Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 121: Sang thu (Hữu Thỉnh)

Tiết 121. SANG THU - HỮU THỈNH1. Tác giả: Hữu Thỉnh (1942) Thuộc thế hệ các nhà thơ chống Mỹ- Cảm hứng thơ: thiên về vẻ đẹp tĩnh lặng, thanh bình.I. Đọc - Tìm hiểu chung văn bảnNhà thơ Hữu ThỉnhMột số tác phẩm chính của Hữu ThỉnhTác giả: Hữu ThỉnhBài thơ: Sang thu * Hoàn cảnh sáng tác:* Xuất xứ:I. Tìm hiểu chung văn bản Thu, 1977- Đất nước vừa từ chiến tranh sang hoà bình- Thiên nhiên bắt đầu sang thuBỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi.Sang thuTrích từ tập thơ “Từ chiến hào đến thành phố”.Tác giả: Hữu ThỉnhBài thơ: Sang thu* Thể loại:Thơ trữ tình năm chữ* Phương thức biểu đạt:Miêu tả + Biểu cảm.Bỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi.Sang thuI. Tìm hiểu chung văn bảnHướng dẫn đọc:Giọng nhẹ nhàng, nhịp chậm, trầm lắng và thoáng suy tư.Những biến đổi õm thầm của tạo vật lỳc sang thuNhững tớn hiệu đầu tiờn bỏo thu vềQuang cảnh đất trời ngả dần sang thuBỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi.Sang thuI. Tìm hiểu chung văn bảnII. Tìm hiểu chi tiết văn bản1. Hình như thu vềBỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềBỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềHương ổi phả gió se hương ổigióPhảseCảnh(Tín hiệu thu về)Sương chùng chìnhSươngchùng chìnhnghệ thuậtNhân hoáTừ ngữ, hình ảnh giàu sức gợi Nhà thơ đã đón nhận những tín hiệu giao mùa với cảm xúc như thế nào ??BỗngHình nhưTình(cảm xúc)BỗngHình như : bất ngờ, ngỡ ngàng: mơ hồ, mong manhSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu2. Đất trời dần sang thuSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thuSôngChimmây Sự biến chuyển trong không gian lúc sang thu được cảm nhận qua những hình ảnh nào? Hãy phân tích ??- Sông- Chim- Đám mây– bắt đầu vội vã:– dềnh dàng:– vắt nửa mình sang thu:bắt đầu vội vãVắt nửa mình sang thudềnh dàngNghệ thuật: Nhân hoá Đất trời biến chuyển sang thu nhẹ nhàng mà rõ rệt.chầm chậm trôi như ngẫm ngợi, suy tưchuẩn bị đi tránh rétnhư dải lụa mềm, bầu trời đã một nửa sắc thu. Sông/ được lúc/ dềnh dàngChim/ bắt đầu/ vội vãsông - chim(thấp > < nhanh) đối lập nhưng thống nhất trong một khung cảnh, một con người tuổi sang thu.Trong khổ thơ sau, hình ảnh thơ nào gây ấn tượng đối với em nhất?	Sông được lúc dềnh dàng	Chim bắt đầu vội vã	Có đám mây mùa hạ	Vắt nửa mình sang thuCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thuI. Tìm hiểu chung văn bảnII. Tìm hiểu chi tiết văn bản1. Những tớn hiệu đầu tiờn bỏo thu về2. Quang cảnh đất trời ngả dần sang thu3. Những biến đổi õm thầm của tạo vật lỳc sang thuVẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổinắngmưaSấmhàng câyđứng tuổiNắng – mưa – sấm(vẫn còn - đã vơi dần - cũng bớt)Vẫn còn Đã vơi dầncũng bớtHàng câyđứng tuổiHạ nhạt dầnThu đậm nétcảnh Nhà thơ tiếp tục nói đến những sự vật, hiện tượng thiên nhiên nào ? Cách nói ấy có gì đáng chú ý ??Có ý kiến cho rằng: Hai câu thơ trên vừa có tính tả thực vừa chứa đựng nhiều hàm ý sâu xa ? ý kiến của em?Sấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổiSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổiThảoluậnnhóm908988878685848382818079787776757473727170696867666564636261605958575655545352515049484746454443424140393837363534333231302928272625242322212019181716151413121110987654321Hết giờSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổiNhân hoáTả thực: Sấm và hàng cây lúc sang thuý nghĩa ẩn dụSấm: vang động bất thường của ngoại cảnh, của cuộc đờiHàng cây đứng tuổi: con người từng trảiVẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổinắngmưaSấmhàng câyVẫn cònĐã vơiđứng tuổicảnhNắng - mưa - sấm(vẫn còn - đã vơi dần - cũng bớt)cũng bớtHàng câyđứng tuổiHạ nhạt dầnThu đậm nétBản lĩnh cứng cỏiĐiềm tĩnhBỗng nhận ra hương ổiPhả vào trong gió seSương chùng chình qua ngõHình như thu đã vềSông được lúc dềnh dàngChim bắt đầu vội vãCó đám mây mùa hạVắt nửa mình sang thu Vẫn còn bao nhiêu nắngĐã vơi dần cơn mưaSấm cũng bớt bất ngờTrên hàng cây đứng tuổi.Sang thuKhúc giao mùa từ hạ sang thuNghệ thuật Tín hiệu thu vềthấp - hẹp – gầnNgỡ ngàng bất giácĐất trời sang thucao – rộng - xaĐổi thay sâu kínngoài vào trongNgắm nhìn tri giácTrầm ngâm suy ngẫmcảnhthiên nhiêntìnhcảm nghĩNhân hoá, ẩn dụ kết hợp đối .Từ ngữ giàu sức gợi hình ảnh, giàu tính biểu trưng Sang thuiii. Tổng kết - ghi nhớTính đa nghĩa của bài thơSang thuthiên nhiênđất nướccon người I. Tìm hiểu chung văn bảnII. Tìm hiểu chi tiết văn bảniii. Tổng kết – Ghi nhớiV. Luyện tậpSang thunhấn mạnh sự chuyển động trong không gian, thời gianTại sao tác giả đặt tên bài thơ là “Sang thu” ? (Không phải Thu sang, Khúc hát mùa thu, ... ) - Học thuộc lòng bài thơ. - Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày cảm nhận của em về cảnh sang thu nơi thôn xóm em.Soạn bài Nói với con (Y Phương)Về nhà