Đề ôn luyện môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh - Đề 7 - Năm học 2016-2017

PHÒNG GD & ĐT ĐỀ ÔN LUYỆN ĐỘI TUYỂN HSG LỚP 9 
 DỰ THI CẤP TỈNH
 Năm học: 2016 – 2017
 Môn thi: Giáo dục công dân
 ĐỀ 07 Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian giao đề)
 (Đề thi có 07 câu, gồm 02 trang)
Câu 1. (2 điểm)
	Điền vào chỗ trống(...) những từ, cụm từ thích hợp để hoàn thành một số điều luật sau. (Luật giao thông đường bộ năm 2008)
Điều 30. Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy.
2. Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm ............(A)............. đúng quy cách.
Điều 31. Người điều khiển, người ngồi trên xe đạp, người điều khiển xe thô sơ khác.
1. Người điều khiển xe đạp chỉ được chở một người, trừ trường hợp chở thêm một trẻ em............(B)................ thì được chở tối đa hai người.
4. Hàng hóa xếp trên xe thô sơ phải đảm bảo an toàn, không gây......(C)....... giao thông và che khuất tầm nhìn của người điều khiển.
Điều 32. Người đi bộ.
2. Người đi bộ chỉ được qua đường ở những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường hoặc có .........(D)........, hầm dành cho người đi bộ và phải tuân thủ tín hiệu chỉ dẫn.
Câu 2. (3 điểm) 
Vì sao bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên là vấn đề bức xúc toàn cầu? Là học sinh em cần làm gì để góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên?
Câu 3. (3 điểm) 
Em hiểu gì về tình bạn và tình bạn trong sáng lành mạnh? Tình bạn trong sáng lành mạnh có ý nghĩa ra sao trong cuộc sống? Theo em, để xây dựng tình bạn trong sáng lành mạnh, học sinh cần phải làm gì? 
Câu 4. (3 điểm)
Nªu sù gièng nhau vµ kh¸c nhau gi÷a quyÒn khiÕu n¹i vµ quyÒn tè c¸o?
Câu 5. (2 điểm) 
	Quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới có ý nghĩa như thế nào? Vì sao Đảng và Nhà nước ta thực hiện chính sách hòa bình, hữu nghị với các dân tộc và quốc gia trên thế giới? Công dân - học sinh cần phải làm gì góp phần xây dựng tình đoàn kết, hữu nghị?
Câu 6. (4 điểm) 
a. Vì sao cần phải hợp tác quốc tế? Hãy nêu các ví dụ về hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực bảo vệ môi trường, chống đói nghèo, phòng chống HIV/AIDS.
b. Có ý kiến cho rằng ngoài truyền thống đánh giặc ra, dân tộc ta có truyền thống gì đáng tự hào đâu. Vả lại trong thời đại mở cửa và hội nhập hiện nay, truyền thống dân tộc không còn quan trọng nữa.
Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao? 
Câu 7. (3 điểm) Tình huống:
	Anh A đi xe máy vượt đèn đỏ và đã đâm vào xe máy của chị D đang đi trên đường có tín hiệu đèn xanh. Xe máy của chị D bị hỏng nặng. Sau khi thỏa thuận anh D đã nhận lỗi thuộc về mình và đền bù thiệt hại cho chị D. Ngoài ra anh B còn bị cảnh sát giao thồng xử phạt tiền vì vi phạm luật an toàn giao thông.
1. Hãy xác định vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí của anh B trong tình huống trên.
2. Nêu các dấu hiệu cơ bản của vi phạm pháp luật.
HƯỚNG DẪN CHẤM ĐỀ 07 LUYỆN ĐỘI TUYỂN HSG CẤP TỈNH
NĂM HỌC 2016 - 2017
MÔN: Giáo dục công dân
Câu
Nội dung
Biểu điểm
Câu 1
2 điểm
Câu 1. (2,0 điểm):
Lần lượt điền các từ hoặc cụm từ vào (điền đúng một từ, cụm từ cho 0,5đ) 
(A) Có cài quai (0,5đ)
(B) Dưới 7 tuổi (0,5đ)
(C) Cản trở (0,5đ)
(D) Cầu vượt (0,5đ)
 (Mỗi trường hợp HS phải điền đúng, đủ từ ngữ mới cho điểm)
Câu 2
3 điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau:
- Nêu khái niệm: 
 + Môi trường là toàn bộ các điều kiện tự nhiên, nhân tạo bao quanh con người có tác động đến đời sống, sự tồn tại, phát triển của con người và thiên nhiên. 
 + Tài nguyên thiên nhiên là những của cải vật chất sẵn có trong tự nhiên mà con người có thể khai thác, chế biến sử dụng phục vụ cuộc sống con người. 
- Vai trò của môi trường và tài nguyên thiên nhiên: 	 
 + Môi trường và Tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người, tạo nên cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, tạo cho con người phương tiện sinh sống, phát triển trí tuệ, đạo đức, tinh thần.
 + Nếu môi trường trong lành, sạch đẹp, đảm bảo cân bằng sinh thái sẽ tạo điều kiện thuật lợi cho con người đem hết khả năng của mình để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, tạo cho con người có phương tiện sinh sống, phát triển trí tuệ, đạo đức và tinh thần. 
 + Nếu môi trường bị ô nhiểm, việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên không có kế hoạch sẽ gây mất cân bằng sinh thái, làm cho môi trường bị suy thoái đó là nguyên nhân gây ra mưa, bão, lũ lụt, hạn hán kéo dài làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của con người như đói nghèo, bệnh tật, thất học... 
- Thực trạng của môi trường và tài nguyên thiên nhiên: Hiện nay môi trường và tài nguyên thiên nhiên đang bị đe doạ bởi chất thải của các nhà máy, xí nghiệp, các công ty vv... bởi sự thiếu hiểu biết và thiếu ý thức của con người đã làm cho môi trường bị ô nhiễm nặng nề, tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt, thiên tai lũ lụt thường xuyên xảy ra. Vì vậy, bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên và trách nhiệm của mọi người và toàn xã hội. 
- Liên hệ: 
+ Hiểu giá trị của môi trường và tài nguyên thiên nhiên để có ý thức trách nhiệm bảo vệ. 
+ Tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên như: Tham gia vệ sinh công cộng, trồng cây gây rừng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ động thực vật, thuỷ - hải sản, nguồn nước vv... Tuyên truyền cho những người xung quanh cùng tích cực tham gia bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. (1.0 điểm)
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,75
0,25
0,75
Câu 3
3 điểm
Nêu được đảm bảo các ý sau:
a) * Tình bạn là tình cảm gắn bó giữa hai hoặc nhiều người trên cơ sở hợp nhau về tính tình, sở thích hoặc có chung xu hướng hoạt động, có cùng lí tưởng sống,...
 Ví dụ : Bạn học cùng lớp; Bạn làm việc cùng cơ quan, đơn vị 
 * Tình bạn trong sáng và lành mạnh có những đặc điểm sau:
- Phù hợp với nhau về quan điểm sống
- Bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau
- Chân thành, tin cậy và có trách nhiệm đối với nhau
- Thông cảm, đồng cảm sâu sắc với nhau
- Có lòng nhân ái, vị tha
- Tình bạn trong sáng, lành mạnh không phân biệt cùng giới hay khác giới.
 Ví dụ : + Tình bạn giữa C. Mác và F. Ăng ghen; 
 + Tình bạn giữa Lưu Bình và Dương Lễ 
b) Ý nghĩa của tình bạn trong sáng, lành mạnh :
- Tình bạn trong sáng lành mạnh giúp con người cảm thấy ấm áp, tự tin yêu cuộc sống hơn.
- Biết tự hoàn thiện mình để sống tốt hơn.
c) Để giữ gìn tình bạn trong sáng, lành mạnh, học sinh cần :
 + Tôn trọng, tự hào và có ý thức giữ gìn tình bạn; Có mong muốn xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh (kể cả tình bạn cùng giới hay khác giới)
 + Trong quan hệ với bạn bè ở trường, lớp luôn thể hiện những tình cảm, thái độ, lời nói, cách cư xử phù hợp với bạn bè.
 + Biết quý trọng những người có ý thức xây dựng tình bạn trong sáng, lành mạnh; ủng hộ những thái độ hành vi, lời nói thể hiện tình cảm quý mến, tôn trọng, chân thành thân thiện biết cảm thông và giúp đỡ bạn bè; biết phê phán những hành vi dèm pha, nói xấu, gán ghép, trêu chọc bạn bè trong lớp, trong trường và ở cộng đồng.
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,25
0,25
0,75
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,5
Câu 4
3 điểm
-- Gièng nhau:
+ KhiÕu n¹i vµ tè c¸o ®Òu lµ nh÷ng quyÒn chÝnh trÞ c¬ b¶n cña c«ng d©n ®­îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt.
+ §Òu lµ c«ng cô ®Ó c«ng d©n b¶o vÖ quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña Nhµ n­íc, tËp thÓ vµ cña c¸ nh©n
+ §Òu lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó c«ng d©n tham gia qu¶n lÝ nhµ n­íc, qu¶n lÝ x· héi.
- Khác nhau: Mỗi một nội dung đúng về người thực hiện, đối tượng, cơ sở và mục đích của khiếu nại, tố cáo đạt 0,5 điểm
Khiếu nại
Tố cáo
Người thực hiện(0,5)
Công dân có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm.(0,25)
Mọi công dân( 0,25)
Đối tượng
Các quyết định hành chính và hành vi hành chính
 Hành vi vi phạm pháp luật gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Cơ sở
Qytền và lợi ích hợp pháp của bản thân người khiếu nại bị xâm phạm.
 Tất cả các hành vi vi phạm phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Mục đích
Để khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại đã bị xâm hại hoặc bị thiệt hại.
 Nhằm phát giác, ngăn chặn và hạn chế kịp thời mọi hành vi vi phạm pháp luật xâm phạm đến lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
Nêu được đảm bảo các ý sau:
a. Em sẽ trả lời câu hỏi của thầy giáo như sau:
- Tình trạng buôn bán pháo nổ và sử dụng chất độc hại trong chế biến thực phẩm là hết sức lo ngại.
- Vì: Các tai nạn vũ khí cháy nổ và các chất độc hại đă gây tổn thất to lớn cả về người và tài sản cho cá nhân, gia đ́nh và xă hội.
- Học sinh lấy dẫn chứng để làm rõ
b. Hiểu biết của em về phũng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và chất độc hại 
- Ngày nay con người luôn phải đối mặt với những thảm hoạ do vũ khí cháy nổ và chất độc hại gây ra gây hậu quả nghiêm trọng về mọi mặt trong đời sống xă hội ...
- Nguyên nhân: Do sự thiếu hiểu biết của con người, sự thiếu ý thức chấp hành phỏp luật,bất chấp phỏp luật, vỡ lợi ớch cỏ nhõn, sự sơ suất, bất cẩn của con người .
- Để phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và chất độc hại pháp luật nước ta quy định:
+ Cấm tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, các chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và chất độc hại.
+ Chỉ những cơ quan, tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao nhiệm vụ và cho phép mới được giữ, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và chất độc hại.
+ Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ, chất độc hại phải được huấn luyện về chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ quy định về an toàn.
- Trách nhiệm của công dân, học sinh:
+ Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.
+ Tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định trên.
+ Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi dục người khác vi phạm các quy định trên.
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,25
0,25
0,25
0,5
0,5
0,5
0,75
Câu 5
2 điểm
 Cần đảm bảo được các ý sau:
- Ý nghĩa quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới: 
+ Tạo cơ hội và điều kiện để các nước, các dân tộc hợp tác về nhiều mặt (kinh tế, văn hóa, khoa học, y tế, giáo dục ).
+ Tạo sự hiểu biết lẫn nhau, tránh gây mâu thuẫn, căng thẳng dẫn đến nguy cơ chiến tranh.
- Đảng và Nhà nước ta luôn thực hiện chính sách đối ngoại hòa bình hữu nghị giữa các dân tộc, quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới: 
+ Quan hệ hữu nghị đó đã làm cho thế giới hiểu thêm về đất nước, con người, công cuộc đổi mới của Việt Nam, về đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước ta. 
+ Giúp ta tranh thủ được sự đồng tình ủng hộ và hợ tác ngày càng rộng rãi của thế giới đối với Việt Nam.
- Công dân – học sinh: 
 + Có trách nhiệm thể hiện tình đoàn kết hữu nghị với bạn bè và người nước ngoài bằng thái độ, cử chỉ, việc làm và sự thân thiện trong cuộc sống hằng ngày.
 + Biết thể hiện tình hữu nghị với người nước ngoài khi gặp gỡ, tiếp xúc trong các tình huống khi có người nước ngoài đến thăm trường, khi giao lưu với các bạn học sing quốc tế, khi có khách nước ngoài đến tham quan du lịch, tìm hiểu 
 + Có thái độ tôn trọng, thân thiện; sẳn sàng giúp đỡ, không kì thị xa lánh, chế nhạo ngôn ngữ, trang phục của họ.
+ Tích cực tham gia các hoạt động đoàn kết hữu nghị do nhà trường, địa phương tổ chức 
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
0,25
Câu 6
4 điểm
Cần đảm bảo được các ý sau:
a.
* Trong bối cảnh thế giới đang đứng trước những vấn đề bức xúc có tính toàn cầu (bảo vệ môi trường, hạn chế bùng nổ dân số, khắc phục tình trạng đói nghèo, phòng ngừa và đẩy lùi những bệnh hiểm nghèo ) mà không một quốc gia, một dân tộc riêng lẻ nào có thể tự giải quyết thì sự hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu. 
* Ví dụ về sự hợp tác quốc tế:
- Bảo vệ môi trường: Tham gia “ngày trái đất” tổ chức vào 22/4 hàng năm với nội dung thiết thực bảo vệ môi trường.
- Chống đói nghèo: Chương trình lương thực thế giới WFP. 
- Chống HIV/AIDS: 
+ Chương trình kiểm soát ma tuý của liên hợp quốc tại Việt Nam (UNDCP)
+ Ngày 1 /12 hàng năm : Ngày thế giới phòng chống HIV/ AIDS
b.
- Không đồng ý với ý kiến đó. Đó là thái độ thiếu tôn trọng, phủ nhận, xa rời truyền thống dân tộc. 
- Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp đáng tự hào. Ngoài truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm còn có truyền thống : Đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, hiếu học,tôn sư trọng đạo, hiếu thảo, các truyền thống về văn hoá, về nghệ thuật . ( 1 điểm )
- Truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta là vô cùng quí giá, góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc, và mỗi cá nhân.
+ Mỗi dân tộc muốn phát triển cần có sự giao lưu với các dân tộc khác. Trong quá trình giao lưu đó, dân tộc nào cũng cần tiếp thu tinh hoa của dân tộc khác mà vẫn giữ được bản sắc riêng của mình. Đó chính là yếu tố làm nên cái riêng của, cái bản sắc của dân tộc Hiện nay nước ta đang đổi mới, ở thời kì mở cửa và giao luư rộng rãi với thế giới, nếu chúng ta không chú ý giữ gìn truyền thống,bản sắc dân tộc, chạy theo cái mới lạ, coi thường và xa rời những giá trị tốt đẹp bao đời nay, chúng ta sẽ có nguy cơ đánh mất bản sắc dân tộc.
+ Đối với cá nhân, kế thừa phát huy truyền thống dân tộc giúp ta dễ dàng hoà nhập với cộng đồng dân tộc .
Chúng ta phải bảo vệ, kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, lên án, ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc. 
(Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
1,0
0,25
0,25
0,5
0,25
0,25
0,25
0,75
0,25
0,25
Câu 7
3 điểm
Cần đảm bảo được các ý sau:
 -Anh B đã vi phạm pháp luật hành chính vì vượt đền đỏ và chịu trách nhiệm hành chính, phải nộp phạt theo quy định xử phạt hành chính....
 -Anh B đã vi phạm pháp luật dân sự vì làm thiệt hại tài sản của chị D. Vì vậy phải chịu trách nhiệm dân sự qua việc đền bù thiệt hại cho chị D...
 + Đó là một hành vi.
 + Các hành vi đó trái với quy định của pháp luật 
 + Người thực hiện hành vi đó có lỗi 
 + Người thực hiện hành vi phải là người có năng lực trách nhiệm pháp lí 
 (Căn cứ vào mức độ trình bày của HS trong từng ý để giáo viên cho điểm phù hợp) 
1.0
1.0
0,25
0,25
0,5
0,5