Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Văn bản: Ôn dịch, thuốc lá (Nguyễn Khắc Viện)

Chào mừng các thầy, cô giáo về dự giờ, thăm lớp! 
20 - 11 
 Ngữ văn 8 
 Văn bản Ôn dịch, thuốc lá 
 Nguyễn Khắc Viện 
I.Tìm hiểu chung 
 1. Tác giả 
 Tiết 46. Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
 
Bác sĩ, giáo sư 
Nguyễn Khắc Viện (1913- 1997) 
- Giáo sư - tiến sĩ Nguyễn Khắc Viện sinh ngày 5/2/ 11913, 
- Quê ở làng Gôi Vị, bên bờ sông Ngàn Phố, nay là xã 
 Sơn Hòa, huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh 
- Ông là người dịch Truyện Kiều sang tiếng Pháp được đánh giá là hay nhất. 
- Nhiều tác phẩm của ông viết về phòng bệnh và chữa bệnh là bài học bổ ích cho mọi người. 
- Ngày 1-9-2000, Chủ tịch nước đã quyết định truy tặng Giải thưởng Nhà nước cho cuốn " Việt Nam, một thiên lịch sử ". 
I.Tìm hiểu chung 
1.Tác giả 
2.Tác phẩm 
 * Xuất xứ 
 
 Văn bản “Ôn dịch, thuốc lá” trích trong “ Từ thuốc lá đến ma túy- bệnh nghiện” 
* Thể loại: 
* Phương thức biểu đạt: 
* Bố cục: 
Văn bản nhật dụng 
Nghị luận kết hợp thuyết minh. 
Bố cục: 
1. Từ đầu → “ còn nặng hơn cả AIDS” 
 Thông báo về nạn dịch thuốc lá. 
2. Tiếp theo → “ con đường phạm pháp” 
 Tác hại của thuốc lá. 
3. Phần còn lại 
 Kiến nghị chống thuốc lá. 
3 phần 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
Thông báo về nạn dịch thuốc lá. 
Tác hại của thuốc lá. 
Kiến nghị chống thuốc lá. 
I.Tìm hiểu chung: 
1.Tác giả 
2.Tác phẩm 
 * Xuất xứ 
 * Thể loại: văn bản nhật dụng 
 * Phương thức biểu đạt 
 Thuyết minh kết hợp nghị luận. 
 * Bố cục : 3 phần 
 * Nhan đề văn bản 
 
ÔN DỊCH , THUỐC LÁ 
Bệnh nguy hiểm lan truyền rộng 
Tiếng chửi rủa 
cách nói tắt của cụm từ “ tệ nghiện thuốc lá”. 
+ Thuốc lá là một bệnh dịch 
nguy hiểm rất dễ lây lan. 
Thuốc lá! Đồ ôn dịch! 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
Dấu phẩy đặt giữa 2 từ dùng để ngắt giọng, 
nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức vừa ghê tởm, nguyền rủa, tẩy chay bệnh dịch này. 
 
1.Thông báo về nạn thuốc lá: 
 - Ôn dịch thuốc lá đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người còn nặng hơn cả AIDS. 
phép so sánh 
- So sánh dịch thuốc lá nặng hơn AIDS. 
→ Thông báo ngắn gọn, chính xác : ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người. 
 Nhấn mạnh hiểm họa to lớn, ghê gớm của ôn dịch thuốc lá. 
* Thông báo: 
 - Dịch hạch, thổ tả, hàng vạn người chết => Đã diệt trừ. 
- Cuối thế kỉ xx xuất hiện ôn dịch khác: 
nạn AIDS và ôn dịch thuốc lá. 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
I.Tìm hiểu chung 
II. Đọc - hiểu văn bản 
 
1.Thông báo về nạn thuốc lá: 
 - Ôn dịch thuốc lá đang đe dọa sức khỏe và tính mạng loài người hơn cả AIDS. 
2.Tác hại của thuốc lá: 
Lời của Trần Hưng Đạo: 
“Nếu giặc đánh như vũ bão thì không đáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu”. 
 - Giặc gặm nhấm: tấn công từ từ mà chắc chắn 
 Tằm: là khói thuốc lá 
 Dâu: là sức khỏe con người 
- Khói thuốc lá xâm nhập vào cơ thể con người từ từ, chắc chắn, khó mà biết được, không thể cứu chữa. 
→ Tác hại ghê gớm của thuốc lá. 
 - Đối với sức khỏe con người 
 - Đối với đạo đức 
 - Đối với kinh tế. 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
Tác hại 
I.Tìm hiểu chung 
II. Đọc - hiểu văn bản 
Nhóm 1: 
Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của người hút. 
Tác hại của thuốc lá đối với kinh tế . 
Tác hại của thuốc lá với đạo đức của con người. 
Nhóm 2: 
Nhóm 3: 
Thảo luận nhóm 
Nhóm 4: 
Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe của những người xung quanh. 
Tác hại của thuốc lá với sức khỏe người hút 
Khói thuốc lá chứa hơn 4000 chất độc. Trong đó, có một số chất rất độc hại 
-Thấm vào máu → hồng cầu không tiếp cận ô-xy → sức khỏe giảm sút. 
 Làm các động mạch co thắt lại 
→ gây huyết áp cao, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim 
Hắc ín 
Ô-xít Các-bon 
Ni-cô-tin 
N.1 Em hãy liệt kê các tác hại của thuốc lá đối với con người (người hút)? 
CÂU HỎI THẢO LUẬN 
 
 1.Thông báo về nạn thuốc lá: 
Thông báo hiểm họa to lớn, ghê gớm của thuốc lá . 
2.Tác hại của thuốc lá: 
 - Đối với người hút: 
 - Khói thuốc chứa nhiều độc tố. 
 - Gây ho hen,viêm phế quản, ung thư vòm họng, ung thư phổi. 
 - sức khỏe giảm sút. - gây cao huyết áp, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim... 
I.Tìm hiểu chung 
II. Đọc - hiểu văn bản 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
* Đối với sức khỏe con người. 
Chất hắc ín bám vào màng phổi dẫn tới bệnh ung thư phổi 
Bàn chân, ngón tay bị hoại tử do tắc động mạch vì thuốc lá. 
Ung thư vòm họng 
 Ung thư miệng 
Ung thư vú 
Thai chết lưu 
 
1.Thông báo về nạn thuốc lá: 
2.Tác hại của thuốc lá: 
2.1.Đối với sức khỏe con người: 
- Đối với người hút: 
-Đối với những người xung quanh: 
I .Tìm hiểu chung 
II. Đọc - hiểu văn bản 
Chủ đề: Văn bản nhật dụng 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
+ Mắc các bệnh như người hút. 
+ Phụ nữ sinh non, trẻ suy yếu 
 - So sánh: cảnh báo nạn hút thuốc ở nước nghèo.Từ đó sinh ra tệ nạn khác ở thanh thiếu niên nước ta. 
 -> Thuốc lá hủy hoại nhân cách, lối sống người Việt Nam nhất là thanh thiếu niên. 
- Đầu độc, nêu gương xấu cho con em 
- Từ hút thuốc → sinh ra trộm cắp. 
- Nghiện hút → nghiện ma túy → phạm pháp. 
- Bố và anh hút, chú bác hút không những 
đầu độc con em mà còn nêu gương xấu. 
- Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở các thành phố lớn nước ta ngang với tỉ lệ các thành phố Âu-Mĩ. chỉ có khác với một thanh niên Mĩ, 1 đô la mua một bao thuốc lá là một khoản tiền nhỏ, còn đối với một thiếu niên ở Việt Nam, muốn có 15 000 đồng mua một bao 555 – chỉ có một cách là trộm cắp...Từ điếu thuốc sang cốc bia rồi ma túy, con đường phạm pháp thực ra đã mở đầu với điếu thuốc.'' 
Chủ đề: Văn bản nhật dụng 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
I.Tìm hiểu chung 
II. Đọc - hiểu văn bản 
1.Thông báo về nạn thuốc lá: 
2.Tác hại của thuốc lá: 
*Đối với sức khỏe 
* Đối với đạo đức 
* §¹o ®øc, x· héi : 
? Quan s¸t ¶nh, kÕt hîp SGK, nªu t¸c h¹i cña thuèc l¸ ®èi víi ®¹o ®øc, x· héi ? 
- Ng­êi lín hót thuèc kh«ng nh÷ng nªu tÊm g­¬ng xÊu mµ ®Çu ®éc con em b¾t ch­íc hót thuèc l¸ dÉn ®Õn trém c¾p, nghiÖn ngËp ma tuý vµ ph¹m ph¸p tï téi. 
Nªu tÊm g­¬ng xÊu 
TrÎ em b¾t ch­íc 
 hót thuèc l¸ 
Tiªm chÝch ma tuý 
Ph¹m ph¸p tï téi 
 
a.Thông báo về nạn thuốc lá: 
b.Tác hại của thuốc lá: 
*Đối với sức khỏe 
- Thuốc lá hủy hoại nghiêm trọng sức khỏe con người, là nguyên nhân của nhiều cái chết bệnh. 
Chủ đề: Văn bản nhật dụng 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
- Tốn kém, lãng phí gây ảnh hưởng đén 
kinh tế gia đình và xã hội. 
* Đối với kinh tế . 
... chỉ riêng bệnh viêm phế quản của hàng triệu 
người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động. 
? Giả sử 1 gói thuốc 10.000 đ. 1 ngày 
hút hết 1 gói. Hỏi một năm người hút 
mất bao nhiêu tiền? 
 * Đối với đạo đức. 
- Thuốc lá hủy hoại nhân cách, lối sống người Việt Nam. 
+ 10.000 đ x 30 ngày x 12 tháng = 3.600.000đ.+ 15.000đ x 30 ngày x 12 tháng = 5.400.000đ+ 20.000đ x 30 ngày x 12 tháng = 7.200.000đ. 
( Nước ta mỗi ngày có khoảng 15 triệu người 
 hút thuốc lá). 
I.Đọc - tìm hiểu chú thích: 
II. Đọc - hiểu văn bản 
 1. Tìm hiểu chung 
 2.Tìm hiểu chi tiết văn bản 
 
I.Đọc - tìm hiểu chú thích: 
II. Đọc - hiểu văn bản 
 1. Tìm hiểu chung 
 2.Tìm hiểu chi tiết văn bản 
a.Thông báo về nạn thuốc lá: 
b.Tác hại của thuốc lá: 
c. Kiến nghị chống thuốc lá: 
 Cấm hút tất cả những nơi công cộng, phạt nặng (Ở Bỉ lần 1 phạt 40 đô là, tái phạm phạt 500 đô la) 
 Khắp nơi những tài liệu, khẩu hiệu chống thuốc lá ... 
 Cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí, vô tuyến truyền hình 
 Khẩu hiệu: “Một châu Âu không còn thuốc lá” 
=> Số người hút thuốc lá giảm hẳn. 
 - Cấm hút thuốc lá ở những nơi công cộng. 
 - Phạt nặng những người vi phạm. 
 - Cấm quảng cáo thuốc lá. 
 - Tuyên truyền bằng nhiều hình thức. 
 - Ngày 31- 5 hàng năm: Thế giới không khói 
 thuốc lá. 
Ở Việt Nam ôn dịch thuốc lá. Nghĩ đến mà kinh!... mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa. 
Chủ đề: Văn bản nhật dụng 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
Chiến dịch chống thuốc lá. 
Theo Quyết định 1315/QĐ – TTg của Thủ tướng Chính phủ, kể từ ngày 1-1-2010, 
*Người vi phạm quy định cấm hút thuốc lá tại lớp học, nhà trẻ, các cơ sở y tế, thư viện,rạp chiếu phim, nhà hát, nhà văn hoá, vũ trường, bến xe, bến cảng, các khu sản xuất và nơi làm việc trong nhà, nơi có nguy cơ cháy nổ cao và phương tiện giao thông công cộng sẽ bị nhắc nhở, cảnh cáo đến phạt tiền từ 50 đến 100 ngàn đồng cho mỗi lần vi phạm. Thanh tra chuyên ngành của các bộ, ngành,UBND có nhiệm vụ kiểm soát việc thực hiện và xử phạt. Bộ Y tế đang hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 46/CP của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Theo đó, cá nhân hút thuốc ở rạp hát, rạp chiếu phim, sàn nhảy, phòng họp, trường học, nhà trẻ, trên phương tiện giao thông công cộng sẽ bị phạt từ 50.000 đến 200.000 đồng. 
?Theo em, Việt Nam đã làm gì để hưởng ứng chiến dịch chống thuốc lá? 
IN NHAÕN CAÛNH BAÙO TREÂN BAO BÌ THUOÁC LAÙ 
TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG TÁC HẠI CỦA THUỐC LÁ 
Học sinh, sinh viên diễu hành chống thuốc lá trên đường phố Hà Nội 
Triển lãm tranh tuyên truyền chống thuốc lá 
Các hình ảnh gợi em nghĩ đến sự kiện gì? 
Hút thuốc chính là tự thiêu 
Điếu thuốc là lưỡi hái của tử thần 
III. Tổng kết 
2.Nội dung 
1. Nghệ thuật: 
Chủ đề: Văn bản nhật dụng 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
IV. Luyện tập 
- Sử dụng biện pháp nghệ thuật liệt kê, so sánh, 
- Kết hợp thuyết minh với nghị luận. 
- Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động, cụ thể, phân tích trên cơ sở khoa học. 
- Thuốc lá gặm nhấm sức khoẻ, tính mạng của con người. 
- Gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và XH. 
 - Cần có biện pháp phòng chống, ngăn chặn quyết liệt,triệt để. 
V. Củng cố 
I.Đọc - tìm hiểu chú thích: 
II. Đọc - hiểu văn bản 
Ôn dịch, thuốc lá 
Thông báo về nạn dịch thuốc lá 
Kiến nghị chống thuốc lá 
Ôn dịch thuốc lá 
nặng hơn cả AIDS 
Sức khỏe 
 Tác hại của thuốc lá 
 3 
 2 
Kinh tế 
Cấm hút thuốc 
nơi công cộng 
Sử dụng từ ngữ y tế 
nghệ thuật so sánh 
 4 
- Nêu gương xấu 
- Trộm cắp, nghiện hút,phạm pháp 
Tốn kém , 
lãng phí 
Phạt tiền 
Đạo đức 
- Ho hen,viêm phế quản, ung thư phổi... 
-Huyết áp cao,tắc động mạch. 
- Phụ nữ sinh non.. 
Ôn dịch thuốc lá là hiểm 
họa to lớn của loài người 
Tuyên truyền 
Thuốc lá gây tác hại nhiều mặt cho GD- XH. Cần quyết tâm và có biện pháp triệt để phòng chống . 
Liệt kê, so sánh, phân tích 
phân loại, nêu ví dụ... 
1 
 5 
Qua bài học hôm nay, em sẽ có thái độ và hành động như thế nào nếu như gia đình mình có người hút thuốc? 
 Bản thân em sẽ làm gì để nói “không” với thuốc lá? 
Chủ đề: Văn bản nhật dụng 
 Văn bản: ÔN DỊCH, THUỐC LÁ (Nguyễn Khắc Viện) 
I .Đọc - tìm hiểu chú thích: 
II. Đọc - hiểu văn bản 
III. Tổng kết 
 1. Nghệ thuật 
- Sử dụng biện pháp nghệ thuật liệt kê, so sánh, 
- Kết hợp thuyết minh với nghị luận. 
- Lập luận chặt chẽ, dẫn chứng sinh động, cụ thể, phân tích trên cơ sở khoa học. 
2.Nội dung 
- Thuốc lá gặm nhấm sức khoẻ, tính mạng của con người. 
- Gây tác hại nhiều mặt đối với cuộc sống gia đình và XH. 
 - Cần có biện pháp phòng chống, ngăn chặn quyết liệt,triệt để. 
V. Củng cố 
IV. Luyện tập 
5. Hướng dẫn học bài : 
	- Học , nắm được nội dung, hình thức và ý nghĩa văn bản ; sưu tầm tranh ảnh , tài liệu về tác hại của tệ nghiện hút thuốc lá và khói thuốc đối với sức khỏe con người và cộng đồng . 
	- Làm bài tập 2 SGK trang 122 
	- Soạn bài “ Bài toán dân số ” 
Xin chân thành cảm ơn 
các thầy cô giáo và các em học sinh