Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 22: Đọc thêm Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (Trích Vũ trung tuỳ bút) - Phạm Đình Hổ

Nhiệt liệt chào mừng Hội thi giáo viên giỏi cấp trường năm học 2019- 2020Kiểm tra miệngCâu 1: Nêu nhận xét của em về nhân vật Vũ Nương trong “ Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ ? Vũ Nương là người phụ nữ đẹp người, đẹp nết, thủy chung, hiếu thảo khao khát cuộc sống bình an, hạnh phúc nhưng lại gặp nhiều oan ức, bất hạnh; là đại diện của người phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến. TiÕt 22- V¨n b¶n Tiết 22: Đọc thêm: ChuyÖn cò trong phñ chóa trÞnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)PHỦ CHÚA TRỊNHTiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)I. Tìm hiểu chung.1 Tác giả- Tác phẩm Em hãy nêu khái quát về tác giả, tác phẩm?a. Tác giả: -Phạm Đình Hổ ( 1768-1839) còn gọi là Chiêu Hổ, người làng Đan Loan, huyện Đường An, tỉnh Hải Dương.- Ông sống vào thời buổi đất nước loạn lạc muốn ẩn cư.- Ông sáng tác rất nhiều những tác phẩm văn chương khảo cứu về nhiều lĩnh vực như : Văn học, triết học, lịch sử... bằng chữ Hán. b. Tác phẩm:Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)I. Tìm hiểu chung. 1 Tác giả- Tác phẩm a. Tác giả: b. Tác phẩm:“VŨ TRUNG TÙY BÚT” : Tùy bút viết trong những ngày mưaĐược viết khoảng đầu đời NguyễnGồm 88 mẩu chuyện nhỏ viết theo thể tùy bút.Nội dung: Bàn về những lễ nghi, phong tục,tập quán ghi chép những việc xảy ra trong xã hội lúc đó“ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh” : Ghi chép về cuộc sống của phủ chúa thời Thịnh vương Trịnh SâmTiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)I. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả, tác phẩm, Hướng dẫn đọc: Đọc to, rõ ràng, chậm rãi, giọng bình thản, hàm ý phê phán kín đáo. 2 . Đọc – hiểu từ khó.3. Bố cục.Chú ý những chú thích 3,7,8,9,13 SGK .Đoạn trích chia làm mấy phần? Nêu nội dung từng phần?Văn bản được chia làm 2 phần :Phần 1: Từ đầu ..đến “kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”. -> Vài nét về chúa Trịnh và những thứ ăn chơi xa xỉ.Phần 2 :Phần còn lại -> Bọn quan lại và những thủ đoạn nhũng nhiễu dân lành.I. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả2 . Tác phẩmII. Tìm hiểu chi tiết.1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận:3 . Đọc văn bản.Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)? Tìm những chi tiết thể hiện thói ăn chơi của chúa Trịnh Sâm (HS thảo luận nhóm 3 phút) ?- Thích chơi đèn đuốc, thường ngự ở các ly cung. Xây dựng đình đài liên miên. Mỗi tháng 3,4 lần dạo chơi Tây Hồ. “Sưu tầm” đồ quý hiếm, cây cảnh lạ, thú chơi những loài trân cầm dị thú, cổ mộc quái thạch, chậu hoa cây cảnh. ? Theo em những thứ “ Trân cầm dị thú...” đó có được là do đâu?-> Cướp đoạt, dùng quyền uy để chiếm lấy? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả của tác giả? Cách miêu tả đó có tác dụng gì?->Sự việc đưa ra cụ thể, chân thực, khách quan, không xen lời bình, có liệt kê và cũng có miêu tả tỷ mỷ vài sự kiện để khắc họa ấn tượng. X©y nhiÒu li cungLính gác cửa vác đòng nghiêm ngặt Cả trời Nam sang nhất là đây Lầu từng gác vẽ tung mây Rèm châu, hiên ngọc, bóng mai ánh vào .Hoa cung thoảng ngạt ngào đưa tới Vườn ngự nghe vẹt nói đòi phen Quê mùa, cung cấm chưa quen Khác nào ngư phủ Đào Nguyên thuở nào .Cảm xúc của Hải Thượng Lãn Ông (Lê Hữu Trác)khi vào phủ chúaI. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả, tác phẩm2 . Đọc- hiểu chú thíchII. Tìm hiểu chi tiết.1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận: 3 . Bố cục:Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)? Qua ngòi bút của tác giả, em có nhận xét gì về cuộc sống ở phủ chúa ?=> Lối sống xa xỉ, trụy lạc của chúa Trịnh và bọn quan lại hậu cận. I.Tìm hiểu chung.1 . Tác giả2 . Tác phẩmII. Tìm hiểu chi tiết.1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận:3 . Đọc – hiểu chú thíchTiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)? Qua ngòi bút của tác giả, em có nhận xét gì về cuộc sống ở phủ chúa ?=> Cuộc sống ở phủ chúa hết sức xa hoa, lãng phíI. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả2 . Tác phẩmII. Tìm hiểu chi tiết.1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận.3 . Đọc văn bản.Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp bốn bể, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ tan đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường? Đọc đoạn văn trên và nhận xét cách miêu tả âm thanh và hình ảnh như thế nào?- Âm thanh trong phủ chúa: Gợi cảm giác ghê rợn, chết chóc- Xem đó là triệu bất tường: Điềm gở chẳng lành, báo trước sự suy vong tất yếu của một triều đại chỉ biết ăn chơi hưởng lạc? Xem “đó là triệu bất tường “ báo hiệu điều gì ?I. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả2 . Tác phẩmII. Tìm hiểu chi tiết.1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận3 . Đọc văn bản.Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)=> Lối sống xa xỉ, trụy lạc của chúa Trịnh và bọn quan lại hậu cận. 2. Sự nhũng nhiễu của bọn quan hầu cận? Để thỏa mãi thú ăn chơi của chúa, bọn hoạn quan đã có những thủ đoạn như thế nào?(HS thảo luận bàn 2 phút)- Ỷ quyền, cậy thế nhũng nhiễu dân lành.- Vừa ăn cướp vừa la làng : Vừa ních đầy túi tham vừa được tiếng là mẫn cán? Trước những thủ đoạn như vậy người dân rơi vào hoàn cảnh như thế nào? Tìm các chi tiết?- Vừa bị mất của vừa bị mất tiền=> bị cướp đến 2 lầnChọn giải pháp: Chặt phá, tránh tai vạ => hết sức khốn khổI. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả2 . Tác phẩmII. Tìm hiểu chi tiết.1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận.2. Sự nhũng nhiễu của bọn quan hầu3 . Đọc văn bản.Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)? Tác giả kết thúc đoạn trích bằng chi tiết nào? Cách kết thúc như vậy có tác dụng gì? - Kể chuyện nhà mình =>kín đáo thể hiện thái độ bất bình, phê phán chúa TrịnhI. Tìm hiểu chung.1 . Tác giả2 . Tác phẩmII. Tìm hiểu chi tiết1 . Cuộc sống của chúa Trịnh Sâm và các quan lại hầu cận.2. Sự nhũng nhiễu của bọn quan hầu3 . Đọc văn bản.Tiết 22: Đọc thêm: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh( Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm Đình Hổ)III. Tổng kết? Qua tìm hiểu ở trên hãy nêu khái quát về nghệ thuật và nội dung của đoạn trích?1. Nghệ thuật: Ghi chép sự việc cụ thể, khách quan, chân thực, sinh động.2. Nội dung: Phản ánh đời sống xa hoa của chúa Trịnh và sự nhũng nhiễu dân lành của bọn quan lại.Thể tùy văn tùy bút trong bài có gì khác so với thể truyện mà các em đã học ở các bài trước?TruyệnTuỳ bút- Hiện thực của cuộc sống được phản ánh thông qua số phận con người cụ thể nên có cốt truyện, nhân vật Cốt truyện được triển khai, nhân vật được khắc hoạ nhờ hệ thống chi tiết nghệ thuật phong phú: sự kiện, xung đột, nội tâm, ngoại hình, tính cách...có thể hư cấu.- Ghi chép về con người, sự việc cụ thể, có thực, qua đó bộc lộ sự đánh giá của mình về con người và cuộc sống một cách trực tiếp. Ghi chép tuỳ theo cảm hứng chủ quan, tản man, không gò bó theo hệ thống, kết cấu, nhưng vẫn đi theo một tư tưởng hay cảm hứng chủ đạo. Đáp án ? Theo em đánh giá nào đúng nhất về giá trị tư tưởng bài tuỳ bút “Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh”? A. Phê phán thói ăn chơi xa hoa hưởng lạc của bọn vua chúa thời Lê- Trịnh B. Vạch trần tệ nhũng nhiễu, tước đoạt và bộ mặt gian hiểm của lũ hoạn quan cung giám. C. Bầy tỏ lòng thương cảm của tác giả đối với nhân dân. D. Dự báo sự sụp đổ của cơ nghiệp Lê - Trịnh E. Tất cả các phương án trên đều đúng. ? Nhận định nào nói Sai nghệ thuật thể hiện thói ăn chơi xa sỉ, vô độ thói ăn chơi của chúa trịnh? A. Đưa các sự việc cụ thể, khách quan. B. Sử dụng biện pháp nghệ thuật liệt kê, miêu tả tỉ mỉ một số sự kiện tiêu biêu biểu. C. Không xen lời bình của tác giả để sự việc tự nói lên ý nghĩa của chúng D. Sự kiện, xung đột, nội tâm, ngoại hình, tính cách...có thể hư cấu.* Củng cố: EDHướng dẫn học tập :-Làm bài tập ở sách giáo khoa, yêu cầu viết đoạn ngắn phát biểu cảm nghĩ về tình cảnh khốn khổ của người dân thời vua Lê chúa TrịnhTìm đọc tác phẩm Hoàng Lê Nhất Thống ChíTóm tắt hồi thứ 14Soạn bài Hoàng Lê Nhất Thống ChíKÝnh chóc thÇy c« søc khoÎ ! Chóc c¸c em häc giái, ch¨m ngoan !23KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHỎE- CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!xin chào và hẹn gặp lại !