Đề thi môn Giáo dục công dân Lớp 9 - Kỳ thi chọn học sinh giỏi cấp tỉnh - Năm học 2010-2011 - Sở GD & ĐT Thanh Hóa (có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH 
 THANH HÓA Năm học: 2010-2011
 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn thi: Giáo dục công dân
Số báo danh 
 .
 Lớp: 9 THCS
 Ngày thi: 24 tháng 3 năm 2011
 Thời gian: 150 phút ( Không kể thời gian giao đề )
 ( Đề thi có 1 trang, gồm 6 câu )
Câu 1. ( 2.0 điểm )	
Điền vào chỗ trống ( ) những từ, cụm từ thích hợp để hoàn thành một số điều luật sau của luật giao thông đường bộ.
Điều 31:
 1.Người điều khiển xe đạp chỉ được chở một người, trừ trường hợp chở trẻ em dưới 7 tuổi thì được chở hai người.
Điều 32:
 4. Người đi bộ không được giải phân cách, không đu bám vào các phương tiện giao thông đang chạy; khi mang vác vật cồng kềnh phải an toàn và không gây trở ngại cho người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.
Câu 2. ( 3.0 điểm )
	Trình bày ý nghĩa và những quy định của pháp luật về bảo vệ di sản văn hóa. Từ năm 2008 Bộ GD&ĐT đã phát động một phong trào thi đua rộng khắp trong các trường học có liên quan đến việc bảo vệ di sản văn hóa. Em hãy cho biết đó là phong trào gì?
Câu 3. ( 3.0 điểm )
	Tệ nạn xã hội là gì? Tác hại của các tệ nạn xã hội? Trách nhiệm của công dân trong việc phòng, chống các tệ nạn xã hội.
Câu 4. ( 3.0 điểm )
	Thế nào là quyền sở hữu tài sản của công dân? Trách nhiệm của nhà nước trong việc công nhận và bảo hộ quyền sở hữu hợp pháp về tài sản của công dân? Nghĩa vụ của công dân phải tôn trọng tài sản của người khác được thể hiện như thế nào?
Câu 5. ( 6.0 điểm )
	Trách nhiệm pháp lý là gì? Trình bày nội dung của mỗi loại trách nhiệm pháp lý và lấy ví dụ minh họa cho mỗi loại.
Câu 6. ( 3.0 điểm )Bài tập tình huống
	Cảnh sát giao thông phạt bố con bạn A vì cả hai bố con đi xe máy vào đường ngược chiều. Bố A không chịu nộp phạt vì cho rằng ông đã không nhìn thấy biển báo cấm, còn A không đội mũ bảo hiểm nhưng ngồi sau xe và mới 16 tuổi nên không phải nộp phạt.
Hỏi: 
Bố con bạn A có vi phạm pháp luật không?
Họ có phải chịu trách nhiệm pháp lý gì không?Vì sao?
---------------------------Hết---------------------------
Thí sinh không sử dụng tài liệu.
Giám thị không giải thích gì thêm.
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO KỲ THI HỌC SINH GIỎI TỈNH 
 THANH HOÁ NĂM HỌC 2010-2011
	Hướng dẫn chấm MÔN THI: Giáo dục công dân
 Lớp 9 THCS 
Câu 1 (2.0 điểm): Học sinh trình bày đúng các từ, cụm từ sau 
 (Mỗi từ điền đúng cho 0,5 điểm):
thêm một
tối đa
vượt qua
đảm bảo 
Câu 2 ( 3,0 điểm ):Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:
* ý nghĩa của việc bảo vệ di sản văn hoá
Di sản văn hoá là tài sản của dân tộc, biểu hiện truyền thống của dân tộc và công đức của các thế hệ tổ tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện kinh nghiệm của dân tộc trên các lĩnh vực. Những di sản văn hoá cần được giữ gìn phát huy trong sự nghiệp xây dựng, phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc và đóng góp vào kho tàng di sản văn hoá thế giới.
	 (0,75 điểm)
* Những quy định của pháp luật về bảo vệ di sản văn hoá:
- Nhà nước có chính sách bảo vệ và phát huy giá trị các di sản văn hoá
	 (0.25 điểm)
- Nhà nước bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu di sản văn hoá.
Chủ sở hữu di sản văn hoá có trách nhiệm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá.	 (0.25 điểm)
 - Nghiêm cấm các hành vi:
+ Chiếm đoạt, làm sai lệch di sản văn hoá	 (0.25 điểm)
+ Huỷ hoại hoặc gây nguy cơ huỷ hoại di sản văn hoá 	 (0.25 điểm)
+ Đào bới trái phép địa điểm khảo cổ, xây dựng trái phép, lấn chiếm đất đai thuộc di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh.	 (0.25 điểm)
+ Mua bán, trao đổi và vận chuyển trái phép di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh; đưa trái phép di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia ra nước ngoài.	 (0.25 điểm)
+ Lợi dụng việc bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hoá để thực hiện những hành vi trái pháp luật. 	 (0.25 điểm)
* Từ năm 2008 Bộ GD&ĐT đã phát động một phong trào thi đua rộng khắp trong các trường học có liên quan đến việc bảo vệ di sản văn hóa, đó là phong trào: “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” ( 0,5 điểm ) 
Câu 3 ( 3,0 điểm ) Học sinh nêu được những ý cơ bản sau:
-Khái niệm: Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với đời sống xã hội ( 1,0 điểm)
- Tác hại của các tệ nạn xã hội: 
	Các tệ nạn xã hội gây ra tác hại đối với mỗi cá nhân, gia đình, cộng đồng và xã hội như: ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần và đạo đức con người, làm thiệt hại kinh tế gia đình và đất nước, phá vỡ hạnh phúc gia đình, gây mất trật tự an ninh xã hội, làm băng hoại giá trị đạo đức truyền thống, suy thoái giống nòi dân tộc .. ( 1,0 điểm )
- Trách nhiệm của công dân – học sinh trong việc phòng, chống các tệ nạn xã hội	:
+ Sống giản dị, lành mạnh, tích cực rèn luyện thể dục thể thao; không uống rượu, đánh bạc, đua xe,hút thuốc lá, sử dụng ma túy, xem phim ảnh, băng hình đồi trụy, bạo lực, tham gia vào các hoạt động mại dâm. ( 0,5 điểm )
+ Biết tự trọng bảo vệ mình và bạn bè người thân không sa vào tệ nạn xã hội; tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống tệ nạn xã hội do nhà trường, địa phương tổ chức ( 0,5 điểm)
Câu 4 ( 3,0 điểm) Học sinh trình bày được các ý cơ bản sau:
- Khái niệm: QuyÒn së h÷u tµi s¶n cña c«ng d©n lµ quyÒn cña c«ng d©n ®èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh, bao gồm: quyÒn chiÕm h÷u, quyÒn sö dông và quyÒn ®Þnh ®o¹t tài sản của chủ sở hữu. (1,0 điểm) - Trách nhiệm của nhà nước trong việc công nhận và bảo hộ quyền sở hữu hợp pháp về tài sản của công dân:
	+ Ghi nhận trong Hiến pháp và các văn bản quy phạm pháp luật quyền sở hữu của công dân ( 0,5 điểm)
	+ Quy định các biện pháp và các hình thức xử lý đối với các hành vi xâm phạm quyền sở hữu tùy theo mức độ, tính chất vụ việc; quy định trách nhiệm và cách thức bồi thường dân sự đối với những hành vi gây thiệt hại, mất mát do vay, mươn, thuê tài sản thuộc quyền sở hữu của người khác. (1,0 điểm)
	+ Tuyên truyền, giáo dục công dân cách thức bảo vệ quyền sở hữu của mình và ý thức tôn trọng quyền sở hữu của người khác. (0,5 điểm)
C©u 5 (6.0 ®iÓm): Học sinh cÇn tr×nh bµy ®­îc c¸c ý c¬ b¶n sau
- Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý lµ nghÜa vô ®Æc biÖt mµ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc, c¬ quan vi ph¹m PL ph¶i chÊp hµnh nh÷ng biÖn ph¸p b¾t buéc do nhµ n­íc quy ®Þnh.
 (1.0 ®iÓm)
- Néi dung cña mçi lo¹i tr¸ch nhiÖm ph¸p lý: 
+ Tr¸ch nhiÖm h×nh sù là trách nhiệm của người phạm tội phải chịu hình phạt và các biện pháp tư pháp được quy định trong Bộ luật Hình sự, nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền và lợi ích của người phạm tội. Trách nhiệm hình sự do tòa án áp dụng đối với người có hành vi phạm tội. ( 1,0 điểm )
 Học sinh lÊy VD vµ ph©n tÝch (0,5 ®iÓm)
+ Tr¸ch nhiÖm hµnh chÝnh là trách nhiệm của người ( cơ quan, tổ chức) vi phạm các nguyên tắc quản lý nhà nước phải chịu các hình thức xử phạt hành chính do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng ( 1,0 điểm )
 Học sinh lÊy VD vµ ph©n tÝch	 (0,5 ®iÓm)
+ Tr¸ch nhiÖm d©n sù là trách nhiệm của người ( cơ quan, tổ chức) có hành vi vi phạm pháp luật phải chịu các biện pháp nhằm khôi phục lại tình trạng ban đầu của một quyền dân sự bị vi phạm ( 0,5 điểm )
 Học sinh lÊy VD vµ ph©n tÝch ( 0,5 ®iÓm)
+ Tr¸ch nhiÖm kû luËt là trách nhiệm của người vi phạm kỷ luật phải chịu các hình thức kỷ luật do thủ trưởng cơ quan, xí nghiệp, trường học, áp dụng đối với cán bộ, công nhân viên, học sinh của cơ quan, tổ chức mình ( 0,5 điểm) 
 Học sinh lÊy VD vµ ph©n tÝch (0,5 ®iÓm)
C©u 6 ( 3.0 ®iÓm): 
	Tr¶ lêi: 
1. Bè con b¹n A vi ph¹m ph¸p luËt ph¶i thi hµnh nghiªm chØnh quy ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh cña c¶nh s¸t giao th«ng.	 (1.0 ®iÓm)
 2. Hä ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý ph¶i thi hµnh nghiªm chØnh quy ®Þnh xö ph¹t hµnh chÝnh cña c¶nh s¸t giao th«ng. ( 1,0 điểm )
V×: Hai bè con ®i xe m¸y vµo ®­êng ng­îc chiÒu, A l¹i kh«ng ®éi mò b¶o hiÓm. PL quy ®Þnh: ng­êi ®ñ 16 tuæi trë lªn ph¶i chÞu mäi tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt cña m×nh	 (1.0 ®iÓm)