Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 159+160: Văn bản: Bố của Xi-mông (Guy đơ Mô-pa-xăng)

BỐ CỦA XI-MÔNG 
(G. Mô -pa-x ă ng) 
Tiết 159,160: 
Ru- x ô 
 Mô-li-e 
An-phông-xơ Đô-đê 
 N hà soạn kịch nổi tiếng người Pháp 
L à một nhà văn Pháp và là tác giả của nhiều tập truyện ngắn nổi tiếng. 
L à nhà văn, nhà triết học, nhà hoạt động xã hội P háp. 
I. Tìm hiểu chung 
1. Tác giả 
	 - Guy đơ Mô-pa-xăng (1850-1893), nhà văn hiện thực nổi tiếng của nước Pháp. 
	- Truyện ngắn có nội dung cô đọng, sâu sắc, giản dị, trong sáng. 
2. Tác phẩm: 
a. Xuất xứ: Văn bản "Bố của Xi-mông" là một đoạn trích nằm ở phần đầu truyện ngắn cùng tên . 
b . Đọc, tìm hiểu chú thích, t hể loại: Truyện ngắn 
c. P hương thức biểu đạt , n gôi kể: Tự sự, ngôi thứ 3 
1. Tiểu sử 
	 - Guy đơ Mô-pa-xăng (1850-1893) là nhà văn hiện thực vĩ đại của nước Pháp trong thế kỉ XIX. 
	 - Sinh trưởng trong một gia đình quý tộc sa sút. Tuổi thơ ông là những trang buồn, từ bé thơ sống trong bi kịch gia đình, năm 11 tuổi trở đi chỉ còn được sống với mẹ; vào học trường dòng thì bị quở trách thường xuyên. 
	 - Đang học luật ở Đại học Căng thì chiến tranh Pháp-Phổ nổ ra, ông nhập ngũ. 
	 - Sau chiến tranh ông trở về sống tại Pa-ri, làm viên chức quèn ờ Bộ Hải quân (1873) rồi ở Bộ Giáo dục (1878). Trên dưới 30 tuổi mới viết văn. Năm 1880 ông cho ra đời truyện “Viên mỡ bò” và nổi tiếng trên văn đàn. Nhà văn Zô-la đã hết lời ca ngợi: “Ngay bước đầu, anh tự xếp vào hàng các nhà văn bậc thầy". 
	 - Sự nghiệp văn chương của Mô-pa-xăng vô cùng đồ sộ: trên 300 truyện ngắn, vài vở kịch, 6 cuốn tiểu thuyết. Tên tuổi ông gắn liền với những TP xuất sắc như: “Viên M ỡ B ò ” (1880), “Một cuộc đời" (1883), ‘‘ Ô ng bạn đẹp" (1885), “Núi orion” (1836)... 
	 - Có một điều kì lạ trước lúc Hit-le phát động chiến tranh thế giới thứ 2 đã ra lệnh đốt hết những tác phẩm của Mô-pa-xăng . 
2. Sự nghiệp văn học 
a. Tác phẩm chính 
	 Ông có trên 300 truyện ngắn, vài vở kịch, 6 cuốn tiểu thuyết. Tên tuổi ông gắn liền với những tác phẩm xuất sắc như: “Viên M ỡ B ò ” (1880), “Một cuộc đời" (1883), ‘‘ Ô ng bạn đẹp" (1885), “Núi orion” (1836)... 
b. Phong cách nghệ thuật 
- Tác phẩm của Mô-pa-xăng tập trung ở hai chủ đề: 
	 + Ca ngợi lòng yêu nước và tinh thần chiến đấu chống quân xâm lược, vạch trần sự thật xấu xa, đồi bại của giai cấp tư sản - quý tộc. 
	 + Nói lên tình thương đối với những con người “bé nhỏ” bất hạnh. 
 - Mô-pa-xăng là bậc thầy về truyện ngắn. Cấu trúc chặt chẽ, văn phong trong sáng, tinh luyện, giản dị đạt tới một trình độ nghệ thuật điêu luyện '“không sao bắt chước nổi”, như M. Go-rơ-ki đ ã đánh giá. 
	 - Nếu thời thơ ấu là những trang buồn thì những năm cuối đời của Mô-pa- x ăng đầy bất hạnh: Ông mắc bệnh tâm thần và chết đau đớn trong nhà thương điên vào ngày 6-7-1893. 
Tác phẩm tiêu biểu 
Viên Mỡ Bò 
Từ đầu chỉ khóc hoài . 
 Tiếp theo sẽ cho cháu một ông bố 
Tiếp theo rồi bỏ đi rất nhanh. 
Còn lại 
Diễn biến 
sự việc 
d . Bố cục: (4 phần) 
Tâm trạng tuyệt vọng của Xi-mông. 
Xi-mông gặp bác Phi-líp. 
Phi-líp đưa Xi-mông về nhà, bác gặp chị Blăng-sốt. 
Câu chuyện ở trường sáng hôm sau. 
II . Phân tích 
1 . Nhân vật Xi - mông : 
- Hoàn cảnh: 
 + Là một cậu bé độ 7-8 tuổi, con của chị Blăng-sốt, hơi xanh xao nhưng rất sạch sẽ, vẻ nhút nhát gần như vụng dại . 
 + Không có bố, luôn bị bạn bè trêu chọc. 
 = > Đ áng thương , tội ngh i ệp 
- Tâm trạng khi ở bờ sông: 
 + Ý định nhảy xuống sông cho chết đuối. 
 + Cảnh đẹp khiến cậu bé có cảm giác khoan khoái, dễ chịu, tạm quên đi sự đau buồn, tạm quên ý định tự tử. 
 + Trò chơi với con nhái xanh -> nghĩ đến trò chơi ở nhà, nghĩ đến mẹ khiến em càng thấy đau buồn vô cùng, em lại khóc. 
 => Tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng. 
- Khi gặp bác Phi-lip: 
+ Mắt đẫm lệ. 
+ Giọng nghẹn ngào, đứt quãng trong tiếng nấc. 
 => Tâm trạng buồn tủi, bất lực. 
- Khi gặp mẹ: 
+ Nhảy lên ôm cổ mẹ và khóc. 
+ Đề nghị bác Phi-lip làm bố. 
 => Khát khao có được một ông bố. 
- Ngày hôm sau ở trường: 
Khoe với các bạn em đã có bố tên là Phi-lip. 
 => Hãnh diện, tự hào vì có một ông bố. (so sánh với bé Thu) 
Ngây thơ, đáng thương, xứng đáng có được hạnh phúc. 
2. Nhân vật chị Blăng-sốt 
- Ngôi nhà nhỏ, quét vôi trắng, hết sức sạch sẽ . 
- Khi con hỏi bác Phi-líp : 
 + Đôi má đỏ bừng 
 + Tê tái đến tận xương tuỷ 
 + Ôm con hôn lấy hôn để , nước mắt lã chã tuôn rơi 
+ Im lặng 
+ Hổ thẹn, lặng ngắt, quằn quại 
+ Dựa vào tường, tay ôm ngực 
=> Ngượng ngùng, đau đớn, thương con 
 Không thể trả lời, đau đớn tột cùng vì thương yêu con, vì con bị xúc phạm 
- Xi-mông khóc vì không có bố: 
 - Chị đứng nghiêm nghị trước cửa nhà mình, như cấm đàn ông bước qua ngưỡng cửa nơi chị đã bị một kẻ khác lừa dối. 
- Là cô gái đẹp, lầm lỡ khiến Xi-mông trở thành đứa con không có bố. 
- S ống trong sạch, đứng đắn và nghiêm túc . 
THẢO LUẬN 
? Có ý kiến cho rằng: Chị là người hư hỏng. Nhưng cũng có người cho chị là người tốt nhưng trót lầm lỡ mà thôi? Ý kiến em thế nào? 
 Qua hình ảnh ngôi nhà, thái độ của chị đối với khách và nỗi lòng của chị khi nghe con nói, chứng minh chị không phải là người phụ nữ hư hỏng, thiếu đứng đắn mà là người đàn bà đã có một thời nhẹ dạ, lỡ lầm mà sinh ra Xi-mông, khiến cho Xi-mông trở thành đứa con không có bố chứ căn bản chị là người tốt, chị từng là “một cô gái đẹp nhất vùng”. 
=> Là một người phụ nữ đức hạnh , đ áng thương, đáng trân trọng , đáng được cảm thông và chia sẻ . 
3 . Nhân vật bác Phi- l íp 
- Là người lao động khoẻ mạnhcao lớn, vẻ nhân hậu. 
- Thương cảm hoàn cảnh của Xi - mông , đ ộng viên, an ủi cậu bé . 
- Trên đường đưa Xi-mông về : Nghĩ về Blăng-sốt: Đã lầm lỡ một lần rất có thể lỡ lầm lần nữa . -> Tỏ ý xem thường. 
- Khi gặp chị Blăng -s ốt : Bác tắt hẳn nụ cười, e dè, bỏ mũ, ấp úng, thưa chị 
- Quyết định nhận làm bố Xi-mông. 
=> Là người nhân hậu, giàu tình thương, biết cảm thông. 
 Dũng cảm , tiến bộ vượt qua định kiến của xã hội . 
1 . Nội dung: G hi nhớ (SGK) 
III. Tổng kết 
2 . Nghệ thuật 
 Truyện ca ngợi tình thương yêu , lòng nhân hậu của con người. 
- Miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật thông qua ngôn ngữ, hành động. 
- Tình tiết truyện bất ngờ, hợp lí . 
3 . Ý nghĩa 
- Nắm nội dung bài học 
- Kể tóm tắt câu chuyện, tìm đọc các tác phẩm khác của tác giả 
- Phát biểu cảm nghĩ của em về một nhân vật trong truyện . 
- KK tự học: Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang của Đ.Đi-phô . 
- Chuẩn bị: Ôn tập về truyện . 
Hướng dẫn học bài ở nhà