Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 100+101: Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG 
ĐẶT TÊN CHO TRANH 
Vứt rác thải không đúng nơi quy định 
Học sinh xả rác trong phòng học 
Tệ hút thuốc lá ở học sinh cấp PTTH 
Tệ nạn cờ bạc 
Giáo dục hs phân loại rác thải 
Học sinh vi phạm an toàn giao thông 
Giúp bạn vượt khó 
Ủng hộ đồng bào lũ lụt 
TIẾT 100, 101 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG 
I. THẾ NÀO LÀ NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG 
1. Đọc văn bản “ Bệnh lề mề ” 
 Trong đời sống hiện nay có một hiện tượng khá phổ biến, mọi người đều thấy, nhưng thường bỏ qua. Đó là bệnh lề mề mà coi thường giờ giấc là một biểu hiện.Cuộc họp ấn định vào lúc 8 giờ sáng mà 9 giờ mới có người đến. Giấy mời hội thảo ghi 14 giờ mà mãi đến 15 giờ mọi người mới có mặt. Hiện tượng này xuất hiện trong nhiều cơ quan, đoàn thể, trở thành một bệnh khó chữa . 
 Những người lề mề ấy, khi ra sân bay, lên tàu hỏa, đi nhà hát chắc là không dám đến muộn, bởi đến muộn là có hại ngay đến quyền lợi thiết thân của họ. Nhưng đi họp, hội thảo là việc chung, có đến muộn cũng không thiệt gì. Thế là hết chậm lần này đến chậm lần khác, và bệnh lề mề không sửa được. 
Đọc văn bản “ Bệnh lề mề 
 Bệnh lề mề suy cho cùng là do một số người thiếu tự trong và chưa biết tôn trọng người khác tạo ra. Họ chỉ quý thời gian của mình mà không tôn trọng thời gian của người khác. Họ không coi mình là người có trách nhiệm đối với công việc chung của mọi người. 
 Bệnh lề mề gây hại cho tập thể. Đi họp muộn, nhiều vấn đề không được bàn bạc thấu đáo, hoặc khi cần lại phải kéo dài thời gian. Bệnh lề mề gây hại cho những người biết tôn trọng giờ giấc. Ai đến đúng giờ lại cứ phải đợi người đến muộn. Bệnh lề mề còn tạo ra tập quán không tốt : Muốn người dự đến đúng giờ như mong muốn, giấy mời thường phải ghi giờ khai mạc sớm hơn 30 phút hay 1 giờ! 
 Cuộc sống văn minh hiện đại đòi hỏi mọi người phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với nhau. Những cuộc họp không thật cần thiết thì không nên tổ chức. Nhưng những cuộc họp cần thiết thì mọi người cần tự giác tham dự đúng giờ. Làm việc đúng giờ là tác phong của người có văn hóa. 
 ( Phương Thảo ) 
Thảo luận nhóm (3 phút) 
Nhóm 1 
Nhóm 2 
2. Chỉ ra nguyên nhân của bệnh lề mề ? 
1. Hiện tượng bệnh lề mề biểu hiện như thế nào ? 
Nhóm 3 
Nhóm 4 
3 . Tác giả phân tích những tác hại của bệnh lề mề ra sao ? 
4. Tại sao phải kiên quyết chữa bệnh này ? Thái độ của người viết đối với vấn đề ? 
Bệnh lề mề 
Biểu hiện 
Nguyên nhân 
Tác hại 
Hướng khắc phục 
Trễ giờ trong các cuộc họp 
Quý thời gian của mình mà không quý thời gian của người khác 
Tạo ra một thói quen khó sửa 
Không tự trọng và không biết tôn trọng người khác 
Ích kỉ và vô trách nhiệm với công việc chung 
Gây hại cho tập thể, cho xã hội 
Gây hại cho những người biết tôn trọng giờ gấc 
Tạo một thói quen xấu 
Tôn trọng lẫn nhau, tôn trong chính mình 
Tự giác làm việc đúng giờ 
?Tác giả có nêu rõ được vấn đề đáng quan tâm của hiện tượng đó không ? Tác giả làm cách nào để người đọc nhận ra hiện tượng đó? 
 Tác giả nêu rõ được vấn đề cần quan tâm của hiện tượng đó bằng cách chỉ ra được mặt đúng, mặt sai , mặt lợi mặt hại của vấn đề 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG 
 Theo em, thái độ của người viết đối với hiện tượng đã nêu ra như thế nào ? (ngợi khen hay phê phán). 
 => Thái độ phê phán. 
 Như vậy hiện tượng mà tác giả nêu ra có ý nghĩa với xã hội hiện nay hay không ? Hiện tượng ấy đáng khen hay đáng chê ? 
Hiện tượng nêu ra có ý nghĩa lớn đối với xã hội => đáng chê. 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG 
 Nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống là bàn về một sự viêc hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ. 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG 
I.Thế nào là nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG 
2.Những yêu cầu đối với một bài nghị luận về sự việc hiện tượng của đời sống 
1. Vấn đề nghị luận ở văn bản là gì ? 
Bệnh lề mề 
2.Trong bài viết tác giả đã nêu rõ được sự việc hiện tượng chưa? 
Đã nêu rõ được sự việc. hiện tượng có vấn đề 
3.Trong bài viết tác giả đã phân tích những gì ? 
 Phân tích những cái sai ,chỉ ra những tác hại của bệnh lề mề và hướng khắc phục 
4. Như vậy yêu cầu về nội dung của bài nghị luận về sự việc hiện tượng trong đời sống là gì ? 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG 
2.Những yêu cầu đối với một bài nghị luận về sự việc hiện tượng của đời sống 
a. Về nội dung : cần phải nêu rõ được sự việc, hiện tượng có vấn đề, phân tích mặt đúng, sai, mặt lợi, hại 
BỆNH LỀ MỀ 
 Trong đời sống hiện nay có một hiện tượng khá phổ biến, mọi người đều thấy, nhưng thường bỏ qua. Đó là bệnh lề mề mà coi thường giờ giấc là một biểu hiện.Cuộc họp ấn định vào lúc 8 giờ sáng mà 9 giờ mới có người đến. Giấy mời hội thảo ghi 14 giờ mà mãi đến 15 giờ mọi người mới có mặt. Hiện tượng này xuất hiện trong nhiều cơ quan, đoàn thể, trở thành một bệnh khó chữa . 
 Những người lề mề ấy, khi ra sân bay, lên tàu hỏa, đi nhà hát chắc là không dám đến muộn, bởi đến muộn là có hại ngay đến quyền lợi thiết thân của họ. Nhưng đi họp, hội thảo là việc chung, có đến muộn cũng không thiệt gì. Thế là hết chậm lần này đến chậm lần khác, và bệnh lề mề không sửa được. 
 Bệnh lề mề suy cho cùng là do một số người thiếu tự trong và chưa biết tôn trọng người khác tạo ra. Họ chỉ quý thời gian của mình mà không tôn trọng thời gian của người khác. Họ không coi mình là người có trách nhiệm đối với công việc chung của mọi người. 
 Bệnh lề mề gây hại cho tập thể. Đi họp muộn, nhiều vấn đề không được bàn bạc thấu đáo, hoặc khi cần lại phải kéo dài thời gian. Bệnh lề mề gây hại cho những người biết tôn trọng giờ giấc. Ai đến đúng giờ lại cứ phải đợi người đến muộn. Bệnh lề mề còn tạo ra tập quán không tốt : Muốn người dự đến đúng giờ như mong muốn, giấy mời thường phải ghi giờ khai mạc sớm hơn 30 phút hay 1 giờ! 
 Cuộc sống văn minh hiện đại đòi hỏi mọi người phải tôn trọng lẫn nhau và hợp tác với nhau. Những cuộc họp không thật cần thiết thì không nên tổ chức. Nhưng những cuộc họp cần thiết thì mọi người cần tự giác tham dự đúng giờ. Làm việc đúng giờ là tác phong của người có văn hóa. 
 ( Phương Tháo) 
Mở bài 
Thân bài 
Kết bài 
Bệnh lề mề 
Giới thiệu chung về sự vật hiện tượng 
(Phép lập luận chứng minh ) 
1 
2 
Nêu biểu hiện 
(Phép lập luận so sánh) 
3 
Nguyên nhân 
( Phép lập luận phân tích ) 
4 
Nêu tác hại 
( Phép lập luận phân tích ) 
5 
Bày tỏ quan điểm và nêu giải pháp khắc phục 
(tổng hợp đánh giá ) 
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG TRONG ĐỜI SỐNG 
2.Những yêu cầu đối với một bài nghị luận về sự việc hiện tượng của đời sống 
a. Về nội dung : cần phải nêu rõ được sự việc, hiện tượng có vấn đề, phân tích mặt đúng, sai, mặt lợi, hại 
b. Về hình thức của văn bản: có luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, bố cục mạch lạc, 
HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 
 Hãy nêu các sự việc hiện tượng tốt đáng biểu dương của bạn trong nhà trường và ngoài xã hội. Trao đổi xem sự việc, hiện tượng nào đáng để viết bài nghị luận xã hội và sự việc, hiện tượng nào thì không cần viết. 
Trong nhà trường 
Hoa điểm 10 
Nuôi heo đất 
Trang trí lớp học 
Vệ sinh lớp học 
Chăm sóc vườn hoa 
Ngoài xã hội 
Đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp điện 
Giúp người già qua đường 
Hoạt động vận dụng 
Tập thể lớp 9/ . 
Kính mời quý thầy cô xem kịch 
Mương nước này của ai ? 
Kịch bản : Lê Thị Nguyên Thanh 
Đạo diễn :Võ Lưu Hà 
Đạo cụ: Tập thể lớp 9/6 
Diễn viên 
Phương Thảo trong vai Bà Tư 
Minh Thắng 
Ông Tư 
Gia Hân 
Anh Năm Cò ( làm nghề cò đất) 
Yến Nhi 
Bác Toàn – trưởng khu phố 
Anh kiệt 
Chị Hai- trưởng ban phụ nữ khu phố 
Hoạt động tìm tòi, mở rộng 
Bài tập 2: 
	Một cuộc điều tra 2000 thanh niên nam ở Hà Nội năm 1981 cho thấy: từ 11 đến 15 tuổi: 25% các em đã hút thuốc lá, từ 16 đến 20 tuổi: 52%; trên 20 tuổi: 80%. Tỉ lệ này ngang với các nước châu Âu. 
Trong số các em hút thuốc lá, có đến 80% lâu lâu có triệu chứng như ho hen, khạc đờm, đau ngực, còn trong số những em không hút chỉ có không đến 1% có các triệu chứng ấy (theo Nguyễn Khắc Viện). 
	Hãy cho biết đây có phải là hiện tượng đáng viết một bài nghị luận không? Vì sao? 
Cảm ơn quý thầy cô đã dự giờ, thăm lớp