Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 108: Văn bản: Mùa xuân nho nhỏ (Thanh Hải)

Mùa xuân nho nhỏ 
Thanh Hải 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I. Tìm hiểu chung : 
 1. Tác giả : 
-Nhà thơ Thanh Hải quê ở Thừa Thiên Huế. 
- Là một trong những cây bút có công xây dựng nền văn học cách mạng ở miền Nam từ những ngày đầu. 
 - Thơ ông trong sáng, tha thiết, gần với dân ca, có nhiều hình ảnh đẹp, giản dị giàu sức gợi . 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
 2 .Tác phẩm: 
 a. Hoàn cảnh sáng tác: 
- Tháng 11/1980 
Đất nước còn nhiều khó khăn 
Khi nhà th ơ đang nằm trên gi ường bệnh 
Mùa xuân nho nhỏ(Thanh Hải) 
Sáng tác: 11/1980 
Phổ nhạc: Trần Hoàn 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I. Tìm hiểu chung : 
 1 .Tác giả: 
 2 .Tác phẩm: 
 a. Hoàn cảnh sáng tác : năm 1980 
 b. Thể thơ: 
 năm chữ 
c. Bố cục: 
Mäc g iữa dßng s«ng xanh 
Mét b«ng hoa tÝm biÕc 
¬ i con chim chiÒn chiÖn (1) 
Hãt chi mµ vang trêi 
Tõng giät long lanh r¬i 
T«i ®­a tay t«i høng. 
Mïa xu©n ng­êi cÇm sóng 
Léc (2) gi¾t ®Çy trªn l­ng 
Mïa xu©n ng­êi ra ®ång 
Léc tr¶i dµi n­¬ng m¹ 
TÊt c¶ nh­ hèi h¶ 
TÊt c¶ nh­ x«n xao 
Đất nước bốn ngàn năm 
Vất vả và gian lao 
Đất nước như vì sao 
Cứ đi lên phía trước . 
Ta lµm con chim hãt 
Ta lµm mét cµnh hoa 
Ta nhËp vµo hoµ ca 
Mét nèt trÇm xao xuyÕn. 
Mét mïa xu©n nho nhá 
LÆng lÏ d©ng cho ®êi 
Dï lµ tuæi hai m­¬i 
Dï lµ khi tãc b¹c. 
Mùa xuân ta xin hát 
Câu Nam ai, Nam bình (3) 
Nước non ngàn dặm mình 
Nước non ngàn dặm tình 
Nhịp phách tiền (4 ) đất Huế. 
- Thanh Hải - 
Mùa xuân nho nhỏ 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng.  Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoaTa nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
 Mùa xuân ta xin hátCâu Nam ai, Nam bìnhNước non ngàn dặm mìnhNước non ngàn dặm tìnhNhịp phách tiền đất Huế... 
 11.1980 
Cảm xúc trước mx của TN, đất trời 
Cảm xúc trước mx của đất nước 
Ước nguyện của nhà thơ 
Lời ngợi ca quê hương đất nước qua làn điệu dân ca xứ Huế 
Văn bản : MÙA XUÂN NHO NHỎ 
(Thanh Hải) 
Hình ảnh 
xuyên suốt 
bài thơ: 
 Mùa xuân 
Mùa xuân của thiên nhiên 
Mùa xuân của đất nước 
Mùa xuân của lòng người 
Mùa xuân trong khúc hát 
ngợi ca quê hương 
Khổ 1 
Khổ 2, 3 
Khổ 4, 5 
Khổ cuối 
Bố cục: 
4 phần 
Mạch cảm xúc 
Mùa xuân nho nhỏ(Thanh Hải) 
Sáng tác: 11/1980 
Phổ nhạc: Trần Hoàn 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
d. Ý nghĩa nhan đề: 
 - Từ láy “nho nhỏ ” để cụ thể -> gợi sự nhỏ bé, khiêm nhường. 
 - Mùa xuân : Vẻ đẹp của thiên nhiên , đất trời. 
 - > Nghĩa biểu tượng: ẩn dụ cho 1 cuộc đời đẹp, 1 khát vọng đẹp, 1 lí tưởng sống cao đẹp. 
 => Nhà thơ muốn làm một mùa xuân nho nhỏ, lặng lẽ, khiêm nhường để dâng hiến cho cuộc đời. 
 * Nhan đề bộc lộ vẻ đẹp của một tâm hồn khiêm nhường , trong sáng và thiết tha gắn bó với cuộc đời .  
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
 a.Bức tranh mùa xuân: 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng. 
Bức tranh mùa xuân thiên nhiên được phác họa hình ảnh, màu sắc, âm thanh nào? 
Mäc gi ữ a dßng s«ng xanh 
Mét b«ng hoa tÝm biÕc 
¬ i con chim chiÒn chiÖn (1) 
Hãt chi mµ vang trêi 
Tõng giät long lanh r¬i 
T«i ®­a tay t«i høng. 
Hình ảnh : dòng sông , bông hoa 
Màu sắc : xanh , tím 
Âm thanh: tiếng chim chiền chiện 
Mọc giữa dòng sông xanh 
Môt bông hoa tím biếc 
Ơi con chim chiền chiện 
Hót chi mà vang trời 
Từng giọt long lanh rơi 
Tôi đưa tay tôi hứng . 
Bức tranh xuân 
Hình ảnh 
Màu sắc 
- Dòng sông 
Cánh chim 
 Bông hoa 
Bình dị, quen thuộc 
Gợi không gian rộng lớn, khoáng đạt 
Xanh , tím 
Tươi sáng, hài hòa 
Tiếng chim hót vang trời 
Tươi vui, rộn ràng, náo nhiệt 
Âm thanh 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
 a.Bức tranh mùa xuân: 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng. 
Nghệ thuật tác giả sử dụng miêu tả cảnh thiên nhiên mùa xuân đó? 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
 a.Bức tranh mùa xuân: 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng. 
? Nghệ thuật tác giả sử dụng miêu tả cảnh thiên nhiên mùa xuân đó? 
- NT đảo ngữ được sử dụng rất tài tình, động từ “mọc” đầu câu thơ gợi sức sống mạnh mẽ đến bất ngờ, khiến bông hoa như có cội rễ, tràn đầy sức xuân, sắc xuân.  
Từ đó em có cảm nhận như thế nào về bức tranh mùa xuân thiên nhiên? 
- NT: Đảo ngữ “ mọc” , hình ảnh chọn lọc “bông hoa, con chim” , màu sắc tươi thắm, đặc trưng, âm thanh rộn rã, vui tươi. 
=> Bức tranh thiên nhiên vô cùng tươi đẹp , tràn đầy sức sống và đậm phong vị xứ Huế. 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
a.Bức tranh mùa xuân: 
b.Cảm xúc của nhà thơ: 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng. 
Cảm xúc của nhà thơ được diễn tả qua những từ ngữ nào? 
Mọc giữa dòng sông xanh 
Một bông hoa tím biếc 
Ơi con chim chiền chiện 
Hót chi mà vang trời 
Từng giọt long lanh rơi 
Tôi đưa tay tôi hứng. 
- Ơi 
, chi 
- hứng 
Âm sắc ngọt ngào của người con xứ Huế 
Đón nhận một cách nâng niu, trân trọng 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
b.Cảm xúc của nhà thơ: 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng. 
Theo em “ giọt long lanh ” nghĩa là gì? Tác giả sử dụng NT gì ở câu thơ này? Từ đó nhà thơ đã bộc lộ tình cảm, thái độ gì trước bức tranh thiên nhiên đó? 
Giọt long lanh 
Giät ©m thanh cña tiÕngchim . 
Giọt s­ương , giọt mư­a xuân . 
 T«i đư­a tay t«i høng 
Mọc giữa dòng sông xanh 
Một bông hoa tím biếc 
Ơi con chim chiền chiện 
Hót chi mà vang trời 
Từng giọt long lanh rơi 
Tôi đưa tay tôi hứng. 
- Ơi 
, chi 
Hứng 
giọt long lanh 
Âm sắc ngọt ngào của người con xứ Huế 
Đón nhận một cách 
nâng niu, trân trọng 
- NTTT: Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác 
- Cảm nhận bằng nhiều giác quan, bằng tình yêu thiên nhiên tha thiết. 
Tiết 108: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 b.Cảm xúc của nhà thơ: 
 - Từ ngữ biểu cảm “ơi”, “hót chi mà”, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác thể hiện cảm xúc say sưa, ngây ngất của tác giả trước vẻ đẹp mùa xuân. 
=> Tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống thiết tha. 
Mọc giữa dòng sông xanhMột bông hoa tím biếcƠi con chim chiền chiệnHót chi mà vang trờiTừng giọt long lanh rơiTôi đưa tay tôi hứng. 
* Nghệ thuật : Thể thơ 5 chữ, đảo ngữ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giác giàu sức liên tưởng độc đáo, thú vị 
* Nội dung : Khổ thơ mở đầu đã mở ra một bức tranh xứ Huế thật đẹp: có hình ảnh, có màu sắc, âm thanh được họa lên từ những vần thơ có nhạc 
=> Bài thơ được viết vào tháng 11 năm 1980, khi ấy đang là mùa đông giá rét. Như vậy, hình ảnh mùa xuân được miêu tả ở đây là mùa xuân trong tâm tưởng của nhà thơ. Đối mặt với bệnh tật, thậm chí phải đối mặt với cả cái chết, vậy mà nhà thơ vẫn hướng đến mùa xuân tươi trẻ, tràn đầy sức sống, thể hiện một tâm hồn lạc quan yêu đời, một niềm khát khao cuộc sống vô bờ. 
=> Đọc những vần thơ của ông, người đọc trân trọng hơn, yêu hơn một tâm hồn nghệ sĩ, một tình yêu quê hương, đất nước đến vô ngần. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1 . Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
Ở khổ thơ thứ 2 khi nói về mùa xuân đất nước tác giả nhắc đến những đối tượng nào? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 Ở khổ thơ thứ 2 khi nói về mùa xuân đất nước tác giả nhắc đến những đối tượng nào? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 Ở khổ thơ thứ 2 khi nói về mùa xuân đất nước tác giả nhắc đến những đối tượng nào? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
Tại sao tác giả nhắc đến hai đối tượng này khi mùa xuân về ? 
Người cầm súng 
Người ra đồng 
 Hai líp ngư­êi gian nan vÊt v¶ tiªu biÓu cho hai nhiÖm vô b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt nư­íc. 
? Hình ảnh nào gắn liền với 2 đối tượng đó 
giắt đầy 
LỘC 
trải dài 
LỘC 
Điệp ngữ: mùa xuân, lộc=> Gợi quang cảnh mùa xuân tươi đẹp đầy chồi non, lộc nõn, gợi thành quả trong công cuộc bảo vệ và xây dựng đất nước.Theo bước chân của họ, mùa xuân sinh sôi, nảy nở và họ mang may mắn , hạnh phúc đến mọi nơi. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
*Nghệ thuật: 
Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy quanh lưngMùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
 1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
*Nghệ thuật: 
Mùa xuân người cầm súngLộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồngLộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
I.Đọc- hiểu chú thích: 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
*Nghệ thuật: 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạTất cả như hối hảTất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 Cấu trúc sóng đôi, điệp ngữ ( mùa xuân, lộc) 
=>Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước. 
- N hịp điệu dồn dập, hối hả, âm thanh xôn xao . 
 Ở đây tác giả sử dụng nghệ thuật gì? Tác dụng ? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
Điệp cấu trúc “ Tất cả như”, so sánh, từ láy “hối hả”, “xôn xao”. 
=> Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước . 
=>Sức sống, sức xuân mạnh mẽ, căng tràn trên mọi miền đất nước. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xaoÐất nước bốn nghìn nămVất vả và gian laoÐất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 Khổ thơ thứ 3 những lời thơ nào tổng kết về lịch sử đất nước. Theo em lời tổng kết đó có ý nghĩa gì? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn nămVất vả và gian lao Ðất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 Khổ thơ thứ 3 những lời thơ nào tổng kết về lịch sử đất nước. Theo em lời tổng kết đó có ý nghĩa gì? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
- Tính từ “ vất vả”, “gian lao”: 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn nămVất vả và gian lao Ðất nước như vì saoCứ đi lên phía trước . 
 đúc kết quá khứ lịch sử dân tộc với biết bao gian khổ, thăng trầm. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
- Tính từ “ vất vả”, “gian lao”: 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn năm Vất vả và gian lao Ðất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 đúc kết quá khứ lịch sử dân tộc với biết bao gian khổ, thăng trầm. 
 Ở khổ thơ này tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của biện pháp tu từ đó? 
- NT: điệp ngữ, nhân hóa, so sánh 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
- Tính từ “ vất vả”, “gian lao”: 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn nămVất vả và gian lao Ðất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 đúc kết quá khứ lịch sử dân tộc với biết bao gian khổ, thăng trầm. 
 Ở khổ thơ này tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của biện pháp tu từ đó? 
- NT: điệp ngữ, nhân hóa, so sánh 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
- Tính từ “ vất vả”, “gian lao”: 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn nămVất vả và gian lao Ðất nước như vì saoCứ đi lên phía trước. 
 đúc kết quá khứ lịch sử dân tộc với biết bao gian khổ, thăng trầm . 
? Ở khổ thơ này tác giả sử dụng biện pháp tu từ gì? Tác dụng của biện pháp tu từ đó? 
- NT: điệp ngữ, nhân hóa, so sánh 
- NT:So sánh 
Đất nước= vì sao 
 như 
 Cứ đi lên phía trước.” 
Đất nước 
vì sao 
 -Nhỏ bé 
 - Khiêm nhường 
 - Lặng lẽ toả sáng 
=>Hình ảnh đất nước cần lao. 
- Gợi đến hình ảnh một ngôi sao rất thân th ư ơng , quen thuộc trên lá quốc kì của dân tộc. 
Cứ đi lên phía trước 
=>T ư thế kiên c ường, hiên ngang của cả một dân tộc không bao giờ chịu lùi bước. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
 => Không khí khẩn trương, hối hả của đất nước ta trong giai đoạn mới. 
- Tính từ “ vất vả”, “gian lao”: 
Mùa xuân người cầm súng Lộc giắt đầy quanh lưng Mùa xuân người ra đồng Lộc trải dài nương mạ Tất cả như hối hả Tất cả như xôn xao Ðất nước bốn nghìn nămVất vả và gian lao Ðất nước như vì sao Cứ đi lên phía trước . 
 kết quá khứ lịch sử dân tộc với biết bao gian khổ, thăng trầm. 
-NT: điệp ngữ, nhân hóa, so sánh 
=>Thể hiện tình yêu, niềm tự hào và tin tưởng của nhà thơ dành cho đất n ư ớc. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
Trước mùa xuân bao la của đất trời, nhà thơ đã ước nguyện điều gì? Ước nguyện đó thể hiện qua những hình ảnh nào? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
Trước mùa xuân bao la của đất trời, nhà thơ đã ước nguyện điều gì? Ước nguyện đó thể hiện qua những hình ảnh nào? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến. Một mùa xuân nho nhỏLặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
Trước mùa xuân bao la của đất trời, nhà thơ đã ước nguyện điều gì? Ước nguyện đó thể hiện qua những hình ảnh nào? 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 con chim hót 
Một nốt trầm 
Một cành hoa 
Ta làm 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
? Trước mùa xuân bao la của đất trời, nhà thơ đã ước nguyện điều gì? Ước nguyện đó thể hiện qua những hình ảnh nào? 
Nhận xét về hình ảnh, biện pháp nghệ thuật? 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 - Những hình ảnh thiên nhiên đẹp và giản dị. 
Đổi đại từ nhân xưng ( tôi-ta) , điệp ngữ 
 làm cho lời thơ mạnh mẽ, 
 dứt khoát bày tỏ mong 
 ước được cống hiến cho đời. 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
Sự chuyển đổi đại từ nhân xưng "tôi" sang "ta" cũng có ý nghĩa sâu sắc. Đó là đi từ suy ngẫm của một cá nhân đến suy ngẫm của cả một thế hệ, của cả một cộng đồng. Và điều đó đã kêu gọi được sự đồng tình, đồng cảm của mọi người. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 con chim hãt 
mét nèt trÇm 
mét cµnh hoa 
Ta lµm 
Ước nguyện giản dị, khiêm nhường, cao đẹp: Sống có ích, lặng lẽ cống hiến cho cuộc đời. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 - Những hình ảnh thiên nhiên đẹp và giản dị. 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
? Nét đặc sắc về nghệ thuật của khổ thơ 5? Tác dụng? 
(Thanh Hải) 
3.Ước nguyện của tác giả 
 con chim h ãt 
Một nốt trầm 
Một cành hoa 
Ta lµm 
Một mùa xuân nho nhỏ 
Ẩn dụ 
một cuộc đời đáng yêu 
một khát vọng sống cao đẹp 
Mỗi người hãy làm một mùa xuân, d ẫu có nhỏ bé 
để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
Một mùa xuân nho nhỏ Lặng lẽ dâng cho đời 
- Hình ảnh ẩn dụ, phép đảo ngữ nhấn mạnh những cống hiến thầm lặng, chân thành tha thiết mà rất khiêm nhường.  
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏ  Lặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
3.Ước nguyện của tác giả 
Mét mïa xu©n nho nhá 
LÆng lÏ d©ng cho ®êi 
Dï lµ tuæi hai m­¬i 
Dï lµ khi tãc b¹c. 
- Lặng lẽ: Ước nguyện cống hiến cho đời một cách khiêm tốn 
và thầm lặng. 
Dù là 
( điệp từ) 
tuổi hai mươi ( khi còn trẻ) 
khi tóc bạc ( khi tuổi già) 
Cống hiến không 
 phân biệt tuổi tác. 
Dâng: trân trọng và nâng niu, cống hiến hết mình mà không 
cần đền đáp. 
Hoán dụ 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
 Dù là tuổi hai mươi  Dù là khi tóc bạc . 
 - Hoán dụ, điệp ngữ khẳng định ước nguyện, khao khát được tận hiến cho đời bất chấp thời gian, tuổi tác. 
 Ta làm con chim hót 
 Ta làm một cành hoa  Ta nhập vào hoà ca Một nốt trầm xao xuyến.Một mùa xuân nho nhỏ  Lặng lẽ dâng cho đờiDù là tuổi hai mươiDù là khi tóc bạc. 
3.Ước nguyện của tác giả 
 con chim hãt 
mét nèt trÇm 
mét cµnh hoa 
Ta lµm 
Một mùa xuân nho nhỏ 
lặng lẽ dâng cho đời 
dù là tuổi hai mươi/ khi tóc bạc 
Mỗi người hãy làm một mùa xuân, d ẫu có nhỏ bé để góp vào làm đẹp cho mùa xuân đất nước một cách khiêm nhường, lặng lẽ và không kể tuổi tác dù khi tuổi còn trẻ hay khi về già tóc bạc. Đó là lẽ sống cao đẹp đáng trân trọng. 
 Đó là ước mơ đơn sơ giản dị, nhưng là ước mơ cháy bỏng và tràn đầy nhiệt huyết. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
4. Lời ngợi ca quê hương đất nước qua làn điệu dân ca xứ Huế: 
4. Lời ngợi ca quê hương đất nước qua làn điệu dân ca xứ Huế: 
Hình ảnh quê hương xứ Huế 
được tác giả nhắc lại qua 
cụm từ nào ? 
- Ta xin hát 
Nam ai 
Nam bình 
Sự gắn bó tha thiết với đất nước, với quê hương xứ Huế. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
1. Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, đất trời. 
2. Cảm xúc trước mùa xuân của đất nước. 
3.Ước nguyện của nhà thơ: 
4. Lời ngợi ca quê hương đất nước qua làn điệu dân ca xứ Huế: 
 Tình yêu quê hương đất nước qua làn điệu dân ca. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
III. Tổng kết: 
 1. Nghệ thuật 
 - Thể thơ năm chữ nhẹ nhàng tha thiết mang âm hưởng gần gũi với dân ca. 
- Kết hợp hài hòa giữa những hình ảnh thơ tự nhiên, giản dị với những hình ảnh giàu ý nghĩa biểu trưng khái quát. 
- Sử dụng ngôn ngữ thơ giản dị, trong sáng, giàu hình ảnh, giàu cảm xúc với các ẩn dụ, điệp ngữ, sử dụng từ ngữ xưng hô,... 
- Có cấu tứ chặt chẽ, giọng điệu thơ luôn có sự biến đổi phù hợp với nội dung từng đoạn. 
 2 . Ý nghĩa: 
 - Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời. 
Tiết 109: MÙA XUÂN NHO NHỎ 
Thanh Hải 
II.Đọc- hiểu văn bản: 
III.Tổng kết: 
 1. Nghệ thuật 
 2. Nội dung 
- Ghi nhớ- SGK 
3. Ý nghĩa: 
 - Bài thơ thể hiện những rung cảm tinh tế của nhà thơ trước vẻ đẹp của mùa xuân thiên nhiên, đất nước và khát vọng được cống hiến cho đất nước, cho cuộc đời.