Giáo án môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 2: Phong cách Hồ Chí Minh - Năm học 2020-2021

Ngày giảng: 9A/ /09/ 2020
 9B/ /09/ 2020
Tiết 2:
PHONG CÁCH HỒ CHÍ MINH
(Lê Anh Trà)
I. MỤC TIÊU 
1. Kiến thức:
- Học sinh nắm được một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt.
- Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
- Nắm được đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
2. Kĩ năng: 
- Nắm bắt nội dung văn bản nhật dụng thuộc chủ đề hội nhập
- Biết vận dụng các biện pháp nghệ thuật trong việc viết văn bản về linhc vực văn hóa lối sống.
3. Thái độ: 
- Từ lòng kính yêu, tự hào về Bác, học sinh có ý thức tự giác, nghiêm túc học tập, tích lũy kiến thức, học tập làm theo tấm gương Bác. 
4. Định hướng phát triển năng lực, phẩm chất:
- Năng lực chung: Hình thành năng lực tự học; năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực giao tiếp; năng lực hợp tác.
- Năng lực riêng: Năng lực đọc hiểu văn bản, năng lực ngôn ngữ, năng lực trình bày, năng lực quan sát, phát hiện, năng lực động não.
- Phẩm chất: Chăm chỉ học tập.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
1. Chuẩn bị của GV: SGK, SGV, tranh ảnh trong SGK, MC.
2. Chuẩn bị của HS: Soạn bài theo hướng dẫn SGK, SBT.
3. Phương pháp/ kỹ thuật dạy học:
- Phương pháp: Thảo luận nhóm. Phương pháp gợi mở - vấn đáp. động não.
- Kỹ thuật dạy học: Trình bày một phút. Thảo luận nhóm 
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra.
2. Nội dung bài mới 
* Hoạt động 1: Khởi động:
- Mục tiêu: Giúp HS huy động những kiến thức liên quan đến bài học.
- Nội dung, kết quả
GV: GV yêu cầu học sinh trình bày những hiểu biết của em về Bác Hồ.
HS: HĐ cá nhân trình bày.
- Tổ chức: HS TL – GV nhận xét, dẫn vào bài mới: Hồ Chí Minh không những là nhà yêu nước, nhà cách mạng vĩ đại mà còn là danh nhân văn hóa thế giới. Vẻ đẹp văn hóa chính là nét nổi bật trong phong cách Hồ Chí Minh. Vậy vẻ đẹp văn hoá của phong cách Hồ Chí Minh là gì? Đoạn trích mà chúng ta tìm hiểu sẽ phần nào lời câu hỏi đó.
* Hoạt động 2: Hình thành kiến thức:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG
Nội dung 1: I. Tìm hiểu chung văn bản
Mục tiêu: HS nắm được nghĩa các từ khó, kiểu văn bản và bố cục văn bản
GV: Hướng dẫn học sinh đọc, giải nghĩa các từ khó.
- Giọng chậm rãi, bình tĩnh, khúc triết.
- Đọc mẫu đoạn đầu, chỉ định HS đọc tiếp đến hết bài
HS: Đọc
GV: Nhận xét, uốn nắn cách đọc cho HS
- Kiểm tra sắc xuất một số từ khó trong SGK.
GV: Giải thích thêm:
+ Bất giác: một cách tự nhiên, ngẫu nhiên không dự định trước.
+ Đạm bạc: sơ sài, giản dị, không cầu kỳ bày vẽ.
GV: Bài viết thuộc kiểu VB nào? Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì?
HS: HĐ cá nhân trình bày.
GV:Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu ý chính của mỗi phần?
HS: HĐ cá nhân trình bày.
GV: Nhận xét, kết luận.
1. Đọc, giải nghĩa từ khó.
2. Kiểu loại văn bản và PTBĐ. 
- Văn bản nhật dụng.
- Phương thức biểu đạt: thuyết minh, lập luận
3. Bố cục: 3 phần.
- Phần 1: Từ đầu đến “...hiện đại,,. Con đường hình thành phong cách văn hoá Hồ Chí Minh.
- Phần 2: Tiếp..."hạ tắm ao". Vẻ đẹp trong phong cách Hồ Chí Minh.
- Phần 3: Còn lại. Bình luận và khẳng định phong cách văn hoá Hồ Chí Minh.
Nội dung 2: II. Tìm hiểu chi tiêt văn bản
Mục tiêu: Học sinh nắm được một số biểu hiện của phong cách Hồ Chí Minh trong đời sống và trong sinh hoạt.
- Ý nghĩa của phong cách Hồ Chí Minh trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
- Nắm được đặc điểm của kiểu bài nghị luận xã hội qua một đoạn văn cụ thể.
GV: Yªu cÇu HS ®äc l¹i §1
? Em biÕt danh hiÖu cao quý nµo cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vÒ v¨n ho¸?
HS: HĐ cá nhân trình bày -> Hå ChÝ Minh: Danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi (UNEESCO 1990)
GV: Giới thiệu một số hình ảnh về chủ tịch HCM (MC)
HS: Quan sát
GV: Em cã nhËn xÐt g× vÒ vèn tri thøc v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña chñ tÞch Hå ChÝ Minh? 
HS: HĐ cá nhân trình bày
GV: NhËn xÐt, kÕt luËn
GV: Cho HS th¶o luËn nhãm theo c©u hái: V× sao Ng­êi l¹i cã ®­îc vèn tri thøc s©u réng nh­ vËy? 
HS: Thảo luận nhóm. §¹i diÖn tr×nh bµy 
- V×:
+ Ng­êi cã ®iÒu kiÖn ®i nhiÒu n¬i.
+ N¾m v÷ng ph­¬ng tiÖn giao tiÕp.
+ Lµm nhiÒu nghÒ.
+ Häc hái ®Õn møc s©u s¾c uyªn th©m.
- Tr×nh bµy:
 + Phª ph¸n nh÷ng h¹n chÕ, tiªu cùc.
 + TiÕp thu nh÷ng c¸i hay, c¸i ®Ñp.
GV: NhËn xÐt, bæ sung nh÷ng t­ liÖu ®Ó lµm râ thªm nh÷ng biÓu hiÖn v¨n ho¸ ®ã cña B¸c. VD: Th¬ ch÷ H¸n (NhËt kÝ trong tï).
? Sù tiÕp nhËn v¨n ho¸ ë Hå ChÝ Minh cã g× ®Æc biÖt?
HS: HĐ cá nhân trình bày
- NhËn xÐt, kÕt luËn.
? T¸c gi¶ ®· kh¸i qu¸t vÎ ®Ñp phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh ntn? Em suy nghÜ g× vÒ lêi b×nh luËn ®ã?
HS: HĐ cá nhân tr×nh bµy: Kh¸i qu¸t vÎ ®Ñp phong c¸ch v¨n ho¸ Hå ChÝ Minh trong c©u: TÊt c¶ nh÷ng... rÊt hiÖn ®¹i.
GV b×nh: Sù kÕt hîp hµi hoµ cña c¸c yÕu tè mang nhiÒu nÐt ®èi lËp Êy trong mét phong c¸ch qu¶ lµ k× diÖu, chØ cã thÓ thùc hiÖn ®­îc bëi mét yÕu tè v­ît lªn trªn tÊt c¶: ®ã lµ b¶n lÜnh, ý chÝ cña mét chiÕn sÜ céng s¶n, lµ t×nh c¶m CM ®­îc nung nÊu bëi lßng yªu n­íc, th­¬ng d©n v« bê bÕn vµ tinh thÇn s½n sµng quªn m×nh v× sù nghiÖp chung.
? Ở Đ1, t¸c gi¶ ®· sö dông nh÷ng ph­¬ng thøc thuyÕt minh nµo? T¸c dông?
HS: HĐ cá nhân trình bày
+ Ph­¬ng thøc thuyÕt minh: LiÖt kª, so s¸nh, b×nh luËn.
+ Tác dụng: Làm nổi bật vèn tri thøc v¨n ho¸ cña HCM.
GV: Nh­ vËy, ë ®o¹n v¨n nµy, t¸c gi¶ ®· nªu lªn tÇm s©u réng trong vèn tri thøc v¨n ho¸ cña HCM vµ qu¸ tr×nh tiÕp thu v¨n ho¸ nh©n lo¹i cña Ng­êi b»ng c¸ch gîi më, dÉn d¾t vÊn ®Ò rÊt tù nhiªn vµ hiÖu qu¶. §ã chÝnh lµ c«ng cña t¸c gi¶ Lª Anh Trµ.
1. Con ®­êng h×nh thµnh phong c¸ch v¨n hãa HCM.
- Trong cuéc ®êi ho¹t ®éng c¸ch m¹ng, HCM cã vèn tri thøc rÊt s©u réng, bëi Ng­êi:
+ §i qua nhiÒu n¬i
+ TiÕp xóc víi nhiÒu nÒn v¨n ho¸ trªn thÕ giíi. 
+ HiÓu biÕt s©u réng v¨n ho¸ c¸c n­íc ¸, ©u, Phi, MÜ.
 + Nãi ®­îc nhiÒu ngo¹i ng÷.
- Sù tiÕp nhËn v¨n ho¸ ë Hå ChÝ Minh:
+ TiÕp thu cã chän läc.
+ TiÕp thu ¶nh h­ëng quèc tÕ trªn nÒn v¨n ho¸ d©n téc. 
=> Nh©n c¸ch rÊt ViÖt Nam, rÊt ph­¬ng §«ng ®ång thêi còng rÊt míi, rÊt hiÖn ®¹i. 
* Hoạt động 3: Luyện tập, vận dụng
Mục tiêu: HS vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập
GV cho HS trả lời câu hỏi: Em hiểu gì về con đường hình thành phong cách Hồ Chí Minh
HS: Thảo luận
* Hoạt động 4: Tìm tòi, mở rộng
Mục tiêu: HS tìm hiểu kiến thức liên quan đến bài học
GV: Yêu cầu HS về nhà sưu tầm những tài liệu liên quan đến Bác Hồ
HS: Sưu tầm tài liệu 
3. Củng cố, đánh giá:
- GV Qua phần 1 em rút ra bài học gì về cách tích luỹ vồn tri trức văn hoá?
- HS Trình bày: + Có năng lực văn hoá 
 + Có ý thức tiếp thu chọn lọc 
 + Học ngoại ngữ...
4. Dặn dò: 
- Về nhà học bài.
- Đọc lại văn bản và soạn tiếp các câu hỏi 2, 3, 4 trong SGK/T8 giờ sau học tiếp VB: Phong cách Hồ Chí Minh.
* Phần ghi chép của giáo viên: ( Ghi chép những nội dung cần điều chỉnh cho việc dạy lần sau)
........................................................................................................................................................................................................................................................................................