Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 39+40: Tổng kết từ vựng (Tiếp theo)

TIẾT 39 -40 
TỔNG KẾT TỪ VỰNG ( tt) 
I . Lí thuyết 
1. Sự phát triển của từ vựng 
Cách phát triển từ vựng 
Ph¸t triÓn 
nghÜa của từ 
Nghĩa cũ mất đi, nghĩa mới hình thành 
Chuyển nghĩa 
Ph¸t triÓn 
sè l­ ượng từ ngữ 
T¹o tõ ngữ míi 
Mượn từ ngữ của 
tiếng nước ngoài 
1. Sơ đồ 
? 
? 
? 
2 .Từ mượn 
Từ mượn là những từ người Việt vay mượn của ngôn ngữ nước ngoài để sử dụng . 
3.Từ Hán Việt 
Khái niệm: Từ Hán Việt là từ mượn của tiếng Hán được phiên âm và dùng theo cách của tiếng Việt. 
II. LUYỆN TẬP 
1.Sự phát triển của từ vựng 
Câu 2. Tìm dẫn chứng minh họa cho những cách phát triển của từ vựng 
NGHĨA GỐC: ..........? 
Nghĩa chuyển: .......? 
BÀN TAY 
Nghĩa chuyển: 
XE TAY GA 
Nghĩa chuyển: .......? 
Nghĩa chuyển: 
TAY LÁI LỤA 
Phát triển nghĩa của từ ngữ 
Đường cao tốc 
Tạo từ ngữ mới 
Trạm thu phí 
Láp- tốp 
Ti-vi 
Tầng ô-dô n ( bị thủng) 
Mượn từ ngữ tiếng nước ngoài 
1. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng 
 Bài tập 3 : Có thể có ngôn ngữ mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng từ ngữ hay không? Vì sao ? 
 Bài tập 3 : Không 
Vì không có ngôn ngữ nào mà từ vựng chỉ phát triển theo cách phát triển số lượng .Nếu như vậy mỗi từ ngữ chỉ có một nghĩa và số lượng từ ngữ sẽ rất lớn .Trí nhớ con người không thể nhớ hết 
Vì vậy ngôn ngữ ph¶i ph¸t triÓn c¶ vÒ nghÜa vµ sè l ượng . 
II.Luyện tập 
2.Từ mượn 
Câu 2. Chọn nhận định đúng trong những nhận định sau : 
a) Chỉ một số ít ngôn ngữ trên thế giới phải vay mượn từ ngữ 
b) Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của các ngôn ngữ khác là do sự ép buộc của nước ngoài. 
c) Tiếng Việt vay mượn nhiều từ ngữ của ngôn ngữ khác là để đáp ứng nhu cầu giao tiếp của người Việt. 
d) Ngày nay, vốn tiếng Việt rất dồi dào và phong phú, vì vậy không cần vay mươn từ ngữ tiếng nước ngoài nữa. 
Đáp án đúng: C 
II.Luyện tập 
2.Từ mượn 
Câu 3 * Theo cảm nhận của em thì những từ mượn như săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh , . . .có gì khác so với những từ mượn như : a- xít , ra- đi- ô, vi- ta- min .. .? 
II.Luyện tập 
2.Từ mượn 
Những từ mượn như săm, lốp, (bếp) ga, xăng, phanh đã được Việt hóa hoàn toàn , dùng như từ thuần Việt 
Những từ mượn như a- xít , ra- đi- ô, vi- ta- min .. . chưa được Việt hóa hoàn toàn 
II.Luyện tập 
3.Từ Hán Việt 
Câu 2. Chọn quan niệm đúng trong những quan niệm sau: 
Từ Hán Việt chiếm một tỉ lệ không đáng kể trong vốn từ tiếng Việt. 
Từ Hán Việt là một bộ phận quan trọng của lớp từ mượn gốc Hán. 
Từ Hán Việt không phải là một bộ phận của vốn từ tiếng Việt. 
Dùng nhiều từ Hán Việt là một việc làm cần phê phán. 
Đáp án đúng: b 
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 
Hôm qua, tớ đập chết mấy con tiểu cường đấy. 
Em nhận xét gì về câu nói này? 
Hôm qua, tớ đập chết mấy con gián đấy . 
Bµi tËp bæ sung 
 1.Cã thÓ thay thÕ tõ “Phô nữ” trong c©u văn sau b»ng tõ “đµn bµ" được kh«ng? 
3 . Tõ H¸n ViÖt 
Phô nữ ViÖt Nam anh hïng, bÊt khuÊt, trung hËu, ®¶m ®ang. 
-> Kh«ng, v ì tõ phụ nữ biÓu thÞ s¾c th¸i biÓu c¶m trang träng. 
HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 
An: Cậu đi nhà sách với mình nha! 
Ba: Để tớ phôn xin phép mẹ đã . 
Em nhận xét gì về câu nói của Ba ? 
Để tớ gọi điện xin phép mẹ đã . 
Hướng dẫn về nhà 
- Ôn lại những bài đã học để chuẩn bị kiểm tra giữa kì. 
 - Soạn bài: Đoàn thuyền đánh cá