Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 14, Tiết 66: Văn bản: Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long)

C¸c thÇy, c« gi¸o 
 NhiÖt liÖt chµo mõng 
VÒ dù giờ môn ngữ văn 9 
Tuần 14 - Tiết 66 Văn bản : Lặng lẽ Sa Pa   Nguyễn Thành Long 
 I. Tìm hiểu chung . 
 1.Tác giả , tác phẩm . 
 *Tác giả . 
Nguyễn Thành Long (1925 – 1991), quê ở huyện Duy Xuyên , tỉnh Quảng Nam . 
*Tác phẩm . 
 - “Lặng Lẽ Sa Pa” ra đời năm 1970 ,sau chuyến đi thực tế ở Lào Cai . 
 - Rút từ tập “Giữa trong xanh” in năm 1972 . 
-Ông có những đóng góp cho nền văn học Việt Nam hiện đại ở thể loại truyện và kí . 
Truyện kể về cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông hoạ sĩ ,cô kĩ sư và bác lái xe với người thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn – Sa Pa trong chuyến đi nghỉ trước khi về hưu của người hoạ sĩ .câu chuyện chỉ có vậy nhưng để lại bao ấn tượng , xúc cảm về bức chân dung những con người thầm lặng cống hiến quên mình cho Tổ quốc . 
- Đọc . 
- Kể . 
2. Đọc ,kể , chú thích . 
. 
 - Chú thích . 
 3. Ngôi kể : 
4. Bố cục : 
 II . Phân tích . 
 1. Bức tranh thiên nhiên Sa Pa . 
Ngôi thứ ba . 
 3 phần 
Sa Pa bắt đầu với những rặng đào . 
[ ] và với những đàn bò lang cổ có đeo chuông ở các đồng cỏ trong lũng hai bên bờ . 
[ ] nắng bây giờ bắt đầu len tới , đốt cháy rừngcây. 
[ ] mây bị nắng xua , cuộn tròn lại từng cục , lăn trên các vòm lá ướt sương , rơi xuống đường cái . 
 Thiên nhiên Sa Pa đẹp và thơ mộng . 
 2. Những con người nơi Sa Pa . 
 a. Nhân vật anh thanh niên . 
 * Hoàn cảnh sống và việc làm . 
 - Hoàn cảnh sống . 
 + Sống một mình trên đỉnh núi . 
 + Bốn bề chỉ có cỏ cây, sương mù lạnh lẽo . 
 C ô đơn giữa cảnh nhiều cỏ cây nhưng thiếu bóng người . 
 - Việc làm . 
 + Đo gió, đo mưa, đo nắng , tính mây, đo chấn động mặt đất , dự vào việc báo thời tiết phục vụ chiến đấu , sản xuất . 
 Chính xác có tinh thần trách nhiệm cao . 
 Ý thức công việc và lòng yêu nghề , sống có lí tưởng . 
 - Khi ta làm việc , ta với công việc là đôi sao gọi là một mình được . 
 + Việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chí dưới kia . 
 + Công việc gian khổ thế đấy , cất nó đi cháu buồn đến chết mất. . 
  -  
 + công việc gian khổ thế đấy , cất nó đi cháu buồn đến chết mất . 
 Suy nghĩ đúng , sâu sắc về công việc và cuộc sống . 
Họa sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất 
 ngờ chắc cu cậu chưa kịp quét tước 
 dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng 
hạn”. Ông rất ngạc nhiên khi bước 
lên bậc thang bằng đất, thấy người 
con trai đang hái hoa. [ ] ngay lúc 
dưới kia là mùa hè [ ] Ông theo 
liền anh thanh niên vào trong nhà 
 Một căn nhà ba gian sạch sẽ, với 
 bàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, 
 máy bộ đàm. Cuộc đời riêng của anh thu gọn lại một góc trái gian, với chiếc giường con, một chiếc bàn học, một giá sách . Họa sĩ còn đang nheo mắt cố đọc tên các sách trên giá thì cô gái đã bước tới, 
 - Trồng hoa , nuôi gà , đọc sách . 
 - Gặp gỡ , trò chuyện với mọi người . 
 - Tổ chức và sắp xếp cuộc sống gọn gàng , ngăn nắp . 
 Anh là người yêu đời , lạc quan , ham hiểu biết . 
 * Phẩm chất . 
 - Biếu vợ bác lái xe củ tam thất . 
 - Hái hoa tặng cô gái . 
 - Pha trà mời khách . 
 - Nói chuyện với mọi người và muốn nghe mọi người nói chuyện . 
 - Biếu ông hoạ sĩ , bác lái xe và cô kĩ sư thức ăn trưa . 
 - Nhắc cô gái quên khăn , cầm đưa tận nơi . 
 Là người dễ mến , sống chân tình , cởi mở , ân cần , chu đáo , khiêm tốn . 
 Anh là người có lí tưởng sống , say mê lao động , sẵn sàng cống hiến cho đất nước . 
 * Nghệ thuật : 
 - Miêu tả nhân vật từ một tình huống truyện tự nhiên , tình cờ , hấp dẫn . 
 - Đối thoại , độc thoại , độc thoại nội tâm tạo dựng tự nhiên , hợp lí . 
 Làm nên chất trữ tình vừa tự nhiên vừa sâu sắc của văn bản . 
* Bài tập . 
 ? Thiên nhiên và con người Sa Pa hiện ra qua cái nhìn và suy nghĩ của những nhân vật nào ? Điều đó có tác dụng như thế nào trong nghệ thuật kể chuyện ? 
 Trả lời : Thiên nhiên và con người Sa Pa hiện ra qua cái nhìn và suy nghĩ của ông hoạ sĩ ( ngôi kể thứ ba ) . Những cảm xúc của ông hoạ sĩ được “ phổ”vào trong ngôn ngữ kể chuyện . Những đoạn văn đậm chất hội hoạ , những suy ngẫm về nghệ thuật , về thiên nhiên và con người Sa Pa được khám phá qua cái nhìn tinh tế ,nhạy cảm của người nghệ sĩ , đem đến cho truyện một giọng điệu cảm xúc rất yêu mến rất sâu săc . 
 ? Kể lại tác phẩm “ Lặng lẽ Sa Pa” từ ngôi kể của nhân vật cô kĩ sư .