Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 94: Phép phân tích và tổng hợp - Phan Văn Phong

Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 94: Phép phân tích và tổng hợp - Phan Văn Phong

2-Cho biết bố cục một bài văn nghị luận?

a-Mở

a-Mở bài:Nêu vấn đề có ý nghĩa đối với đời sống.

b-Thân bài:Trình bày nội dung chủ yếu của vấn đề.

c-Kết bài:Nêu kết luận nhằm khẳng định tư tưởng, thái độ ,quan điểm của bài.

Mỗi đoạn văn trong văn bản nghị luận thường được trình bày theo phép lập luận nào?

- Phép phân tích và tổng hợp.

ppt 53 trang Thái Hoàn 03/07/2023 1820
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 94: Phép phân tích và tổng hợp - Phan Văn Phong", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
1 
TRƯỜNG TH & THCS HUỲNH THÚC KHÁNG 
KÍNH CHÀO QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 
 TIẾT 94. NGỮ VĂN 9 
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
GV: Phan Văn Phong 
Kiểm tra bài cũ 
 -Thế nào là văn nghị luận? 
-Văn bản “ Bàn về đọc sách ” thuộc kiểu văn bản nào? 
VĂN NGHỊ LUẬN 
Phép 
lập luận giải thích 
Phép 
lập luận chứng minh 
Phép 
phân tích và tổng hợp 
 2-Cho biết bố cục một bài văn nghị luận? 
a-Mở bài: Nêu vấn đề có ý nghĩa đối với đời sống. 
b-Thân bài: Trình bày nội dung chủ yếu của vấn đề. 
c-Kết bài: Nêu kết luận nhằm khẳng định tư tưởng, thái độ ,quan điểm của bài. 
 M ỗi đoạn v ăn trong văn bản nghị luận thường được trình bày theo phép lập luận nào? 
 - Phép phân tích và tổng hợp. 
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
Tiết 94 
TIẾT 95: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
TUẦN 20 
I.Tìm hiểu về phép phân tích và tổng hợp 
1. Tìm hiểu ví dụ ( Sgk) 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
-Vai trò của phép phân tích và tổng hợp: 
+ Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu vấn đề một cách cụ thể , chi tiết qua nhiều khía cạnh, nhiều góc độ trên nhiều mặt khác nhau. 
+ Phép lập luận tổng hợp rút ra cái chung từ những vấn đề đã phân tích. 
3. Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk) 
II. Luyện tập 
Bài tập 1: 
- Học vấn không phải là của cá nhân mà là của nhân loại Thành quả của nhân loại Sách lưu truyền lại Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại Tiến lên từ văn hoá, học thuật phải lấy thành quả nhân loại làm điểm xuất phát Xoá bỏ sẽ trở thành kẻ đi giật lùi, lạc hậu. 
* Bài tập 2 +3 
+ Nêu cách chọn sách đọc. 
Do sách nhiều, - Do sức người có hạn 
 - Sách có loại chuyên môn có loại thường thức, chúng liên quan nhau 
+ Phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách. 
Đọc ít mà kĩ còn hơn đọc nhiều mà qua loa 
-Không đọc thì không có điểm xuất phát. 
-Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức. 
-Đọc không chọn lọc thì không có hiệu quả. 
Bài tập 4 
Vai trò của phân tích trong lập luận. 
- Rất cần thiết trong lập luận, vì có qua sự phân tích lợi, hại- đúng ,sai ,thì các kết luận rút ra mới có sức thuyết phục 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
I. Pheùp laäp luaän phaân tích vaø toång hôïp : 
VĂN BẢN TRANG PHỤC 
Không kể trên đường tuần tra, nơi rừng rậm hay suối sâu, phải cởi giày ra đi chân đất, thông thường trong doanh trại hay nơi công cộng, có lẽ không ai mặc quần áo chỉnh tề mà lại đi chân đất, hoặc đi giày có bít tất đầy đủ nhưng phanh hết cúc áo, lộ cả da thịt ra trước mặt mọi người. 
Người ta nói: “Ăn cho mình, mặc cho người”, có lẽ nhiều phần đúng. Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay. Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội. Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không được mặc áo quần lòe loẹt, nói cười oang oang. 
Người xưa đã dạy: “Y phục xứng kì đức”. Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội. Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà không phù hợp thì cũng chỉ làm trò cười cho thiên hạ, làm mình tự xấu đi mà thôi. Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị, nhất là phù hợp với môi trường. Người có văn hoá, biết ứng xử chính là người biết tự hoà mình vào cộng đồng như thế, không kể hình thức còn phải đi với nội dung, tức là con người phải có trình độ, có hiểu biết. Một nhà văn đã nói: “Nếu có cô gái khen tôi chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi có bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì đáng hãnh diện”. Chí lí thay! 
Thế mới biết, trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp. 
( Theo Băng Sơn, Giao tiếp đời thường ) 
MỞ BÀI ( Đoạn 1 ) 
THÂN BÀI ( Đoạn 2,3 ) 
KẾT BÀI ( Đoạn 4 ) 
 Không kể trên đường tuần tra, nơi rừng rậm hay suối sâu,...phải cởi giày ra đi chân đất, thông thường trong doanh trại hay nơi công cộng, có lẽ không ai mặc áo quần chỉnh tề mà lại đi chân đất, hoặc đi giày có bít tất đầy đủ nhưng phanh hết cúc áo, lộ cả da thịt trước mặt mọi người. 
 Đoạn văn 1: Mở bài 
 VĂN BẢN: TRANG PHỤC 
I. Phép phân tích và tổng hợp. 
Ví dụ: Văn bản “ Trang phục”/ SGK-9 
Vấn đề : Bàn về trang phục ăn mặc như thế nào là đẹp. 
MB : Nêu 2 hiện tượng ăn mặc rất phi lí: 
 Mặc quần áo chỉnh tề + đi chân đất 
 Đi giày, bít tất + phanh cúc áo 
Thiếu chỉnh tề, không đồng bộ, trái với quy tắc chung trong trang phục 
 Giới thiệu vấn đề: ăn mặc như thế nào là đẹp. 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
- ÔÛ ñoaïn môû ñaàu, baøi vieát neâu ra moät loaït daãn chöùng veà caùch aên maëc ñeå ruùt ra nhaän xeùt gì? 
* Nhaän xeùt veà vaán ñeà “aên maëc chænh teà” cuï theå ñoù laø söï ñoàng boä, haøi hoøa giöõa quaàn aùo vôùi giaøy, taát trong trang phuïc cuûa con ngöôøi. 
VĂN BẢN TRANG PHỤC 
 * Đoạn văn 2,3: Thân bài 
Người ta nói: “Ăn cho mình, mặc cho người”, có lẽ nhiều phần đúng. Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay. Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội. Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không được mặc áo quần lòe loẹt, nói cười oang oang. 
Người xưa đã dạy: “Y phục xứng kì đức”. Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội. Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà không phù hợp thì cũng chỉ làm trò cười cho thiên hạ, làm mình tự xấu đi mà thôi. Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị, nhất là phù hợp với môi trường. Người có văn hoá, biết ứng xử chính là người biết tự hoà mình vào cộng đồng như thế, không kể hình thức còn phải đi với nội dung, tức là con người phải có trình độ, có hiểu biết. Một nhà văn đã nói: “Nếu có cô gái khen tôi chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi có bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì đáng hãnh diện”. Chí lí thay 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
- Hai luaän ñieåm chính trong vaên baûn laø gì? 
 Thöù nhaát laø trang phuïc phaûi phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh töùc laø tuaân thuû nhöõng “qui taéc ngaàm” mang tính vaên hoùa xaõ hoäi. 
 Thöù hai laø trang phuïc phaûi phuø hôïp vôùi ñaïo ñöùc töùc laø giaûn dò vaø haøi hoøa vôùi moâi tröôøng soáng xung quanh. 
VĂN BẢN TRANG PHỤC 
 * Đoạn văn 2,3: Thân bài 
Người ta nói: “ Ăn cho mình, mặc cho người ”, có lẽ nhiều phần đúng. Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay. Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội. Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không được mặc áo quần lòe loẹt, nói cười oang oang. 
Người xưa đã dạy: “ Y phục xứng kì đức ”. Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội. Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà không phù hợp thì cũng chỉ làm trò cười cho thiên hạ, làm mình tự xấu đi mà thôi. Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi với cái giản dị, nhất là phù hợp với môi trường. Người có văn hoá, biết ứng xử chính là người biết tự hoà mình vào cộng đồng như thế, không kể hình thức còn phải đi với nội dung, tức là con người phải có trình độ, có hiểu biết. Một nhà văn đã nói: “Nếu có cô gái khen tôi chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi có bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì đáng hãnh diện”. Chí lí thay ! 
NHÓM 1,2,3 : Đoạn văn 2 
Người ta nói: “ Ăn cho mình, mặc cho người ”, có lẽ nhiều phần đúng. Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay. Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội. Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. Đi dự đám tang không được mặc áo quần lòe loẹt, nói cười oang oang. 
Mu ốn l àm s áng tỏ luận điểm chính ở đoạn 2 , tác giả đưa ra lí lẽ, dẫn chứng gì và lập luận ra sao? 
HO ẠT ĐỘNG NHÓM 
HO ẠT ĐỘNG NHÓM 
NHÓM 4,5,6: Đoạn văn 3 
Người xưa đã dạy: “ Y phục xứng kì đức ”. Ăn mặc ra sao cũng 
phải phù hợp với hoàncảnh riêng của mình và hoàn cảnhchung 
nơi công cộng hay toàn xã hội. Dù mặc đẹp đến đâu,sang đến 
đâu mà không phù hợp thì cũng chỉ làm trò cười cho thiên hạ, 
làm mình tự xấu đi mà thôi. Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi 
Với cái giản dị, nhất là phù hợp với môi trường. Người có văn 
hoá, biết ứng xử chính là người biết tựhoà mình vào cộng đồng 
như thế, không kểhình thức còn phải đi vớinội dung, tức là con 
người phải có trình độ, có hiểu biết. Một nhà văn đã nói: “Nếu 
có cô gái khen tôi chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi có 
bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì đáng hãnh diện”. 
Chí lí thay ! 
Mu ốn l àm s áng tỏ luận điểm chính của đoạn 3 , tác giả đã đưa ra lí lẽ , dẫn chứng gì và lập luận ra sao? 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
- Ñeå xaùc laäp hai luaän ñieåm treân, taùc giaû ñaõ duøng pheùp laäp luaän naøo? 
* Ñeå xaùc laäp hai luaän ñieåm treân taùc giaû ñaõ söû duïng pheùp laäp luaän phaân tích. 
TB: 
Luận điểm 1: Ăn cho mình, mặc cho người. 
Luận điểm 2: Y phục xứng kỳ đức 
 - Luận điểm” ăn cho mình, mặc cho người” được dẫn chứng như thế nào? 
- Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay. 
- Anh thanh niên đi tát nước hay đi câu cá ngoài đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi phẳng tắp. 
- Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. 
- Đi dự đám tang không được mặc áo loè loẹt, cười nói oang oang. 
 NHÓM 1,2,3: Đoạn văn 2 
Lu ận điểm : 
Ă n cho 
m ình , 
 m ặc cho 
ng ười 
Dẫn chứng: 
- Cô gái một mình trong hang sâu chắc không váy xoè váy ngắn, không mắt xanh môi đỏ, không tô đỏ chót móng chân móng tay . 
Anh thanh niên đi tát nước hay câu cá ngoài cánh đồng vắng chắc không chải đầu mượt bằng sáp thơm, áo sơ-mi là phẳng tắp. 
Đi đám cưới không thể lôi thôi lếch thếch, mặt nhọ nhem, chân tay lấm bùn. 
- Đi dự đám tang không được mặc áo quần lòe loẹt, nói cười oang oang. 
L í l ẽ 
-Trang phục không có pháp luật nào can thiệp, nhưng có những quy tắc ngầm phải tuân thủ, đó là văn hoá xã hội . 
Ph ép l ập lu ận ch ứng minh + t ừ phủ định, giả thiết. 
 Luận điểm 1: Ăn cho mình, mặc cho người. 
 Tách ra từng trường hợp cho thấy trang phục có quy tắc ngầm : phải phù hợp với môi trường, công việc, hoàn cảnh. 
 PHÂN TÍCH 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
-Pheùp phaân tích ñöôïc theå hieän nhö theá naøo trong luaän ñieåm thöù hai? 
*Caâu chuû ñeà: Ngöôøi xöa ñaõ daïy: “Y phuïc xöùng kì ñöùc”. 
*Daãn chöùng 1: Duø maëc ñeïp ñeán ñaâu xaáu ñi maø thoâi. 
* Daãn chöùng 2: Xöa nay, caùi ñeïp moâi tröôøng. 
* Nhaän xeùt: Caùc phaân tích laøm roõ cho nhaän ñònh cuûa taùc giaû laø: “ AÊn maëc ra sao cuõng phaûi phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh rieâng cuûa mình vaø hoaøn caûnh chung nôi coâng coäng hay toaøn xaõ hoäi”. 
Luaän 
ñieåm 
2 
 NHÓM 4,5,6: Đoạn văn 3: 
Lu ận 
đ i ểm : 
Y phục 
 xứng 
kì 
đức 
L í l ẽ 
D ẫn ch ứng 
Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với 
 hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh 
chung nơi công cộng hay toàn xã hội . 
Dù mặc đẹp đến đâu, sang đến đâu mà 
không phù hợp thì cũng chỉ làm trò cười 
cho thiên hạ, làm mình tự xấu đi mà thôi. 
Xưa nay, cái đẹp bao giờ cũng đi với cái 
giản dị, nhất là phù hợp với môi trường . 
Người có văn hoá, biết ứng xử chính là 
người biết tự hoà mình vào cộng đồng 
Như thế, không kể hình thức còn phải đi 
Với nội dung tức là con người phải có trình 
độ, có hiểu biết. 
Một nhà văn đã nói : “Nếu có cô gái khen tôi 
 chỉ vì bộ quần áo đẹp mà không khen tôi 
có bộ óc thông minh thì tôi chẳng có gì 
đáng hãnh diện”. 
L í l ẽ 
 Lí lẽ 
Ph ép l ập lu ận giải thích + so sánh , đối chi ếu 
 Luận điểm 2: Y phục xứng kỳ đức 
Mở rộng: Điều kiện qui định cái đẹp của trang phục: 
- Không phù hợp làm trò cười..., xấu đi. 
Giản dị, phù hợp, hài hoà với môi trường Đẹp . 
 Phân tích bằng lí lẽ 
VĂN BẢN TRANG PHỤC  Đ o ạn 4 : Kết bài 
 Thế mới biết, trang phục hợp văn hóa, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp. 
Kh ái qu át , ch ốt l ại v ấn đề, rút ra cái chung từ những điều phân tích trên. 
- Vị trí: Cuối đoạn văn, cuối một phần văn bản, cuối văn bản. 
Câu: “ Thế đẹp” 
 Thâu tóm các ý trong từng dẫn chứng cụ thể đã nêu 
 TỔNG HỢP về qui tắc ăn mặc 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
 - Ñeå choát laïi vaán ñeà, taùc giaû ñaõ duøng pheùp laäp luaän naøo? Pheùp laäp luaän naøy thöôøng ñöùng ôû vò trí naøo trong vaên baûn? 
* Ñeå choát laïi vaán ñeà taùc giaû duøng pheùp laäp luaän toång hôïp baèng moät keát luaän ôû cuoái vaên baûn: “ Theá môùi bieát, trang phuïc hôïp vaên hoùa, hôïp ñaïo ñöùc, hôïp moâi tröôøng môùi laø trang phuïc ñeïp.” 
KB : Chốt vấn đề: 
Thế mới biết , trang phục hợp văn hoá, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp 
Vấn đề được rút ra từ những điều đã phân tích 
 Phép tổng hợp 
Vị trí: Thường đứng cuối văn bản, là kết luận của một phần hay toàn bộ văn bản 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
TIẾT 95: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
TUẦN 20 
I.Tìm hiểu về phép phân tích và tổng hợp 
1. Tìm hiểu ví dụ ( Sgk) 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
- Neâu vai troø cuûa pheùp laäp luaän phaân tích toång hôïp trong văn bản trên ? 
  Pheùp laäp luaän phaân tích giuùp ta hieåu saâu saéc caùc khía caïnh khaùc nhau cuûa trang phuïc ñoái vôùi töøng ngöôøi, trong töøng hoaøn caûnh cuï theå. 
  Pheùp laäp luaän toång hôïp giuùp cho ta hieåu yù nghóa vaên hoùa vaø ñaïo ñöùc cuûa caùch aên maëc, nghóa laø khoâng theå aên maëc moät caùch tuøy tieän, caåu thaû nhö moät soá ngöôøi laàm töôûng raèng ñoù laø sôû thích vaø “quyeàn baát khaû xaâm phaïm” cuûa mình. 
- Vai trò của phép phân tích và tổng hợp: 
+ Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu vấn đề một cách cụ thể , chi tiết qua nhiều khía cạnh, nhiều góc độ trên nhiều mặt khác nhau. 
+ Phép lập luận tổng hợp rút ra cái chung từ những vấn đề đã phân tích. 
Vai trò của phép phân tích và tổng hợp như thế nào? 
TIẾT 95: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
TUẦN 20 
I.Tìm hiểu về phép phân tích và tổng hợp 
1. Tìm hiểu ví dụ ( Sgk) 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
-Vai trò của phép phân tích và tổng hợp: 
+ Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu vấn đề một cách cụ thể , chi tiết qua nhiều khía cạnh, nhiều góc độ trên nhiều mặt khác nhau. 
+ Phép lập luận tổng hợp rút ra cái chung từ những vấn đề đã phân tích. 
3. Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk) 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
I. Pheùp laäp luaän phaân tích vaø toång hôïp : 
GHI NHÔÙ (SGK) 
- Tổng hợp là phép lập luận rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
Không có phân tích thì không có tổng hợp. 
Lập luận tổng hợp thường đặt ở cuối đoạn hay cuối bài, ở phần kết luận của một phần hoặc toàn bộ văn bản. 
- Phân tích là phép lập luận trình bày từng bộ 
phận,phương diện của một vấn đề để nhằm chỉ 
ra nội dung của sự vật, hiện tượng. 
Để phân tích nội dung của sự vật, hiện tượng, 
 người ta có thể vận dụng các biện pháp nêu 
giả thiết, so sánh, đối chiếu, và cả phép lập 
luận giải thích,chứng minh. 
II-Luyện tập: 
1- Phân tích để làm sáng tỏ luận điểm :”Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn”. 
 2- Phân tích những lí do phải chọn sách để đọc. 
 3- Phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách. 
 4- Vai trò của phân tích trong lập luận. 
 BÀI TẬP 1 
 Chu Quang Tiềm đã phân tích như thế nào để làm sáng tỏ luận điểm: “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn”? 
Đoạn văn: “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. Bởi vì học vấn không chỉ là việc cá nhân, mà là việc của toàn nhân loại. Mỗi loại học vấn đến giai đoạn hôm nay đều là thành quả của toàn nhân loại nhờ biết phân công, cố gắng tích luỹ ngày đêm mà có. Các thành quả đó sở dĩ không bị vùi lấp đi, đều là do sách vở ghi chép, lưu truyền lại. Sách là kho tàng quý báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, cũng có thể nói đó là những cột mốc trên con đường tiến hoá học thuật của nhân loại. Nếu chúng ta mong tiến lên từ văn hoá, học thuật của giai đoạn này, thì nhất định phải lấy thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. Nếu xoá bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ, thì chưa biết chừng chúng ta đã lùi điểm xuất phát về đến mấy trăm năm, thậm chí là mấy nghìn năm trước. Lúc đó, dù có tiến lên cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ lạc hậu .” 
* Các luận cứ: 
 Học vấn là của nhân loại. 
 Học vấn của nhân loại là do sách lưu truyền lại. 
 Sách là kho tàng quý báu tích luỹ mọi thành tựu mà loài người đã tìm được qua từng thời đại. 
 Nếu chúng ta mong muốn tiến lên từ văn hoá thì phải lấy thành quả đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát. 
 Nếu chúng ta xoá bỏ hết các thành quả nhân loại đã đạt được trong quá khứ thì chúng ta đã lùi điểm xuất phát đến mấy nghìn năm. 
* Luận điểm: 
 Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn. 
Tác giả nêu ra luận điểm cơ bản làm tiền đề cho lập luận 
dùng giả thiết để phân tích làm sáng rõ cho luận điểm. 
II. Luyện tập 
BT 1/10 : Cách phân tích của Chu Quang Tiềm trong văn bản “ Bàn về đọc sách” 
Đọc sách là con đường quan trọng của học vấn 
Học vấn là việc của toàn nhân loại. 
Học vấn của nhân loại do sách vở ghi chép, lưu truyền. 
Sách là kho tàng quý báu của di sản tinh thần nhân loại. 
Nếu xoá bỏ thành quả nhân loại...lùi về điểm xuất phát. 
Phân tích mối quan hệ chặt chẽ giữa học vấn – nhân loại – sách 
Vận dụng biện pháp: Nêu giả thiết (“nếu ...thì...”) 
Bài tập 1: 
- Học vấn không phải là của cá nhân mà là của nhân loại Thành quả của nhân loại Sách lưu truyền lại Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại Tiến lên từ văn hoá, học thuật phải lấy thành quả nhân loại làm điểm xuất phát Xoá bỏ sẽ trở thành kẻ đi giật lùi, lạc hậu. 
TIẾT 95: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
TUẦN 20 
I.Tìm hiểu về phép phân tích và tổng hợp 
1. Tìm hiểu ví dụ ( Sgk) 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
-Vai trò của phép phân tích và tổng hợp: 
+ Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu vấn đề một cách cụ thể , chi tiết qua nhiều khía cạnh, nhiều góc độ trên nhiều mặt khác nhau. 
+ Phép lập luận tổng hợp rút ra cái chung từ những vấn đề đã phân tích. 
3. Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk) 
II. Luyện tập 
Bài tập 1: 
- Học vấn không phải là của cá nhân mà là của nhân loại Thành quả của nhân loại Sách lưu truyền lại Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại Tiến lên từ văn hoá, học thuật phải lấy thành quả nhân loại làm điểm xuất phát Xoá bỏ sẽ trở thành kẻ đi giật lùi, lạc hậu. 
Lí do phải chọn sách để đọc 
 Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu , đọc sách theo kiểu liếc qua , tuy rất nhiều nhưng đọng lại thì rất ít. Từ đó nảy sinh thói hư danh, nông cạn. 
 Sách nhiều dễ khiến người đọc lạc hướng. Đọc tham nhiều mà không vụ thực chất thì sẽ lãng phí thời gian và sức lực bởi những cuốn sách vô bổ, bỏ lỡ những cuốn sách quan trọng, cơ bản. 
Bài tập 2: 
B ÀI T ẬP V ẬN D ỤNG 
Từ những lí do phải chọn sách trên, em hãy viết phần tổng hợp cho vấn đề đã nêu? 
BT 2: Tác giả phân tích lí do chọn sách để đọc: 
Sách nhiều : người đọc dễ sa vào lối “ăn tươi nuốt sống”, không chuyên sâu. 
Sách nhiều : người đọc khó chọn lựa, dễ lạc hướng gây lãng phí thời gian sức lực với những cuốn sách thiếu lựa chọn . 
Tổng hợp : 
 Không cần đọc nhiều, chỉ cần chọn sách cho tinh và đọc cho kĩ. 
Kết hợp đọc rộng và đọc sâu ( sách thường thức + sách chuyên môn). 
 PH É P PH Â N T Í CH V À TỔNG HỢP 
Tiết: 94 
II. Luyeän taäp : 
 Baøi taäp 3: Phaân tích taàm quan troïng cuûa caùch ñoïc saùch. 
 - Khoâng ñoïc thì khoâng coù ñieåm xuaát phaùt cao. 
 - Ñoïc sách laø con ñöôøng ngaén nhaát ñeå tieáp cận tri thöùc. 
 - Ñoïc ít maø kyõ quan troïng hôn nhieàu maø qua loa, khoâng ích lôïi gì. 
 - Ñoïc khoâng choïn loïc thì khoâng coù hieäu quaû. 
* Bài tập 2 
+ Nêu cách chọn sách đọc. 
 - Do sách nhiều, - Do sức người có hạn 
 - Sách có loại chuyên môn có loại thường thức, chúng liên quan nhau. 
* Bài tập 3 
+ Phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách. 
Đọc ít mà kĩ còn hơn đọc nhiều mà qua loa 
- Không đọc thì không có điểm xuất phát. 
- Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức. 
- Đọc không chọn lọc thì không có hiệu quả. 
TIẾT 95: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
TUẦN 20 
I.Tìm hiểu về phép phân tích và tổng hợp 
1. Tìm hiểu ví dụ ( Sgk) 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
-Vai trò của phép phân tích và tổng hợp: 
+ Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu vấn đề một cách cụ thể , chi tiết qua nhiều khía cạnh, nhiều góc độ trên nhiều mặt khác nhau. 
+ Phép lập luận tổng hợp rút ra cái chung từ những vấn đề đã phân tích. 
3. Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk) 
II. Luyện tập 
Bài tập 1: 
- Học vấn không phải là của cá nhân mà là của nhân loại Thành quả của nhân loại Sách lưu truyền lại Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại Tiến lên từ văn hoá, học thuật phải lấy thành quả nhân loại làm điểm xuất phát Xoá bỏ sẽ trở thành kẻ đi giật lùi, lạc hậu. 
* Bài tập 2 +3 
+ Nêu cách chọn sách đọc. 
Do sách nhiều, - Do sức người có hạn 
 - Sách có loại chuyên môn có loại thường thức, chúng liên quan nhau 
+ Phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách. 
Đọc ít mà kĩ còn hơn đọc nhiều mà qua loa 
-Không đọc thì không có điểm xuất phát. 
-Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức. 
-Đọc không chọn lọc thì không có hiệu quả. 
Bài tập 4 
Vai trò của phân tích trong lập luận. 
Vai trò của phân tích trong lập luận. 
- Rất cần thiết trong lập luận, vì có qua sự phân tích (lợi - hại; đúng – sai), thì các kết luận rút ra mới có sức thuyết phục 
TIẾT 95: PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
TUẦN 20 
I.Tìm hiểu về phép phân tích và tổng hợp 
1. Tìm hiểu ví dụ ( Sgk) 
2. Nhận xét : 
- Phép phân tích: Là cách trình bày từng bộ phận, từng phương diện vấn đề. 
- Phép tổng hợp : là rút ra cái chung từ những điều đã phân tích. 
-Vai trò của phép phân tích và tổng hợp: 
+ Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu vấn đề một cách cụ thể , chi tiết qua nhiều khía cạnh, nhiều góc độ trên nhiều mặt khác nhau. 
+ Phép lập luận tổng hợp rút ra cái chung từ những vấn đề đã phân tích. 
3. Kết luận: Ghi nhớ ( Sgk) 
II. Luyện tập 
Bài tập 1: 
- Học vấn không phải là của cá nhân mà là của nhân loại Thành quả của nhân loại Sách lưu truyền lại Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại Tiến lên từ văn hoá, học thuật phải lấy thành quả nhân loại làm điểm xuất phát Xoá bỏ sẽ trở thành kẻ đi giật lùi, lạc hậu. 
* Bài tập 2 +3 
+ Nêu cách chọn sách đọc. 
Do sách nhiều, - Do sức người có hạn 
 - Sách có loại chuyên môn có loại thường thức, chúng liên quan nhau 
+ Phân tích tầm quan trọng của việc đọc sách. 
Đọc ít mà kĩ còn hơn đọc nhiều mà qua loa 
-Không đọc thì không có điểm xuất phát. 
-Đọc sách là con đường ngắn nhất để tiếp cận tri thức. 
-Đọc không chọn lọc thì không có hiệu quả. 
Bài tập 4 
Vai trò của phân tích trong lập luận. 
- Rất cần thiết trong lập luận, vì có qua sự phân tích lợi-hại, đúng - sai ,thì các kết luận rút ra mới có sức thuyết phục 
DẶN DÒ 
Học bài, xem kĩ phần ghi nhớ 
Làm bài tập 4 
Hoàn chỉnh các bài tập 
Soạn tiết 95: 
LUYỆN TẬP PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP 
Chuẩn bị bài mới:Luyện tập phép phân tích và tổng hợp. 
1- Đọc đoạn văn a và b ( SGK/11 ): 
 + Đoạn văn a tác giả đã chỉ ra những cái hay nào? Nêu những luận cứ để làm rõ cái hay trong thơ Nguyễn Khuyến qua bài thơ “Thu điếu”. 
 + Đoạn văn b tác giả đã dùng phép lập lụân nào? Phân tích các bước lập luận của tác giả? 
2- Phân tích bản chất của lối học đối phó để nêu những tác hại của nó? 
3- Phân tích các lí do khiến mọi người phải đọc sách. 
4- Viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong câu 2 và c âu 3 . 
CHÚC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM 
MẠNH KHOẺ, HẠNH PHÚC 

Tài liệu đính kèm:

  • pptbai_giang_ngu_van_lop_9_tiet_94_phep_phan_tich_va_tong_hop_p.ppt