+ Nam từ 20 tuổi trở lên, nữ từ 18 tuổi trở lên mới được kết hôn
+ Việc kết hôn do nam nữ tự nguyện không ép buộc, cưỡng ép hoặc cản trở
+ Cấm kết hôn: người đang có vợ, có chồng; người mts năng lực hành vi dân sự; giữa những người cùng dòng máu trực hệ, giữa những người có họ trong phạm vi 3 đời; giữa cha mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng; giữa những người cùng giới tính.
+ vợ và chồng bình đẳng, tôn trọng lẫn nhau có quyền ngang nhau về mọi mặt trong gia đình. 
Công dân học sinh cần thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân?(1,0đ)
+ Tôn trọng, nghiêm túc trong tình yêu và hôn nhân, không vi phạm pháp luật về hôn nhân.
+ HS cần hiểu được nội dung ý nghĩa của luật hôn nhân và gia đình từ đó thực hiện đúng trách nhiệm của mình với bản thân, với gia đình và xã hội.
+ Biết được tác hại của việc kết hôn sớm (chưa đủ tuổi) đối với sức khỏe và việc học tập của bản thân, với nòi giống của dân tộc, với việc thực hiện trách nhiệm làm vợ, làm chồng, làm cha, làm mẹ trong gia đình (Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để GV cho điểm phù hợp)
0,5
0,25
0,5
0,25
0,25
0,25
0,75
0,25
0,25
0,25
0,5
Câu 7
3 điểm
Bài tập tình huống:
1. Hành vi của An là vi phạm pháp luật. vì vượt đèn đỏ là vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ. AN đã vi phạm PL hành chính.
2. An phải chịu trách nhiệm pháp lý 
- Cụ thể ở đây An phải chịu trách nhiệm hành chính vì An đã xâm phạm nguyên tắc quản lý nhà nước ( vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ). 
- An phải chấp hành nghiêm chỉnh quy định xử phạt hành chính của cảnh sát giao thông. Vì theo Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính thì người từ đủ 16 tuổi trở lên bị xử phạt hành chính về mọi vi phạm hành chính do mình gây ra.
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để GV cho điểm phù hợp)
1,0
0,5
0,5
1,0