Bài giảng môn Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 27: Chị em Thúy Kiều (Trích "Truyên Kiều" - Nguyễn Du)

Bài : CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)	 Chị em Thuý Kiều 	 (Trích “Truyện Kiều” )	 	 Đầu lòng hai ả tố ngaThuý Kiều là chị, em là Thuý Vân	 Mai cốt cách tuyết tinh thần,Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.	 Vân xem trang trọng khác vời,Khuân trăng đầy đặn nét ngài nở nang.	 Hoa cười ngọc thốt đoan trang,Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.	 Kiều càng sắc sảo mặn mà,So bề tài sắc lại là phần hơn.	 Làn thu thuỷ nước xuân sơn,Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.	 Một hai nghiêng nước nghiêng thành,Sắc đành hoạ một, tài đành hoạ hai.	 Thông minh vốn sẵn tính trời,Pha nghề thi hoạ, đủ mùi ca ngâm.	 Cung thương lầu bậc ngũ âm,Nghề riêng ăn đứt, hồ cầm một chương.	 Khúc nhà tay lựa nên chương,Một thiên bạc mệnh, lại càng não nhân.	 Phong lưu rất mực hồng quần, Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê	 Êm đềm chướng cũ màn che,	 Tường đông ong bướm đi về mặc ai. (Nguyễn Du)CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 27. Văn bản: Trích trong phần mở đầu của “Truyện Kiều” có tên là: “Gặp gỡ và đính ước” (từ câu 15 đến câu 38) trong tổng số 3254 câu thơ của truyện.3.PTBĐ: Biểu cảm4.Bố cục: I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc- chú thích:2. Vị trí đoạn trích 4 phần 4 câu đầu: Giới thiệu khái quát hai chị em Thúy Kiều. 4 câu kế: Gợi tả vẻ đẹp Thuý Vân 12 câu tiếp: Gợi tả vẻ đẹp của Thuý Kiều 4 câu cuối: Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em. => Bố cục hoàn chỉnh, chặt chẽ trong một thể thống nhất chứng tỏ bút pháp cổ điển điêu luyện của tác giả.Đầu lòng hai ả tố nga,Thúy Kiều là chị em là Thúy VânMai cốt cách tuyết tinh thần,Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười.Vẻ đẹp chung của chị em Thuý Kiều.Vân xem trang trọng khác vời,Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang.Hoa cười ngọc thốt đoan trang,Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da.Vẻ đẹp của Thuý Vân. Kiều càng sắc sảo mặn mà,So bề tài sắc lại là phần hơn:Làn thu thủy, nét xuân sơnHoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh.Một hai nghiêng nước nghiêng thành,Sắc đành đòi một tài đành họa hai.Thông minh vốn sẵn tính trời,Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.Cung thương lầu bậc ngũ âm,Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.Khúc nhà tay lựa nên chương,Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân.Tiết 28. Văn bản:CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Vẻ đẹp của Thúy Kiều.Phong lưu rất mực hồng quần,Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.Êm đềm trướng rủ màn che,Tường đông ong bướm đi về mặc ai.Cuộc sống của hai chị emCHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc- chú thích 2. Vị trí đoạn trích: 3.Bố cục: 1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy KiềuĐầu lòng hai ả tố nga,Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.Mai cốt cách tuyết tinh thần,Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười. Từ HánViệtƯớc lệTiểu đối+ Tố nga+ Mai cốt cách+ tuyết tinh thần+ Mười phân vẹn mườiNgười con gái đẹpVóc dáng thanh tao(cốt cách như mai)Tâm hồn trắng trong (tinh thần như tuyết)Vẻ đẹp hoàn hảoII. Phân tích CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung: 1. Đọc- chú thích: 2. Vị trí đoạn trích: 3.Bố cục: 1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy KiềuĐầu lòng hai ả tố nga,Thuý Kiều là chị em là Thuý Vân.Mai cốt cách tuyết tinh thần,Mỗi người một vẻ mười phân vẹn mười. Từ HánViệtƯớc lệTiểu đối+ Tố nga+ Mai cốt cách+ tuyết tinh thần+ Mười phân vẹn mườiNgười con gái đẹpVóc dáng thanh tao,mảnhdẻ cao sangTâm hồn trong sáng đẹp đẻVẻ đẹp hoàn hảo, chuẩn mựcII. Phân tích: Bút pháp ước lệ tượng trưng của tác giả đã làm nổi bật hai chị em Thúy Kiều đẹp hoàn hảo từ hình thức,tâm hồn nhưng mỗi người lại có một nét riêng.CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung:1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều2. Vẻ đẹp của Thúy Vân Vân xem trang trọng khác vời,Khuôn trăng đầy đặn nét ngài nở nang Hoa cười ngọc thốt đoan trangMây thua nước tóc tuyết nhường màu da.Khuôn trăng: Nét ngài: Hoa cười: Ngọc thốt:Mây thua nước tóc: Tuyết nhường màu da:Gương mặt đầy đặn như mặt trăng trònĐường lông mày sắc nét, hơi đậmMiệng cười tươi thắm như đóa hoa mới nởGiọng nói trong như ngọcMái tóc xanh và óng ả hơn mâyLàn da trắng mịn màng hơn tuyếtHình ảnh ước lệ tượng trưngSự dụng bút pháp ước lệ, tượng trưng, so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê.Thúy Vân đẹp đoan trang phúc hậu.Tác giả trân trọng ca ngợi vè đẹp của Vân,dư cảm số phận của nàng(mây thua, tuyết nhừơng) cuộc sống hạnh phúc.II. Phân tích: Bút pháp ước lệ tượng trưng của tác giả đã làm nổi bật hai chị em Thúy Kiều đẹp hoàn hảo từ hình thức,tâm hồn nhưng mỗi người lạo có một nét riêng.CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung:1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy KiềuDùng từ Hán Việt, bút pháp ước lệ, so sánh, ẩn dụ, tiểu đối.Vẻ đẹp thanh tao, trong trắng, vẹn toàn nhưng cũng rất khác biệt của Thúy Kiều và Thúy Vân2. Vẻ đẹp của Thúy VânBút pháp ước lệ, tượng trưng, so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, liệt kê, tiểu đối, dùng từ Hán Việt.Đoan trang, phúc hậu dự báo một cuộc đời bình yên, hạnh phúc.II. Phân tích: Làn thu thuỷ Nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm Liễu hờn kém xanhMột hai nghiêng nước nghiêng thànha. Sắc:Hình ảnh ước lệ tượng trưngSử dụng điển tíchĐôi mắt trong xanh như làn nước mùa thu; Lông mày đẹp như nét núi mùa xuânBởi kém thắm tươi, rực rỡ như nàngBởi thấy mình không tràn trề sức sống tươi trẻ như nàngTuyệt thế giai nhânẨn dụNhân hóaTiết 28. Văn bản:CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) I. Tìm hiểu chung:2. Vẻ đẹp của Thúy Vân3. Vẻ đẹp của Thúy KiềuII. Phân tích:1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy KiềuCHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung:1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều2. Vẻ đẹp của Thúy Vân3. Vẻ đẹp của Thúy Kiềua. Sắc:Bút pháp ước lệ tượng trưngẨn dụ, nhân hóa, điển cố.Kiều là một tuyệt thế giai nhân.Kiều càng sắc sảo mặn mà,So bề tài sắc lại là phần hơn: Làn thu thủy nét xuân sơnHoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanhMột hai nghiêng nước nghiêng thành,Sắc đành đòi một tài đành họa hai.II. Phân tích:CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung:1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều2. Vẻ đẹp của Thúy Vân3. Vẻ đẹp của Thúy Kiềua. Sắc:Ẩn dụ, nhân hóa, thành ngữ, điển cố.Kiều là một tuyệt thế giai nhân.II. Phân tích:b. Tài:Thông minh vốn sẵn tính trời,Pha nghề thi họa đủ mùi ca ngâm.Cung thương lầu bậc ngũ âm,Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.Khúc nhà tay lựa nên chương,Một thiên Bạc mệnh lại càng não nhân. thi họa pha nghề ca ngâm đủ mùi ngũ âm lầu hồ cầm ăn đứtĐa tài - Bạc mệnh, não nhân Đa cảmKiều đẹp vẹn toàn: sắc- tài- tìnhBạc mệnhLiệt kêTài năng tuyệt đỉnh.* Tiểu kết:CHỊ EM THÚY KIỀU (Trích “Truyện Kiều” - Nguyễn Du) Tiết 28. Văn bản:I. Tìm hiểu chung:1. Vẻ đẹp chung của chị em Thúy Kiều.2. Vẻ đẹp của Thúy Vân.3. Vẻ đẹp của Thúy Kiều.a. Sắc:Ẩn dụ, nhân hóa, thành ngữ, điển cố.Kiều là một tuyệt thế giai nhân.II. Phân tích:b. Tài:Bức tranh dung Thúy Kiều đẹp thật hoàn hảoLiệt kêTài năng tuyệt đỉnh.Phong lưu rất mực hồng quần,Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê.Êm đềm trướng rủ màn che,Tường đông ong bướm đi về mặc ai.4. Cuộc sống của hai chị em.Từ ngữ chọn lọc, ẩn dụ, thành ngữThúy Kiều và Thúy Vân có nếp sống gia phong khuôn phép, đúng đắn, chuẩn mực.Chị em Thúy KiềuIII. TỔNG KẾT:+ Khaéc hoaï roõ neùt chaân dung hai chò emThúyKieàu, sử dụng nghệ thuật đòn bẩy. + Tả ngoại hình mà bộc lộ tính cách, dự báo số phận.+ Ngôn ngữ gợi tả, sử dụng hình ảnh ước lệ, tượng trưng, biện pháp ẩn dụ, so sánh, nhân hoá, dùng điển cố.1. Nghệ thuật :2. Nội dung:- Thuý Vân, Thuý Kiều là một vẻ đẹp chuẩn mực, lý tưởng của người phụ nữ phong kiến.- Bộc lộ tư tưởng nhân đạo, quan điểm thẩm mĩ tiến bộ, triết lí vì con người của Nguyễn Du.(Trân trọng, yêu thương, quan tâm, lo lắng, tin yêu những giá trị cao đẹp của con người).3.Ý nghĩa văn bản: Ñoaïn trích “Chò em Thuyù Kieàu” thể hiện tài năng nghệ thuật và cảm hứng nhân văn ngợi ca vẻ đẹp và tài năng con người của tác giả Nguyễn Du.Yếu tố miêu tả trong trích đoạn “Chị em Thúy Kiều” :– Miêu tả sắc đẹp của Thúy Vân: Tả cụ thể: “Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang” (nghĩa là gương mặt phúc hậu, mắt phượng mày ngài. Nụ cười tươi như hoa, tiếng nói trong như ta trắng như tuyết, tóc mềm mại như mây). – Miêu tả sắc đẹp của Thúy Kiều: tả vẻ đẹp của đôi mắt: “làn thu thủy, nét xuân sơn” (mắt long lanh như nước hồ thu, lông mày thanh tú như dáng núi mùa xuân).Tác dụng :– Những yếu tố miêu tả này giúp cho bức chân dung của hai chị em Thúy kiều, Thúy Vân hiện lên đầy ấn tượng, sinh động và gợi cảm.– Nhờ yếu tố miêu tả, tác giả đã làm nổi bật vẻ đẹp khác nhau giữa hai chị em Thuý Kiều: đó là vẻ đẹp phúc hậu của Thúy Vân, vẻ đẹp mặn mà của Thúy Kiều. Các hình ảnh tả cảnh đã làm nổi bật vẻ đẹp của mùa xuân với sự tinh khiết, trong trẻo. Nếu không có những yếu tố miêu tả thì nội dung đoạn trích sẽ nghèo nàn và đơn giản, một số câu còn lại sẽ chỉ là một đoạn thơ kể chuyện.TIẾT 28: CHỊ EM THÚY KIỀU ( Trích Truyện Kiều – Nguyễn Du )Vị trí và đại ý đoạn tríchĐoạn trích nằm ở phần thứ nhất của truyện Kiều, gồm có 24 câuCa ngợi tài sắc chị em Thúy Kiều và ngầm dự báo số phận hai ngườiNội dung1, Giới thiệu khái quát hai chị em KiềuCả hai đều xinh đẹp, vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, trong trắng hoàn hảo “ mười phân vẹn mười “Trong vẻ đẹp chung ấy có vẻ đẹp riêng của mỗi người2, Vẻ đẹp của Thúy VânTươi trẻ,đầy sức sống, đoan trang, phúc hậu, quí pháiVẻ đẹp khiến thiên nhiên phải thua, nhường.Dự báo cuộc đời bình lặng, suôn sẻ, hạnh phúc3, Vẻ đẹp của Thúy KiềuĐôi mắt trong như nước mùa thu, lông mày thanh tú như nét núi mùa xuân, vẻ đẹp làm say đắm lòng ngườiThông minh, tài hoa ( cầm – kỳ - thi – họa ), tâm hồn đa sầu đa cảm.Vẻ đẹp kết hợp cả sắc – tài – tình => Dự báo số phận éo le, sóng gió, bất hạnh4,Nhận xét chung về cuộc sống của hai chị em Kiều:Cuộc sống phong lưu, êm đềm, gia phong, nề nếp và hạnh phúc.Nghệ thuậtKhắc họa rõ nét chân dung hai chị em Thúy Kiều, sử dụng nghệ thuật đòn bẩy.Tả ngoại hình mà bộc lộ tính cách, dự báo số phận.Ngôn ngữ gợi tả, sử dụng hình ảnh ước lệ, tượng trưng, biện pháp ẩn dụ, so sánh, nhân hoá, dùng điển cố.Ý nghĩa văn bảnÑoaïn trích “Chò em Thuyù Kieàu” thể hiện tài năng nghệ thuật tả người và cảm hứng nhân văn ngợi ca vẻ đẹp và tài năng con người của tác giả Nguyễn Du.GoodbyeSee you next lesson