Các dạng bài tập Hóa học chương trình Lớp 8

Các dạng bài tập hóa học chương trình lớp 8-THCS
Chuyên đề 1. Bài tập về nguyên tử, nguyên tố hóa học 
1/ Nguyên tử (NT):
- Hạt vô cùng nhỏ , trung hòa về điện, tạo nên các chất.
Cấu tạo: + Hạt nhân mang điện tích (+)(Gồm: Proton(p) mang điện tích (+) và nơtron không mang điện ). Khối lượng hạt nhân được coi là khối lượng nguyên tử.
 + Vỏ nguyên tử chứa 1 hay nhiều electron (e) mang điện tích (-). Electron chuyển động rất nhanh quanh hạt nhân và sắp xếp theo lớp (thứ tự sắp xếp (e) tối đa trong từng lớp từ trong ra ngoài: 	STT của lớp :	1	2	3	 
	 Số e tối đa :	2e	8e	18e	 
Trong nguyên tử:
- Số p = số e = số điện tích hạt nhân = sè thø tù cña nguyªn tè trong b¶ng hÖ thèng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc 
- Quan hệ giữa số p và số n :	 p £ n £ 1,5p ( đúng với 83 nguyên tố )
- Khối lượng tương đối của 1 nguyên tử ( nguyên tử khối )
	NTK = số n + số p 
- Khối lượng tuyệt đối của một nguyên tử ( tính theo gam )
	 + mTĐ = m e + mp + mn 
 + mP mn 1ĐVC 1.67.10- 24 g, 
 + me 9.11.10 -28 g
Nguyên tử có thể lên kết được với nhau nhờ e lớp ngoài cùng.
2/ Nguyên tố hóa học (NTHH): là tập hợp những nguyên tử cùng loại có cùng số p trong hạt nhân.
- Số p là số đặc trưng của một NTHH.
- Mỗi NTHH được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái. Chữ cái đầu viết dưới dạng in hoa chữ cái thứ hai là chữ thường. Đó là KHHH
- Nguyên tử khối là khối lượng của nguyên tử tính bằng ĐVC. Mỗi nguyên tố có một NTK riêng. Khối lượng 1 nguyên tử = khối lượng 1đvc.NTK
NTK = 
 m a Nguyên tử = a.m 1đvc .NTK 
(1ĐVC = KL của NT(C) (MC = 1.9926.10- 23 g) = 1.9926.10- 23 g= 1.66.10- 24 g)
* Bài tập vận dụng:
1. Biết nguyên tử C có khối lượng bằng 1.9926.10- 23 g. Tính khối lượng bằng gam của nguyên tử Natri. Biết NTK Na = 23. (Đáp số: 38.2.10- 24 g)
2.NTK của nguyên tử C bằng 3/4 NTK của nguyên tử O, NTK của nguyên tử O bằng 1/2 NTK S. Tính khối lượng của nguyên tử O. (Đáp số:O= 32,S=16)
3. Biết rằng 4 nguyên tử Mage nặng bằng 3 nguyên tử nguyên tố X. Xác định tên,KHHH của nguyên tố X. 	(Đáp số:O= 32)
4.Nguyên tử X nặng gấp hai lần nguyên tử oxi .
b)nguyên tử Y nhẹ hơn nguyên tử Magie 0,5 lần .
c) nguyên tử Z nặng hơn nguyên tử Natri là 17 đvc .
Hãy tính nguyên tử khối của X,Y, Z .tên nguyên tố, kí hiệu hoá học của nguyên tố đó ? 
5.Nguyên tử M có số n nhiều hơn số p là 1 và số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 10. Hãy xác định M là nguyên tố nào?
6.Tổng số hạt p, e, n trong nguyên tử là 28, trong đó số hạt không mang điện chiếm xấp xỉ 35% .Tính số hạt mỗi loaị .Vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử .
7.Nguyên tử sắt có 26p, 30n, 26e
a.Tính khối lượng nguyên tử sắt
b.Tính khối lượng e trong 1Kg sắt
8.Nguyên tử X có tổng các hạt là 52 trong đó số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 16 hạt.
a)Hãy xác định số p, số n và số e trong nguyên tử X.
b) Vẽ sơ đồ nguyên tử X.
c) Hãy viết tên, kí hiệu hoá học và nguyên tử khối của nguyên tố X.
9. Một nguyên tử X có tổng số hạt e, p, n là 34. Số hạt mang điện nhiều hơn số hạt không mang điện là 10. Tìm tên nguyên tử X. Vẽ sơ đồ cấu tạo của nguyên tử X và ion được tạo ra từ nguyên tử X
10.Tìm tên nguyên tử Y có tổng số hạt trong nguyên tử là 13. Tính khối lượng bằng gam của nguyên tử.
11. Một nguyên tử X có tổng số hạt là 46, số hạt không mang điện bằng số hạt mang điện. Xác định nguyên tử X thuộc nguyên tố nào ? vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử X ?
12.Nguyên tử Z có tổng số hạt bằng 58 và có nguyên tử khối < 40 . Hỏi Z thuộc nguyên tố hoá học nào. Vẽ sơ đồ cấu tạo nguyên tử của nguyên tử Z ? Cho biết Z là gì ( kim loại hay phi kim ? ) 	(§¸p sè :Z thuộc nguyên tố Kali ( K ))
Hướng dẫngi¶i : 	đề bài Þ 2p + n = 58 Û n = 58 – 2p ( 1 )
	Mặt khác : p £ n £ 1,5p ( 2 )
	Þ p £ 58 – 2p £ 1,5p giải ra được 16,5 £ p £ 19,3 ( p : nguyên )
Vậy p có thể nhận các giá trị : 17,18,19
P
	17	18	19
N
	24	22	20
NTK = n + p
	41	40	39
 Vậy nguyên tử Z thuộc nguyên tố Kali ( K )
13.Tìm 2 nguyên tố A, B trong các trường hợp sau đây :
a) Biết A, B đứng kế tiếp trong một chu kỳ của bảng tuần hoàn và có tổng số điện tích hạt nhân là 25.
b) A, B thuộc 2 chu kỳ kế tiếp và cùng một phân nhóm chính trong bảng tuần hoàn. Tổng số điện tích hạt nhân là 32.
14: Trong 1 tập hợp các phân tử đồng sunfat (CuSO4) có khối lượng 160000 đvC. Cho biết tập hợp đó có bao nhiêu nguyên tử mỗi loại.
3. Sự tạo thành ion (dành cho HSG lớp 9)
 Để đạt cấu trúc bão hòa ( 8e ở lớp ngoài cùng hoặc 2e đối với H ) thì các nguyên tử có thể nhường hoặc nhận thêm electron tạo ra những phần mang điện - gọi là ion
* Kim loại và Hiđro : nhường e để tạo ion dương ( cation)
	M 	– ne ® M n + (Ca 	– 2e ® Ca 2 + )
* Các phi kim nhận e để tạo ion âm (anion)
	X	+ ne 	® X n- ( Cl + 1e ® Cl 1- )
* Bài tập vận dụng:
 1.Hợp chất X được tạo thành từ cation M+ và anion Y2- . Mỗi ion đều do 5 nguyên tử của 2 nguyên tố tạo nên. Tổng số proton trong M+ là 11 còn tổng số electron trong Y2- là 50.
Xác định CTPT của hợp chất X và gọi tên ? ứng dụng của chất này trong nông nghiệp . Biết rằng 2 nguyên tố trong Y2- thuộc cùng phân nhóm trong 2 chu kỳ liên tiếp của bảng tuần hoàn các ng.tố.
Hướng dẫn giải :
Đặt CTTQ của hợp chất X là M2Y
Giả sử ion M+ gồm 2 nguyên tố A, B : 
Þ ion M+ dạng : AxBy+ có : x + y = 5	( 1 )
	x.pA + y.pB = 11 	( 2) 
Giả sử ion Y 2- gồm 2 nguyên tố R, Q : 
Þ ion Y2- dạng : R xQy2- có : x’ + y’ = 5	(3)
	 x’pR + y’.pQ = 48	(4 ) do số e > số p là 2 
Từ ( 1 ) và (2) ta có số proton trung bình của A và B : 
trong AxBy+ có 1 nguyên tố có p 2,2 
Vì He không tạo hợp chất ( do trơ ) nên nguyên tố có p < 2,2 là H ( giả sử là B )
Từ ( 1 ) và ( 2) ta có : 	x.pA + (5 – x ).1 = 11 Û pA = ( 1£ x < 5 )
X
1	 2	 3	 4
pA
7(N)	 4(B)	 3(Li)	 2,5 (loại)
ion M+ 
NH4+ không xác định ion 
Tương tự: số proton trung bình của R và Q là : Þ có 1 nguyên tố có số p < 9,6 ( giả sử là R )
Vì Q và R liên tiếp trong nhóm nên : pQ = pR + 8 ( 5 )
Từ (3) ,(4) , ( 5) ta có : x’pR + (5- x’)( pR + 8) = 48 	Û 5pR – 8x’ = 8 Û 
x’
 Vậy ion Y2- là SO42-
1	 2	 3	 4
pR
3,2	 4,8	 6,4	 8 ( O )
 pQ 
không xác định ion 16 ( S )
Vậy CTPT của hợp chất X là (NH4 )2SO4
Chuyên đề II. Bài tập về công thức hóa học :
 a.Tính theo CTHH:
1: Tỡm TP% cỏc nguyờn tố theo khối lượng.
* Cách giải: CTHH có dạng AxBy
- Tìm khối lượng mol của hợp chất. MAxBy = x.MA + y. MB
- Tìm số mol nguyên tử mỗi nguyên tố trong 1 mol hợp chất : x, y (chỉ số số nguyên tử của các nguyên tố trong CTHH)
- Tính thành phần % mỗi nguyên tố theo công thức: %A = = 
Ví dụ: Tìm TP % của S và O trong hợp chất SO2
- Tìm khối lượng mol của hợp chất : MSO2 = 1.MS + 2. MO = 1.32 + 2.16 = 64(g)
- Trong 1 mol SO2 cã 1 mol nguyên tử S (32g), 2 mol nguyªn tö O (64g)
- TÝnh thành phần %: %S = = = 50%
 %O = = = 50% (hay 100%- 50% = 50%)
* Bài tập vận dụng:
1: Tính thành phần % theo khối lượng các nguyên tố trong các hợp chất :
 a/ H2O b/ H2SO4 c/ Ca3(PO4)2
2: Tính thành phần phần trăm về khối lượng của các nguyên tố có trong các hợp chất sau:
CO; FeS2; MgCl2; Cu2O; CO2; C2H4; C6H6.
FeO; Fe3O4; Fe2O3; Fe(OH)2; Fe(OH)3.
CuSO4; CaCO3; K3PO4; H2SO4. HNO3; Na2CO3.
Zn(OH)2; Al2(SO4)3; Fe(NO3)3. (NH4)2SO4; Fe2(SO4)3.
3: Trong các hợp chất sau, hợp chất nào có hàm lượng Fe cao nhất: FeO ; Fe2O3 ; Fe3O4 ; Fe(OH)3 ; FeCl2 ; Fe SO4.5H2O ?
4: Trong các loại phân bón sau, loại phân bón nào có hàm lượng N cao nhất: NH4NO3; NH4Cl; (NH4)2SO4; KNO3; (NH2)2CO?
2: Tìm khối lượng nguyên tố trong một lượng hợp chất.
* C¸ch giải: CTHH cã d¹ng AxBy
- TÝnh khèi l­îng mol của hợp chất. MAxBy = x.MA + y. MB
- T×m khèi l­îng mol cña từng nguyªn tố trong 1 mol hợp chất:
 mA = x.MA , mB = y. MB
- TÝnh khối lượng từng nguyªn tố trong l­îng hîp chÊt ®· cho.
mA = = , mB = = 
VÝ dô: T×m khèi l­îng cña C¸c bon trong 22g CO2
Gi¶i:
- TÝnh khèi l­îng mol của hợp chất. MCO2 = 1.Mc + 2. MO = 1.12 + 2. 16 = 44(g)
- T×m khèi l­îng mol cña từng nguyªn tố trong 1 mol hợp chất:
 mC = 1.Mc = 1.12 = 12 (g)
- TÝnh khối lượng từng nguyªn tố trong l­îng hîp chÊt ®· cho.
mC = = = 6(g)
* Bài tập vận dụng: 
1: Tính khoái löôïng moãi nguyeân toá coù trong caùc löôïng chaát sau: 
a) 26g BaCl2; 8g Fe2O3; 4,4g CO2; 7,56g MnCl2; 5,6g NO.
b) 12,6g HNO3; 6,36g Na2CO3; 24g CuSO4; 105,4g AgNO3; 6g CaCO3. 
c) 37,8g Zn(NO3)2; 10,74g Fe3(PO4)2; 34,2g Al2(SO4)3; 75,6g Zn(NO3)2.
2: Một người làm vườn đã dùng 500g (NH4)2SO4 để bón rau. Tính khối lượng N đã bón cho rau?
B/ LËp CTHH dùa vµo CÊu t¹o nguyªn tö: 
KiÕn thøc c¬ b¶n ë phÇn 1
* Bài tập vận dụng:
1.Hợp chất A có công thức dạng MXy trong đó M chiếm 46,67% về khối lượng. M là kim loại, X là phi kim có 3 lớp e trong nguyên tử. Hạt nhân M có n – p = 4. Hạt nhân X có
 n’= p’ ( n, p, n’, p’ là số nơtron và proton của nguyên tử M và X ). Tổng số proton trong MXy là 58. Xác định các nguyên tử M và X (§¸p sè : M có p = 26 ( Fe ), X có số proton = 16 ( S ) )
2. Nguyên tử A có n – p = 1, nguyên tử B có n’=p’. Trong phân tử AyB có tổng số proton là 30, khối lượng của nguyên tố A chiếm 74,19% .Tìm tên của nguyên tử A, B và viết CTHH của hợp chất AyB ? Viết PTHH xảy ra khi cho AyB và nước rồi bơm từ từ khí CO2 vào dung dịch thu được
3. Tæng sè h¹t tronghîp chÊt AB2 = 64. Sè h¹t mang ®iÖn trong h¹t nh©n nguyªn tö A nhiÒu h¬n sè h¹t mang ®iÖn trong h¹t nh©n nguyªn tö B lµ 8. ViÕt c«ng thøc ph©n tö hîp chÊt trªn.
Hướng dẫn bµi1:
	Nguyên tử M có : n – p = 4 Þ n = 4 + p Þ NTK = n + p = 4 + 2p 
	Nguyên tử X có : n’ = p’ Þ NTK = 2p’
	Trong MXy có 46,67% khối lượng là M nên ta có :
	 	 (1) 
	Mặt khác : p + y.p’ = 58 Þ yp’ = 58 – p ( 2) 
	Thay ( 2) vào (1) ta có :	4 + 2p = . 2 (58 – p ) giải ra p = 26 và yp’ = 32
	M có p = 26 ( Fe ) 
	X thõa mãn hàm số : p’ = ( 1£ y £ 3 )
y
1	2	 3	
P’
32(loại)	16	10,6 ( loại)
	Vậy X có số proton = 16 ( S ) 
C/ lËp CTHH dùa vµo Thµnh phÇn ph©n tö,CTHH tæng qu¸t: 
 ChÊt
 (Do nguyªn tè t¹o nªn)
 §¬n chÊt Hîp chÊt
 (Do 1 ng.tè t¹o nªn) (Do 2 ng.tè trë lªn t¹o nªn)
 CTHH: AX AxBy 
+ x=1 (gåm c¸c ®¬n chÊt kim lo¹i, S, C, Si..) (Qui t¾c hãa trÞ: a.x = b.y)
+ x= 2(gåm : O2, H2,, Cl2,, N2, Br2 , I2..) 
 Oxit Axit Baz¬ Muèi 
 ( M2Oy) ( HxA ) ( M(OH)y ) (MxAy) 
1.LËp CTHH hîp chÊt khi biÕt thµnh phÇn nguyªn tè vµ biÕt hãa trÞ cña chóng 
C¸ch gi¶i: - CTHH cã d¹ng chung : AxBy (Bao gåm: ( M2Oy , HxA, M(OH)y , MxAy)
VËn dông Qui t¾c hãa trÞ ®èi víi hîp chÊt 2 nguyªn tè A, B 
(B cã thÓ lµ nhãm nguyªn tè:gèc axÝt,nhãm– OH): a.x = b.y = (tèi gi¶n) thay x= a, y = b vµo CT chung ta cã CTHH cÇn lËp. 
VÝ dô LËp CTHH cña hîp chÊt nh«m oxÝt a b
Gi¶i: CTHH cã d¹ng chung AlxOy Ta biÕt hãa trÞ cña Al=III,O=II
 a.x = b.y III.x= II. y = thay x= 2, y = 3 ta cã CTHH lµ: Al2O3
* Bài tập vận dụng:
1.LËp c«ng thøc hãa häc hîp chÊt ®­îc t¹o bëi lÇn l­ît tõ c¸c nguyªn tè Na, Ca, Al víi 
(=O,; -Cl; = S; - OH; = SO4 ; - NO3 ; =SO3 ; = CO3 ; - HS; - HSO3 ;- HSO4; - HCO3; =HPO4 ; -H2PO4 ) 
2. Cho c¸c nguyªn tè: Na, C, S, O, H. H·y viÕt c¸c c«ng thøc ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt v« c¬ cã thÓ ®­îc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn?
3. Cho c¸c nguyªn tè: Ca, C, S, O, H. H·y viÕt c¸c c«ng thøc ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt v« c¬ cã thÓ ®­îc t¹o thµnh c¸c nguyªn tè trªn?
2.LËp CTHH hîp chÊt khi biÕt thµnh phÇn khèi l­îng nguyªn tè . 
1: BiÕt tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè trong hîp chÊt.
C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy
- Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = 	
- T×m ®­îc tØ lÖ : = = (tØ lÖ c¸c sè nguyªn d­¬ng, tối giản)
 - Thay x= a, y = b - Viết thành CTHH.
VÝ dô:: Laäp CTHH cuûa saét vaø oxi, bieát cöù 7 phaàn khoái löôïng saét thì keát hôïp vôùi 3 phaàn khoái löôïng oxi.
Gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: FexOy
 - Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = = 	 - T×m ®­îc tØ lÖ : = = = = 
 - Thay x= 2, y = 3 - Viết thành CTHH. Fe2O3
* Bài tập vận dụng:
1: Laäp CTHH cuûa saét vaø oxi, bieát cöù 7 phaàn khoái löôïng saét thì keát hôïp vôùi 3 phaàn khoái löôïng oxi.
2: Hîp chÊt B (hîp chÊt khÝ ) biÕt tØ lÖ vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè t¹o thµnh: mC : mH = 6:1, mét lÝt khÝ B (®ktc) nÆng 1,25g.
3: Hîp chÊt C, biÕt tØ lÖ vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè lµ : mCa : mN : mO = 10:7:24 vµ 0,2 mol hîp chÊt C nÆng 32,8 gam.
4: Hîp chÊt D biÕt: 0,2 mol hîp chÊt D cã chøa 9,2g Na, 2,4g C vµ 9,6g O
5: Phaân töû khoái cuûa ñoàng sunfat laø 160 ñvC. Trong ñoù coù moät nguyeân töû Cu coù nguyeân töû khoái laø 64, moät nguyeân töû S coù nguyeân töû khoái laø 32, coøn laïi laø nguyeân töû oxi. Coâng thöùc phaân cuûa hôïp chaát laø nhö theá naøo?
6:X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña CuxOy, biÕt tØ lÖ khèi l­îng gi÷a ®ång vµ oxi trong oxit 
lµ 4 : 1? 
7: Trong 1 taäp hôïp caùc phaân töû ñoàng sunfat (CuSO4) coù khoái löôïng 160000 ñvC. Cho bieát taäp hôïp ñoù coù bao nhieâu nguyeân töû moãi loaïi.
8: Phaân töû khoái cuûa ñoàng oxit (coù thaønh phaàn goàm ñoàng vaø oxi)vaø ñoàng sunfat coù tæ leä 1/2. Bieát khoái löôïng cuûa phaân töû ñoàng sunfat laø 160 ñvC. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû ñoàng oxit?
9. Moät nhoâm oxit coù tæ soá khoái löôïng cuûa 2 nguyeân toá nhoâm vaø oxi baèng 4,5:4. Coâng thöùc hoaù hoïc cuûa nhoâm oxit ñoù laø gì?
2. BiÕt khèi l­îng c¸c nguyªn tè trong mét l­îng hîp chÊt, BiÕt ph©n tö khèi hîp chÊt hoÆc ch­a biÕt PTK(bµi to¸n ®èt ch¸y) 
Bµi to¸n cã d¹ng : tõ m (g)AxByCz §èt ch¸y m’(g) c¸c hîp chÊt chøa A,B,C
+Tr­êng hîp biÕt PTK T×m ®­îc CTHH ®óng
+Tr­êng hîp ch­a biÕt PTK T×m ®­îc CTHH ®¬n gi¶n
C¸ch gi¶i: 
- T×m mA, mB, mC trong m‘(g) c¸c hợp chất chøa c¸c nguyªn tè A,B,C.
+ NÕu (mA + m B) = m (g)AxByCz Trong h/c kh«ng cã nguyªn tè C 
 Tõ ®ã : x : y = : = a:b (tØ lÖ c¸c sè nguyªn d­¬ng, tối giản) CTHH: AaBb
+ NÕu (mA + m B) m (g)AxByCz Trong h/c cã nguyªn tè C 
 m C = m (g)AxByCz - (mA + m B)
 Tõ ®ã : x : y : z = : : = a:b:c (tØ lÖ c¸c sè nguyªn d­¬ng, tối giản) 
 CTHH: AaBbCc
C¸ch gi¶i kh¸c: Dùa vµo ph­¬ng tr×nh ph¶n øng ch¸y tæng qu¸t 
	CxHy + 
	CxHy0z + 
- LËp tû lÖ sè mol theo PTHH vµ sè mol theo d÷ kiÖn bµi to¸n suy ra x, y, z.
VÝ dô: §èt ch¸y 4,5 g hîp chÊt h÷u c¬ A. BiÕt A chøa C, H, 0 vµ thu ®­îc 9,9g khÝ C02 vµ 5,4g H20. LËp c«ng thøc ph©n tö cña A. BiÕt kh«Ý l­îng ph©n tö A b»ng 60.
Gi¶i:
 - Theo bµi ra: , , 
- Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng :
CxHy0z + 
1mol . (mol) . x (mol) 
	Suy ra : 
	MÆt kh¸c;MC3H80z = 60 
	Hay : 36 + 8 + 16z =60 –> z = 1 
	VËy c«ng thøc cña A lµ C3H80 
* Bài tập vận dụng:
+Tr­êng hîp ch­a biÕt PTK T×m ®­îc CTHH ®¬n gi¶n
1: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hîp chÊt A,th× thu ®­îc 25,6g SO2 vµ 7,2g H2O. X¸c ®Þnh c«ng thøc cña A
2: Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam chaát A caàn duøng heát 5,824 dm3 O2 (ñktc). Saûn phaåm coù CO2 vaø H2O ñöôïc chia ñoâi. Phaàn 1 cho ñi qua P2O5 thaáy löôïng P2O5 taêng 1,8 gam. Phaàn 2 cho ñi qua CaO thaáy löôïng CaO taêng 5,32 gam. Tìm m vaø coâng thöùc ñôn giaûn A. Tìm coâng thöùc phaân töû A vaø bieát A ôû theå khí (ñk thöôøng) coù soá C 4.
3: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hîp chÊt A, th× thu ®­îc 25,6 g S02 vµ 7,2g H20. X¸c ®Þnh c«ng thøc A 
+Tr­êng hîp biÕt PTK T×m ®­îc CTHH ®óng
1: §èt ch¸y hoµn toµn 4,5g hîp chÊt h÷u c¬ A .BiÕt A chøa C, H, O vµ thu ®­îc 9,9g khÝ CO2 vµ 5,4g H2O. lËp c«ng thøc ph©n tö cña A. BiÕt ph©n tö khèi A lµ 60.
2: §èt ch¸y hoµn toµn 7,5g hy®roc¸cbon A ta thu ®­îc 22g CO2 vµ 13,5g H2O. BiÕt tû khèi h¬I so víi hy®r« b»ng 15. LËp c«ng thøc ph©n tö cña A.
3: : §èt ch¸y hoµn toµn 0,3g hîp chÊt h÷u c¬ A . BiÕt A chøa C, H, O vµ thu ®­îc 224cm3 khÝ CO2 (®ktc) vµ 0,18g H2O. lËp c«ng thøc ph©n tö cña A.BiÕt tØ khèi cña A ®èi víi hi®ro b»ng 30.
4:§èt ch¸y 2,25g hîp chÊt h÷u c¬ A chøa C, H, O ph¶i cÇn 3,08 lÝt oxy (®ktc) vµ thu ®­îc VH2O =5\4 VCO2 .BiÕt tû khèi h¬i cña A ®èi víi H2 lµ 45. X¸c ®Þnh c«ng thøc cña A
5: Hy®ro A lµ chÊt láng , cã tû khèi h¬i so víi kh«ng khÝ b»ng 27. §èt ch¸y A thu ®­îc CO2 vµ H2O theo tû lÖ khèi l­îng 4,9 :1 . t×m c«ng thøc cña A
	ÑS: A laø C4H10
3: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè, cho biÕt NTK, ph©n tö khèi.
 C¸ch gi¶i: 
- Tính khối lượng từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất.
- Tính số mol nguyên tử từng nguyên tố trong 1 mol hợp chất.
- Viết thành CTHH.
HoÆc: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy
Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = 
Rút ra tỉ lệ x: y = : (tối giản)
Viết thành CTHH ®¬n gi¶n: (AaBb )n = MAxBy n = 
 nh©n n vµo hÖ sè a,b cña c«ng thøc AaBb ta ®­îc CTHH cÇn lËp.
Vi dô. Moät hôïp chaát khí Y coù phaân töû khoái laø 58 ñvC, caáu taïo töø 2 nguyeân toá C vaø H trong ñoù nguyeân toá C chieám 82,76% khoái löôïng cuûa hôïp chaát. Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát.
 Gi¶i : - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: CxHy
Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = 
Rút ra tỉ lệ x: y = : = : = 1:2 
Thay x= 1,y = 2 vµo CxHy ta ®­îc CTHH ®¬n gi¶n: CH2
Theo bµi ra ta cã : (CH2 )n = 58 n = = 5
 Ta cã CTHH cÇn lËp : C5H8
* Bài tập vận dụng:
1: Hîp chÊt X cã ph©n tö khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n tö cña hîp chÊt nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% theo khèi l­îng, cßn l¹i lµ nguyªn tè Na. Sè nguyªn tö cña nguyªn tè O vµ Na trong ph©n tö hîp chÊt lµ bao nhiªu ?
2: Moät hôïp chaát X coù thaønh phaàn % veà khoái löôïng laø :40%Ca, 12%C vaø 48% O . Xaùc ñònh CTHH cuûa X. Bieát khoái löôïng mol cuûa X laø 100g.
3:T×m c«ng thøc ho¸ häc cña c¸c hîp chÊt sau.
 a) Mét chÊt láng dÔ bay h¬i, thµnh ph©n tö cã 23,8% C, 5,9%H, 70,3%Cl vµ cã PTK b»ng 50,5.
 b ) Mét hîp chÊt rÊn mµu tr¾ng, thµnh ph©n tö cã 4o% C, 6,7%H, 53,3% O vµ cã PTK b»ng 180.
4:Muèi ¨n gåm 2 nguyªn tè ho¸ häc lµ Na vµ Cl Trong ®ã Na chiÕm 39,3% theo khèi l­îng . H·y t×m c«ng thøc ho¸ häc cña muèi ¨n, biÕt ph©n tö khèi cña nã gÊp 29,25 lÇn PTK H2.
5: Xaùc ñònh coâng thöùc cuûa caùc hôïp chaát sau:
Hôïp chaát taïo thaønh bôûi magie vaø oxi coù phaân töû khoái laø 40, trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa chuùng laàn löôït laø 60% vaø 40%.
Hôïp chaát taïo thaønh bôûi löu huyønh vaø oxi coù phaân töû khoái laø 64, trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa oxi laø 50%.
Hôïp chaát cuûa ñoàng, löu huyønh vaø oxi coù phaân töû khoái laø 160, coù phaàn traêm cuûa ñoàng vaø löu huyønh laàn löôït laø 40% vaø 20%.
Hôïp chaát taïo thaønh bôûi saét vaø oxi coù khoái löôïng phaân töû laø 160, trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa oxi laø 70%.
Hôïp chaát cuûa ñoàng vaø oxi coù phaân töû khoái laø 114, phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa ñoàng laø 88,89%.
Hôïp chaát cuûa canxi vaø cacbon coù phaân töû khoái laø 64, phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa cacbon laø 37,5%.
A coù khoái löôïng mol phaân töû laø 58,5g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng nguyeân toá: 60,68% Cl coøn laïi laø Na.
B coù khoái löôïng mol phaân töû laø 106g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá: 43,4% Na; 11,3% C coøn laïi laø cuûa O.
C coù khoái löôïng mol phaân töû laø 101g; thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng caùc nguyeân toá: 38,61% K; 13,86% N coøn laïi laø O.
D coù khoái löôïng mol phaân töû laø 126g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá: 36,508% Na; 25,4% S coøn laïi laø O.
E coù 24,68% K; 34,81% Mn; 40,51%O. E naëng hôn NaNO3 1,86 laàn.
F chöùa 5,88% veà khoái löôïng laø H coøn laïi laø cuûa S. F naëng hôn khí hiñro 17 laàn.
G coù 3,7% H; 44,44% C; 51,86% O. G coù khoái löôïng mol phaân töû baèng Al.
H coù 28,57% Mg; 14,285% C; 57,145% O. Khoái löôïng mol phaân töû cuûa H laø 84g.
6. Phaân töû canxi cacbonat coù phaân töû khoái laø 100 ñvC , trong ñoù nguyeân töû canxi chieám 40% khoái löôïng, nguyeân toá cacbon chieám 12% khoái löôïng. Khoái löôïng coøn laïi laø oxi. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát canxi cacbonat?
7. Moät hôïp chaát coù phaân töû khoái baèng 62 ñvC. trong phaân töû cuûa hôïp chaát nguyeân toá oxi chieám 25,8% theo khoái löôïng, coøn laïi laø nguyeân toá Na. Xaùc ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa O vaø soá nguyeân töû Na trong hôïp chaát.
8: Trong hôïp chaát XHn coù chöùa 17,65% laø hidro. Bieát hôïp chaát naøy coù tỷ khoái so vôùi khí Metan CH4 laø 1,0625. X laø nguyeân toá naøo ?
4: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè mµ ®Ò bµi kh«ng cho biÕt NTK,ph©n tö khèi.
C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy
 - Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = 
 - Rút ra tỉ lệ x: y = : (tối giản)
 - Viết thành CTHH.
VÝ dô: H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc hîp chÊt A biÕt thµnh phÇn % vÒ khèi l­îng c¸c nguyªn tè lµ: 40%Cu. 20%S vµ 40% O.
Gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: CuxSyOz
 - Rút ra tỉ lệ x: y:z = : : = : : = 0.625 : 0.625 : 2.5 = 1:1:4
 - Thay x = 1, y = 1, z = 4 vµo CTHH CuxSyOz, viết thành CTHH: CuSO4
* Bài tập vận dụng:
1: Hai nguyªn tö X kÕt hîp víi 1 nguyªn tö oxi t¹o ra ph©n tö oxit . Trong ph©n tö, nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% vÒ khèi l­îng .T×m nguyªn tè X (§s: Na)
2:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672 ml khÝ O2 (®ktc). PhÇn r¾n cßn l¹i chøa 52,35% kali vµ 47,65% clo (vÒ khèi l­îng). T×m c«ng thøc hãa häc cña A.
3: Hai nguyeân töû X keát hôïp vôùi 1 nguyeân töû O taïo ra phaân töû oxit. Trong phaân töû, nguyeân töû oxi chieám 25,8% veà khoái löôïng. Hoûi nguyeân toá X laø nguyeân toá naøo?
4: Moät nguyeân töû M keát hôïp vôùi 3 nguyeân töû H taïo thaønh hôïp chaát vôùi hy®ro. Trong phaân töû, khoái löôïng H chieám 17,65%. Hoûi nguyeân toá M laø gì?
5: Hai nguyeân töû Y keát hôïp vôùi 3 nguyeân töû O taïo ra phaân töû oxit. Trong phaân töû, nguyeân töû oxi chieám 30% veà khoái löôïng. Hoûi nguyeân toá X laø nguyeân toá naøo?
6. Moät hôïp chaát coù thaønh phaàn goàm 2 nguyeân toá C vaø O. Thaønh phaàn cuûa hôïp chaát coù 42,6% laø nguyeân toá C, coøn laïi laø nguyeân toá oxi. Xaùc ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa C vaø soá nguyeân töû oxi trong hôïp chaát.
7: LËp c«ng thøc ph©n tö cña A .BiÕt ®em nung 4,9 gam mét muèi v« c¬ A th× thu ®­îc 1344 ml khÝ O2 (ë ®ktc), phÇn chÊt r¾n cßn l¹i chøa 52,35% K vµ 47,65% Cl. 
H­íng dÉn gi¶i:
n = = 0,06 (mol) m = 0,06 . 32 =1,92 (g) 
 ¸p dông §LBT khèi l­îng ta cã: m chÊt r¾n = 4,9 – 1,92 = 2,98 (g)
 m K = =1,56 (g) n K = = 0,04 (mol)
 mCl = 2,98 – 1,56 = 1,42 (g) n Cl = = 0,04 (mol)
 Gäi c«ng thøc tæng qu¸t cña B lµ: KxClyOz ta cã:
x : y : z = 0,04 : 0,04 : 0,06 2 = 1 : 1 : 3
V× ®èi víi hîp chÊt v« c¬ chØ sè cña c¸c nguyªn tè lµ tèi gi¶n nªn c«ng thøc ho¸ häc cña A lµ KClO3. 
5: BiÖn luËn gi¸ trÞ khèi l­îng mol(M) theo hãa trÞ(x,y) ®Ó t×m NTK hoÆc PTK..biÕt thµnh phÇn % vÒ khèi l­îng hoÆc tû lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè.
+Tr­êng hîp cho thµnh phÇn % vÒ khèi l­îng 
C¸ch gi¶i: 
- §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy
- Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: = 
Rút ra tỉ lệ : = .BiÖn luËn t×m gi¸ trÞ thÝch hîp MA ,MB theo x, y 
Viết thành CTHH.
VÝ dô: B lµ oxit cña mét kim lo¹i R ch­a râ ho¸ trÞ. BiÕt thµnh phÇn % vÒ khèi l­îng cña oxi trong hîp chÊt b»ng % cña R trong hîp chÊt ®ã. 
Gi¶i: Gäi % R = a% % O = a% 
 Gäi ho¸ trÞ cña R lµ n CTTQ cña C lµ: R2On
 Ta cã: 2 : n = : R =
 V× n lµ ht cña nguyªn tè nªn n ph¶i nguyªn d­¬ng, ta cã b¶ng sau:
n
I
II
III
IV
R
18,6
37,3
56
76,4
lo¹i
lo¹i
Fe
lo¹i
 VËy c«ng thøc ph©n tö cña C lµ Fe2O3.
+Tr­êng hîp cho tû lÖ vÒ khèi l­îng 
C¸ch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy
	 - Ta cã tØ lÖ khèi l­îng c¸c nguyªn tè: MA.x : MB..y = mA : mB
	 - T×m ®­îc tØ lÖ : = .BiÖn luËn t×m gi¸ trÞ thÝch hîp MA ,MB theo x, y 
 - Viết thành CTHH.
 VÝ dô: 
C lµ oxit cña mét kim lo¹i M ch­a râ ho¸ trÞ. BiÕt tØ lÖ vÒ khèi l­îng cña M vµ O b»ng .
Gi¶i:
Gäi ho¸ trÞ cña M lµ n CTTQ cña C lµ: M2On
 Ta cã: = = . MA =
 V× n lµ ht cña nguyªn tè nªn n ph¶i nguyªn d­¬ng, ta cã b¶ng sau:
n
I
II
III
IV
M
18,6
37,3
56
76,4
lo¹i
lo¹i
Fe
lo¹i
 VËy c«ng thøc ph©n tö cña C lµ Fe2O3.
* Bài tập vận dụng:
1. oxit cuûa kim loaïi ôû möùc hoaù trò thaáp chöùa 22,56% oxi, coøn oxit cuûa kim loaïi ñoù ôû möùc hoaù trò cao chöùa 50,48%. Tính nguyeân töû khoái cuûa kim loaïi ñoù.
2. Coù moät hoãn hôïp goàm 2 kim loaïi A vaø B coù tæ leä khoái löôïng nguyeân töû 8:9. Bieát khoái löôïng nguyeân töû cuûa A, B ñeàu khoâng quaù 30 ñvC. Tìm 2 kim loaïi 
*Giaûi:	Neáu A : B = 8 : 9 thì Þ 
	Theo ñeà : tæ soá nguyeân töû khoái cuûa 2 kim loaïi laø neân Þ ( n Î z+ )
Vì A, B ñeàu coù KLNT khoâng quaù 30 ñvC neân : 9n £ 30 Þ n £ 3 
 Ta coù baûng bieän luaän sau :
n
	1	2	3
A
	8	16	24
B
	9	18	27
Suy ra hai kim loaïi laø Mg vaø Al
D/ lËp CTHH hîp chÊt khÝ dùa vµo tû khèi . 
C¸ch gi¶i chung: 
- Theo c«ng thøc tÝnh tû khèi c¸c chÊt khÝ: d A/B = 
- T×m khèi l­îng mol (M) chÊt cÇn t×m NTK,PTK cña chÊt X¸c ®Þnh CTHH.
VÝ dô : Cho 2 khÝ A vµ B cã c«ng thøc lÇn l­ît lµ NxOy vµ NyOx . tû khèi h¬i ®èi víi Hy®ro lÇn l­ît lµ: d A/H2 = 22 , d B/A = 1,045. X¸c ®Þnh CTHHcña A vµ B 
Gi¶i: Theo bµi ra ta cã: 
- d NxOy/H2 = = = 22 MA = MNxOy = 2.22 = 44 14x+ 16y = 44 (1)
- d NyOx/NxOy = = = 1,045 MB = MNyOx = 44.1,045 = 45,9814y+ 16x = 45,98 (2)
gi¸ trÞ tháa m·n ®k bµi to¸n: x = 2 , y= 1 A = N2O , B = NO2
* Bài tập vận dụng:
1. Cho 2 chÊt khÝ AOx cã TP% O = 50% vµ BHy cã TP% H = 25% . biÕt dAOx/BHy = 4. X¸c ®Þnh CTHH cña 2 khÝ trªn.
2. Mét oxit cña Nit¬ cã c«ng thøc NxOy. BiÕt khèi l­îng cña Nit¬ trong ph©n tö chiÕm 30,4%. ngoµi ra cø 1,15 gam oxit nµy chiÕm thÓ tÝch lµ 0,28 lÝt (®ktc).X¸c ®Þnh CTHH cña oxit trªn.
3. Cã 3 Hy®ro c¸cbon A, B, C
A: CxH2x+2
B : Cx' H2x'
C : Cx' H2x'- 2
BiÕt d B/A = 1,4 ; d A/C = 0,75 . X¸c ®Þnh CTHH cña A, B, C.
E/LËp c«ng thøc ho¸ häc hîp chÊt dùa vµo ph­¬ng tr×nh ph¶n øng ho¸ häc:
1.D¹ng to¸n c¬ b¶n 1: T×m nguyªn tè hay hîp chÊt cña nguyªn tè trong tr­êng hîp cho biÕt hãa trÞ cña nguyªn tè, khi bµi to¸n cho biÕt l­îng chÊt (hay l­îng hîp chÊt cña nguyªn tè cÇn t×m) vµ l­îng mét chÊt kh¸c (cã thÓ cho b»ng gam, mol, V(®ktc) , c¸c ®¹i l­îng vÒ nång ®é dd, ®é tan, tû khèi chÊt khÝ) trong mét ph¶n øng hãa häc.
C¸ch gi¶i chung: Bµi to¸n cã d¹ng : a M + bB cC + d D
(Trong ®ã c¸c chÊt M, B, C, D :cã thÓ lµ mét ®¬n chÊt hay 1 hîp chÊt)
- §Æt c«ng thøc chÊt ®· cho theo bµi to¸n : 
- Gäi a lµ sè mol, A lµ NTK hay PTK cña chÊt cÇn t×m. 
- ViÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng, ®Æt sè mol a vµo ph­¬ng tr×nh vµ tÝnh sè mol c¸c chÊt cã liªn quan theo a vµ A. 
-LËp ph­¬ng tr×nh, gi¶i t×m khèi l­îng mol (M(g)) chÊt cÇn t×m NTK,PTK cña chÊt X¸c ®Þnh nguyªn tè hay hîp chÊt cña nguyªn tè cÇn t×m. 
L­u ý: L­îng chÊt kh¸c trong ph¶n øng hãa häc cã thÓ cho ë nh÷ng d¹ng sau:
 1.Cho ë d¹ng trùc tiÕp b»ng : gam, mol.
VÝ dô1: Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi dung dÞch HCl, thu ®­îc 0,3 mol H2 ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i: - Gäi CTHH cña kim lo¹i lµ : M
 §Æt x lµ sè mol , A lµ NTK cña kim lo¹i ®· dïng ®Ó ph¶n øng . 
Ta cã Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
M + 2HCl –> MCl2 + H2
1mol 	 1mol 
x (mol)	 x (mol)
Suy ra ta cã hÖ sè : 	m M = x . A = 7,2 (g)	(1)
	nM = n H2 = x = 0,3 (mol)	 (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 24(g) NTK cña A = 24.VËy A lµ kim lo¹i Mg
2/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : V(®ktc)
VÝ dô2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi dung dÞch HCl, thu ®­îc 6,72 lÝt H2 ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i
T×m : nH2 = = 0,3 (mol) 
 Bµi to¸n quay vÒ vÝ dô 1 
* Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi dung dÞch HCl, thu ®­îc 0,3 mol H2 ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (gi¶i nh­ vÝ dô 1)
3/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng :mdd, c%
VÝ dô 3: Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100g dung dÞch HCl 21,9%. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i §Æt x lµ sè mol , A lµ NTK cña kim lo¹i ®· dïng ®Ó ph¶n øng . 
¸p dông : C % = m HCl = = = 21,9 (g) 
 n HCl = = = 0,6 (mol)
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Ta cã Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
M + 2HCl –> MCl2 + H2
1mol 	 2mol 
x (mol) 2x (mol)
 Suy ra ta cã hÖ sè : 	m A = x . A = 7,2 (g)	 (1)
	nHCl = 2x = 0,6 (mol) 	x = 0,3 (mol) (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 24(g) NTK cña A = 24.VËy A lµ kim lo¹i Mg
4/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : Vdd, CM
VÝ dô 4 : Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100 ml dung dÞch HCl 6 M. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i
T×m n HCl = ? ¸p dông : CM = n HCl = CM.V = 6.0,1 = 0,6 (mol) 
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (Gi¶i nh­ vÝ dô 3)
5/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : mdd, CM ,d (g/ml)
VÝ dô 5 : Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 120 g dung dÞch HCl 6 M ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i
- T×m Vdd (dùa vµo mdd, d (g/ml)): tõ d = Vdd H Cl = = = 100 (ml) =0,1(l) 
- T×m n HCl = ? ¸p dông : CM = n HCl = CM. V = 6. 0,1 = 0,6 (mol) 
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (Gi¶i nh­ vÝ dô 3)
6/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : Vdd, C%, d (g/ml)
VÝ dô 6 : Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 83,3 ml dung dÞch HCl 21,9 %
 ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i 
- T×m m dd (dùa vµo Vdd, d (g/ml)): tõ d = mdd H Cl = V.d = 83,3 . 1,2 = 100 (g) dd HCl.
¸p dông : C % = m HCl = = = 21,9 (g) 
 n HCl = = = 0,6 (mol)
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (Gi¶i nh­ vÝ dô 3)
VËn dông 6 d¹ng to¸n trªn: Ta cã thÓ thiÕt lËp ®­îc 6 bµi to¸n ®Ó lËp CTHH cña mét hîp chÊt khi biÕt thµnh phÇn nguyªn tè, biÕt hãa trÞ víi l­îng HCL cho ë 6 d¹ng trªn.
 Bµi 1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 0,6 mol HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i - Gäi CTHH cña oxit lµ: MO
§Æt x lµ sè mol , A lµ PTK cña o xÝt ®· dïng ®Ó ph¶n øng . 
Ta cã Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
MO + 2HCl –> MCl2 + H2O
1mol 	 1mol 
x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta cã hÖ sè : m MO = x . A = 12(g)	 (1)
	 nHCl = 2x = = 0,6(mol) x= 0,6:2 = 0,3 (mol)	 (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 40(g) MM = MMO - MO = 40 – 16 = 24 (g) 
 NTK cña M = 24.VËy M lµ kim lo¹i Mg CTHH cña o xÝt lµ MgO
Bµi 2: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 21,9 g HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
 Bµi 3: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100g dung dÞch HCl 21,9%. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 4: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100 ml dung dÞ