Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 128+129: Ôn tập về thơ - Võ Thị Lệ Hằng

PHÒNG GD&ĐT TX SÔNG CẦU 
TRƯỜNG THCS HOÀNG VĂN THỤ 
NG Ữ VĂN 9 
GV: VÕ THỊ LỆ HẰNG 
TIẾT 128, 129: ÔN TẬP VỀ THƠ 
STT 
Tên bài 
Tác giả 
Năm 
sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
1 
Có bao nhiêu bài thơ 
Việt Nam hiện đại 
trong chương trình học kì I, kì II? 
8 bài thơ 
1. Lập bảng thống kê các TP thơ hiện đại Việt Nam đã học 
ở HK I, HKII : 
TIẾT 128, 129: ÔN TẬP VỀ THƠ 
 Nhìn vào tranh gợi ý và cho biết có những tác phẩm nào và chỉ ra tác giả? 
1 
3 
2 
4 
Ánh trăng 
Đoàn thuyền đánh cá 
Bếp lửa 
Đồng chí 
1978 
1958 
1963 
1948 
Nguyễn Duy 
Bằng Việt 
Huy Cận 
Chính Hữu 
 Nhìn vào tranh gợi ý và cho biết có những tác phẩm nào và chỉ ra tác giả? 
7 
6 
5 
8 
Mùa xuân nho nhỏ 
Sang Thu 
Viếng lăng Bác 
Nói với con 
1980 
1977 
1976 
1980 
Thanh Hải 
Viễn Phương 
Hữu Thỉnh 
Y Phương 
Câu 1 : Lập bảng thống kê các tác phẩm thơ hiện đại Việt Nam đã học ở HK I, HKII . 
STT 
Tác phẩm 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
1 
2 
TIẾT 75, 76, 77: ÔN TẬP THƠ VÀ TRUYỆN HIỆN ĐẠI VIỆT NAM 
1) Đồng chí 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Chính Hữu 
1948 
Tự do 
Vẻ đẹp chân thực, giản dị của anh bộ đội thời chống Pháp, tình đồng chí, đồng đội gắn bó keo sơn. 
Hình ảnh chân thực, giản dị, ngôn ngữ cô đọng, giàu sức biểu cảm. 
2) Ánh trăng 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Nguyễn Duy 
1978 
Năm chữ 
 Gợi nhớ những năm tháng gian khổ của người lính, nhắc nhở thái độ sống tình nghĩa thuỷ chung. 
Hình ảnh giản dị, giàu ý nghĩa biểu tượng, giọng điệu nhỏ nhẹ chân thành. 
3) Bếp lửa 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Bằng Việt 
1963 
Bảy chữ và tám chữ 
Những kỉ niệm về tình bà cháu, lòng kính yêu, trân trọng và biết ơn của cháu đối với bà. 
Kết hợp miêu tả, biểu cảm, bình luận sáng tạo hình ảnh bếp lửa gắn liền với hình ảnh người bà. 
4) Đoàn thuyền đánh cá 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Huy Cận 
1958 
Bảy chữ 
Vẻ đẹp tráng lệ về thiên nhiên, vũ trụ và con người lao động mới. 
Nhiều hình ảnh đẹp, rộng lớn được sáng tạo bằng sự liên tưởng, tưởng tượng, âm hưởng khoẻ khoắn, lạc quan. 
5 ) Mùa xuân nho nhỏ 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Thanh Hải 
1980 
Năm chữ 
Cảm xúc trước mùa xuân của thiên nhiên, khát vọng làm mùa xuân nho nhỏ dâng hiến cho đời. 
Hình ảnh đẹp, giản dị, gợi cảm, nhạc điệu trong sáng, tha thiết gần với dân ca. 
6) Viếng lăng Bác 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Viễn Phương 
1976 
Tám chữ 
Lòng thành kính, niềm xúc động sâu sắc của nhà thơ khi vào lăng viếng Bác. 
Giọng thơ trang nghiêm, tha thiết, nhiều hình ảnh ẩn dụ đẹp, gợi cảm, ngôn ngữ bình dị. 
7) Sang thu 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt 
nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Hữu Thỉnh 
 Sau 1975 
Năm chữ 
Cảm nhận tinh tế của tác giả về sự chuyển biến nhẹ nhàng của thiên nhiên từ hạ sang thu. 
Hình ảnh giàu sức gợi cảm. 
8) Nói với con 
Tác giả 
Năm sáng tác 
Thể thơ 
Tóm tắt nội dung 
Đặc sắc nghệ thuật 
Y Phương 
 Sau 1975 
Tự do 
Sự gắn bó, niềm tự hào về quê hương và đạo lí dân tộc qua lời trò chuyện với con. 
Cách nói giàu hình ảnh vừa cụ thể, gợi cảm, vừa có ý nghĩa sâu xa. 
2. Sắp xếp các bài thơ Việt Nam đã học theo từng giai đoạn lịch sử 
a) Kháng chiến chống Pháp (từ 1945 - 1954): Đồng chí. 
b) Hòa bình ở miền Bắc (1954 -1964): Đoàn thuyền đánh cá, Bếp lửa, Con cò. 
c) Kháng chiến chống Mỹ (1964 -1975): Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ. 
d) Giai đoạn từ sau 1975: Ánh trăng, Mùa xuân nho nhỏ, Viếng lăng Bác, Nói với con, Sang thu. 
Các tác phẩm đã tái hiện lại cuộc sống, đất nước, con người VN trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, trong công cuộc lao động, xây dựng đất nước và những tình cảm tốt đẹp của con người: tình yêu quê hương đất nước, tình đồng chí đồng đội, lòng kính yêu Bác Hồ, tình mẹ con, bà cháu. 
 Các tác phẩm thơ đã thể hiện như thế nào về cuộc sống của đất nước và tư tưởng, tình cảm của con người? 
3. Những điểm chung và riêng trong ba bài thơ: Khúc hát ru, Con cò, Mây và sóng . 
- Điểm chung: ca ngợi tình mẹ con thắm thiết, thiêng liêng, sử dụng điệu ru, lời ru của người mẹ. 
- Điểm riêng : 
+ Khúc hát ru : tình yêu con gắn liền với lòng yêu nước, yêu cách mạng của người mẹ dân tộc Tà Ôi trong thời kì kháng chiến chống Mỹ. 
+ Con cò : từ hình tượng con cò trong ca dao hát ru để ngợi ca tình mẹ và ý nghĩa lời ru. 
+ Mây và sóng : tình yêu mẹ thắm thiết của trẻ thơ. 
Câu 4: Hình ảnh người lính và tình đồng đội của họ trong ba bài thơ: Đồng chí, Bài thơ về tiểu đội xe không kính , Ánh trăng. 
- Đồng chí : người lính trong thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Tình đồng chí gần gũi, giản dị, thiêng liêng. 
 - Bài thơ về tiểu đội xe không kính (hs tự đọc) : người chiến sĩ lái xe ở tuyến đường Trường Sơn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ; tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm, niềm lạc quan, ý chí chiến đấu để giải phóng miền Nam  hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến chống Mỹ. 
 - Ánh trăng : tâm sự của người lính sau chiến tranh; nhắc nhở về đạo lí nghĩa tình, thuỷ chung. 
- Đoàn thuyền đánh cá: bút pháp lãng mạn, so sánh độc đáo mới lạ. 
- Đồng chí: hiện thực, hình ảnh chân thực, cụ thể. 
- Ánh trăng: bút pháp gợi nghĩ, gợi tả. 
Câu 5: Nhận xét bút pháp xây dựng hình ảnh thơ trong một số bài thơ. 
Em hãy vẽ sơ đồ tư duy các 
Tác phẩm thơ hiện đại VN 
Đã học 
CỦNG CỐ 
1. BÀI VỪA HỌC: 
- Nắm được nội dung bài: các thơ hiện đại vừa ôn. 
- Học thuộc long các bài thơ. 
2. BÀI SẮP HỌC: 
 ÔN TẬP GIỮA HKII 
CÁM ƠN CÁC EM