Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tổng kết từ vựng - Nguyễn Bá Cường

TỔNG KẾT TỪ VỰNG .Giáo viên : Nguyễn Bá Cường THCS Thuỷ Triều .Lớp 9A112Từ đơnTừ phứcThành ngữNghĩa của từTừ nhiều nghĩaHiện tượngchuyển nghĩacủa từTừ đồng âmTừ đồng nghĩaTừ trái nghĩaCấp độ kháiquát nghĩa của từ ngữTrườngtừ vựngSự phát triểncủa từ vựngTừ mượnTừ Hán ViệtThuật ngữBiệt ngữxã hộiTừ vựngTỔNG KẾT TỪ VỰNG .3Từ đơnTừ phứcThành ngữNghĩa của từTừ nhiều nghĩaHiện tượngchuyển nghĩacủa từTừ vựngTỔNG KẾT TỪ VỰNG .45VƯỢT CHƯỚNG NGẠI VẬT:Lập bản đồ tư duy hệ thống hoá kiến thức đã học .1THÀNH NGỮTỤC NGỮGiốngcả hai đều là những sản phẩm của sự nhận thức của nhân dân về các sự vật và hiện tượng của thế giới khách quan, đều chứa đựng và phản ánh tri thức của nhân dân.Khác-Còn thành ngữ mới chỉ là một cụm từ,-người ta thường dùng xen trong câu nói. Chẳng hạn: "Chúng ta không nên "đâm bị thóc, chọc bị gạo". -Tục ngữ là một câu nói hoàn chỉnh, diễn đạt trọn vẹn một ý -Tục ngữ thường dùng độc lập, vì nó là một câu và diễn đạt một ý trọn vẹn. Chẳng hạn, người ta thường nhắc nhau: "Lờì nói chẳng mất tiền mua/ Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau6Đường ăn.Đường đi .Mắt ngườiMắt naNghĩa gốcNghĩa chuyểnNghĩa khác xa nhau Từ nhiều nghĩaTừ đồng âm7TỪ ĐƠN VÀ TỪ PHỨC-Từ đơn là từ chỉ có một tiếng.Từ phức: Là từ gồm hai tiếng trở lên.Từ ghép ( ôn khái niệm và làm bài tập): hai tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa là từ ghép.Từ láy (ôn khái niệm và làm bài tập):Hai tiếng có quan hệ với nhau về ngữ âm là từ láy.THÀNH NGỮKhái niệm: Thành ngữ là cụm từ cố định biểu thị một nội dung khái niệm.NGHĨA CỦA TỪNghĩa của từ là nội dung mà từ biểu thịTỪ NHIỀU NGHĨA VÀ HIỆN TƯỢNGCHUYỂN NGHĨA CỦA TỪTừ có thể có một hoặc nhiều nghĩa.Chuyển nghĩa là hiện tượng thay đổi nghĩa của từ, tạo ra từ nhiều nghĩa.Tổng kết từ vựng8TỔNG KẾT TỪ VỰNG .TĂNG TỐC :Hai đội ( mỗi đội 5 thành viên ) sẽ thể hiện bằng trò chơi tiếp sức , thời gian 3 phút với các bài 2, 3/ I , trang 122, 123 . 9Bài 2/I. 122Từ ghépTừ láyBài 3/I. 123Từ láy có sự giảm nghĩaTừ láy có sự tăng nghĩa 10Bài 2/I. 122Từ ghépTừ láy- Tươi tốt, cỏ cây, mong muốn, bó buộc, ngặt nghèo, giam giữ, bọt bèo, đưa đón, nhường nhịn, rơi rụngBài 3/I. 123Từ láy có sự giảm nghĩaTừ láy có sự tăng nghĩa Nho nhỏ , gật gù, lấp lánh, xa xôi , lạnh lùng. trăng trắng, đèm đẹp, nho nhỏ, lành lạnh, xôm xốpsạch sành sanh, sát sàn sạt, nhấp nhô11A. Nghĩa của từ “mẹ” là “người phụ nữ, có con, nói trong quan hệ với con”.B. Nghĩa của từ “mẹ” khác với nghĩa của từ “bố” ở phần nghĩa “người phụ nữ, có con”C. Nghĩa của từ “mẹ” không thay đổi trong 2 câu: “Mẹ em rất hiền” và “Thất bại là mẹ thành công”.D. Nghĩa của từ “mẹ” không có phần chung nào với nghĩa của từ “bà”.Bài 2/III.CHỌN CÁCH HIỂU ĐÚNG TRONG CÁC CÁCH HIỂU SAU 12 A. Độ lượng là: đức tính rộng lượng, dễ thông cảm với người có sai lầm và dễ tha thứ.B. Độ lượng là: rộng lượng dễ thông cảm với người có sai lầm và dễ tha thứ.Bài 3/III.CHỌN CÁCH GIẢI THÍCH ĐÚNG 13Đề bài : Từ nội dung văn bản Phong cách Hồ Chí Minh của Lê Anh Trà , em hãy viết 1 đoạn văn diễn dịch trình bày suy nghĩ về lối sống giản dị .14TỔNG KẾT TỪ VỰNG .VỀ ĐÍCH : . - Luật chơi : Người chơi sẽ quan sát hình ảnh để tìm ra thành ngữ , tục ngữ tương ứng . Giải thích thành ngữ , tục ngữ vừa tìm được .15Chó treo mèo đậy .16Nước đổ đầu vịt .17Nước mắt cá sấu .18Được voi đòi tiên .19Ếch ngồi đáy giếng .20Nghiêng nước nghiêng thành .Thành Cổ Loa .217 3 Bảy nổi ba chìm .22Mặn Nước mặn đồng chua .232. Nỗi mình thêm tức nỗi nhà,Thềm hoa một bước lệ hoa mấy hàng !(Truyện Kiều – Ng. Du) Không thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa, vì nó chỉ là nghĩa chuyển lâm thời, chưa được cố định hoá trong từ “hoa”, chưa được chú giải trong từ điển. Không thể coi đây là hiện tượng chuyển nghĩa làm xuất hiện từ nhiều nghĩa, vì nó chỉ là nghĩa chuyển lâm thời, chưa được cố định hoá trong từ “hoa”, chưa được chú giải trong từ điển.Từ hoa trong thềm hoa, lệ hoa được dùng theo nghĩa chuyển.24 “ Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi Mặt trời của mẹ, em nằm trên lưng” (Nguyễn Khoa Điềm – Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ)25